«Ἕλληνες ἀεί παῖδες ἐστε, γέρων δέ Ἕλλην οὐκ ἔστιν» (Πλάτων, Τίμαιος, 22b).


"Ὁμολογεῖται μὲν γὰρ τὴν πόλιν ἡμῶν ἀρχαιοτάτην εἶναι καὶ μεγίστην καὶ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ὀνομαστοτάτην· οὕτω δὲ καλῆς τῆς ὑποθέσεως οὔσης,
ἐπὶ τοῖς ἐχομένοις τούτων ἔτι μᾶλλον ἡμᾶς προσήκει τιμᾶσθαι. 24. Ταύτην γὰρ οἰκοῦμεν οὐχ ἑτέρους ἐκβαλόντες οὐδ' ἐρήμην καταλαβόντες
οὐδ' ἐκ πολλῶν ἐθνῶν μιγάδες συλλεγέντες, ἀλλ' οὕτω καλῶς καὶ γνησίως γεγόναμεν ὥστ' ἐξ ἧσπερ ἔφυμεν, ταύτην ἔχοντες ἅπαντα τὸν χρόνον διατελοῦμεν,
αὐτόχθονες ὄντες καὶ τῶν ὀνομάτων τοῖς αὐτοῖς οἷσπερ τοὺς οἰκειοτάτους τὴν πόλιν ἔχοντες προσειπεῖν".
(Ἰσοκράτης, Πανηγυρικός, στίχοι 23-24).

Τα άρθρα που φιλοξενούνται στον παρόντα ιστότοπο και προέρχονται απο άλλες πηγές, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνον τις απόψεις των συγγραφέων τους.

Καθίσταται σαφές ότι η δημοσίευση ανάρτησης, δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά αποδοχή των απόψεων του συγγραφέως.


ΕΑΝ ΘΕΛΕΤΕ, ΑΦΗΝΕΤΕ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΑΡΘΡΟ-ΑΝΑΡΤΗΣΗ (΄κλίκ΄ στο "Δεν υπάρχουν σχόλια"). ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ.

Ακολουθήστε μας στο Facebook

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΡΧΑΙΟΒΟΤΑΝΙΚΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΡΧΑΙΟΒΟΤΑΝΙΚΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 19 Αυγούστου 2015

Το πρώτο λουλούδι στη Γη: ένας μύθος που γεννήθηκε στο γλυκό νερό


 
 
Το πρώτο λουλούδι που άνθισε ποτέ στη Γη πιθανότατα αναπτύχθηκε σε υδάτινο περιβάλλον, υποστηρίζει διεθνής επιστημονική ομάδα που ανακάλυψε το απολίθωμα ενός ανθοφόρου φυτού, που ζούσε στο γλυκό νερό πριν από 125 έως 130 εκατομμύρια χρόνια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή παλαιοβοτανολογίας Ντέιβιντ Ντίλχερ από το Πανεπιστημίο της Ιντιάνα,
μέσα από δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS), εξηγούν ότι ένα σκουροπράσινο αγγειόσπερμο υδρόβιο φυτό με μικρά φύλλα και την επιστημονική ονομασία Montsechia vidalii είχε γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη κατά την πρώιμη Κρητιδική περίοδο.

Αναπτύχθηκε, παράλληλα με τους δεινόσαυρους,
σε λίμνες στην περιοχή της σημερινής Ισπανίας όπου σήμερα υψώνονται βουνά.

Το φυτό δεν είχε πέταλα και διέθετε μόνο έναν σπόρο.
Είχε ανακαλυφθεί στην Ιβηρική χερσόνησο (στα Πυρηναία όρη και στην κεντρική Ισπανία) πριν από 150 χρόνια, αλλά μόλις τώρα έγινε αντιληπτό πόσο παλιό είναι. Μέχρι σήμερα, ως αρχαιότερο φυτό με άνθη εθεωρείτο το κινεζικό και επίσης υδρόβιο Archaefructus sinensis, που έχει περίπου την ίδια ηλικία.

