«Ἕλληνες ἀεί παῖδες ἐστε, γέρων δέ Ἕλλην οὐκ ἔστιν» (Πλάτων, Τίμαιος, 22b).


"Ὁμολογεῖται μὲν γὰρ τὴν πόλιν ἡμῶν ἀρχαιοτάτην εἶναι καὶ μεγίστην καὶ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ὀνομαστοτάτην· οὕτω δὲ καλῆς τῆς ὑποθέσεως οὔσης,
ἐπὶ τοῖς ἐχομένοις τούτων ἔτι μᾶλλον ἡμᾶς προσήκει τιμᾶσθαι. 24. Ταύτην γὰρ οἰκοῦμεν οὐχ ἑτέρους ἐκβαλόντες οὐδ' ἐρήμην καταλαβόντες
οὐδ' ἐκ πολλῶν ἐθνῶν μιγάδες συλλεγέντες, ἀλλ' οὕτω καλῶς καὶ γνησίως γεγόναμεν ὥστ' ἐξ ἧσπερ ἔφυμεν, ταύτην ἔχοντες ἅπαντα τὸν χρόνον διατελοῦμεν,
αὐτόχθονες ὄντες καὶ τῶν ὀνομάτων τοῖς αὐτοῖς οἷσπερ τοὺς οἰκειοτάτους τὴν πόλιν ἔχοντες προσειπεῖν".
(Ἰσοκράτης, Πανηγυρικός, στίχοι 23-24).

Τα άρθρα που φιλοξενούνται στον παρόντα ιστότοπο και προέρχονται απο άλλες πηγές, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνον τις απόψεις των συγγραφέων τους.

Καθίσταται σαφές ότι η δημοσίευση ανάρτησης, δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά αποδοχή των απόψεων του συγγραφέως.


ΕΑΝ ΘΕΛΕΤΕ, ΑΦΗΝΕΤΕ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΑΡΘΡΟ-ΑΝΑΡΤΗΣΗ (΄κλίκ΄ στο "Δεν υπάρχουν σχόλια"). ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ.

Ακολουθήστε μας στο Facebook

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΚΥΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΚΥΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 19 Αυγούστου 2015

Αποφθέγματα των κυνικών φιλοσόφων


Κυνικά αποφθέγματα που είναι πάντα επίκαιρα. Σημειωτέον ότι η βασική αρχή της Κυνικής φιλοσοφίας
είναι ότι η αρετή είναι ο μόνος δρόμος για την ευτυχία.
 

-"Η πιο αναγκαία μάθηση είναι το να ξεμάθει κανείς τις κακές συνήθειες." Αντισθένης

-"Οι άνθρωποι που ζηλεύουν καταστρέφονται από την ίδια τους τη ζήλια, ακριβώς όπως ο σίδηρος καταστρέφεται από τη σκουριά."
Αντισθένης

-"Όταν πολλοί άνθρωποι σε επαινούν, ν’ αναρωτιέσαι: "Γιατί, τι κακό έχω κάνει;"
Αντισθένης

-"Είναι καλύτερα να πέσει κανείς ανάμεσα στα κοράκια, παρά ανάμεσα σε κόλακες· διότι τα κοράκια καταβροχθίζουν τα πτώματα, αλλά οι κόλακες καταβροχθίζουν τους ζωντανούς."
Αντισθένης

-"
Οι άνθρωποι σπεύδουν με όλη τη σοβαρότητα για ν’ ακούσουν ανοησίες, αλλά είναι πολύ αργοί και περιφρονητικοί όταν το θέμα είναι σοβαρό."
Διογένης

-"Ανάμεσα στα άγρια ζώα το χειρότερο δάγκωμα είναι του συκοφάντη, και ανάμεσα στα ήμερα του κόλακα."
Διογένης

-"
Ο άνθρωπος έχει περιπλέξει κάθε απλό δώρο των θεών." Διογένης

-"Είμαι ο Διογένης ο Κύων. Πλησιάζω τους καλούς, γαβγίζω τους άπληστους, και δαγκώνω τους παλιανθρώπους."
Διογένης

-"Ο νόμος είναι καλό πράγμα αλλά όχι τόσο καλό όσο η φιλοσοφία. Εκεί όπου ο νόμος χρησιμοποιεί τη βία εναντίον της αδικίας, η φιλοσοφία μας πείθει με τη διδασκαλία. Η φιλοσοφία είναι καλύτερη από την κοινωνική πίεση ακριβώς στο βαθμό που είναι καλύτερο να κάνει κανείς κάτι με τη θέλησή του παρά με καταναγκασμό."
Κράτης

-"Εξασκήσου στο να μειώνεις τις ανάγκες σου, κι έτσι θα έρχεσαι όσο το δυνατόν πιο κοντά στο Θεό."
Κράτης

-"Για το σοφό άνδρα, η φτώχεια και η κοινωνική ασημότητα πρέπει να θεωρούνται πατρίδα του· διότι αυτές ακόμη και η τύχη δεν μπορεί να του τις στερήσει."
Κράτης

-"Η Τύχη είναι σαν τον σεναριογράφο ο οποίος σχεδιάζει διάφορους τύπους ανθρώπων για το έργο του: το ναυαγό, το φτωχό, τον εξόριστο, το βασιλιά, το ζητιάνο. Εκείνο που οφείλει να πράττει ο καλός άνθρωπος είναι να παίζει καλά το ρόλο που του έχει απονείμει η Τύχη. Είσαι ναυαγός; Πολύ καλά· απόδωσε σωστά το ρόλο του ναυαγού. Ήσουν πλούσιος κι έχεις γίνει φτωχός; Παίξε το ρόλο ‘του φτωχού ανθρώπου’ όπως πρέπει να παιχτεί."
Τέλης

