To να δίνεις σεβασμό στις ιδέες των άλλων...

Fani BK

To να δίνεις σεβασμό στις ιδέες των άλλων, σημαίνει να είσαι ένας μαθητής

Αυτός που είναι ανοιχτός στις ιδέες των άλλων, είναι αυτός που μπορεί να μάθει από τα πάντα. Είναι ταπεινός και έχει το σεβασμό όλων. Έχει την εξουσία πάνωσε ό, τι κάνει, αυτός είναι ο κύριος και όμως είναι ακόμα ανοικτός για μάθηση.

Λύση: Ακόμα και όταν το καλύτερο σχέδιο μου και οι ιδέες μου έχουν απορριφθεί ή έχουν δεχτεί κριτική, είμαι σε θέση να παραμένω χαλαρός και ανάλαφρος λόγω του σεβασμού μου προς τους άλλους και στις ιδέες τους. Εξαιτίας αυτού είμαι σε θέση να μαθαίνω συνεχώς και να βιώνω πρόοδο.

πηγή-truthandspirituality

Διαβάστε περισσότερα... »

Η "πραγματικότητα" που ζούμε (;)...

Παρελθόν παρόν και μέλλον, 

όλα είναι στιγμές και ενώνονται μαζί και ζουν χωριστά.

Εφόσον τα πάντα ρει, δηλαδή όλα κινούνται, τότε το παρόν δεν βρίσκεται σε σταθερό σημείο αλλά έχει γίνει ήδη παρελθόν αλλά και μέλλον!

Άρα όλα είναι στιγμές, που τις ζούμε ως σημεία σταθερά, αλλά και ενώνονται όλες οι στιγμές μαζί και δημιουργούν την ζωή. 

Και η ζωή τι είναι; Κίνηση μέσα από στιγμές.

Και όλες οι στιγμές εφόσον ενώνονται (παρελθόν παρόν και μέλλον) μας κάνουν το όνειρο που ονομάζουμε πραγματικότητα.

Εφόσον όλα όσα ζούμε πλέον έχουν περάσει. Και τα ζούμε ως όνειρο μέσα από τις σκέψεις μας. Αλλά και ζούμε την στιγμή την κάθε στιγμή ταυτόχρονα.

Η ζωή είναι στιγμές, διότι το παρόν δεν υπάρχει, εφόσον έγινε ήδη παρελθόν και μέλλον.

Δηλαδή ένα όνειρο.

Όνειρο λοιπόν είναι και η ζωή που ζούμε!

Η ζωή, το όνειρο που ζούμε, είναι το αποτέλεσμα των στιγμών που μας μένουν στην μνήμη της ψυχής.

Ας ρίξουμε μια ματιά και στους τρεις χρόνους...παρελθόν, παρόν και μέλλον.

Ετσι θα βρούμε και για τους τρεις χρόνους. Δηλαδή, ότι ούτε μόνοι τους είναι, ούτε συνυπάρχουν, και πάλι ότι ενώνονται και είναι και μόνοι. Αν θεωρήσεις ότι το παρόν είναι χωρίς το παρελθόν, είναι αδύνατον να υπάρχει παρόν αν δεν υπήρξε παρελθόν, γιατί, από το παρελθόν γεννιέται το παρόν, όπως και από το παρόν έρχεται το μέλλον. 

Και αν πρέπει ακόμη περισσότερο να το ψάξουμε, έτσι ας σκεφτούμε: Το παρελθόν έφυγε και δεν υπάρχει πια, και το μέλλον δεν υπάρχει, γιατί δεν είναι ακόμη παρόν, αλλά ούτε και το παρόν μένει σταθερό. Διότι, όποιος, έχοντας κίνηση, δε μένει σταθερός και σε κέντρο. 

Τότε πως μπορεί να λέγεται παρόν αυτός που δεν μπορεί να σταθεί; Και πάλι το παρελθόν, καθώς ενώνεται με το παρόν, και το παρόν με το μέλλον, ένα γίνονται, (διότι δεν υφίσταται το ένα χωρίς τα άλλα) χάριν της ταυτότητας και της ενότητας και της συνέχειας. Ετσι ο χρόνος γίνεται και συνεχής, και χωρισμένος, όντας ο ένας και ίδιος χρόνος.

Σκοπός μας να κατανοήσουμε την λειτουργία του ονείρου που ονομάζουμε ζωή.

Όταν γνωρίζουμε την αλήθεια, μπορούμε να ξεπεράσουμε οποιαδήποτε δυσκολία στην ζωή.

Με κριτήριο την αγαθή ψυχή μας, ακολουθούμε την δική της αλήθεια, διότι μας μιλά απ'ευθείας ο Θεός!

Αφουγκραζόμενοι το περιβάλλον γύρω μας, βλέπουμε καταστάσεις, γεγονότα και δεδομένα.

Παρατηρώντας την ζωή, βλέποντας μέσα από τα μάτια της ψυχής, και με την δύναμη της θέλησής μας, μπορούμε να ανατρέψουμε τα γεγονότα γύρω μας. Χρειάζεται κίνητρο ισχυρό, και κίνητρο είναι η ψυχή!

Όταν δίνουμε μάχη για την αλήθεια, αυτό δεν μας υποβιβάζει.

Αν το έχουμε, πετυχαίνουμε το ακατόρθωτο.

Έχουμε πει σε προηγούμενες αναρτήσεις, ότι ζούμε σε ένα όνειρο και η πραγματικότητα που μας φαντάζει ως αληθινή, είναι η φυλακή μας. Και αυτό διότι δεν μπορούμε να σκεφτούμε ή δεν έχουμε τον χρόνο, διότι, δεν μας αφήνουν να σκεφτούμε. Ποιοι; Οι δεσμοφύλακες!

Στην ουσία ζούμε και με αποδείξεις πλέον συνεχόμενες στιγμές, που αμέσως περνούν στο παρελθόν, μα και στο μέλλον, και όλοι οι χρόνοι μαζί ενώνονται, μέσα από το θυμικό της σκέψης της λογικής, που θεωρεί ως υπαρκτό αυτό που έζησε.

Το ζήσαμε όμως; Ή το έζησε το συνειδητό μας, μέσα από τον κόσμο των τριών διαστάσεων όπου ζούμε; Εννοώ το ζει νοερά σαν όνειρο αλλά εμείς το ζούμε ως αλήθεια. Διότι είμαστε μέσα στο "πρόγραμμα" που ονομάζουμε πλανήτη Γη.

Πως να ξυπνήσουν οι άνθρωποι από τον λήθαργο, όταν δεν τους ξυπνά κανείς; Όταν δεν σκέφτονται; Όταν δεν ξέρουν τι να σκεφτούν; Όταν ξέρεις τι ψάχνεις το βρίσκεις! Όταν όμως δεν έχεις ιδέα που είσαι, πως να ψάξεις αυτό αυτό που δεν υπάρχει για σένα;

πηγή-oneirosky

Διαβάστε περισσότερα... »

Μεταθανάτιες εμπειρίες: αλήθεια ή ψευδαίσθηση;

Που πηγαίνουμε όταν πεθαίνουμε, υπάρχει μετά θάνατον ζωή;

Αυτά τα ερωτήματα προσπαθεί να απαντήσει ομάδα ερευνητών από 17 ιδρύματα των ΗΠΑ και της Βρετανίας, με επικεφαλής τον γιατρό Σαμ Πάρνια (Σαμ Πάρνια) διευθυντή έρευνας της μονάδας ανάνηψης του πανεπιστημίου Stony Brook της Νέας Υόρκης.

Σύμφωνα με το BBC, η ομάδα του Πάρνια εδώ και χρόνια εξετάζει περιστατικά ανθρώπων που επέζησαν από έμφραγμα και τους ζητούν να ανακαλέσουν την εμπειρία τους, εάν τη θυμούνται, κατά τη διάρκεια που ήταν κλινικά νεκροί.

Το 2011 ο κ. Α. κατέρρευσε στη δουλειά του και εισήχθη εσπευσμένα στο νοσοκομείο του Southampton των ΗΠΑ. Είχε υποστεί καρδιακή προσβολή. Η καρδιά του είχε σταματήσει και οι γιατροί προσπαθούσαν να τον επαναφέρουν. Ένας από τους γιατρούς έδινε εντολές για τη χρήση του απινιδωτή.

