Οι δώδεκα μήνες στην αρχαία Ελλάδα

 

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δώδεκα (12) μήνες, όπως έχουμε και εμείς σήμερα.

Στην αρχαία Αθήνα κάθε μήνας είχε 30 ημέρες (πλήρης μήνας) ή 29 ημέρες (κοίλος μήνας).

Οι μήνες αυτοί και οι αντιστοιχίες τους με τους σημερινούς αναφέρονται παρακάτω:

Εκατομβαίων (30 ημέρες) 16 Ιουλίου - 15 Αυγούστου

Μεταγειτνιών (29 ημέρες) 16 Αυγούστου - 15 Σεπτεμβρίου

Βοηοδρομιών (30 ημέρες) 16 Σεπτεμβρίου - 15 Οκτωβρίου

Πυανεψιών (29 ημέρες) 16 Οκτωβρίου - 15 Νοεμβρίου

Μαιμακτηριών (30 ημέρες) 16 Νοεμβρίου - 15 Δεκεμβρίου

Ποσειδεών (29 ημέρες) 16 Δεκεμβρίου - 15 Ιανουαρίου

Γαμηλιών (30 ημέρες) 16 Ιανουαρίου - 15 Φεβρουαρίου

Ανθεστηριών (29 ημέρες) 16 Φεβρουαρίου - 15 Μαρτίου

Ελαφηβολιών (30 ημέρες) 16 Μαρτίου - 15 Απριλίου

Μουνιχιών (29 ημέρες) 16 Απριλίου - 15 Μαϊου

Θαργηλιών (30 ημέρες) 16 Μαϊου - 15 Ιουνίου

Σκιροφοριών (29 ημέρες) 16 Ιουνίου - 15 Ιουλίου

Η πρώτη ημέρα κάθε μήνα ονομαζόταν νουμηνία.

Ο πρώτος αττικός μήνας άρχιζε με την εμφάνιση της νέας σελήνης (νουμηνία) μετά τη θερινή ισημερία, δηλαδή γύρω στις 15 Ιουλίου.

Ο πρώτος μήνας (μέσα Ιουλίου - μέσα Αυγούστου) του αττικού ημερολογίου ήταν ο Εκατομβαιών που είχε πάρει το όνομά του από τα Εκατόμβαια, μία γιορτή που γινόταν προς τιμή του Απόλλωνα. Κατά τη διάρκεια του μήνα γιορτάζονταν στην Αθήνα εκτός από τα Εκατόμβαια, τα Κρόνια, τα Συνοίκια και τα Παναθήναια (με κορυφαία τη μέρα των γενεθλιών της Θεάς Αθηνάς, στις 28 του μήνα).

Ο δεύτερος μήνας (μέσα Αυγούστου - μέσα Σεπτεμβρίου) ονομαζόταν Μεταγειτνιών και είχε πάρει το όνομά του από τη γιορτή Μεταγείτνια προς τιμή του Απόλλωνα, του θεού που παράστεκε στην αλλαγή γειτόνων. Το μήνα αυτό γίνονταν και τα Ηράκλεια στο Κυνόσαργες.

Ο τρίτος μήνας του έτους (μέσα Σεπτεμβρίου - μέσα Οκτωβρίου) ονομαζόταν Βοηδρομιών κι είχε πάρει το όνομά του από τη γιορτή Βοηδρόμια που γινόταν κι αυτός προς τιμή του Απόλλωνα. Άλλες γιορτές του μήνα ήταν τα Γενέσια, μια γιορτή της Αρτέμιδος Αγροτέρας, και τα Μυστήρια που είχαν διάρκεια πολλών ημερών.

Ο τέταρτος μήνας (μέσα Οκτωβρίου - μέσα Νοεμβρίου) ονομαζόταν Πυανεψιών, από τη γιορτή Πυανέψια που γινόταν και πάλι προς τιμή του Απόλλωνα. Το μήνα αυτό γιορτάζονταν πολλές γιορτές όπως τα Προηρόσια, τα Οσχοφόρια, τα Θήσεια, τα Στήνια, τα Θεσμοφόρια, τα Χαλκεία και τα Απατούρια.

Ο πέμπτος μήνας (μέσα Νοεμβρίου - μέσα Δεκεμβρίου) ονομαζόταν Μαιμακτηριών, από τη γιορτή Μαιμακτήρια που γινόταν προς τιμή του Δία, επειδή τον θεωρούσαν θεό των θυελλών (μαίμαξ = θυελλώδης). Το μήνα αυτό γίνονταν στην Αθήνα και τα Πομπαία.

Ο έκτος μήνας (μέσα Δεκεμβρίου - μέσα Ιανουαρίου), είχε το όνομα Ποσειδεών, από τα Ποσείδεα μια γιορτή προς τιμή του Ποσειδώνα. Το μήνα αυτό γίνονταν ακόμη τα Αλώα και τα Κατ' αγρούς Διονύσια.

Ο έβδομος μήνας (μέσα Ιανουαρίου - μέσα Φεβρουαρίου) ονομαζόταν Γαμηλιών, από τη γιορτή Γαμήλια, τον "ιερό γάμο" του Δία με την Ήρα. Άλλη γιορτή του μήνα ήταν τα Λήναια.

