Η Αγία και Μεγάλη Δευτέρα

Μνήμη του Πάγκαλου Ιωσήφ 

Του Αχιλλέα Πιτσίλκα, διδάκτορα Θεολογίας

Τη Μεγάλη Δευτέρα η Εκκλησία μας προβάλλει στους πιστούς τη μορφή του Πάγκαλου Ιωσήφ, εξαιτίας της καρποφορίας του σε όλες τις αρετές, από τις οποίες προβάλλουν πιο πολύ οι πιο κάτω:

α) Η εξυπηρετικότητα και αυτοθυσία
Τον Ιωσήφ, όπως είναι γνωστό, τον είχε αγοράσει από τους Ισμαηλίτες εμπόρους, που τον μετέφεραν στην Αίγυπτο, ο αρχιευνούχος και αρχιμάγειρας του Φαραώ, Πετεφρής, που τον κατέστησε υπηρέτη του. Επειδή, όμως, ο Ιωσήφ ήταν πιστός στον Θεό των Πατέρων του, σημειώνεται από την Αγία Γραφή ότι «ην Κύριος μετά Ιωσήφ και ην ανήρ επιτυγχάνων» (Γεν. 9, 2).

Είχε τη Χάρη του Θεού, δηλαδή, στη ζωή του και για τούτο διεκπεραίωσε με επιτυχία όλες τις εργασίες του. Έδειχνε δε τόσο μεγάλη εξυπηρετικότητα και αυτοθυσία, ώστε να καταλάβει και ο Πετεφρής ότι είχε τη Χάρη του Θεού επάνω του και για τούτο ευοδώνονταν όλες οι εργασίες του. Για το λόγο δε αυτό τον εκτιμούσε ιδιαίτερα, ενώ σε κάποια στιγμή «κατέστησεν αυτόν επί του οίκου αυτού (αρχηγόν) και πάντα όσα ην αυτώ έδωκεν διά χειρός Ιωσήφ» (Γεν. 39, 4).

Με τον τρόπο δε αυτό ευλογήθηκε το σπίτι του Αιγύπτιου εκείνου «διά Ιωσήφ και εγενήθη ευλογία Κυρίου εν πάσι τοις υπάρχουσιν αυτώ» (Γεν. 39, 5).

Μια παρόμοια, όμως, ευλογία Κυρίου έρχεται και σε κάθε Χριστιανό που πιστεύει σαν τον Ιωσήφ αληθινά στον Χριστό και που γίνεται με αυτοθυσία εξυπηρετικός για τους άλλους, παρ’ όλες τις δυσκολίες που επέρχονται εξωτερικά στη ζωή του, γιατί είναι στην πραγματικότητα δούλος Κυρίου ή, πιο σωστά, παιδί του Θεού ευλογημένο. «Ει δε υιός και κληρονόμος Θεού διά Χριστού» (Γαλ. 4, 7).

β) Η αποφυγή των πειρασμών
Μια πιο μεγάλη από την εξυπηρετικότητα, όμως, αρετή του Ιωσήφ ήταν η αποφυγή των πειρασμών. Όταν, δηλαδή, η γυναίκα τού Πετεφρή έβλεπε ότι «ην Ιωσήφ καλός τω είδει και ωραίος τη όψει σφόδρα» (Γεν. 39, 6), έβαλε στο μυαλό της σκέψεις αμαρτωλές και για το λόγο αυτό άρχισε κάθε τόσο να τον προκαλεί στην αμαρτία.

Εκείνος, όμως, ένιωθε την παρουσία τού Θεού σε κάθε τόπο και για τούτο απέφευγε κάθε πειρασμό, καταφεύγοντας στην προσευχή. Όταν, όμως, το κακό κάποια στιγμή παράγινε, ο Ιωσήφ υπενθύμισε στην κυρία του εκείνη θαρρετά ότι δεν ήταν δυνατόν να αμαρτήσει μπροστά στα μάτια τού Θεού, λέγοντας:

«Πώς ποιήσω το ρήμα το πονηρόν τούτο και αμαρτήσομαι εναντίον τού Θεού;» (Γεν. 39, 9). Έφυγε δε παρευθύς από κοντά της, αφήνοντας στα χέρια της και το εξωτερικό ένδυμά του. Η απομάκρυνση δε αυτή του Ιωσήφ από τους πειρασμούς της Αιγυπτίας έγινε αφορμή να ευλογηθεί από τον Θεό ακόμη πιο πολύ και να ανεβεί, ύστερα από λίγο, και στο θρόνο του αντιβασιλιά της Αιγύπτου.

Σ’ αυτήν δε ακριβώς την ευλογία απέδωσε την ανάρρησή του στο θρόνο εκείνο και ο υμνογράφος της Εκκλησίας, μιας και για τούτο έγραψε ότι «Ο Ιακώβ ωδύρετο του Ιωσήφ την στέρησιν και ο γενναίος εκάθητο εν άρματι, ως βασιλεύς τιμώμενος. Της Αιγυπτίας γαρ τότε ταις ηδοναίς μη δουλεύσας, αντεδοξάζετο παρά του βλέποντος τας των ανθρώπων καρδίας και νέμοντος στέφος άφθαρτον».

Ένα παρόμοιο δε άφθαρτο στέφος απονέμεται από τον Θεό σε κάθε άνθρωπο, που μένει αγνός και στην πανσεξουαλική εποχή μας, γιατί μοιάζει όχι μονάχα με τον Πάγκαλο Ιωσήφ, αλλά και με τον Λωτ, που «βλέμματι και ακοή... ψυχήν δικαίαν ανόμοις έργοις εβασάνιζεν» (2 Πέτρ. 2, 8) και γιατί φθάνει στην αφθαρσία φθαρτών και στην «του Θεού οικείωσιν και ομοίωσιν» (Μ. 88, 888).