Ο κ. Α. επανήλθε και όπως αναφέρει το ιατρικό περιοδικό «Resuscitation» (Ανάνηψη), θυμόταν και περιέγραφε πράγματα και καταστάσεις που δεν θα έπρεπε αφού ήταν κλινικά νεκρός.

Όχι μόνο έκανε αναφορές στις εντολές που άκουγε ότι έδιναν οι γιατροί, αλλά περιέγραφε και τα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους.

Το προσωπικό του νοσοκομείου που συμμετείχε στις προσπάθειες ανάνηψής του, σύμφωνα με το ιατρικό περιοδικό, επιβεβαιώνει τη σειρά των γεγονότων ακριβώς όπως τα περιγράφει ο κ. Α.

Ωστόσο, ο ασθενής κατά τη διάρκεια που ήταν κλινικά νεκρός και ισχυρίζεται πως είχε εξωσωματική εμπειρία με αποτέλεσμα να βλέπει το σώμα του και το νοσηλευτικό προσωπικό, δήλωσε πως είδες και οντότητες.

«Ήταν μια γυναικεία παρουσία, στη γωνία στο νταβάνι και με κοίταζε. Δεν φοβόμουν, ένιωθα πως ήθελα να πάω κοντά της ήταν σαν να την γνώριζα» αναφέρει ο κ. Α.

Η μαρτυρία του Α. Είναι μια από πολλές. Όμως η επιστημονική κοινότητα έχει δυσκολία να αποφανθεί για κάτι που είναι τόσο δύσκολο να αποδειχθεί.

Κάποιοι υποστηρίζουν πως πρόκειται για παραισθήσεις, ενώ άλλοι δεν αγγίζουν καθόλου το συγκεκριμένο ζήτημα καθώς απέχει πολύ από την επιστημονική εξερεύνηση και τεκμηρίωση.

Αντίθετα ο Πάρνια εδώ και τέσσερα χρόνια έχει συλλέξει περισσότερα από 2.000 περιστατικά με ανθρώπους που έχουν υπάρξει κλινικά νεκροί και επανήλθαν.

Όπως αναφέρει, σύμφωνα με το BBC, περίπου το 16% αυτών που επιστρέφουν από μια κατά τα φαινόμενα μια μη αναστρέψιμη κατάσταση, έχει κάποιου είδους εμπειρία.

Στόχος της έρευνας είναι να κατανοηθεί η διανοητική και συνειδησιακή κατάσταση της στιγμής του θανάτου.

Όπως αναφέρει ο Πάρνια αν και είναι γνωστό ότι ο εγκέφαλος δεν μπορεί να λειτουργήσει, όταν η καρδιά έχει σταματήσει να χτυπά, υπάρχουν περιπτώσεις που φαίνεται πως η συνειδητή επίγνωση συνεχίστηκε τουλάχιστον για τρία λεπτά μετά το σταμάτημα της καρδιάς, παρ” όλο που ο εγκέφαλος τυπικά παύει να λειτουργεί 20 έως 30 δευτερόλεπτα, από τη στιγμή που η καρδιά σταματήσει.

Η διανοητική εμπειρία του θανάτου είναι πολύ ευρύτερη από ότι πίστευαν μέχρι πρότινος, υποστηρίζει ο ίδιος και αναφέρει διάφορα στάδια που φαίνεται πως βίωσαν οι ασθενείς του.

Πρόκειται για τα εξής:

Φόβο

Οράματα με ζώα ή φυτά

Μαρτυρίες για την αντίληψη έντονου φωτός

Βία και αίσθηση καταδίωξης

Deja vu

Ορισμένοι βλέπουν μέλη της οικογένειάς τους

Όπως εξηγεί ο Πάρνια, οι εμπειρίες αυτές μπορεί να προκαλέσουν ευφορία ή τρόμο σε ορισμένους που τις βιώνουν.

Υπάρχουν περιστατικά που ασθενείς, οι οποίοι επανήλθαν, περιέγραψαν πως έπρεπε να καταφέρουν να περάσουν κάποια δοκιμασία, όπως για παράδειγμα να καούν σε κάποιου είδους τελετή. Κάποιοι άλλοι είδαν ότι παρασύρονταν σε βαθιά νερά.

Αντίστοιχα υπάρχουν και περιπτώσεις, ένα 22% ανθρώπων που περιγράφουν αισθήματα μακαριότητας, γαλήνης και ευτυχίας. Αυτοί οι άνθρωποι περιγράφουν ότι είδαν φυτά και όχι λουλούδια ή ζώα, ενώ άλλοι περιγράφουν ότι λούζονται από φως ή πως συναντούν και πάλι μέλη της οικογένειάς τους.

Είναι ξεκάθαρο πως υπάρχει κάποιου είδους εμπειρία τι στιγμή που κάποιος πεθαίνει ή είναι κλινικά νεκρός, λέει ο Πάρνια και επισημαίνει πως ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τη συγκεκριμένη εμπειρία εξαρτάται από τις πεποιθήσεις που είχαν στη ζωή τους και το περιβάλλον που έχουν μεγαλώσει.

Το υποσυνείδητο, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, είναι πολύ ισχυρό, έτσι σε κάποιο παιδί ο πατέρας του έλεγε πως όταν πεθάνει θα δεις τον Ιησού, το πιο πιθανό είναι πως εάν πράγματι το παιδί βρεθεί κλινικά νεκρό και επανέλθει να πει στον πατέρα του πόσο δίκιο, είχε αφού πράγματι είδε τον Ιησού.

Ο Πάρνια πιστεύει πως πολύ περισσότεροι άνθρωποι έχουν παρεμφερείς εμπειρίες, όταν πλησιάζει η στιγμή του θανάτου τους, όμως τα φάρμακα και τα ηρεμιστικά που τους χορηγούν οι γιατροί, τους εμποδίζουν να τις θυμηθούν. Όμως ένα μεγάλο ποσοστό αυτών που θυμούνται υιοθετεί έναν που αισιόδοξο και αλτρουιστικό τρόπο ζωής.

Όπως και να έχει η ομάδα του Πάρνια ευελπιστεί ότι η δουλειά τους θα ρίξει φως στα μεγάλα και μέχρι στιγμής αναπάντητα ερωτήματα που αφορούν το θάνατο και θα ανοίξουν τη συζήτηση μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας προκειμένου να συμφωνηθεί πως το συγκεκριμένο θέμα χρήζει περαιτέρω έρευνας και μελέτης.

πηγή-anekshghta

Διαβάστε περισσότερα... »

Η στεναχώρια, διαρκεί 240 φορές περισσότερο από άλλα συναισθήματα

πηγή

Επιμέλεια: Ρούλα Τσουλέα

Η στεναχώρια διαρκεί έως και 240 φορές περισσότερο από άλλα συναισθήματα, συμπεριλαμβανομένης της ντροπής, της αηδίας και του φόβου, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Όπως έδειξε, η στεναχώρια γα σοβαρό λόγο διαρκεί κατά μέσον όρο 120 ώρες, ενώ τα αισθήματα ντροπής και αηδίας 30 λεπτά και αυτά του φόβου 42 λεπτά.

Δεύτερο σε διάρκεια συναίσθημα είναι το μίσος, που διαρκεί 60 ώρες και τρίτο η χαρά που διαρκεί μόλις 35 ώρες.

Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Leuven, στο Βέλγιο, που πραγματοποίησαν τη μελέτη πιστεύουν ότι η στεναχώρια είναι το πιο παρατεταμένο συναίσθημα επειδή συχνά ακολουθεί γεγονότα με τεράστιο αντίκτυπο, όπως το διαζύγιο ή μια αρρώστια, και επομένως χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο για να τα διαχειριστούμε.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε μεταξύ 233 φοιτητών, από τους οποίους οι ερευνητές ζήτησαν να θυμηθούν πρόσφατα συναισθήματα που ένιωσαν, τα γεγονότα που τα προκάλεσαν και τη διάρκειά τους.

Από τα συνολικώς 27 συναισθήματα που ανέφεραν, ο θυμός, η ανία και η έκπληξη είναι μερικά από τα πιο σύντομα: «περνάνε» μέσα σε 2 ώρες. Ο εκνευρισμός χρειάζεται 1,3 ώρες για να υποχωρήσει, όσο και η συμπόνια.

Αντιθέτως, το στρες χρειάζεται 3 ώρες για να υποχωρήσει, οι ενοχές 3,5 ώρες και η περηφάνια 2,6 ώρες.