Ο όγδοος μήνας ήταν ο Ανθεστηριών (μέσα Φεβρουαρίου - μέσα Μαρτίου). Ο μήνας είχε πάρει το όνομά του από τα Ανθεστήρια που γίνονταν προς τιμή του Διονύσου. Άλλη γιορτή του μήνα ήταν τα Διάσια.

Ο ένατος μήνας (μέσα Μαρτίου - μέσα Απριλίου) ονομαζόταν Ελαφηβολιών, από τη γιορτή Ελαφηβόλια, προς τιμή της Άρτεμης. Επίσης γιορτάζονταν Ασκληπίεια, τα εν άστει Διονύσια και τα Πάνδια.

Ο δέκατος μήνας (μέσα Απριλίου - μέσα Μαΐου) ονομαζόταν Μουνιχιών από τη γιορτή Μουνίχια προς τιμή της Άρτεμης. Ο μήνας είχε ακόμη την Εορτή του Έρωτα (στις 4 του μήνα), την Πομπή προς το Δελφίνιον και τα Ολυμπιεία.

Ο ενδέκατος μήνας (μέσα Μαΐου - μέσα Ιουνίου) ονομαζόταν Θαργηλιών από τη γιορτή Θαργήλια, προς τιμή της Άρτεμης και του Απόλλωνα. Άλλες γιορτές ήταν τα Βενδίδια, τα Πλυντήρια και τα Καλλυντήρια.

Και ο δωδέκατος μήνας ονομαζόταν Σκιροφοριών από τη γιορτή Σκιροφόρια προς τιμή του Ποσειδώνα. Τον ίδιο μήνα γιορτάζονταν τα Διιπόλιεια και τα Διισωτήρια.

Επίσης όλα τα ονόματα των εορτών, είναι στον πληθυντικό αριθμό. 

master-lista

πηγή-conspiracyfeeds

Διαβάστε περισσότερα... »

Ξέρετε από πού πήραν τα ονόματά τους, οι 12 μήνες του χρόνου;

Κάθε μήνας έχει και μια διαφορετική ιστορία

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

Ο πρώτος μήνας του χρόνου πήρε το όνομά του από το θεό των Ρωμαίων, τον Ιανό (Janus). Ο Ιανός ήταν θεός με δύο πρόσωπα, τα οποία κοίταζαν σε αντίθετες κατευθύνσεις, γι' αυτό τον αποκαλούσαν και... Janus bifrons, δηλαδή διπρόσωπο Ιανό. Τα δυο του πρόσωπα συμβόλιζαν την αρχή και το τέλος, τη νιότη και το γήρας, την είσοδο και την έξοδο. Γι' αυτό και του αφιέρωσαν τον Ιανουάριο, που, σαν πρώτος μήνας του χρόνου, κοίταζε προς τον προηγούμενο χρόνο και προς τον επόμενο.

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Το όνομά του προέρχεται από το λατινικό ρήμα februare, που σημαίνει καθαρίζω, εξαγνίζω. Ήταν αφιερωμένος στο θεό του Άδη Φέβρουο και στους νεκρούς, γι' αυτό και στη διάρκειά του οι Ρωμαίοι διοργάνωναν τελετές καθαρμών και εξαγνισμών. Με το παλαιότερο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο τελευταίος μήνας του χρόνου και οι άνθρωποι έπρεπε να μπουν στον καινούργιο χρόνο καθαροί και αμόλυντοι. 

Με την καθιέρωση του Ιουλιανού ημερολογίου το 46 π.Χ. περιορίστηκαν οι ημέρες του από 30 σε 29 και την εποχή του αυτοκράτορα Αύγουστου του αφαιρέθηκε άλλη μια μέρα, η οποία προστέθηκε στον Αύγουστο, και έτσι έχει 28 ημέρες, και 29 κάθε τέσσερα χρόνια, οπότε το έτος αντί 365 ημέρες έχει 366 και ονομάζεται δίσεκτο από το bis sextus (δις έκτη), δηλαδή δύο φορές η 24η του μήνα, που ήταν η έκτη μέρα πριν από τις Καλένδες του Μαρτίου. Εμείς τον λέμε «Φλεβάρη» επειδή τότε ανοίγουν οι φλέβες της γης, δηλαδή αναβρύουν πολλά νερά, τον λέμε και «Κουτσοφλέβαρο», επειδή έχει λιγότερες μέρες.

ΜΑΡΤΙΟΣ

Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, ήταν ο πρώτος μήνας του χρόνου και ονομαζόταν Primus. Μετά το 46 π.Χ. ονομάστηκε Μάρτιος, έγινε ο τρίτος μήνας του χρόνου, αφιερωμένος στον θεό Μαρς που αρχικά ήταν ο θεός της γονιμότητας και των αγρών, αλλά αργότερα ταυτίστηκε με τον Άρη, θεό του πολέμου. Ήταν πατέρας του Ρέμου και του Ρωμύλου και γενάρχης των Ρωμαίων. Είναι ο πρώτος μήνας της άνοιξης και στις 21 Μαρτίου είναι η εαρινή ισημερία.