—Αναζητώντας το «πρώτο λουλούδι»

Το «πρώτο λουλούδι», σύμφωνα με τον Ντίλχερ, αποτελεί έναν επιστημονικό μύθο, όπως και ο «πρώτος άνθρωπος». Οι επιστήμονες προσπαθ
ούν να ανασυνθέσουν την εξελικτική πορεία των ανθοφόρων φυτών, τα οποία, ξεκινώντας από λίγα είδη, σήμερα έχουν σκεπάσει πια τον πλανήτη μας με τα πιο όμορφα και διαφορετικά λουλούδια. Ο ίδιος ο Κάρολος Δαρβίνος θεωρούσε τα ανθοφόρα φυτά και την εξέλιξή τους ένα μέγα μυστήριο της φύσης.

Οι βοτανολόγοι εκτιμούσαν έως τώρα ότι τα πρώτα φυτά με λουλούδια αναπτύχθηκαν στην ξηρά
από άλλα προϋπάρχοντα φυτά, κατά την Ιουράσια περίοδο πριν από περίπου 160 εκατ. χρόνια. 
 
Αυτό πιστεύεται ότι έγινε παράλληλα με την έκρηξη στην εξέλιξη των εντόμων, τα οποία λειτούργησαν ως επικονιαστές των νέων φυτών. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημαίνει ότι μερικά αγγειόσπερμα φυτά, όπως η Montsechia vidalii, ίσως να «βούτηξαν» στο γλυκό νερό, χρησιμοποιώντας πλέον τα ρεύματα του νερού αντί για τα έντομα, προκειμένου να πολλαπαλσιάζονται.

Όμως ο Ντίλχερ υποστηρίζει ότι το ξεκίνημα των ανθοφόρων φυτών ενδεχομένως να έγινε απευθείας μέσα στο γλυκό νερό.
Το ζήτημα για την «πατρίδα» των ανθοφόρων φυτών παραμένει ανοιχτό, ωστόσο φως στο μυστήριο της καταγωγής τους αναμένεται να ρίξουν νέες ανακαλύψεις απολιθωμάτων.
 
Διαβάστε περισσότερα... »

Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013

Αρχαιοβοτανικά κατάλοιπα, στο σπήλαιο της Θεόπετρας



Δίνουν στοιχεία για την πρώιμων σταδίων εκμετάλλευση του φυτικού κόσμου στον ελληνικό χώρο.

Σημαντικές πληροφορίες για τους δεσμούς και τις αλληλεπιδράσεις του ανθρώπινου είδους με τον πολυδιάστατο κόσμο των φυτών φέρνουν στο φως - μεταξύ άλλων - τα αρχαιοβοτανικά κατάλοιπα του Σπηλαίου της Θεόπετρας, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αρχαιολόγος Nίνα Κυπαρίσση-Αποστολίκα, επίτιμη διευθύντρια της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού, με την αφορμή της συμπλήρωσης πέντε χρόνων από τότε που ο χώρος του σπηλαίου της Θεόπετρας έγινε επισκέψιμος.

Με τη διαδικασία του νεροκόσκινου, σύμφωνα με την ίδια, εντοπίστηκαν στα παλαιολιθικά στρώματα καμένοι καρποί, όπως άγριο αμύγδαλο, βατόμουρο, τσικουδιά, μπιζέλι κ.ά. ψυχανθή (όσπρια) και αγρωστώδη (δημητριακά), ως αποτέλεσμα καρποσυλλογής προς βρώση καθώς και άλλα είδη αγριόχορτων προορισμένων κυρίως για ζωοτροφές, ενώ είναι πολύ πιθανό ότι οι Παλαιολιθικοί ένοικοι του σπηλαίου χρησιμοποιούσαν ακόμη μεγαλύτερη ποικιλία καρπών και φυτών, που δεν επιβίωσαν ώστε να φθάσουν ως εμάς. 

Στα Μεσολιθικά δείγματα εξακολουθεί η παρουσία άγριων οσπρίων, φρούτων και καρπών και άλλων φυτικών ειδών που είτε εντάσσονταν στο διαιτολόγιο των χρηστών του σπηλαίου είτε χρησιμοποιούνταν σε άλλες δραστηριότητες.

Η αρχαιοβοτανική αυτή συγκέντρωση προέκυψε,
όπως αναφέρει η αρχαιολόγος, από τη συστηματική συλλογή περίπου 550 δειγμάτων χώματος, στα οποία έγινε η διαδικασία του νεροκόσκινου.