-"Εκείνους που φροντίζουν τα σώματα αλλά αμελούν τους εαυτούς των (δηλαδή τον εσωτερικό τους κόσμο) να μέμφεσαι, διότι είναι σαν κι αυτούς που φροντίζουν την κατοικία τους αλλά αμελούν τους ενοίκους."
Δημώναξ

-"Τόσο περισσότερο θα προσθέσεις εις την αρετή, όσο αφαιρέσεις από τις ηδονές. Διότι είναι αισχρό να παραδέχεσαι τις αρετές στους άλλους, εάν στον εαυτό σου έχεις κακίες."
Δημώναξ

-"Λιγότερα κακά υποφέρουν οι άνθρωποι από τους εχθρούς παρά από τους φίλους. Διότι από τους μεν εχθρούς φυλάσσονται, επειδή τους γνωρίζουν, στους δε φίλους ανοίγονται και υποπίπτουν σε σφάλματα, γινόμενοι ευάλωτοι."
Δημώναξ

-"Ο καλύτερος παλαιστής δεν είναι εκείνος που έχει μελετήσει βαθιά όλα τα τρικ και τις στροφές της τέχνης, τα οποία σπάνια συναντώνται σε μια πραγματική πάλη, αλλά εκείνος που έχει μάθει πολύ καλά κι έχει προσεκτικά ασκήσει τον εαυτό του σ’ ένα δυο απ’ αυτά, και παρατηρεί προσεκτικά για μια ευκαιρία να τα εφαρμόσει. Δεν έχει σημασία πόσα τρικ γνωρίζει, εάν γνωρίζει αρκετά για να του δώσουν τη νίκη."
Δημήτριος
 
Διαβάστε περισσότερα... »

Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

Ο κυνικός φιλόσοφος Αντισθένης



Γλυπτοθήκη αρχαίων Πνευματικών μορφών

«Γνωμικολογικόν»
Επιμέλεια Γ. Γ. Γ.

Αισχρόν το γ’ αισχρόν, καν δοκή καν μη δοκή
(=Το κακό είναι κακό. κι αν φαίνεται κι αν δεν φαίνεται)

Αντισθένης, 445-360 π.Χ.
Ο φιλόσοφος Αντισθένης θεωρήθηκε ήδη από την αρχαιότητα ο θεμελιωτής της Κυνικής φιλοσοφίας, την οποία ριζοσπαστικότερα διαμόρφωσε ο Διογένης.

Γεννήθηκε στην Αθήνα, μα δεν ήταν γνήσιος πολίτης της, μια και η μάνα του ήταν θριακιώτισσα σκλάβα. Επειδή δεν είχε το δικαίωμα να γυμνάζεται και να συναναστρέφεται παντού, όπως όλοι οι γνήσιοι Αθηναίοι, αναγκαζόταν να πηγαίνει στο Κυνόσαργες, ένα από τα τρία μεγάλα γυμναστήρια της Αθήνας, που, όμως, βρισκόταν έξω από το τείχος της πόλης. 


Ο Αντισθένης υπήρξε άνθρωπος που ήθελε να μαθαίνει. Πρώτα άκουσε τη διδασκαλία του σοφιστή Γοργία. Εργαζόταν ήδη σα δάσκαλος, όταν γνώρισε το Σωκράτη, στου οποίου τον όμιλο προσκολλήθηκε από τότε με μεγάλη ευλάβεια. Συμπαραστάθηκε στον Σωκράτη μέχρι τις τελευταίες στιγμές του στο δεσμωτήριο (399 π.Χ.).

Ο κυνικός αυτός φιλόσοφος,
εξαιτίας του Γοργία, ενδιαφέρθηκε αρχικά για τη ρητορική και μελέτησε βαθιά τη γλώσσα σαν φορέα αλήθειας.

Ο Σωκράτης, πάλιν του έστρεψε την προσοχή στα ηθικά προβλήματα. Ίδρυσε δική του σχολή, που πήρε το όνομα Κυνική, το πιο πιθανόν από το όνομα του Γυμνασίου «Κυνόσαργες», που είχε για προστάτη τον Ηρακλή. Αυτό τον τίτλο φέρει εξάλλου το σημαντικότερο του σύγγραμμα «Ηρακλής», όπου εγκωμιάζει στο πρόσωπο του ήρωα αυτού το κυνικό ιδανικό της αυτοπεποίθησης και της σκληραγωγίας, του κόπου και του αγώνα (πόνου).

Την αποφασιστική ώθηση στο πνεύμα του Αντισθένη έδωσε το ηθικό μέρος της σκέψης του Σωκράτη.
Δεν ήταν, όμως, τόσο η θεωρητική θεμελίωση της ηθικής πάνω στη γνώση, που τον προσήλκυσε, όσο η πρακτική πλευρά της. Έτσι η λιτότητα της ζωής του δασκάλου έγινε το ιδανικό στη φιλοσοφία του μαθητή. 

Αυτό φαίνεται από το απόσπασμα της διδασκαλίας του. που ακολουθεί: «Η αρετή είναι αρκετή (αυτάρκης) για την ευδαιμονία, και για την αρετή δεν χρειάζεται τίποτε άλλο παρά η δύναμη ενός Σωκράτη, Είναι ζήτημα πρακτικό και δεν χρειάζεται πολλά λόγια και γνώσεις»’.

Έγραψε πολλά συγγράμματα (είναι γνωστοί 62 τίτλοι)· ανάμεσα σε αυτά στον «Κόρο»
(θυμίζει λίγο Ξενοφώντα) συνιστούσε προ πάντων την φιλανθρωπία, ενώ στο έργο του «Αλκιβιάδης» μαστίγωνε την εγωιστική ηδονή, στον «Πολιτικό» του τα έβαζε με τις αδυναμίες της δημοκρατίας και στον «Αρχέλαο» χτυπούσε την τυραννίδα. 