Οι Έλληνες του έχουν δώσει πολλά ονόματα, όπως «ανοιξιάτης» επειδή φέρνει την άνοιξη, «γδάρτης», «παλουκοκαύτης» και «πεντάγνωμος», επειδή ο καιρός είναι άστατος, «βαγγελιώτης» από τη γιορτή του Ευαγγελισμού, «πενταγιόματο» (δηλ. πέντε γεύματα) στην ορεινή Πελοπόννησο. Την 1η του Μάρτη τα παιδιά δένουν στο χέρι τους το «μάρτη» ή αλλιώς τη «μαρτιά», ένα κορδόνι από κόκκινη και άσπρη κλωστή, για να μην τα κάψει ο μαρτιάτικος ήλιος.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Είναι ο τέταρτος μήνας του χρόνου. Το όνομά του προέρχεται από το λατινικό ρήμα aperio, που σημαίνει ανοίγω, γιατί τότε ανοίγει ο καιρός και ανθίζουν τα λουλούδια. Ήταν αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη. Τον λέμε «Ανοιξιάτη», «Λαμπριάτη», από τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα, και «Αϊγιωργίτη», από τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου.

Την Πρωταπριλιά συνηθίζουμε να λέμε αθώα ψέματα και να κάνουμε ανώδυνες φάρσες, ένα έθιμο που μας έχει έρθει από τη δυτική Ευρώπη και που έγινε περισσότερο γνωστό περί το 1880 μέσω της «Εφημερίδας» του Κορομηλά.

ΜΑΪΟΣ

Ο πέμπτος μήνας του χρόνου πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια). Το όνομα Maja προήλθε από τη λέξη μαία (τροφός), τη μητέρα του θεού Ερμή, στον οποίο ήταν αφιερωμένος. Είναι ο μήνας των λουλουδιών και την 1η Μαΐου πλέκουμε στεφάνια με λουλούδια και τα κρεμάμε στις εξώπορτες, μέχρι που στις 24 Ιουνίου τα καίμε στις φωτιές του Αϊ–Γιάννη.

Η Πρωτομαγιά έχει χαρακτηριστεί ως παγκόσμια ημέρα αργίας και διεκδικήσεων των εργατών, γι' αυτό την ονομάζουμε και «Εργατική Πρωτομαγιά». Τη 2η Κυριακή του Μαΐου είναι η «Γιορτή της Μητέρας».

Κατά το τριήμερο 21–23 γίνονται τα «Αναστενάρια», προς τιμή των αγίων Κωνασταντίνου και Ελένης. Στο τελετουργικό τους περιλαμβάνουν εκστατικούς χορούς, πομπικές περιφορές εικονισμάτων, αλλά κυρίως πυροβασία, δηλαδή περπάτημα πάνω σε αναμμένα κάρβουνα. Τον λένε και «Κερασάρη», γιατί τότε βγαίνουν τα κεράσια.

ΙΟΥΝΙΟΣ

Ο έκτος μήνας του έτους ήταν αφιερωμένος από τους Ρωμαίους στη θεά Juno (Ήρα), σύζυγο του Jupiter (Δίας), προστάτιδα του οίκου και του γάμου. Κατά μία άλλη εκδοχή, πήρε το όνομά του από τον Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο. Αυτός ανέτρεψε τον βασιλιά Ταρκύνιο τον Υπερήφανο το 510 π.Χ., εγκαθίδρυσε το θεσμό της Υπατείας, θεμελίωσε τη Δημοκρατία και έγινε ο πρώτος Ύπατος της Ρώμης. 

Στις 21 Ιουνίου είναι το θερινό ηλιοστάσιο, οπότε ξεκινά επίσημα το καλοκαίρι, ενώ έχουμε τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα στο βόρειο ημισφαίριο και τη μικρότερη στο νότιο. Λέγεται «θεριστής», γιατί κατά τη διάρκειά του γίνεται ο θερισμός του σταριού, «ορνιαστής» ή «ρινιαστής», γιατί γίνεται τεχνητή γονιμοποίηση των ήμερων συκιών με ορνιούς, δηλαδή καρπούς άγριας συκιάς.

ΙΟΥΛΙΟΣ

Ο έβδομος μήνας του έτους έχει 31 ημέρες και είναι αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα, ο οποίος θεωρείται ένας από τους τρεις μεγάλους στρατηλάτες του αρχαίου κόσμου. Ήταν εξαιρετικά ευφυής πολιτικός, στρατιωτικός, νομοθέτης, ρήτορας, ιστορικός, ανέβηκε σε όλα τα αξιώματα και άφησε σημαντικό έργο. Τον Ιούλιο οι Ρωμαίοι τον έλεγαν Quintilis, επειδή κατά το ημερολόγιο του Νουμά Πομπιλίου ήταν ο πέμπτος μήνας του έτους, με πρώτο τον Μάρτιο. 

Το 153 π.Χ. ως πρώτη ημέρα του έτους ορίστηκε η 1η Ιανουαρίου. Το 46 π.Χ., ο Ιούλιος Καίσαρας ανέθεσε στον Σωσιγένη να αναμορφώσει το ρωμαϊκό ημερολόγιο, το οποίο βασιζόταν στις φάσεις της σελήνης, αλλά οι ατέλειες που είχε είχαν σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μεγάλες αποκλίσεις στην εαρινή ισημερία. Στο νέο ημερολόγιο, που ονομάστηκε Ιουλιανό, προστέθηκαν 80 ημέρες που δεν είχαν καταμετρηθεί και το έτος 46 ονομάστηκε «έτος σύγχυσης», διότι είχε 445 ημέρες.