Τα αισθήματα χαλάρωσης από την άλλη πλευρά υποχωρούν μέσα σε 4,3 ώρες, ο ενθουσιασμός μέσα σε 6 ώρες, η ανακούφιση σε 8 ώρες, η ζήλια σε 15 ώρες και η απελπισία, η ελπίδα, το άγχος, η απογοήτευση και η ικανοποίηση μέσα σε 24 ώρες.

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Motivation & Emotion», είναι η πρώτη που προσπαθεί να καταγράψει τη διάρκεια των συναισθημάτων, αλλά και να εξηγήσει γιατί υπάρχει τόση διαφορά στη διάρκειά τους.

Όπως εξηγούν ο επικεφαλής ερευνητής ο Φιλίπ Βερντουέν, ερευνητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου, και οι συνεργάτες του, τα συναισθήματα που διαρκούν λιγότερο προκαλούνται τυπικά από γεγονότα τα οποία συχνά (αλλά όχι πάντοτε) δεν έχουν και τόσο μεγάλη σημασία.

Αντιθέτως, όσα διαρκούν επί ώρες και μέρες τείνουν να προκαλούνται από γεγονότα τα οποία ασκούν μεγάλο αντίκτυπο στον άμεσα ενδιαφερόμενο.

Μάλιστα ο αντίκτυπός τους μπορεί να μην γίνει αμέσως αντιληπτός αλλά με το πέρασμα του χρόνου. Σε τέτοια περίπτωση το συναίσθημα αναζωπυρώνεται κάθε φορά που κάποιος σκέφτεται ό,τι συνέβη και τις συνέπειές του, με αποτέλεσμα να παρατείνεται το συναίσθημα.

Πηγή: Web Only

πηγή-ygeia.tanea.gr

Διαβάστε περισσότερα... »

Δέκα σπουδαίες φιλοσοφικές αρχές

1. Η αρχή της μεσότητας (Αριστοτέλης).

Η αρετή δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως το άκρο αντίθετο της κακίας, αλλά ως το μέσο μεταξύ δύο άκρων. Έτσι η γενναιοδωρία βρίσκεται μεταξύ της τσιγκουνιάς και της σπατάλη, το θάρρος μεταξύ της δειλίας και της απερισκεψίας κοκ.

2. Δίκαιος πόλεμος (Θωμάς Ακινάτης).

Είναι δικαιολογημένο να εμπλακεί κανείς σε πόλεμο μόνο αν αυτός αποτελεί έσχατη επιλο­γή, αν η χρήση στρατιωτικής δύναμης μεταξύ των αντιπάλων πα­ραμένει ανάλογη, αν υπάρχουν καλές πιθανότητες επιτυχίας και αν η πλευρά που μάχεται κατέχει νόμιμα την εξουσία και έχει δίκαιες προθέσεις. Κατά τον πόλεμο οι άμαχοι πρέπει να προστατεύονται και οι πολεμικές επιχειρήσεις να διατηρούνται σε αναλογία.

3. Η λεπίδα του Όκαμ (William of Occam).

Οι οντότητες δεν πρέπει να πολλαπλασιάζονται πέραν του απολύτου αναγκαίου. Με άλλα λόγια, εφόσον όλες οι άλλες συνθήκες είναι όμοιες (σημαντικός όρος), οι απλούστερες εξηγήσεις προτιμώνται από τις πιο πολύπλοκες.

4. Η αρχή του αποχρώντος λόγου (Gottfried Wilhelm Leibniz).

«Τίποτα δεν υπάρχει δίχως έναν λόγο γιατί να υπάρχει, αντί να μην υπάρχει».

5. Η αρχή των δεδομένων (David Hume).

«Ο συνετός άνθρωπος εναρμονίζει την πίστη του με τα εμπειρικά δεδομένα» και «Ένα λιγότερο ισχυρό εμπειρικό δεδομένο δεν μπορεί ποτέ να αναιρέσει ένα ισχυρότερο».

6. «Οφείλω» σημαίνει «μπορώ» (Immanuel Kant).

Δεν μπο­ρούμε να πούμε ότι κανείς οφείλει να κάνει κάτι, παρά μόνο αν μπορεί να το κάνει.

7. Η αρχή της βλάβης (John Stuart Mill).

«Ο μόνος σκοπός για τον οποίο οι άνθρωποι, ατομικά ή συλλογικά, έχουν το δι­καίωμα να επεμβαίνουν στην ελευθερία δράσης οποιουδήποτε συνανθρώπου τους είναι η αυτοπροστασία τους. Ο μόνος σκοπός για τον οποίο μπορεί νόμιμα να ασκηθεί εξουσία σε οποιο­δήποτε μέλος μιας πολιτισμένης κοινότητας, ενάντια στη θέλησή του, είναι η αποτροπή της βλάβης των άλλων. Το προσωπικό όφελος, σωματικό ή ηθικό, δεν συνιστά επαρκή δικαιολογία».

8. Η αρχή της διαψευσιμότητας (Karl Popper).

Για να είναι επιστημονικός ένας ισχυρισμός, πρέπει να μπορεί να ελεγχθεί με τέτοιον τρόπο ώστε η αποτυχία σε αυτόν τον έλεγχο να αποδει­κνύει ότι είναι εσφαλμένος. Ή πιο απλά για να είναι χρήσιμη (ή έστω επιστημονική) μια επιστημονική θέση (θεωρία, “νόμος”, αρχή κ.λ.π.) πρέπει να είναι διαψεύσιμη, δηλαδή να μπορεί να ελεγχθεί και να αποδειχτεί λανθασμένη.

9. Η αρχή της επιείκειας (Donald Davidson).

Όταν ασκούμε κριτική σε απόψεις άλλων, πρέπει να τις ερμηνεύουμε κατά τέ­τοιον τρόπο ώστε να παρουσιάζονται όσο το δυνατόν πιο λογικές.

10. Η αρχή της διαφοράς (John Rawls).

Αύξηση της ανισότητας επιτρέπεται μόνο όταν ωφελεί τα ασθενέστερα στρώματα της κοινωνίας.

Πηγή: enallaktikidrasi.com

πηγή-filosofoi-tou-dromou

Διαβάστε περισσότερα... »

Όλο το γνωστό Σύμπαν, σε ένα ταξίδι έξι λεπτών!

Το βίντεο ξεκινάει από τα Ιμαλάϊα για να φτάσει στο απώτατο άκρο του Κόσμου και στην αρχή του, το Big Bang. 

Έναν Κόσμο που περιέχει περίπου 100 δισεκατομμύρια άστρα μόνο στον Γαλαξία μας, και κατά προσέγγιση 125 δισεκατομμύρια γαλαξίες (εκ των οποίων μόνο οι 3.000 είναι ορατοί).

Έναν Κόσμο που έχει διάμετρο περίπου 40 δισεκατομμύρια έτη φωτός, ενώ το παρατηρήσιμο Σύμπαν είναι μόνο 13.7 δισ. έτη φωτός. Άρα μπορούμε να δούμε ένα απειροελάχιστο μόνο κομμάτι του Σύμπαντος. Πώς λοιπόν να πιστέψουμε ότι η Γη μας είναι ο μοναδικός τόπος με συνθήκες κατάλληλες για την ‘σπορά’ της όποιας ζωής;

Ας σημειωθεί πως το πιο πάνω βίντεο φτιάχτηκε από αστροφυσικούς του Αμερικανικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στη Νέα Υόρκη.

πηγή-forcleveronly

Διαβάστε περισσότερα... »

Για όσους γεννήθηκαν πριν το 1980…

Το κείμενο μιλάει για το πώς ήταν η ζωή πριν από μερικά χρόνια, αποκαλύπτοντας πολλές αλήθειες για το σήμερα και καταδεικνύοντας τη μεγάλη διαφορετικότητα σχετικά με το πώς μεγάλωσαν οι προηγούμενες γενιές και οι «σύγχρονες». 

Καλύτερα ή χειρότερα, δεν θα σας πω εγώ, αλλά θα το καταλάβετε μόνοι σας διαβάζοντας το κείμενο ως το τέλος…

»H αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω πώς καταφέραμε να επιβιώσουμε. Ήμαστε μια γενιά σε αναμονή: περάσαμε την παιδική μας ηλικία περιμένοντας… Δύο ώρες μετά το φαγητό πριν κολυμπήσουμε, δύο ώρες μεσημεριανό ύπνο για να ξεκουραστούμε και τις Κυριακές έπρεπε να μείνουμε νηστικοί όλο το πρωί, για να κοινωνήσουμε. 