Πολέμησε, με εμπάθεια θα έλεγα, τις ιδέες του Πλάτωνα, έγραψε, μάλιστα, κι ένα πολεμικό έργο, τον «Σάθωνα», πράγμα που ανάγκασε τον Πλάτωνα να του απαντήσει με τον «Ευθύδημο». Ο Αντισθένης, επίσης, χρησιμοποίησε πρώτος τον τύπο του «Προτρεπτικού» λόγου, ως παρόρμηση στη Φιλοσοφία.

Η λογική και η γνωσιολογία του Αντισθένη, είναι άρνηση του δυνατού κάθε κρίσης, 
εκτός από τις ταυτολογικές. δηλαδή δεν δεχόταν ότι είναι δυνατό να οριστεί ένα πράγμα με γνωρίσματα ενός άλλου, φτάνοντας στο σημείο να υποστηρίζει, π.χ. ότι δεν μπορούμε να λέμε: 

«Το χιόνι είναι λευκό», αλλά μόνο «το χιόνι είναι χιόνι». Παρ’ όλην όμως την αρνητική βάση της γνωσιολογίας του. διατήρησε την ορθολογιστικήν εκτίμηση του Σωκράτη προς τη γνώση, την οποία όριζε «αληθή δόξαν» μετά λόγου. 

Με αυτή την προϋπόθεση, στήριζε τη θέση του για την παιδεία με τη δική του γνωστή φράση: «αρχή παιδεύσεως ή των ονομάτων επίσκεψις», δηλαδή μαθαίνοντας κανείς τα ονόματα (των εννοιών) μαθαίνει και τα πράγματα, που αναφέρονται σε αυτά.

Ο Αντισθένης καθόρισε τη φιλοσοφία των κυνικών περιορίζοντάς την σχεδόν ολόκληρη στην ηθική τους,
κατά την οποία το ανώτατο αγαθόν είναι η έλλειψη κάθε ανάγκης, η απλότητα και φυσικότητα του βίου και ακόμη κι αυτή η επιζήτηση του πόνου. 

Οι αρετές των κυνικών είναι η εγκράτεια, καρτερία, απάθεια. Η αρετή είναι μία ενιαία και διδακτή, το ανώτατον αγαθόν, και αναφαίρετη. όταν άπαξ έχει αποκτηθεί. 

Πραγματικά ενάρετος είναι ο σοφός, που κατέχει σίγουρα τη μόνη απαραίτητη προϋπόθεση για την ευδαιμονία. 

Πίστευε πως αγαθό (χτήμα) για τον άνθρωπο μπορεί να είναι μόνο εκείνο που του ανήκει (οικείον) και τέτοιο είναι μόνον η διανοητική ιδιοκτησία

Δεν επιτρέπεται να πάρουμε την ηδονή για αγαθό, τον κόπο και την εργασία για κακό, αφού εκείνη, όταν εξουσιάζει τον άνθρωπο, τον διαφθείρει. ενώ οι δεύτερες τον παιδαγωγούν στην αρετή. 

Ο Αντισθένης έλεγε πως προτιμούσε να τρελαθεί παρά να παραδοθεί στην ηδονή («μανείην μάλλον ή ησθείην») και για υπόδειγμα είχαν την πολύμοχθη ζωή του Ηρακλή.

1. Βώρου, Φ.Κ. Σύντομη Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας. Εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα, 1984 σ. 33
2. Διογένης Λαέρτιος, Φιλοσόφων Βίοι VI, 11. Βλέπε Τσέλερ- Νέστλε, Ιστορία της Ελλην. Φιλοσοφίας. Μετάφρ. X. Θεοδωρίδη. Εκδ. Παν/μίου Θε/νίκης. Αθήναι 1942 σ. 137.
3. Ό.π. , σ. 137
4. Διογένης Λαέρτιος, όπου παραπάνω VI, 6 κ.ε. Σουίδας, Αντισθένης, Διογένης.

Πηγές: www.ekivolos.gr

Παρατήρηση για εισαγωγή σχολίων:1. Η Κυνική φιλοσοφία, αντισυμβατική ούσα και καυστικά επικριτική απέναντι στους κανόνες της κοινωνικής επιτήδευσης, σαρκάζει με οξύτητα τον καθωσπρεπισμό και αναδεικνύει την υποκρισία που διέπει τον συμφεροντολογικό κόσμο των υλιστικών συμβάσεων στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο. Πολύ επίκαιρη στις ημέρες μας!

2. Ο Αντισθένης με αυτό το ρητό του, μας διαβεβαιώνει 2500 χρόνια μετά, πως στην ερώτηση αν "ό,τι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό;", η απάντηση είναι ξεκάθαρα όχι!

Διαβάστε περισσότερα... »

Σάββατο 5 Οκτωβρίου 2013

Ιππαρχία: η πρώτη κυνική φιλόσοφος




Η Ιππαρχία υπήρξε Κυνική φιλόσοφος με τη δική της αξία, που τόλμησε ν' αμφισβητήσει τα κοινωνικά ήθη της εποχής της και να διεκδικήσει με γενναιότητα την ισότητα των δύο φύλων.
Η γέννηση της τοποθετείται περίπου στο 346 π.Χ. στη Θράκη. 


Ήταν κόρη Αθηναίων αριστοκρατών,
οι οποίοι είχαν προσωρινά εγκατασταθεί στην παραλιακή πόλη της Μαρώνειας, γνωστής για τις καλλιέργειες σταφυλιών. 