Ο Ιούλιος είναι ένας μήνας με πολλές γιορτές και πανηγύρια, όπως της Αγίας Κυριακής στις 7, της Αγίας Μαρίνας στις 17, που είναι προστάτιδα των παιδιών, του Προφήτη Ηλία στις 20, της Αγίας Παρασκευής στις 26, που προστατεύει τα μάτια, του Αγίου Παντελεήμονα στις 27. Τον λέμε και «Αλωνάρη», επειδή κατά τη διάρκειά του γίνεται το αλώνισμα του σταριού.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Ο Αύγουστος οφείλει το όνομά του στον αυτοκράτορα Οκταβιανό, ο οποίος τιμήθηκε από τη Σύγκλητο με το προσωνύμιο Αύγουστος, που σημαίνει σεβαστός. Η ηγεμονία του ήταν η αφετηρία μιας σχετικά ειρηνικής περιόδου για την αυτοκρατορία, που έγινε γνωστή ως Pax Romana. Δημιούργησε μεγάλο έργο, όπως κατασκευή οδικού δικτύου, μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, ώθηση στα γράμματα και τις τέχνες, συγκρότηση μόνιμου στρατού κλπ. 

Ο Οκταβιανός ήταν ανιψιός του Ιούλιου Καίσαρα και εξίσου σημαντική προσωπικότητα με εκείνον. Του αφιέρωσαν τον μήνα Sextilis (έκτος) των Ρωμαίων, στον οποίο έδωσαν 31 ημέρες (γιατί θεωρούσαν ότι ήταν υποτιμητικό να έχει λιγότερες ημέρες από τον Ιούλιο), παίρνοντας μία ημέρα από τον Φεβρουάριο, ο οποίος έτσι έμεινε με 28 ημέρες.

Τον Αύγουστο γίνονταν παλαιότερα προγνώσεις του καιρού με τα «μερομήνια», δηλαδή το πρώτο δωδεκαήμερο του Αυγούστου χρησίμευε για να προβλέψουν τον καιρό όλης της χρονιάς. Έτσι, τα καιρικά φαινόμενα της 1ης Αυγούστου θα ήταν ο καιρός που θα επικρατούσε το Σεπτέμβρη, της 2ης Αυγούστου του Οκτώβρη κ.λπ.

Τον Αύγουστο τον λέμε και «Συκολόγο», γιατί τότε ωριμάζουν τα σύκα, αλλά και «Δριμάρη» από τις δρίμες (ξωτικά), που τις 6 πρώτες μέρες του Αυγούστου επηρεάζουν τα νερά και τότε δεν πρέπει να κολυμπάς ή να πλένεις ρούχα. Ο Αύγουστος είναι ο μήνας της Παναγίας, με τη μεγάλη γιορτή του Δεκαπενταύγουστου.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

Ο Σεπτέμβριος κατείχε την έβδομη θέση στη σειρά των μηνών, όπως δείχνει και το όνομά του, καθώς septem στα λατινικά σημαίνει επτά. Όταν όμως καθιερώθηκε το ιουλιανό ημερολόγιο με πρώτο μήνα του έτους τον Ιανουάριο, ο Σεπτέμβριος έγινε ένατος. 

Η 1η του Σεπτέμβρη θεωρείται η αρχή του εκκλησιαστικού έτους, αποτελεί την Αρχή της Ινδίκτου, από την λατινική λέξη indictio (επιβολή φόρου), την οποία εισήγαγε ο Καίσαρας Αύγουστος όταν διέταξε να γίνει γενική απογραφή των κατοίκων του ρωμαϊκού κράτους και να εισπραχθούν φόροι την 1η του Σεπτέμβρη. Η Ινδικτιώνα είναι τρόπος μέτρησης του χρόνου ανά 15ετίες, με αφετηρία τη γέννηση του Χριστού ή από το 3 π.Χ. 

Η 23η του Σεπτέμβρη, γενέθλια ημέρα του αυτοκράτορα της Ρώμης Οκταβιανού, καθορίστηκε ως Πρωτοχρονιά και ως Αρχή της Ινδίκτου. Η Εκκλησία σ' αυτήν την Πρωτοχρονιά τοποθέτησε τη γιορτή της σύλληψης του Προδρόμου, που αποτελεί το πρώτο γεγονός της ευαγγελικής ιστορίας, ενώ το 462 μ.Χ. η εκκλησιαστική Πρωτοχρονιά μετατέθηκε την 1η Σεπτεμβρίου, για πρακτικούς λόγους

Τον Σεπτέμβριο αρχίζει και το γεωργικό έτος, καθώς τότε ξεκινούν όλες οι αγροτικές εργασίες. Λέγεται και «Τρυγητής», γιατί τότε γίνεται ο τρύγος των αμπελιών, ενώ αρχίζει η σπορά και το όργωμα. Στις 2 του Σεπτέμβρη είναι η γιορτή του Αγίου Μάμα, που θεωρείται προστάτης των βοσκών. Στις 14 του Σεπτέμβρη είναι η μεγάλη γιορτή της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. Στις 23 του μήνα είναι η φθινοπωρινή ισημερία και η νύχτα θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια από την ημέρα έως την εαρινή ισημερία.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

Από την λέξη octo, που σημαίνει οκτώ, πήρε ο Οκτώβριος το όνομά του, μιας και στο παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο όγδοος μήνας. Το 46 π.Χ. με την αλλαγή του ημερολογίου έγινε ο δέκατος μήνας, αλλά κράτησε το όνομά του. 