Ακόμα και οι πόνοι περνούσαν με την αναμονή. Κοιτάζοντας πίσω, είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι είμαστε ακόμα ζωντανοί.. Εμείς ταξιδεύαμε σε αυτοκίνητα χωρίς ζώνες ασφαλείας και αερόσακους. Κάναμε ταξίδια 10 και 12 ωρών, πέντε άτομα σε ένα Φιατάκι και δεν υποφέραμε από το «σύνδρομο της τουριστικής θέσης».

Δεν είχαμε πόρτες, παράθυρα, ντουλάπια και… μπουκάλια φαρμάκων ασφαλείας για τα παιδιά.. Ανεβαίναμε στα ποδήλατα χωρίς κράνη και προστατευτικά, κάναμε ωτο-στοπ, καβαλάγαμε μοτοσικλέτες χωρίς δίπλωμα. Οι κούνιες ήταν φτιαγμένες από μέταλλο και είχαν κοφτερές γωνίες. Ακόμα και τα παιχνίδια μας ήταν βίαια. Περνάγαμε ώρες κατασκευάζοντας αυτοσχέδια αυτοκίνητα για να κάνουμε κόντρες κατρακυλώντας σε κάποια κατηφόρα και μόνο τότε ανακαλύπταμε ότι είχαμε ξεχάσει να βάλουμε φρένα. 

Παίζαμε «μακριά γαϊδούρα» και κανείς μας δεν έπαθε κήλη ή εξάρθρωση.

Βγαίναμε από το σπίτι τρέχοντας το πρωί, παίζαμε όλη τη μέρα και δεν γυρνούσαμε στο σπίτι παρά μόνο αφού είχαν ανάψει τα φώτα στους δρόμους. Κανείς δεν μπορούσε να μας βρει. Τότε δεν υπήρχαν κινητά. Σπάζαμε τα κόκκαλα και τα δόντια μας και δεν υπήρχε κανένας νόμος για να τιμωρήσει τους «υπευθύνους». Ανοίγανε κεφάλια όταν παίζαμε πόλεμο με πέτρες και ξύλα και δεν «έτρεχε τίποτα». Ήταν κάτι συνηθισμένο για παιδιά και όλα θεραπεύονταν με λίγο ιώδιο ή μερικά ράμματα. Δεν υπήρχε κάποιος να κατηγορήσεις παρά μόνο ο εαυτός σου. Είχαμε καυγάδες και κάναμε καζούρα ο ένας στον άλλος και μάθαμε να το ξεπερνάμε.

Τρώγαμε γλυκά και πίναμε αναψυκτικά, αλλά δεν ήμασταν παχύσαρκοι. Ίσως κάποιος από εμάς να ήταν χοντρός και αυτό ήταν όλο.

Μοιραζόμασταν μπουκάλια νερό ή αναψυκτικά ή οποιοδήποτε ποτό και κανένας μας δεν έπαθε τίποτα. Πίναμε νερό κατευθείαν από τη βρύση, όχι εμφιαλωμένο, και κάποιοι έβαζαν τα χείλη τους πάνω στη βρύση.Καμιά φορά κολλάγαμε ψείρες στο σχολείο και οι μητέρες μας το αντιμετώπιζαν πλένοντάς μας το κεφάλι με ζεστό ξίδι..

Δεν είχαμε Playstations, Nintendo 64, 99 τηλεοπτικά κανάλια, βιντεοταινίες με ήχο surround, υπολογιστές ή Ιnternet. Εμείς είχαμε φίλους. Κανονίζαμε να βγούμε μαζί τους και βγαίναμε. Καμιά φορά δεν κανονίζαμε τίποτα, απλά βγαίναμε στο δρόμο και εκεί συναντιόμασταν για να παίξουμε κυνηγητό, κρυφτό, αμπάριζα – μέχρι εκεί έφτανε η τεχνολογία. 

Περνούσαμε τη μέρα μας έξω, τρέχοντας και παίζοντας. Τότε, το κρυφτό ήταν «υπερπαραγωγή»: ξεκινούσε απόγευμα, αφού είχες διαβάσει και σε άφηνε η μαμά να βγεις στη γειτονιά, και τελείωνε μαζί με τις ειδήσεις της ΕΡΤ, στις 10 το βράδυ!

Παίζαμε ποδόσφαιρο ατελείωτες ώρες… Χάσαμε χιλιάδες μπάλες. Άσε που όλοι είχαμε τα γόνατά μας καταχτυπημένα, αλλά δεν μας ένοιαζε! Πηγαίναμε με το ποδήλατο ή περπατώντας μέχρι τα σπίτια των φίλων και τους φωνάζαμε από την πόρτα. Φανταστείτε το! Χωρίς να ζητήσουμε άδεια από τους γονείς μας, ολομόναχοι εκεί έξω στον σκληρό αυτό κόσμο! Χωρίς κανέναν υπεύθυνο! Πώς τα καταφέραμε;

Στα σχολικά παιχνίδια συμμετείχαν όλοι και όσοι δεν έπαιρναν μέρος έπρεπε να συμβιβαστούν με την απογοήτευση. Κάποιοι δεν ήταν τόσο καλοί μαθητές όσο άλλοι και έπρεπε να μείνουν στην ίδια τάξη. Δεν υπήρχαν ειδικά τεστ για να περάσουν όλοι. Τι φρίκη!

Κάναμε διακοπές τρεις μήνες τα καλοκαίρια και περνούσαμε ατέλειωτες ώρες στην παραλία χωρίς αντηλιακή κρέμα με δείκτη προστασίας 30 και χωρίς μαθήματα ιστιοπλοΐας, τένις ή γκολφ. 

Φτιάχναμε όμως φανταστικά κάστρα στην άμμο και ψαρεύαμε με ένα αγκίστρι και μια πετονιά. Ρίχναμε τα κορίτσια κυνηγώντας τα για να τους… βάλουμε χέρι, όχι πιάνοντας κουβέντα σε κάποιο chat room και γράφοντας ; ) : D : P>!!!!!

Είχαμε ελευθερία, αποτυχία, επιτυχία και υπευθυνότητα και μέσα από όλα αυτά μάθαμε και ωριμάσαμε.

Αν εσύ είσαι από τους «παλιούς»… συγχαρητήρια! Είχες την τύχη να μεγαλώσεις σαν παιδί…

πηγή-perierga.gr

Διαβάστε περισσότερα... »

Ερμής: ο «αγγελιοφόρος των θεών» και ψυχοπομπός

ΧΛΕΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ 

Το όνομά του Ερμή αποδίδεται ετυμολογικά στο ρήμα «είρω», που έχει δύο σημασίες:

α) συνδέω, ενώνω και 

β) λέγω, ομιλώ, αναγγέλλω.

Ο Πλάτωνας (στον «Κρατύλο») ετυμολογεί το όνομά του Ερμή, λέγοντας πως οι διότητές του που αναφέρονται στο λόγο, την ερμηνεία και την μεταφορά μηνυμάτων, συνδέονται με το ρήμα «είρω», που σταδιακά μετατράπηκε σε Ερμής. 

Κρατούσε το κηρύκειο το οποίο σχηµατιζόταν από λεπτή ράβδο δάφνης ή ελιάς. Γύρω-γύρω περιτυλλίσσονταν δύο φίδια, που τα κεφάλια τους συναντιώνταν αντικρυστά. Λίγο πιό πάνω, στην κορυφή της ράβδου, υπήρχαν δυό φτερούγες.

Η Αλίκη Μπέϊλη αναφέρει πως στην εσωτερική αστρολογία, ο Ερμής ως πλανήτης: 

«Αναπτύσσει τον ταχύ και ενορατικό νου που ερμηνεύει την εμπειρία, συμβάλει στην ανάπτυξη της ενόρασης και συσχετίζει τον εσωτερικό πνευματικό άνθρωπο με τον εξωτερικό άνθρωπο με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η μελλοντική ενότητα του σκοπού, του σχεδίου και της προσπάθειας. Ο Ερμής επιφέρει εκείνες τις αλλαγές στη νοητική αντίληψη, που επιτρέπουν στην ανθρωπότητα να δράσει τελικά ως μεσολαβητής ανάμεσα στους ανώτερους κόσμους και στα τρία κατώτερα βασίλεια στη φύση». 