Ο Διογένης Λαέρτιος,
ο οποίος έγραψε τη βιογραφία της Ιππαρχίας, δεν αναφέρει τα ονόματα των γονέων της, ούτε δίδει πληροφορίες σχετικά με την παιδική της ηλικία. Όμως, μπορούμε με ασφάλεια να συμπεράνουμε ότι η Ιππαρχία, ακόμη και σε τρυφερή ηλικία, απέρριψε τις οικιακές δουλειές ρουτίνας που φυσιολογικά αναθέτονταν στις νεαρές Ελληνίδες. 

Αργότερα στη ζωή της,
η ίδια παραδέχτηκε ότι παραμελούσε το γνέσιμο και την ύφανση προς χάρη της μελέτης....

Πράγματι, τα κύρια χαρακτηριστικά της Ιππαρχίας
σα νεαρής κοπέλας ήταν ανησυχία καιάσβεστη περιέργεια, καθώς και επιθυμία να μάθει ακόμη και γι' αυτά τα θέματα που ήταν απαγορευμένα στις γυναίκες της εποχής της. 

Επιθυμούσε πολύ να εισέλθει
στους ανδρικούς κύκλους διανόησης και να συζητήσει με τους πολυμαθείς άνδρες πάνω σε βαθιά φιλοσοφικά θέματα. 

Αυτό, φυσικά,
της το είχαν συστηματικά αρνηθεί οι αυστηρά παραδοσιακοί γονείς της.

Η Ιππαρχία μυήθηκε στη φιλοσοφία
από το νεώτερο αδελφό της το Μητροκλή, και μέσω αυτού γνώρισε τον Κράτη. 

Από την πρώτη στιγμή που η υψηλής καταγωγής Αθηναία παρθένα αντίκρισε τον πληβείο σοφό η ευαίσθητη καρδιά της χτυπήθηκε από τα βέλη του έρωτα. Όχι βέβαια πως ο Κράτης πληρούσε τα ιδανικά στάνταρτ της ανδρικής ομορφιάς. 

Ήταν λιγνός και άχαρος,
με τραχιά χαρακτηριστικά, άγαρμπες κινήσεις, περιτυλιγμένος στο μανδύα του με άκομψο τρόπο, και καμπούρης. 

Ζούσε σκληραγωγημένος, πάμπτωχος,
αν και καταγόταν από πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια αντισυμβατικός, και σεξουαλικά απελευθερωμένος,που για τα ήθη της εποχής του, θεωρούνταν προκλητικός. 
 
Παρόλα αυτά, η πανέμορφη εικοσάχρονη Ιππαρχία
εντυπωσιάστηκε από τον Κράτη που είχε τα διπλάσια χρόνια της. 

Είχε βέβαια ακούσει πολλά γι' αυτόν προηγουμένως από τον αδελφό τηςΜητροκλή, ο οποίος είχε εξάρει στα ουράνια την εξαιρετική σοφία και τον ανθρωπισμό του διδασκάλου του. Μετά από λίγα μόλις λεπτά συναρπαστικής συνομιλίας με τον Κράτη, η Ιππαρχία συνέλαβε πως όλα όσα της είχε πει ο αδελφός της για το Θηβαίο Κυνικό ήταν αλήθεια.
Πίσω από τον απότομο επαρχιωτικό αέρα και την απλή εξωτερική εμφάνιση του Κράτη, διέκρινε έναμεγαλοφυή διανοητή, έναν ειλικρινή εραστή της αλήθειας, όπως ήταν και η ίδια, ο οποίος αγωνιζόταν για να διαδώσει τα ιδανικά της δικαιοσύνης και της ισότητας ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους.


Η Ιππαρχία ερωτεύτηκε πάραυτα τόσο τον ίδιο τον Κυνικό φιλόσοφο όσο και τα δόγματά του. Από εκείνη την ημέρα, είχε αποφασίσει στην καρδιά της να παντρευτεί τον Κράτη το Θηβαίο και κανέναν άλλο.

Η αντίδραση των γονέων της Ιππαρχίας στην ξαφνική αναγγελία της κόρης τους ήταν εντελώς αρνητική.
Πρώτα - πρώτα, καμιά νεαρή Ελληνίδα με σώας τας φρένας δεν τολμούσε να διαλέξει μόνη το μέλλοντα συζυγό της. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με τους γονείς της, η Ιππαρχία δεν είχε σώας τας φρένας!

Από τις αρχές της εφηβείας της, το όμορφο και ζωηρό κορίτσι είχε πολλές προτάσεις γάμου. Μερικοί από τους πιο ευγενείς, τους πιο πλούσιους και τους πιο ωραίους νεαρούς Αθηναίους είχαν ζητήσει το χέρι της για να την παντρευτούν. 

Παρόλα αυτά, η Ιππαρχία τους είχε όλους σθεναρά απορρίψει, επιμένοντας ότι θα προτιμούσε να παραμείνει ανύπανδρη για πάντα παρά να παντρευτεί έναν άνδρα που δεν αγαπούσε.

Πώς, όμως, έπεισε η Ιππαρχία τους γονείς της να της δώσουν την ευλογία να παντρευτεί το Θηβαίο Κυνικό; Ο Διογένης Λαέρτιος γράφει ότι τόσο πολύ ήθελε η Ιππαρχία να παντρευτεί τον Κράτη ώστε απείλησε ν' αυτοκτονήσει μάλλον παρά να ζήσει κατά οποιονδήποτε άλλο τρόπο. 
 
Μπροστά στην επιμονή της,
και μετά από παράκληση των γονέων της, ο Κράτης προσπάθησε να μεταπείσει την Ιππαρχία ώστε να μην τον παντρευτεί. 