Το Ιουλιανό ημερολόγιο είχε απόκλιση μίας ημέρας κάθε 128 χρόνια από το πραγματικό τροπικό έτος και έτσι το 1582 καταμετρήθηκαν 10 ημέρες απόκλισης, οπότε ο Πάπας Γρηγόριος ο 13ος θέσπισε το Γρηγοριανό ημερολόγιο τον Οκτώβριο του 1582 και την 4η Οκτωβρίου αυτού του έτους την διαδέχτηκε η 15η Οκτωβρίου αντί της 5ης, για να αφαιρεθούν οι 10 ημέρες οι οποίες είχαν καταμετρηθεί, χωρίς ωστόσο να έχουν διανυθεί και να επανέλθει η εαρινή ισημερία στην 21η Μαρτίου.

Τον Οκτώβριο τον λέμε και «Βροχάρη», για τις ευεργετικές για τους γεωργούς βροχές του. Ακόμα τον ονομάζουμε «Σποριά» ή «Σπαρτό», γιατί αρχίζει η σπορά στους αγρούς, αλλά και «Αϊ–Δημητριάτη», για τη μεγάλη γιορτή του Αγίου Δημητρίου.
Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας των χρυσανθέμων.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

Είναι ο ενδέκατος μήνας του έτους σύμφωνα με το τωρινό ημερολόγιο, αλλά κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο ένατος μήνας, γι' αυτό και το όνομά του προέρχεται από τον αριθμό εννέα, που στα λατινικά είναι novem. 

Είναι ο τελευταίος μήνας του φθινοπώρου και ο μήνας που αρχίζει η συγκομιδή της ελιάς, ενώ τελειώνει η σπορά και τα κοπάδια κατεβαίνουν στα χειμαδιά τους να ξεχειμωνιάσουν. Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοέμβρη βασιλεύει η Πούλια (πλειάδες), γεγονός που σηματοδοτεί τον ερχομό του χειμώνα. Τον λέμε «Κρασομηνά», γιατί ανοίγονται τα καινούργια κρασιά, «Ανακατωμένο», για τον άστατο καιρό του, «Χαμένο», γιατί είναι μεγάλες οι νύχτες του και οι μικρότερες στη διάρκεια του έτους οι μέρες του, αλλά και «Αρχαγγελίτη», από τη μεγάλη γιορτή των Αρχαγγέλων Γαβριήλ και Μιχαήλ στις 8 Νοεμβρίου.

Έχει πάρα πολλές θρησκευτικές γιορτές, όπως του Αγίου Μηνά, των Αγίων Αναργύρων, των Αγίων Ακινδύνων, του Αγίου Φιλίππου, του Αγίου Ανδρέα, τα Εισόδια της Θεοτόκου, της Αγίας Αικατερίνης κ.λπ.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Ο τελευταίος μήνας του έτους, ο πρώτος του χειμώνα, ο δέκατος του παλιού ρωμαϊκού ημερολογίου, από όπου πήρε και το όνομά του. Decem στα λατινικά είναι το δέκα. Είναι ένας μήνας γεμάτος από γιορτές, του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Σάββα, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σπυρίδωνα, του Αγίου Ελευθερίου και άλλες, με μεγαλύτερη την γιορτή της γέννησης του Χριστού, τα Χριστούγεννα, στις 25 του μήνα.

Τον λένε και «Χιονιά», «Ασπρομηνά», «Χριστουγεννιάτη», «Χριστιανάρη», «Δεκέμπρη», «Αϊ–Νικολιάτη». Είναι ο μήνας με τις λιγότερες ώρες φωτός στο βόρειο ημισφαίριο και τις περισσότερες ώρες φωτός στο νότιο ημισφαίριο, μιας και ο ήλιος έχει τώρα τη μεγαλύτερη απόκλιση νότια του Ισημερινού. Στις 22 του μηνός είναι το χειμερινό ηλιοστάσιο, οπότε η απόκλιση του ήλιου νότια του Ισημερινού αρχίζει να λιγοστεύει και έτσι αρχίζει να μεγαλώνει η ημέρα και να μικραίνει η νύχτα.

Κατά την παράδοση, στις 25 του μήνα ξεχύνονται οι καλικάντζαροι στον επάνω κόσμο και παραμένουν μέχρι τα Φώτα, οπότε εξαφανίζονται με τον αγιασμό των υδάτων. Είναι δαιμόνια τα οποία βγαίνουν από τη γη αυτό το δωδεκαήμερο, που τα νερά είναι αβάπτιστα, για να πειράξουν τους ανθρώπους. Φοβούνται τις φωτιές και τα κουδούνια, γι' αυτό σε πολλές περιοχές της Ελλάδας ανάβουν φωτιές και τραγουδάνε χτυπώντας κουδούνια.