Ενώ σε άλλο σημείο αναφέρει: «Ο Ερμής φωτίζει το νου και μεσολαβεί ανάμεσα στην ψυχή και την προσωπικότητα, όντας ο αγγελιαφόρος των θεών».

πηγή-mythagogia

Διαβάστε περισσότερα... »

Ελεημοσύνη από προϊόντα αρπαγής

Eλεημοσύνη από προϊόντα αρπαγής και αδικίας, δεν γίνεται δεκτή από τον Θεό, σαν θυσία. Αλλά μάλιστα είναι βδέλυγμα και καταδίκη. 

Ο Χριστός είπε στους Φαρισαίους: Καθαρίστε πρώτα το εσωτερικό του πιάτου και μετά το πιάτο. Τί ωφελεί να είναι τα σκεύη καθαρά και τα χέρια σου νιμμένα, και έσωθεν η παροψίς να είναι μεστή πάσης ακαθαρσίας, αρπαγής και αδικίας; 

Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης λέει χαρακτηριστικά: Αν ήξερε ο φτωχός, πώς αυτά πού του προσφέρεις είναι από αδικίες και αρπαγές, δεν θα τα είχε δεχτεί, αφού θα ένιωθε πώς κατατρώει τις σάρκες του αδελφού του, τον οποίο αδίκησες. 

Και στην νηστεία μας, καθαρές τροφές δεν είναι μόνο οι αλάδωτες και οι λιτές, αλλά αυτές πού είναι προϊόν τίμιας εργασίας και όχι αρπαγής, τοκογλυφίας, κερδοσκοπίας, κλοπής, αδικίας. Αυτά όλα είναι ακαθαρσία και υπερηφάνια έναντι του Κυρίου.

Κάθε ειλικρινής μετάνοια και θυσία, προϋποθέτει όχι μόνον μεταμέλεια και στέρηση, αλλά αποκατάσταση της αδικίας και συμφιλίωση. Και έπειτα νήστεψε και πρόσφερε το δώρον σου στον Θεό.

Τέλος, ούτε η ελεημοσύνη, ούτε η νηστεία, ούτε η κακοπάθεια ξεπλένουν την αδικία και την κλοπή. Αντίθετα, επιβαρύνουν τον πονηρό άνθρωπο, γιατί είναι θυσίες δαιμονικές. Γιατί είναι γραμμένο πώς διόρθωσε το πάθος με την ανάλογη αρετή. Την υπερηφάνεια με την ταπείνωση, την κλοπή με την αποκατάσταση, την αδικία με την συγχώρεση και απόδοση των κλαπέντων.

πηγή-iereasanatolikisekklisias

Διαβάστε περισσότερα... »

Η θεά Δήμητρα τιμωρεί τον Ερυσίχθονα

πηγή

Ο Ερυσίχθονας ήταν βασιλιάς στη Θεσσαλία κι είχε αποκτήσει μια μεγάλη φήμη την εποχή της βασιλείας του. 

Η φήμη του, όμως, είχε να κάνει με τη σκληρότητά του, τον οξύθυμο χαρακτήρα και την πλεονεξία του. Θέλοντας να χτίσει ένα πολύ μεγαλόπρεπο παλάτι που θα το θαύμαζαν όσοι θα το έβλεπαν, αποφάσισε να κόψει ξύλα από ένα δάσος κοντά στο παλάτι που είχε ως τότε. Την εποχή εκείνη πιστευόταν πως μέσα σε κάθε δέντρο ζούσε κι από μια νύμφη του δάσους, που λεγόταν Δρυάς και ζούσε όσο καιρό ζούσε και το δέντρο. 

Τις Δρυάδες προστάτευε η θεά Δήμητρα, η θεά της γεωργίας, και γι' αυτό τον λόγο όλοι οι άνθρωποι έκοβαν ξύλα μόνο όταν τους ήταν απαραίτητα. Παρόλα αυτά ο Ερυσίχθονας άρχισε να κόβει αλόγιστα τα δέντρα του δάσους και πολλά δέντρα έπεφταν κάτω από αυτόν τον ίδιο και τους δούλους του. 

Κάποια στιγμή βρέθηκε μπροστά στο μεγαλύτερο και γηραιότερο δέντρο του δάσους και σήκωσε το τσεκούρι του για να το πελεκήσει και να το ρίξει κάτω. 

Οι άνδρες που τον συνόδευαν, έχοντας δει την κατάχρηση που έκανε εξαιτίας της πλεονεξίας του, προσπάθησαν να τον μεταπείσουν με γλυκά λόγια και του είπαν πως φοβόντουσαν μήπως ξεσπούσε πάνω του η οργή της Δήμητρας. 

Μα ο Ερυσίχθονας όχι μόνο δεν υπολόγισε τις παραινέσεις των ανδρών του, αλλά και καταφέρθηκε με σκληρά λόγια τόσο για το δέντρο, τις Δρυάδες, αλλά και για τη θεά της γεωργίας. Σαν έπεσε κάτω το μεγάλο δέντρο, οι υπόλοιπες Δρυάδες πήγαν κλαίγοντας στη θεά και της είπαν για την άσχημη συμπεριφορά του Ερυσίχθονα, αλλά και για τα σκληρά λόγια που ξεστόμισε για την ίδια τη θεά. 

Η Δήμητρα εξοργίστηκε τόσο πολύ που αποφάσισε να του επιβάλλει ένα ατελείωτο μαρτύριο για να παραδειγματίσει τόσο εκείνον όσο κι όσους δεν θα της έδειχναν τον πρέποντα σεβασμό...

πηγή-enneaetifotos

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »

Οι Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες

(Η μνήμη τους εορτάζεται στις 9 Μαρτίου)

Τον καιρό που στην Ανατολή βασίλευε ο αντίχριστος Λικίνιος (308-323 μ.Χ.), η Εκκλησία μας απέκτησε πολυάριθμους μάρτυρες, που θυσίαζαν θαρραλέα τη ζωή τους, ομολογώντας την πίστη τους στον ένα και μοναδικό Θεό.

Από τους πιο θαρραλέους Χριστιανούς μάρτυρες της εποχής εκείνης ήταν 40 γενναίοι στρατιώτες, που ανήκαν στο στρατό του βασιλιά Λικίνιου.

Δεν ήταν όλοι τους από την ίδια πόλη, αλλά χάρη της υπηρεσίας τους βρέθηκαν φύλακες της επαρχίας του Πόντου.

Στην επαρχία αυτή, ηγεμόνας ήταν ο Αγρικόλας, ένας από τους πιο φανατικούς ειδωλολάτρες άρχοντες, που εξολόθρευε ότι είχε σχέση με τον Χριστιανισμό. Μάλιστα, επινοούσε και ο ίδιος διάφορα βασανιστήρια για... τους οπαδούς του Ναζωραίου!

Στην επαρχία, λοιπόν, αυτού του άρχοντα, βρέθηκαν να υπηρετούν την εποχή εκείνη οι 40 γενναίοι στρατιώτες.

Ήταν διαλεκτοί γι’ αυτή την υπηρεσία, γιατί είχαν ξεπεράσει τους υπόλοιπους στρατιώτες σε θάρρος και σε ομορφιά αναστήματος. Σε όσους πολέμους έλαβαν μέρος δεν βρέθηκε κανείς να τους νικήσει. Στις μάχες ήταν ήρωες.

Μα, πάνω απ’ όλα ήταν Χριστιανοί! Ψεύτικα είδωλα δεν προσκυνούσαν και αυτό δεν διέφυγε από την προσοχή του πονηρού ηγεμόνα, ο οποίος αφού τους προσκάλεσε να τους δει, τους πρόσταξε να θυσιάσουν στους θεούς των ειδωλολατρών, σύμφωνα με τους βασιλικούς ορισμούς.

Οι Άγιοι, χωρίς να φοβηθούν, είπαν με μια φωνή:

- Μάθε πως είμαστε Χριστιανοί και ψεύτικα είδωλα δεν προσκυνούμε, έστω κι αν μας προστάζει βασιλικός ορισμός.