Όταν όμως απέτυχε σ' αυτή του την προσπάθεια, γδύθηκε μπροστά της και είπε:

"
ὁ μὲν νυμφίος οὗτος, ἵ δὲ κτῆσις αὕτη,
πρὸς ταῦτα βουλεύου· οὐδὲ γὰρ ἔσεσθαι
κοινωνός, εἰ μὴ καὶ τῶν αὐτῶν
ἐπιτηδευμάτων γενηθείης
."

"αυτός είναι ο γαμπρός και αυτή η περιουσία του.
Αποφάσισε μετά από σκέψη, γι' αυτά.
Διότι δεν θα είσαι σύντροφος, αν δεν
αποδεχθείς και τις συνήθειες μου
".

Η Ιππαρχία, βεβαίως είχε ήδη διαλέξει, και παντρεύτηκε τον Κράτη το 326 π. Χ. Δέχτηκε να μοιραστεί μαζί του τη ζωή της. Ντύθηκε ανδρικά ρούχα, όμοια με του Κράτη,ζούσαν όπου έβρισκαν ακόμη και μέσα σε πυθάρια,όπως ο Διογένης,και συνουσιαζόταν μαζί του ελεύθερα στο δρόμο,ακολουθώντας έναν ιδιαίτερα πρωτοποριακό τρόπο ζωής,ακόμη και για τα σημερινά δεδομένα.

Αυτή η ιστορία, βέβαια, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι περιέχει και δόση αλατοπίπερου,
δεδομένου ότι ο Διογένης Λαέρτιος έγραφε αιώνες αργότερα (3ο αιώνα μ.Χ.), ενώ οι ιστορίες, που είχαν μεταφερθεί από στόμα σε στόμα, θεωρούνταν επεξηγηματικές μιας νοοτροπίας και δεν πρέπει να λαμβάνονται στην κυριολεξία τους.

Δεδομένου του ενδιαφέροντος και των συζητήσεων που γεννούσε μια γυναίκα Κυνικός,
είναι εύκολο να φαντάζεται κανείς τέτοιου είδους ιστορίες να έχουν λεχθεί για την Ιππαρχία. Σε κάθε περίπτωση, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η Ιππαρχία επέλεξε να παντρευτεί τον Κράτη και να συμμεριστεί τις φιλοσοφικές του επιδιώξεις. 

Η απόφασή της ν' αποποιηθεί τα πλούτη της
και να γίνει Κυνικός αποτελεί μεγάλη έκπληξη, δεδομένης τόσο της αντίθεσης των Κυνικών προς τους συμβατικούς θεσμούς όσο και της ακραίας κακουχίας που συνεπαγόταν ο Κυνικός τρόπος ζωής.

Οι περισσότερες πληροφορίες
που έχουμε για την Ιππαρχία προέρχονται από ανέκδοτα και ρητά που επαναλαμβάνονταν από μεταγενέστερους συγγραφείς. 

Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει ότι η Ιππαρχία έγραψε μερικές επιστολές, αστεία και φιλοσοφικές αμφισβητήσεις, που όμως έχουν χαθεί. Συμπληρώνει ότι μυριάδες ιστορίες γράφτηκαν γι' αυτή τη"γυναίκα φιλόσοφο".

Όπως όλοι οι Κυνικοί, έτσι και η Ιππαρχία προσπαθούσε να ζήσει σύμφωνα με τη φύση, απορρίπτοντας τις τεχνητές κοινωνικές συμβατικότητες και αρνούμενη κάθε πολυτέλεια, συμπεριλαμβανομένων και των αντικειμένων που δεν ήταν απολύτως απαράιτητα για την επιβίωση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο γάμος σαν θεσμός θεωρούνταν αταίριαστος προς τον Κυνικό τρόπο ζωής, και οι πρώτοι Κυνικοί, Αντισθένης και Διογένης, πίστευαν ότι ο φιλόσοφος δεν έπρεπε ποτέ να παντρεύεται. 

Ο ίδιος ο Κράτης ονόμασε το γάμο τους κυνογάμια,
αφού δημοσίως συνουσιαζόταν μαζί της και τέλεσε τα κυνογάμια στην Ποικίλη στοά.(γήμας δὲ Ἱππαρχίαν τὴν Μαρωνεῖτιν κυνογαμίαν τὸν γάμον ἐκάλεσε).



 

Ας δούμε όμως τι γράφει το λεξικό της Σούδαςγια τον Κράτη και το γάμο του με την Ιππαρχία και όσα προκλητικά έπραξε.


Suda, Lexicon 
<Κράτης,> Ἀσκώνδου, Θηβαῖος, φιλόσοφος Κυνικός, μαθητὴς
Διογένους καὶ Βρύσωνος τοῦ Ἀχαιοῦ· ὃς ἐξαργυρίσας τὴν οὐσίαν
δέδωκε τὰ ἀργύρια τραπεζίτῃ εἰπών, εἰ οἱ παῖδες αὐτῷ φιλοσοφή-
σουσι, τῷ δήμῳ δοῦναι, εἰ δὲ μή, τοῖς παισὶν αὐτοῖς. γήμας δὲ
Ἱππαρχίαν τὴν Μαρωνεῖτιν κυνογαμίαν τὸν γάμον ἐκάλεσε. παῖδα
δὲ ἔσχεν ἐξ αὐτῆς Πασικλέα. ἦν δὲ ἐπὶ τῆς ριγʹ Ὀλυμπιάδος.
ἐπεκλήθη δὲ Θυρεπανοίκτης διὰ τὸ ἀδεῶς ἐπεισιέναι εἰς παντός,
οὗπερ ἠβούλετο, οἶκον. οὗτος καταλιπὼν τὴν οὐσίαν μηλόβοτον,
ἀρθεὶς ἐπὶ τοῦ βωμοῦ εἶπεν· ἐλευθεροῖ Κράτητα Θηβαῖον Κράτης.
ἔγραψε φιλόσοφα. ὅτι Κράτης εἶπεν· ἔρωτα παύει λιμός· εἰ δὲ
μή, χρόνος· ἂν δὲ μηδὲ τούτῳ δύνασαι, βρόχος. οὗτος κατεπόντωσε τὴν οὐσίαν, ὡς λέγει Φιλόστρατος ὁ Λήμνιος ἐν τῷ βίῳ Ἀπολλωνίου τοῦ Τυανέως. καὶ ζήτει ἐν τῷ Ἀναξαγόρας.