πηγή-katohika.gr

Διαβάστε περισσότερα... »

Τα ονόματα των 12 μηνών του έτους

Το σημερινό μας ημερολόγιο, που είναι πια παγκόσμιο, έχει την αρχή του στο ρωμαϊκό ημερολόγιο που καθιέρωσε ο Ιούλιος Καίσαρας. Το ημερολόγιο αυτό το δημιούργησε ο αστρονόμος Σωσιγένης, από την Αλεξάνδρεια, επειδή όμως το εισήγαγε και το επέβαλε ο Ιούλιος Καίσαρας, γι’ αυτό και επεκράτησε με την ονομασία ιουλιανό ημερολόγιο.

Το ιουλιανό ημερολόγιο έχει ως μόνο σημείο αναφοράς του τον ήλιο, είναι δηλαδή ηλιακό. Η διάρκεια τού έτους αντιστοιχεί στο χρόνο που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο συνεχείς διαβάσεις του ηλιακού κέντρου από το σημείο της εαρινής ισημερίας, (365 μέρες, 5 ώρες και 49 λεπτά περίπου). Πάνω στο ιουλιανό ημερολόγιο η χριστιανική εκκλησία τοποθέτησε το εορτολόγιό της. 

Με τον τρόπο που μετριόταν ο χρόνος, είχε ως αποτέλεσμα κάθε εκατό περίπου χρόνια να χάνεται μια ολόκληρη ημέρα. Γι’ αυτό το 1582 ο πάπας Γρηγόριος ο ΙΓ΄, για να αποκατασταθεί αυτή η αναντιστοιχία μεταρρύθμισε το ιουλιανό ημερολόγιο, όπως είναι σήμερα. 

Από το όνομά του ονομάστηκε γρηγοριανό ημερόλογιο. Οι ονομασίες των 12 μηνών και του ιουλιανού και του γρηγοριανού ημερολογίου διατηρήθηκαν ίδιες και είναι λατινικές.Οι Ρωμαίοι είχαν πρωτοχρονιά την πρώτη του Μάρτη και τους μήνες, στην αρχή, τους ονόμαζαν με βάση την αριθμητική τους σειρά: Πρώτος, Δεύτερος κ.λπ. Αργότερα τους έδωσαν ονόματα θεών και αυτοκρατόρων. Έτσι οι επίσημες ονομασίες των μηνών διαμορφώθηκαν ως εξής:

Μάρτιος
Η μοναδική διαφορά του τότε διαχωρισμού του έτους με τον τώρα είναι ότι το νέο έτος ξεκινούσε τον μήνα Μάρτιο για τον αρχαίο κόσμο, και όχι με τον Ιανουάριο όπως σήμερα.Οι Ρωμαίοι όπως είναι γνωστό υπήρξαν μιλιταριστές και ο στρατός τους υπήρξε ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος για την εποχή του, όσο φυσικά βρισκόταν στην ακμή του. Έτσι, ο Θεός του πολέμου Άρης, με την ρωμαϊκή του φυσικά ονομασία Mars,απολάμβανε ιδιαίτερη λατρεία και τιμές από τους Ρωμαίους. Ο πρώτος μήνας του έτους ονομάστηκε Martius για να τιμήσει τον Θεό.Martius σημαίνει «του Μαρς»

Απρίλιος
Ο δεύτερος μήνας του χρόνου ονομάστηκε Aprilis που προέρχεται από την λατινική λέξη «aperere» και σημαίνει «άνοιγμα», μιας και είναι ο μήνας που τα μπουμπούκια ανοίγουν.Κατά μια άλλη όχι παραδεκτή άποψη, ο Απρίλιος πήρε το όνομά του από την Θεά Αφροδίτη, μιας και αυτός ο μήνας υπήρξε αφιερωμένος σε αυτήν. Aprilis σημαίνει «αυτός που ανοίγει»

Μάϊος
Ο τρίτος μήνας του έτους ονομάστηκε Maius για να τιμήσει την Μαία, μητέρα του Θεού Ερμή, μιας και την πρώτη μέρα αυτού του μήνα γίνονταν γιορτή προς τιμή της.Η Μαία λατρεύονταν από τους Ρωμαίους ως Θεά-προστάτιδα της Τιμής και του Σεβασμού.Maius σημαίνει «της Μαίας»

Ιούνιος
Ο τέταρτος μήνας του έτους ονομάστηκε Junius για να τιμήσει την Θεά Ήρα, με την ρωμαϊκή της φυσικά ονομασία Juno.Junius σημαίνει «της Τζούνο»

Ιούλιος
Ο μήνας αυτός αρχικά ονομαζόταν Quintilis που σημαίνει «πέμπτος». Το 44 π.Χ.όμως, μετονομάσθηκε σε Julius για να τιμήσει τον Ιούλιο Καίσαρα και να υπενθυμίζει την τραγική δολοφονία του.