Μετά απ’ αυτά τα λόγια, ο πονηρός ηγεμόνας άρχισε να τους κολακεύει και να τους λέει με ήπια φωνή:

- Μα πάντα και οι 40 ήσασταν πειθαρχικοί στις βασιλικές υπηρεσίες και δείχνατε προθυμία στη μάχη. Στους πολέμους του βασιλιά είχατε ανδρεία και φρόνηση περισσότερη από τους υπόλοιπους στρατιώτες της ηλικίας σας και αυτό μπορώ να το παραδεχτώ κι εγώ και όλοι οι συστρατιώτες σας. Ο βασιλιάς σας τίμησε για όλα αυτά, γι’ αυτό οφείλετε κι εσείς να υπακούσετε στους βασιλικούς ορισμούς και να έρθετε να θυσιάσετε στους καλούς θεούς μας. Αν υπακούσετε, θα τιμηθείτε περισσότερο και θα πάρετε πολλές χάρες. Αν, όμως, δεν υπακούσετε στην προσταγή του βασιλιά, τότε, λυπάμαι που σας το λέω αλλά σας περιμένει φρικτός θάνατος.

- Είναι αλήθεια! Δείχναμε πολλή προθυμία στη μάχη και κινδυνεύσαμε αφάνταστα για να φέρουμε τη νίκη στο βασιλιά. Αν, όμως, για την αγάπη ενός επίγειου βασιλιά καταφρονήσαμε τη ζωή μας, δεν πρέπει τώρα για την αγάπη του Ουράνιου Βασιλιά και Θεού μας ν’ αγωνιστούμε με περισσότερη προθυμία; Όσο για τις τιμές και τις χάρες που μας υπόσχεσαι, μάθε ότι εμείς μια τιμή έχουμε, να ονομαζόμαστε αληθινοί Χριστιανοί και μια χάρη επιθυμούμε, να κερδίσουμε μια θέση στη βασιλεία των Ουρανών, έστω κι αν χρειαστεί να θυσιάσουμε την ίδια μας τη ζωή.

Ακούγοντας ο έπαρχος τα λόγια που είπε ο Άγιος Κάνδιδος, οργίστηκε πολύ.

- Δεν χρειάζεται πολυλογία, μόνο να έρθετε να θυσιάσετε! Μέχρι τότε θα περάσετε τη νύχτα σας στη φυλακή! Ίσως εκεί σκεφθείτε καλύτερα!

Μετά απ’ αυτά τα λόγια οι 40 στρατιώτες οδηγήθηκαν στις φυλακές. Εκεί, χωρίς να χάσουν χρόνο, άρχισαν την προσευχή!

- Φύλαξε μας Κύριε, στην αληθινή Πίστη. Όλοι μας, και οι 40, επιθυμούμε να μείνουμε πιστοί στρατιώτες Σου. Έστω κι αν χρειαστεί να θυσιάσουμε τη ζωή μας για Σένα! Ευλόγησε τον όρκο μας, τίποτα να μη βρεθεί να μας χωρίσει από την αγάπη Σου! Και, όπως, είμαστε και οι 40 μαζί σ’ αυτήν την σκοτεινή φυλακή και Σε δοξολογούμε, έτσι, ενωμένοι να βρεθούμε και στον Ουρανό, για να απολαύσουμε τη θέα του προσώπου Σου, Κύριε!

Αυτά είπαν και όταν νύχτωσε και χάθηκε κάθε αχτίδα φωτός από τον μουχλιασμένο εκείνο τόπο, οι γενναίοι αθλητές δεν λιποψύχησαν αλλά με ύμνους θέλησαν να προϋπαντήσουν την αυγή.

Μα, για δες! Κατά τα μεσάνυχτα, ένα αλλιώτικο φως, ουράνιο, άρχισε να ανατέλλει στη μέση του σκοτεινού κελιού τους. 

Ήταν ο Κύριος, που βλέποντας τις μαρτυρικές διαθέσεις τους, ήρθε ανάμεσά τους, για να τους ενισχύσει!

- Η προθυμία σας, παιδιά μου, είναι ευάρεστη σε Μένα! Μα, μόνο όποιος υπομείνει μέχρι το τέλος τις δοκιμασίες που τον περιμένουν θα σωθεί!

Αυτά τους είπε ο Κύριος και εξαφανίστηκε από μπροστά τους.

Όχι, όμως, κι από τις καρδιές τους. Οι 40 αγωνιστές χάραξαν βαθιά μέσα τους τα λόγια Εκείνου και έμειναν μέχρι την αυγή δοξολογώντας το Θεό για τη μεγάλη τιμή που τους αξίωσε, να γευθούν τη θεσπέσια ομορφιά της παρουσίας Του.

Τις πρωινές ώρες φάνηκαν απεσταλμένοι στρατιώτες, για να τους οδηγήσουν πάλι μπροστά στον ηγεμόνα Αγρικόλα.

Νόμιζε ο ηγεμόνας ότι με τα λόγια και τις υποσχέσεις, μπορούσε να πείσει τους αγίους του Θεού να αρνηθούν την πίστη τους. Γι’ αυτό, άρχισε να υποκρίνεται:

- Σας συμβουλεύω να θυσιάσετε αμέσως στους καλούς θεούς μας, πριν οργιστούν εναντίον σας. Αν με ακούσετε, θα με έχετε φίλο σας. Αν, όμως, συνεχίσετε να δηλώνετε Χριστιανοί, τότε, θα με αναγκάσετε να σας συμπεριφερθώ σαν να ήσασταν εχθροί μου. Από τη θέλησή σας, λοιπόν, εξαρτάται. Γι’ αυτό, αποφασίστε!

Και ο Άγιος Κάνδιδος αγανακτισμένος από την διπρόσωπη συμπεριφορά του Έπαρχου, απάντησε:

- Και ποιός σου είπε, πονηρέ Έπαρχε, πως εμείς θέλουμε να σ’ έχουμε φίλο; Τί φιλία και τί αγάπη περιμένουμε να μας δείξεις εσύ, που δεν είσαι ούτε καν άνθρωπος αλλά γίνεσαι πιο άγριος και απ’ τα θηρία, όταν καταδικάζεις Χριστιανούς σε θάνατο; Μάθε ότι το ψεύτικο προσωπείο της κολακείας που φοράς, δεν μας πείθει ν’ αρνηθούμε το Χριστό! Η απόφασή μας είναι ίδια. Είμαστε Χριστιανοί!

Τα λόγια αυτά έκαναν τον ηγεμόνα Αγρικόλα να γίνει θηρίο έτοιμο να τους κατασπαράξει.

- Γρήγορα, φρουροί, πιάστε τους και δέστε τους σφικτά...

- Μήπως ξέχασες, Ηγεμόνα, ότι δεν έχεις εξουσία να μας βασανίζεις αλλά μόνο να μας ρωτάς; είπε ο Άγιος Δόμνος.

Και ο Αγρικόλαος φοβισμένος για τη θέση του, είπε στους στρατιώτες του να μην τους πειράξουν, αλλά να τους ρίξουν ξανά στη φυλακή μέχρι να γυρίσει ο δούκας από την Καισάρεια και να αναλάβει εκείνος την υπόθεση.

Μετά από μία εβδομάδα, γύρισε ο δούκας Λυσίας και έμαθε τα γεγονότα από τον ηγεμόνα Αγρικόλα. Διέταξε, λοιπόν, αμέσως να παρουσιαστούν μπροστά τους οι 40 εκείνοι στρατιώτες και να καλέσουν και πλήθος λαού μαζί, για να δει το αποτέλεσμα. Όταν έφτασαν οι Άγιοι και στάθηκαν μπροστά τους, τότε, πήρε το λόγο ο δούκας και είπε:

- Νομίζω, στρατιώτες, ότι δεν θα φέρετε αντίρρηση στο να θυσιάσετε στους θεούς μας. Υπακούστε στη διαταγή αμέσως. Αν θυσιάσετε, θα αξιωθείτε μεγάλες δωρεές. Αν, όμως, αρνηθείτε να θυσιάσετε, αφού σας αφαιρέσουμε τη ζώνη, που είναι σημείο της τιμής σας, θα σας τιμωρήσω ανηλεώς, μέχρι θανάτου.

Τότε, ο Άγιος Κάνδιδος του απάντησε:

- Με τί προσπαθείς να μας φοβίσεις; Με τιμωρίες; Εμείς τις θεωρούμε ευεργεσίες. Με θάνατο; Εμείς τον θεωρούμε ζωή. Δοκίμασέ μας με όποιο τρόπο θέλεις και θα δεις ότι μπορούμε να υπομείνουμε τα πάντα για την αγάπη του Χριστού.