Theodoretus Scr. Eccl., Theol.,
Οὗτος εἰώθει λέγειν, τῆς εἰς τὰ ἀφροδίσια ὁρμῆς
κατάπλασμα λιμὸν εἶναι, εἰ δὲ μή, βρόχον.
Ἀλλὰ τοῦ πάθους ἐπαναστάντος,
Ἱππαρχίαν τὴν Μαρωνεῖτιν δημοσίᾳ ἔγημε
καὶ τὰ κυνογάμια ἐν τῇ Ποικίλῃ ἐτέλεσεν,
ἐρρῶσθαι πολλὰ φράσας τῇ ὑψηγορίᾳ τῶν λόγων.

Μερικούς αιώνες αργότερα, ο Επίκτητος, ενώ επιχειρηματολογεί ότι ο γάμος δεν ταιριάζει στον Κυνικό ή στον Στωικό φιλόσοφο, αφήνει περιθώριο για ειδικές περιπτώσεις, όπως ο φιλοσοφικός γάμος του Κράτη και της Ιππαρχίας. 

Η πρώτη γυναίκα Κυνικός
εφάρμοσε στην πράξη το ρητό "παραχαράττειν το νόμισμα", που από την εποχή του Διογένη οι Κυνικοί χρησιμοποιούσαν με τη μεταφορική έννοια, απορρίπτοντας τόσο την κοινωνική της θέση όσο και την Κυνική παράδοση.

Ο Ερατοσθένης αναφέρει ότι η Ιππαρχία και ο Κράτης είχαν ένα γιο ονομαζόμενο Πασικλή,
στον οποίο αναφέρεται επίσης και ο Διογένης Λαέρτιος, στο έργο του για τη ζωή του Κράτη. Στις Κυνικές Επιστολές, μια συλλογή ψευδεπίγραφων επιστολών που αποδίδονται σε διάφορες Κυνικές προσωπικότητες, και πιθανώς γράφτηκαν από αρκετούς διαφορετικούς συγγραφείς λίγους αιώνες μετά την εποχή που έζησε η Ιππαρχία, αναφέρεται πως γέννησε και ανάθρεψε τα παιδιά της σύμφωνα με τις Κυνικές της αξίες.

Οποιεσδήποτε κι αν ήταν οι πρακτικές της,
το παράγειγμα της Ιππαρχίας επηρέασε μεταγενέστερες Κυνικές συμπεριφορές απέναντι στην εγκυμοσύνη και την ανατροφή παιδιών. Για παράδειγμα, μια από τις επιστολές αποδιδόμενη στον Κράτη αναφέρει ότι η Ιππαρχία γέννησε «χωρίς πρόβλημα». Πίστευε ότι η συνήθης κακουχία που αντιμετώπιζε με τον τρόπο που ζούσε ήταν η αιτία της έλλειψης ωδίνων κατά τη διάρκεια του τοκετού. 

Ο τοκετός ήταν εύκολος
διότι συνέχιζε να εργάζεται σαν αθλήτρια κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, πράγμα ασυνήθιστο, όπως σημειώνει ο συγγραφέας της επιστολής. 

Οι επιστολές, επίσης, αναφέρουν ότι η Ιππαρχία χρησιμοποιούσε το κέλυφος μιας χελώνας για κούνια του μωρού, κρύο νερό για το μπάνιο του, και συνέχισε την προσκόλληση σε αυστηρή δίαιτα.
Η Ιππαρχία είναι επίσης διάσημη για μια αντιπαράθεση με το Θεόδωρο τον Άθεο, έναν Κυρηναϊκό φιλόσοφο, ο οποίος είχε προκαλέσει την νομιμοποίηση της παρουσίας της σ' ένα συμπόσιο. 

Αναφέρεται ότι η Ιππαρχία συχνά παρευρισκόταν σε τέτοιες εκδηλώσεις με τον Κράτη. 

Οι γυναίκες της κοινωνικής τάξης της Ιππαρχίας
στην αρχαιοελληνική κουλτούρα θα ήταν απασχολημένες με τον αργαλειό και με την οργάνωση του υπηρετικού προσωπικού. Έτσι, η απόρριψη των παραδοσιακών προσδοκιών για γυναίκες από την Ιππαρχία θεωρούνταν άκρως ριζοσπαστική.

Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει επίσης το συλλογισμό που η Ιππαρχία χρησιμοποιούσε για να αποστομώσει το Θεόδωρο, κατά τη διάρκεια του ίδιου Συμποσίου: «Οποιαδήποτε πράξη, που δεν θα κρινόταν ως λάθος εάν την έκανε ο Θεόδωρος, θα κρινόταν ως λάθος εάν την έκανε η Ιππαρχία.» 

Ο Διογένης Λαέρτιος γράφει ότι επειδή ο Θεόδωρος δεν εύρισκε το κατάλληλο επιχείρημα για ν' απαντήσει στην Ιππαρχία, προσπάθησε να της αφαιρέσει τον Κυνικό μανδύα. Όμως, εκείνη δεν έδειξε φόβο ή ταραχή, που είναι φυσιολογικά σε μια γυναίκα, όντας πιστή στην Κυνική αρχή της αναίδειας.