Αύγουστος
Αυτός ο μήνας αρχικά ονομαζόταν Sextilis που σημαίνει «έκτος». Το 8 π.Χ. μετονομάστηκε σε Augustus προς τιμή του αυτοκράτορα Αυγούστου, που υποστήριζε πως αυτός είναι ο τυχερός του μήνας.

Σεπτέμβριος
Ο μήνας ονομάστηκε Septimus που σημαίνει «έβδομος». Κατά καιρούς μετονομαζόταν σε ονόματα ρωμαϊκών αυτοκρατόρων, από τους ίδιους τους αυτοκράτορες, που ζήλεψαν την δόξα του Ιούλιου και του Αυγούστου. Κανένα όμως από αυτά τα ονόματα δεν παρέμεινε για πολύ γνωστό ως το όνομα αυτού του μήνα.

Οκτώβριος
Ονομάστηκε τον ελληνικό αριθμό οκτώ που στα λατινικά παραμένει ο ίδιος, δηλαδή octo.

Νοέμβριος
Ονομάστηκε Nonus που σημαίνει «ένατος» από τον λατινικό αριθμό nove, το ελληνικό δηλαδή εννιά.

Δεκέμβριος
Ονομάστηκε Decimus που σημαίνει «δέκατος» από τον λατινικό αριθμό decem, το ελληνικό δηλαδή δέκα.

Ιανουάριος
Ο μήνας αυτός ονομάστηκε Januarius και πήρε το όνομά του από τον καθαρά ρωμαϊκό Θεό Janus, τον διπρόσωπο Θεό της Αρχής και του Τέλους. Το όνομά του προέρχεται από την ετρουσκική λέξη «jauna» που σημαίνει «πόρτα», γι αυτό λατρεύτηκε και ως Θεός-Φύλακας των Εισόδων και Εξόδων.

Januarius σημαίνει «του Τζάνους»

Φεβρουάριος
Ο μήνας ονομάστηκε Februarius κατά μια εκδοχή για να τιμήσει την Θεά Juno Februa, η οποία κατά την ρωμαϊκή μυθολογία είναι η μητέρα του Θεού Mars (Άρης) και Θεά του Πάθους. Στις 14 του μήνα ήταν η γιορτή προς τιμή της και προς τιμή του έρωτα (εορταστική ημέρα που επιβιώνει μέχρι σήμερα ως ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου).

Κατά μια άλλη εκδοχή, ο μήνας πήρε το όνομά του από τον Februus, Θεό των Νεκρών. Ως τελευταίος μήνας του ρωμαϊκού έτους, γίνονταν μεγάλες τελετές εξαγνισμού καθώς και η εορτή των νεκρών. Februus είναι η ετρουσκική ονομασία του δικού μας Άδη, που λατρεύτηκε από τους Ρωμαίους αρχικά με το ετρουσκικό του όνομα και αργότερα με το λατινικό όνομα Pluto.

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »

Οι ονομασίες των ημερών και οι μήνες των Αρχαίων Ελλήνων

Οι αρχαίοι Έλληνες, είχαν δώσει ονόματα πλανητικών θεοτήτων, στις 7 ημέρες της εβδομάδος του σεληνιακού κύκλου. 

Έτσι, η πρώτη ημέρα ήταν αφιερωμένη στον Ήλιο (Κυριακή), 

η δεύτερη στην Σελήνη (Δευτέρα), 

η τρίτη στον Άρη (Τρίτη), 

η τέταρτη στον Ερμή (Τετάρτη), 

η Πέμπτη στον Δία (Πέμπτη), 

η έκτη στην Αφροδίτη (Παρασκευή) και 

η έβδομη στον Κρόνο (Σάββατο). 

Από τους Έλληνες, οι ονομασίες των ημερών πέρασαν στους Ρωμαίους, χωρίς μεταβολές, αλλά μεταφρασμένες στην λατινική γλώσσα. Αργότερα τις συναντούμε και σε άλλες διαλέκτους. 

Για παράδειγμα, η Δευτέρα ονομάζεται στα ιταλικά Lunedi από το Dies Lunae (ημέρα της Σελήνης), ενώ στα αγγλικά λέγεται Monday από την Μόνα, αρχαία ονομασία της Σελήνης. 

Η Τρίτη ονομάζεται Martedi από Dies Martis (ημέρα του Άρη), ενώ στα αγγλικά λέγεται Tuesday προς τιμή του θεού του νόμου Tiw. 

Η Τετάρτη ονομάζεται Mercoledi από το Dies Mercury (ημέρα του Ερμή), ενώ στα αγγλικά λέγεται Wednesday από τον αντίστοιχο θεό των Τευτόνων, τον Βόταν ή Οντίν. 

Η Πέμπτη ονομάζεται Giovedi, από το Dies Jovis (ημέρα του Δία), ενώ στα αγγλικά λέγεται Thursday από τον σκανδιναβό θεό Θορ. 

Η Παρασκευή ονομάζεται Venerdi από το Dies Veneris (ημέρα της Αφροδίτης), ενώ στα αγγλικά λέγεται Friday και στα γερμανικά Freitag από την θεά του έρωτα Φρυγία, ταυτόσημη της Αφροδίτης. 