Τα φυτικά κατάλοιπα αποτελούν σημαντικούς φορείς
πληροφορίας σχετικά με τους δεσμούς και τις αλληλεπιδράσεις του ανθρώπινου είδους με τον πολυδιάστατο κόσμο των φυτών, τις ανθρώπινες επιλογές στη διαχείριση του χλωριδικού περιβάλλοντος, τις στρατηγικές επιβίωσης και οικονομικής οργάνωσης μιας ομάδας. 

Και, όπως γίνεται αντιληπτό, το αρχαιοβοτανικό υλικό της Θεόπετρας λόγω της παλαιότητάς του, καθώς είναι το αρχαιότερο που προέρχεται από αρχαιολογικές ανασκαφές στον ελλαδικό χώρο, συνιστά ένα πολύτιμο αρχείο δεδομένων για τη διερεύνηση των πρώιμων σταδίων εκμετάλλευσης του φυτικού κόσμου στον ελληνικό χώρο.

Και επιπλέον, αυτό που έχει διαίτερη σημασία από αυτό το υλικό,
είναι ότι είδη φυτών που στην παλαιολιθική περίοδο τα βρίσκουμε σε άγρια μορφή, στη Νεολιθική τα συναντούμε καλλιεργημένα και αυτό επιβεβαιώνει τη συνέχεια του πολιτισμού στον ίδιο χώρο.

Η ταύτιση των ξυλανθράκων επίσης από δείγματα που συλλέχθηκαν στο σπήλαιο επιβεβαιώνουν, εξηγεί η κ. Κυπαρίσση, μέσω της βλάστησης που αναγνωρίστηκε κατά περιόδους, τις κλιματικές συνθήκες που περιγράφηκαν με τις γεωλογικές αναλύσεις, αλλά και με αναλύσεις γυρεόκοκκων που έχουν γίνει παλαιότερα σε διάφορα σημεία της Ελλάδας και της Θεσσαλίας, δηλ. στεπική βλάστηση σε περιόδους ψυχρού και ξηρού κλίματος, ενώ κλιματικά ήπια ενδιάμεσα επεισόδια χαρακτηρίζονται από πλατύφυλλα φυλλοβόλα.

Σύμφωνα με την ίδια, από τα ευρήματα με την ευκαιρία των έργων του Γ΄ΚΠΣ, αξίζει να μνημονευτεί η αποκάλυψη, ακριβώς μπροστά στην είσοδο του σπηλαίου, λιθοσωρού που φαίνεται να καλύπτει όλο το εύρος της εισόδου. Οι πέτρες, διαφόρων μεγεθών, φαίνεται να τοποθετήθηκαν εκεί εσκεμμένα προκειμένου να δημιουργήσουν ένα φράγμα ασφαλείας ώστε να εμποδίζεται η είσοδος στο σπήλαιο (προφανώς για τα ζώα). 

Με τη μέθοδο της θερμοφωταύγειας η κατασκευή του χρονολογήθηκε στα 22-23.000 χρόνια πριν, δηλαδή σε εποχή παγετώνων και αυτό είναι ενισχυτικό της άποψης ότι έγινε σκοπίμως για να αποτρέπει τόσο τα ζώα όσο και τα ψυχρά στοιχεία να εισέρχονται από την είσοδο του σπηλαίου στο εσωτερικό του.

Οι ανασκαφές στο σπήλαιο της Θεόπετρας ήρθαν να επιβεβαιώσουν την προς τα πίσω άρρηκτη συνέχεια
του Νεολιθικού πολιτισμού με την παρουσία της Μεσολιθικής περιόδου για πρώτη φορά στη Θεσσαλία, αλλά και τη σύνδεση της τελευταίας με τις προγενέστερες βαθμίδες, την Ανώτερη και τη Μέση Παλαιολιθική, και να αποδείξουν με τα σχετικά ευρήματα πως και η καθιέρωση της καλλιέργειας και η κεραμική τεχνολογία υπήρξαν το αποτέλεσμα προσπαθειών πολλών χιλιετιών που μετέτρεψαν το άγριο σε καλλιεργημένο και τον πηλό σε κεραμεική, καταλήγει η αρχαιολόγος.


Διαβάστε περισσότερα... »