Σε κάποιο συμπόσιο που παρέθεσε ο βασιλιάς της Θράκης Λυσίμαχος, ο Θεόδωρος έκανε μια ιδιαίτερα αισχρή χειρονομία για να την ταπεινώσει. Τράβηξε το ρούχο της, ώστε να την ξεγυμνώσει.Η Ιππαρχία έμεινε ατάραχη, αλλά ο Θεόδωρος δεν σταμάτησε εκεί, και είπε:

"αὕτη ἐστὶν ἵ τὰς παρ' ἱστοῖς ἐκλιποῦσα κερκίδας;"


"αυτή είναι που παράτησε τις σαΐτες και τον αργαλειό;""ἐγώ," φησίν, "εἰμί, Θεόδωρε· ἀλλὰ μὴ κακῶς σοι
δοκῶ βεβουλεῦσθαι περὶ αὑτῆς, εἰ, τὸν χρόνον ὃν
ἔμελλον ἱστοῖς προσαναλώσειν,
τοῦτον εἰς παιδείαν κατεχρησάμην;
"

"εγώ είμαι είπε Θεόδωρε, αλλά μήπως νομίζεις
ότι κακώς έπραξα, που δεν δαπάνησα τον χρόνο
μου στον αργαλειό αλλά τον χρησιμοποίησα
για την παιδεία;
"



Η Ιππαρχία έζησε μακροχρόνια ζωή από το –326 που παντρεύτηκε τον Κράτη μέχρι τον θάνατο του, το –288 ή –285, είχαν μια «συναρπαστική κοινή ζωή» κι η ίδια συνέχισε την ασυμβίβαστη ζωή της, για πολλά χρόνια ακόμη.και μετά το θάνατό της τιμήθηκε εξαιρετικά από την ίδια την Αθηναϊκή κοινωνία, η οποία την είχε παρεξηγήσει εν ζωή και την είχε απορρίψει. 

Μετά τον θάνατο της, τιμήθηκε εξαιρετικά από την Αθηναϊκή κοινωνία η οποία την είχε παρεξηγήσει εν ζωή και την είχε απορρίψει. Κάτι που ελάχιστα ενδιέφερε την Ιππαρχία. Έζησε μια ζωή, όπως η ίδια ήθελε… «αρνούμενη» πρώτα απ΄ όλα την αριστοκρατική καταγωγή και τα πλούτη της οικογένειας της 

Μάλιστα, στους σύγχρονους καιρούς, το αναζωογονητικό και απελευθερωτικό μήνυμα του Κράτη
και της Ιππαρχίας έχει γίνει κατανοητό και ευρέως αποδεκτό σε όλο τον κόσμο.
Τα υψηλά ιδανικά της κοινωνικής ισότητας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αγάπης για την ανθρωπότητα, τα οποία με τόσο πάθος ο Κράτης και η Ιππαρχία υπερασπίστηκαν, έχουν υιοθετηθεί από όλα τα δημοκρατικά πολιτεύματα. 

Σε βιβλία του Κράτητος
αναφέρεται ότι η Ιππαρχία ήταν άριστη φιλόσοφος,γράφοντας τραγωδίες με υψηλότατο φιλοσοφικό χαρακτήρα, που δήλωναν και τον ελεύθερο τρόπο σκέψης και ζωής της. 

Πέθανε σε βαθιά γεράματα
και τάφηκε στην Βοιωτία.
Ορισμένα αποσπάσματα που αναφέρονται
σε όσα είπε η Ιππαρχία:


Ἱππαρχίᾳ.
28.1.1
Αἱ γυναῖκες ἀνδρῶν οὐκ ἔφυσαν χείρους. Ἀμαζόνες

γοῦν αἱ τοσαῦτα ἔργα ἀσκήσασαι ἐν οὐδενὶ ἀνδρῶν
ἐμειονέκτησαν. ὥστε εἰ μέμνησαι τούτων, μὴ ἀπολιποῦ
τούτων· οὐ γὰρ ἂν πείσειας ἡμᾶς, ὡς παρ' ἑαυτῇ θρύπτει.

28.1.5
αἰσχρὸν δὲ ὡς ἐπὶ τούτῳ συγκυνίζειν καὶ ἐν πύλαις
εὐδοκιμήσασαν τῷ γαμέτῃ καὶ τῷ πλούτῳ νῦν μετα-
νοεῖν καὶ ἐκ μέσης τῆς ὁδοῦ ἀναστρέφειν.
Τῇ αὐτῇ.

29.1.1
Οὐκ ἀπὸ τοῦ ἀδιαφορεῖν περὶ πάντα κυνικὴν τὴν φι-
λοσοφίαν ἡμῶν ἐκάλεσαν ἀλλ' ἀπὸ τοῦ σφοδρῶς ὑπο-
μένειν τὰ ἄλλοις διὰ μαλακίαν ἢ δόξαν ἀνυπομόνητα,
ὥστε διὰ τοῦτο καὶ οὐ διὰ τὰ πρῶτα κεκλήκασι κύνας

29.1.5

ἡμᾶς. μένε οὖν καὶ συγκύνιζε (οὐ γὰρ ἔφυς χείρων


Epistle 29, section 1, line 6

ἡμῶν· οὐδὲ γὰρ αἱ κύνες τῶν κυνῶν), ἵνα σοι γένηται

καὶ ἀπὸ τῆς φύσεως ἐλευθερωθῆναι, ὥστε ἀπὸ τοῦ
νόμου ἢ διὰ κακίαν πάντες δουλεύουσιν.
Τῇ αὐτῇ.