Οι Άγγλοι ονομάζουν το Σάββατο Saturday από το Saturn day (ημέρα του Κρόνου), και 

λένε την Κυριακή Sunday από το Sun say (ημέρα του Ηλίου).

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ

Δευτέρα ……………………………ΗΜΕΡΑ ΣΕΛΗΝΗΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ

Τρίτη ……………………………….ΗΜΕΡΑ ΑΡΕΩΣ

Τετάρτη …………………………….ΗΜΕΡΑ ΕΡΜΟΥ

Πέμπτη …………………………….ΗΜΕΡΑ ΔΙΟΣ

Παρασκευή ………………………..ΗΜΕΡΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ

Σάββατο …………………………...ΗΜΕΡΑ ΚΡΟΝΟΥ

Κυριακή ……………………………ΗΜΕΡΑ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ

πηγή

πηγή

ΟΙ ΜΗΝΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ,

 ΣΕ ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ  

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ       ΑΤΤΙΚΗ                       ΣΠΑΡΤΗ                     ΔΕΛΦΟΙ

Ιανουάριος        ΓΑΜΗΛΙΩΝ               ΑΓΝΩΣΤΟΣ            ΔΑΔΑΦΟΡΙΟΣ

Φεβρουάριος    ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝ       ΕΛΕΥΣΙΝΙΟΣ            ΠΟΙΤΡΟΠΙΟΣ

Μάρτιος           ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΩΝ       ΓΕΡΑΣΤΙΟΣ                  ΒΥΣΙΟΣ

Απρίλιος          ΜΟΥΝΥΧΙΩΝ           ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΣ             ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΣ

Μάιος              ΘΑΡΓΗΛΙΩΝ             ΔΕΛΧΙΝΙΟΣ                  ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ

Ιούνιος             ΣΚΙΡΟΦΟΡΙΩΝ         ΦΛΙΑΣΙΟΣ                    ΒΟΑΘΟΟΣ

Ιούλιος            ΕΚΑΤΟΜΒΑΙΩΝ      ΕΚΑΤΟΜΒΕΥΣ                ΙΛΑΙΟΣ

Αύγουστος      ΜΕΤΑΓΕΙΤΝΙΩΝ          ΚΑΡΝΕΙΟΣ               ΘΕΟΞΕΝΙΟΣ

Σεπτέμβριος   ΒΟΗΔΡΟΜΙΩΝ           ΠΑΝΑΜΟΣ                  ΒΟΥΚΑΤΙΟΣ

Οκτώβριος     ΠΥΑΝΕΨΙΩΝ                  ΗΡΑΣΙΟΣ                     ΗΡΑΙΟΣ

Νοέμβριος     ΜΑΙΜΑΚΤΗΡΙΩΝ     ΑΠΕΛΛΑΙΟΣ               ΑΠΕΛΛΑΙΟΣ

Δεκέμβριος   ΠΟΣΕΙΔΕΩΝ                ΔΙΟΣΘΥΟΣ                   ΑΓΝΩΣΤΟΣ

ΟΙ ΜΗΝΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δώδεκα (12) μήνες, όπως έχουμε και εμείς σήμερα. 

Στην αρχαία Αθήνα κάθε μήνας είχε 30 ημέρες (πλήρης μήνας) ή 29 ημέρες (κοίλος μήνας).

Οι μήνες αυτοί και οι αντιστοιχίες τους με τους σημερινούς αναφέρονται παρακάτω:

Εκατομβαίων (30 ημέρες) 16 Ιουλίου - 15 Αυγούστου

Μεταγειτνιών (29 ημέρες) 16 Αυγούστου - 15 Σεπτεμβρίου

Βοηοδρομιών (30 ημέρες) 16 Σεπτεμβρίου - 15 Οκτωβρίου

Πυανεψιών (29 ημέρες) 16 Οκτωβρίου - 15 Νοεμβρίου

Μαιμακτηριών (30 ημέρες) 16 Νοεμβρίου - 15 Δεκεμβρίου

Ποσειδεών (29 ημέρες) 16 Δεκεμβρίου - 15 Ιανουαρίου

Γαμηλιών (30 ημέρες) 16 Ιανουαρίου - 15 Φεβρουαρίου

Ανθεστηριών (29 ημέρες) 16 Φεβρουαρίου - 15 Μαρτίου

Ελαφηβολιών (30 ημέρες) 16 Μαρτίου - 15 Απριλίου

Μουνιχιών (29 ημέρες) 16 Απριλίου - 15 Μαΐου

Θαργηλιών (30 ημέρες) 16 Μαϊου - 15 Ιουνίου

Σκιροφοριών (29 ημέρες) 16 Ιουνίου - 15 Ιουλίου

Η πρώτη ημέρα κάθε μήνα ονομαζόταν νουμηνία.

πηγή

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ, ΕΔΩ:

-http://olympios1.blogspot.gr/2012/02/blog-post_7887.html

-http://www.afipnisis.gr/topic-t183.html

-http://yaunatakabara.blogspot.gr/2013/01/das-makedonischer-kalender.html

-http://gym-irakl.ser.sch.gr/Nomisma.pdf

-http://www.lgepka.gr/LIAMPI.pdf

-http://nma.gr/kids.coins/pdf/NM.pdf

-http://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2011/07/78-16.pdf

Διαβάστε περισσότερα... »