Τότε, ο δούκας θύμωσε και διέταξε τους φρουρούς του να πάρουν στα χέρια πέτρες και να χτυπούν τους Αγίους στο στόμα, μέχρι να σπάσουν τα δόντια τους.

Μα, ώ του θαύματος! Όταν οι φρουροί πήραν στα χέρια τους πέτρες για να εκτελέσουν την προσταγή, δεν μπορούσαν να διακρίνουν τους Αγίους του Θεού και χτυπούσαν ο ένας τον άλλον. Ο δούκας βλέποντας την αποτυχία των φρουρών του, πήρε κι ο ίδιος πέτρα για να ρίξει. Όμως, αστόχησε κι αυτός και χτύπησε τον Ηγεμόνα Αγρικόλα στο πρόσωπο και τον περιέλουσε με αίμα.

Βλέποντας αυτό το θαύμα οι Άγιοι, θαύμασαν την δικαιοσύνη του Θεού!

Μα, οι άρχοντες μη μπορώντας να δια-κρίνουν την αλήθεια, έπεισαν όλους τους παρευρισκόμενους ότι πρόκειται περί μαγείας. Έπειτα, δόθηκε διαταγή να φυλακιστούν, μέχρι να σκεφθούν τον τρόπο που θα τους θανατώσουν!

Την επομένη τους ξανακάλεσε ο δούκας και τους είπε:

- Σας ρωτάω για τελευταία φορά. Θα θυσιάσετε στους θεούς μας ή θέλετε να πεθάνετε; 

- Όπως με τη θέλησή μας, ρίξαμε τις ζώνες μας, έτσι πρόθυμα, δεχόμαστε το θάνατο, για την αγάπη του Χριστού!

Ακούγοντας τα τελευταία λόγια τους ο ηγεμόνας, διέταξε να δέσουν τους Αγίους από το λαιμό με σχοινιά και να τους ρίξουν στη λίμνη Σεβάστεια, που την εποχή εκείνη ήταν παγωμένη από το κρύο, αφού και στην επιφάνειά της ακόμη είχε πάγο.

Οι γενναίοι στρατιώτες ακούγοντας τη διαταγή του ηγεμόνα, με χαρά πέταξαν τα ρούχα τους και βιαζόταν ποιός θα μπει πρώτος στη λίμνη.

- Δριμύς είναι ο χειμώνας αλλά γλυκύς ο Παράδεισος. Ας υπομείνουμε μια νύχτα τους πόνους της παγωνιάς, για να κερδίσουμε από αύριο την αιώνια ζωή! Το βασανιστήριό μας σε λίγο θα τελειώσει και από αύριο μόνο χαρά και ευτυχία θα πλημμυρίζει την ύπαρξή μας.

Όλο κουράγιο και γενναιότητα ήταν τα λόγια που έλεγαν τις ώρες εκείνες μεταξύ τους οι Άγιοι του Θεού.

Όμως, ο πονηρός Αγρικόλας, για να επιτείνει το βασανιστήριό τους, διέταξε να ανάψουν ένα λουτρό που υπήρχε δίπλα από την λίμνη, για να το βλέπουν και όταν δειλιάσουν και καμφθούν από το ψύχος, να τρέξουν εκεί να βρουν ζεστασιά.

Ήταν μεγάλη δοκιμασία! Μέχρι που ήταν μέρα, άντεχαν όσο μπορούσαν το ψύχος του χειμώνα! Όταν, όμως, η νύχτα προχώρησε και ο παγετός αυξήθηκε, ένιωθαν φοβερούς πόνους στο σώμα τους. Τα μέλη τους άρχισαν να νεκρώνονται. Το αίμα τους πάγωσε. Η οδύνη της καρδιάς τους ήταν ανυπόφορη.

Ενώ επικρατούσε αυτή η κατάσταση, οι 39 μάρτυρες υπέμεναν γενναία, ενθαρρύνοντας ο ένας τον άλλο. Όμως, ένας, μη μπορώντας να υπομείνει άλλο, έφυγε τρέχοντας να βρει ζεστασιά στο λουτρό. Και μόλις, ο άμοιρος, πλησίασε τη φωτιά, διαλύθηκε το σώμα του στο έδαφος.

Βλέποντας οι υπόλοιποι τη λιποψυχία και το τέλος του συστρατιώτη τους, λυπήθηκαν αφάνταστα!

- Λυπήσου μας Κύριε και μη μας εγκαταλείψεις. Δυνάμωσέ μας ν’ αντέξουμε και να μη δειλιάσουμε! Στη βοήθειά Σου ελπίζουμε!

Ανέβαινε με αγωνία η προσευχή τους στον Ουρανό. Κι η απάντηση δεν άργησε!

Ευθύς, ο πάγος έλιωσε και το νερό ζεστάθηκε ενώ στον ουρανό άστραψε ένα θαυμάσιο φως.

Οι στρατιώτες που φύλαγαν τους Αγίους είχαν τυλιχτεί στους μανδύες τους και κοιμόντουσαν. Μόνο ο δεσμοφύλακας Αγλάιος ήταν ξύπνιος και θέλοντας να δει από πού έρχεται εκείνο το υπέρλαμπρο φως, γύρισε το βλέμμα του ψηλά και είδε 40 φωτεινά στεφάνια να κατεβαίνουν απ’ τον ουρανό. Τα 39 στάθηκαν στα κεφάλια των Αγίων. Ένα, όμως, αιωρούταν μη έχοντας τόπο να σταθεί. Στην αρχή δεν καταλάβαινε τί σήμαινε το όραμα αυτό. Όμως, μετά από λίγο κατάλαβε ότι το στεφάνι εκείνο ήταν αυτού που λιποψύχησε.

Αμέσως, τότε, πήγε και ξύπνησε τους συντρόφους του και αφού έβγαλε τα ρούχα του, έπεσε στη λίμνη φωνάζοντας:

- Είμαι κι εγώ Χριστιανός.

Έτσι ο αριθμός των 40 ξανασυμπληρώθηκε!

Το πρωί πήγε ο Αγρικόλας να δει τους μάρτυρες και μαθαίνοντας τα γεγονότα από τους φρουρούς, θύμωσε!

-Σπάστε τους τα σκέλη να τελειώνουμε! 

Αμέσως, οι φρουροί τους έβγαλαν έξω και εκτέλεσαν τη διαταγή.

Έτσι, πέταξαν οι ψυχές τους αδελφωμένες, για να παρουσιαστούν στο Βασιλιά των Βασιλιάδων, τον γλυκύτατο Ιησού!

* * *

Σαράντα στρατιώτες ήταν. Σαράντα μαργαριτάρια που στόλισαν το μαρτυρικό περιδέραιο της Εκκλησίας μας!

Τα ονόματά τους: 

Αγγίας, Αγλάιος, Αέτιος, Αθανάσιος, Ακάκιος, Αλέξανδρος, Βιβιανός, Γάιος, Γοργόνιος, Γοργόνιος, Δομετιανός, Δόμνος, Εκδίκιος, Ευνοϊκός, Ευτυχής, Ευτύχιος, Ηλιανός, Ηλίας, Ηράκλειος, Ησύχιος, Θεόδουλος, Θεόφιλος, Ιωάννης, Κάνδιδος, Κύριλλος, Κυρίων, Λυσίμαχος, Μελίτων, Νικόλαος, Ξανθίας, Ουαλέριος, Ουάλης, Πρίσκος, Σακερδών, Σεβηριανός, Σισίνιος, Σμάραγδος, Φιλοκτήμων, Φλάβιος και Χουδίων.

Την ευχή τους να έχουμε!

πηγή-anthologioxr

Διαβάστε περισσότερα... »

Τα όρια της Επιστήμης...

Συγγραφέας: Σπύρος Κάκος

Harmonia Philosophica Facebook page

I. Εισαγωγή - Σχετικά με την Επιστήμη

Οι ακριβείς επιστήμες χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους προκειμένου να γίνει κατανοητός ο φυσικός κόσμος εδώ και πολλά χρόνια τώρα. Οι μεγάλες επιτυχίες επιστημών όπως η φυσική, η αστρονομία και η χημεία στην πρόβλεψη γεγονότων και η βοήθεια που έχουν δώσει στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων έχουν καθιερώσει τις "ακριβείς" αυτές επιστήμες ως το δήθεν "απόλυτο" εργαλείο για να ανακαλύψει κανείς την αλήθεια. 