30.1.1
Ἔπεμψά σοι τὴν ἐξωμίδα, ἣν ὑφηναμένη μοι

ἔπεμψας, ὅτι ἀπαγορεύεται τοῖς καρτερίᾳ χρωμένοις
τοιαῦτα ἀμπέχεσθαι, καὶ ἵνα σε τούτου τοῦ ἔργου
ἀποπαύσαιμι, εἰς ὃ πολλῇ σπουδῇ ἐξῆλθες, ἵνα τις


30.1.5
δόξῃς φίλανδρος τοῖς πολλοῖς εἶναι. ἐγὼ δὲ εἰ μὲν διὰ
ταῦτά σε ἠγόμην,
εὖ γε ποιεῖς καὶ αὐτὴ διὰ τούτων
ἐπιδεικνυμένη μοι· εἰ δὲ διὰ φιλοσοφίαν, ἧς καὶ αὐτὴ
ὠρέχθης, τὰ τοιαῦτα σπουδάσματα ἔα χαίρειν, πειρῶ
δὲ εἰς τὰ κρείττω τῶν ἀνθρώπων τὸν βίον ὠφελεῖν.


30.1.10
ταῦτα γὰρ ἔμαθες καὶ παρ' ἐμοὶ καὶ παρὰ Διογένει.
Τῇ αὐτῇ.

31.1.1
Λόγος ψυχῆς ἡγεμὼν καλὸν ἔργον καὶ μέγιστον ἀγα-
θὸν ἀνθρώποις. ζήτει οὖν, ὅτῳ τρόπῳ κτήσῃ τοῦτον·
ἀνθέξῃ γὰρ εὐδαίμονος βίου καὶ κτήματος. ζήτει δὲ
ἄνδρας σοφούς, κἂν δέῃ ἐπ' ἔσχατα γῆς ἀφικνεῖσθαι.
Τῇ αὐτῇ.

32.1.1
Ἧκόν τινες παρὰ σοῦ κομίζοντες ἐξωμίδα καινήν,

ἣν ἔφασκον ποιῆσαί σε, ἵνα ἔχοιμι ἐς τὰ χειμάδια.
ἐγὼ δὲ ὅτι μέν σοι μέλω, ἀπεδεξάμην σε, ὅτι δὲ ἔτι
ἰδιωτεύεις καὶ οὐ φιλοσοφεῖς, εἰς ὅ σε προυτρεψάμην,


32.1.5
μέμφομαι. ἔτι οὖν καὶ νῦν ἐπάνηκε, εἴ σοι ὄντως
μέλει καὶ οὐ καλλωπίζῃ ἐπὶ τούτῳ, καὶ σπούδαζε δι'
ἃ ἐπεθύμησας ἡμῖν συνελθεῖν πρὸς γάμον ταῦτα πράτ-
τειν, ταλασίας δὲ τὰς μικρὰς ὠφελείας ἔα ποιεῖν ταῖς
ἄλλαις γυναιξίν, αἳ μηδενὸς τῶν αὐτῶν σοι ὠρέχθησαν.
Τῇ αὐτῇ.

Epistle 33, section 1, line 1
Ἐπυθόμην σε ἀποτεκεῖν καὶ εὐμαρῶς· σὺ μὲν γὰρ

οὐδὲν ἡμῖν ἐδήλωσας. χάρις δὲ θεῷ καὶ σοί. πέ-
πεισαι ἄρα ὅτι τὸ πονεῖν αἴτιόν ἐστι τοῦ μὴ πονεῖν·
οὐδὲ γὰρ ἂν ὧδέ γ' εὐμαρῶς ἀπέτεκες, εἰ μὴ κύουσα


33.1.5
ἐπόνεις ὥσπερ οἱ ἀγωνισταί. ἀλλ' αἱ πολλαὶ γυναῖ-
κες,
ἐπειδὰν κύωσι, θρύπτονται· ἐπειδὰν δὲ ἀποτέκω-
σιν, αἷς δ' ἂν συμβῇ περισωθῆναι, νοσερὰ τὰ βρέφη
γεννῶνται. ἀλλ' ἐπιδείξασα, εἰ ὅπερ ἐχρῆν ἥκειν
ἀφῖκται, μελέτω σοι τούτου τοῦ σκυλακίου ἡμῶν·


33.1.10
μελήσει δέ, ἐὰν ἀσφαλῶς σαυτῇ παραπλησίως ἐπεις-
έλθῃς. **.


33.2.1
ἔστω οὖν λουτρὸν μὲν ψυχρόν, σπάρ-
γανα δὲ τρίβων, τροφὴ δὲ γάλακτος ὅσον γε μὴ ἐς

κόρον, βαυκαλήσεις δὲ ἐν ὀστρακίῳ χελώνης· τοῦτο
γάρ φασι καὶ πρὸς νοσήματα παιδικὰ διαφέρειν. ἐπει-


33.2.5
δὰν δὲ ἐς τὸ λαλεῖν ἢ περιπατεῖν ἔλθῃ, κοσμήσασα
αὐτὸ μὴ ξίφει, ὥσπερ ἡ Αἴθρα τὸν Θησέα, ἀλλὰ
βακτηρίᾳ καὶ τρίβωνι καὶ πήρᾳ, τοῖς μᾶλλον δυναμέ-
νοις φυλάττειν ἀνθρώπους ξιφῶν, πέμπε Ἀθήναζε. τὰ
δ' ἄλλα ἡμῖν μελήσει πελαργὸν ἐς τὸ γῆρας ἑαυτῶν


33.2.10
ἀντὶ κυνὸς θρέψαι.

Διαβάστε περισσότερα... »