γ) Η ανεξικακία του
Μία άλλη δε μεγάλη αρετή του Ιωσήφ ήταν και η ανεξικακία, εξαιτίας της οποίας συγχώρησε στην αρχή τα αδέλφια του, που τον είχαν πωλήσει στους Μαδωνίτες εμπόρους. Όταν δε αργότερα, σαν αντιβασιλιάς, φανέρωσε τον εαυτό του στους αδελφούς του, τους είπε ταυτόχρονα ότι δεν έπρεπε να φοβούνται, γιατί ήταν άνθρωπος του Θεού, που τον έστειλε στην Αίγυπτο πριν από αυτούς, για να μη λιμοκτονήσουν.

«Νυν ουν, είπε χαρακτηριστικά, ουχ υμείς με απεστάλκατε ώδε, αλλ’ η ο Θεός» (Γεν. 45, 8). Με τα λόγια δε αυτά ο Ιωσήφ φανέρωσε την αιτία της συγχωρητικότητάς του, που προεικόνιζε πολύ παραστατικά τη συγχωρητικότητα του Ιησού, που από το ύψος του Σταυρού έλεγε το «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».

Σ’ αυτή δε τη συγχωρητικότητα καλεί η Εκκλησία όλους τους πιστούς, γιατί αυτή, που κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας «Θεόν ποιεί τον άνθρωπον επί της γης», είναι η προϋπόθεση της συγχώρησης για τον καθένα και η αρχή της πνευματικής ή εν Χριστώ ζωής.

«Συγχώρησον, λέγει για τούτο ο Ιερός Χρυσόστομος, ίνα συγχωρηθής» και «συγχωρήσωμεν πάντα τη αναστάσει», διότι «συγγνώμη εκ του τάφου ανέτειλε».




πηγή

Μ. Δευτέρα: Ιδού ο Νυμφίος έρχεται…

Από σήμερα Μεγάλη Δευτέρα ξεκινούν τα Άγια Πάθη του Κυρίου Ιησού Χριστού.

Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ, του επονομαζόμενου "Παγκάλου" του γιου του Ιακώβ, που αναφέρεται στη Παλαιά Διαθήκη.

Ο Ιωσήφ φθονήθηκε από τα αδέλφια του και αρχικά τον έριξαν σ' ένα βαθύ λάκκο και εξαπάτησαν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. 

Στη συνέχεια τον πούλησαν για τριάντα αργύρια σε εμπόρους, οι οποίοι τον ξαναπούλησαν στον αρχιμάργειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Πετεφρή.

Ο Ιωσήφ ήταν πανέμορφος και τον ερωτεύθηκε η γυναίκα του Πετεφρή, που θέλησε να τον παρασύρει σε ανήθικη πράξη βιαίως. Μόλις εκείνη έπιασε τον Ιωσήφ, εκείνος άφησε στα χέρια της το χιτώνα του και έφυγε. Εκείνη από το θυμό της τον συκοφάντησε στο σύζυγό της, ότι δήθεν αυτός επιτέθηκε εναντίον της με ανήθικους σκοπούς. Ο Πετεφρής την πίστευσε και φυλάκισε τον Ιωσήφ.

Κάποτε όμως ο Φαραώ, ο βασιλιάς της Αιγύπτου, είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν εξηγητή. Με το φωτισμό του Θεού, μόνο ο Ιωσήφ μπόρεσε να το εξηγήσει. Ότι θα έλθουν στη χώρα του επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και πείνας. 

Ενθουσιάσθηκε ο Φαραώ από τη σοφία του και τον έκανε γενικό άρχοντα, σαν πρωθυπουργό. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια της πείνας όλο το λαό. Με αφορμή τη διανομή του σιταριού, φανερώθηκαν τ' αδέλφια του που τον είχαν φθονήσει.

Εκείνος δεν τους κράτησε κακία, αντίθετα τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς.

Αυτός λοιπόν αποτελεί προεικόνιση του Χριστού, διότι και Αυτός, αγαπητός γιος του Πατέρα, φθονήθηκε από τους ομοφύλους Του Ιουδαίους, πουλήθηκε από το μαθητή Του για τριάντα αργύρια και κλείστηκε στο σκοτεινό λάκκο, τον τάφο.

Επίσης, σήμερα μνημονεύεται από την Εκκλησία και η άκαρπος συκή, την οποία καταράσθηκε ο Κύριος και ξεράθηκε αμέσως. 

Συμβολίζει τόσο τη Συναγωγή των Εβραίων, η οποία δεν είχε πνευματικούς καρπούς, όσο και κάθε άνθρωπο που στερείται πνευματικών καρπών, αρετών. Έδειξε ο Κύριος τη δύναμή Του στο άψυχο δένδρο και ποτέ πάνω σε άνθρωπο, για να δείξει ότι δεν έχει μόνο δύναμη να ευεργετεί, αλλά και να τιμωρεί.

Η υμνογραφία αναφέρεται σήμερα στα δύο παραπάνω θέματα, αλλά και επί πλέον στο θέμα της πορείας του Κυρίου προς το Πάθος. Από το τροπάριο: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται...» οι ακολουθίες της Μ. Δευτέρας έως Μ. Τετάρτης λέγονται και «Ακολουθίες του Νυμφίου».

πηγή-osiaefxi.com