Αυτό έχει οδηγήσει δυστυχώς σε μια μείωση της σπουδαιότητας που άλλοι επιστημονικοί τομείς της ανθρώπινης σκέψης έχουν - τομείς τόσο σημαντικοί όσο η φιλοσοφία, η ιστορία, η νομική, η γλωσσολογία, η κοινωνιολογία, η ανθρωπολογία. Τείνουμε να ξεχάσουμε ότι η νομική θεωρία ή η ιστοριογραφία μπορεί να είναι τόσο επιστημονική όσο και η κβαντική φυσική. Τείνουμε να ξεχάσουμε ότι η επιστήμη επιδιώκει την αλήθεια με έναν συστηματικό τρόπο και ότι οι τομείς της επιστήμης όπως η φυσική ή η χημεία είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι της. 

Η επιστήμη δεν είναι μόνο φυσική. Είναι επίσης η εξερεύνηση των ανθρώπινων υποθέσεων, η προσπάθεια να εξηγηθεί γιατί οι άνθρωποι αγωνίζονται ο ένας τον άλλον, η προσπάθεια να γίνει κατανοητό ποιο είναι το "κακό" και ποιο το "καλό". Η ανθρωπολογία, η κοινωνιολογία και η νομική είναι και αυτοί τομείς της επιστήμης. Η επιστήμη δεν είναι μόνο τα πειραματικά δεδομένα. Πολλοί άνθρωποι συγχέουν την επιστήμη με τον "εμπειρισμό", ένα φιλοσοφικό δόγμα το οποίο διακυρήσσει ότι όλη η έγκυρη γνώση μπορεί να βασιστεί στην ανθρώπινη εμπειρία και μόνο σε αυτή. Αυτοί οι άνθρωποι τείνουν να ξεχάσουν ότι ακόμη και οι κοσμολόγοι και οι φυσικοί ονειρεύονται παράλληλους κόσμους ή εναλλακτικά σύμπαντα, υποθέσεις που δεν μπορούν ποτέ να αποδειχθούν ή να βασιστούν σε κανένα πειραματικό δεδομένο...

Πριν αρχίσει κανείς να ασχολείται με την επιστήμη καλό είναι να διαβάσει λίγο κάποιο φιλοσοφικό λεξικό για να είναι βέβαιος ότι γνωρίζει τα διάφορα φιλοσοφικά δόγματα που οι επιστήμονες πολλές φορές χρησιμοποιούν. Προτείνω ανεπιφύλακτα το Dictionary of Philosophy, Dagobert D. Runes, 1942, New York σαν ένα αρχικό σημείο των αναζητήσεων σας σχετικά με το θέμα.

René Descartes. Πορτραίτο του Frans Hals, 1648.Ένας σημαντικός (;) φιλόσοφος της επιστήμης 

Είναι εξαιρετικά ατυχές το ότι οι προαναφερθείσες παρερμηνείες έχουν οδηγήσει τους ανθρώπους και τη σκέψη τους μακρυά τους...ανθρώπους! Ευτυχώς πολλοί σκεπτόμενοι λόγιοι και επιστήμονες της εποχής μας έχουν επισημάνει το πρόβλημα και επιμένουν στην "επιστημονική" σκέψη, και όχι στο στενόμυαλο παραλογισμό του "βασίζομαι σε πειραματικά δεδομένα και μόνο"… Η επιστήμη δεν είναι μόνο "ανάλυση πειραματικών αποτελεσμάτων" - μπορεί επίσης να είναι απλά "λογική σκέψη".

Everywhere science is enriched by unscientific methods and unscientific results,

[...] the separation of science and non-science is not only artificial

but also detrimental to the advancement of knowledge.

If we want to understand nature, if we want to master our physical surroundings,

then we must use all ideas, all methods, and not just a small selection of them.

Paul K. Feyerabend, Against Method: Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge (1975)

II. Σχετικά με τις ακριβείς επιστήμες: ένας ορισμός

Οι ακριβείς επιστήμες (πολλές φορές αποκαλούμενες και "θετικές επιστήμες", με κύρια παραδείγματα τη φυσική, την κοσμολογία και τη χημεία) είναι βασισμένες στην παρατήρηση και την επαγωγή. Παρατηρείτε ένα φαινόμενο, κατόπιν παρατηρείτε ένα παρόμοιο, κατόπιν άλλο και ούτω καθεξής, έως ότου φθάνετε σε ένα συμπέρασμα για το πώς τέτοια φαινόμενα λειτουργούν. Κατόπιν διατυπώνετε ένα πρότυπο που προβλέπει τα παρόμοια φαινόμενα στο μέλλον. Εάν το πρότυπό σας λειτουργεί, λογικά η θεωρία σας γίνεται αποδεκτή από άλλους επιστήμονες (μέσω του το κακόφημου "peer-review" [εξέταση των δημοσιεύσεων σου από συναδέλφους για τη δημοσίευση τους], που μπορεί να οδηγήσει σε παράξενες εφαρμογές λογικρισίας για όχι ευρέως αποδεκτές ιδέες [1] - αλλά αυτό είναι εκτός του πεδίου αυτού του άρθρου). Μέχρι ένα φαινόμενο όχι μετά από το σύνολο κανόνων σας παρατηρείται…

Δεν υπάρχουν μόνο οι ακριβείς επιστήμες

Οι επιστήμες που γνωρίζουμε ως "θετικές επιστήμες" αποκαλούνται πιο σωστά ως "ακριβείς επιστήμες" ("exakten Wissenschaft" σύμφωνα με τον Max Planck). Δεν υπάρχει λόγος να αποκαλούμε κάποιες επιστήμες "θετικές", γιατί έτσι υπονοούμε ότι κάποιες άλλες είναι "αρνητικές" (ή έστω μη-θετικές). Η πραγματική διαφορά της φυσικής και της αστρονομίας από την ανθρωπολογία είναι στη χρήση πειραματικών δεδομένων και όχι στη συστηματικότητα της σκέψης.

Εκτός από τις ακριβείς επιστήμες, υπάρχουν πολλοί άλλοι επιστημονικοί τομείς. Αυτοί οι άλλοι επιστημονικοί τομείς είναι βασισμένοι στη "λογική και δομημένη ανάλυση ενός θέματος" και περιλαμβάνουν τομείς όπως η ανθρωπολογία, η γλωσσολογία, η νομική, η ψυχολογία κ.λ.π. 

Ο πιο αρνητικός αντίκτυπος της κυριαρχίας των θετικών επιστημών στη σύγχρονη εποχή είναι η μεταβίβαση του ενδιαφέροντος μακριά από αυτούς τους άλλους εξίσου σημαντικούς τομείς. Ευτυχώς οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να πραγματοποιούν το λάθος σε αυτό και τα τελευταία έτη παρατηρείται μια ανανέωση του ενδιαφέροντος για αυτές τις πιο "ανθρώπινες" επιστήμες.

Ορισμός της επιστήμης

Η επιστήμη είναι η συστηματική αναζήτηση της αλήθειας. Και σε αυτό το πλαίσιο η φυσική και η χημεία δεν είναι οι μόνοι τομείς της επιστήμης που υπάρχουν. Όπως προανέφερα, πολλοί άνθρωποι συγχέουν την επιστήμη με τον "εμπειρισμό" (δηλ. το δόγμα ότι όλη η γνώση είναι βασισμένη στην ανθρώπινη εμπειρία μόνο). Πρέπει να τονιστεί ότι ο εμπειρισμός είναι ένα φιλοσοφικό δόγμα και πολύ ξεπερασμένο μάλιστα. [2] Τα άρθρα μου έχουν το σκοπό για να ξεκαθαρίσουν τέτοιες παρεξηγήσεις.

Και είναι πολύ σημαντικό να καταλάβει κανείς ότι οι περισσότερες από τις πλέον σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις έχουν γίνει μέσω εγγενώς παράλογων και μη-επιστημονικών (τουλάχιστον σύμφωνα με τον κοινό ορισμό του "επιστημονικός") εκρήξεων έμπνευσης ορισμένων ιδιοφυών...

Given any rule, however 'fundamental' or 'necessary' for science, there are always circumstances when it is advisable not only to ignore the rule, but to adopt its opposite. For example, there are circumstances when it is advisable to introduce, elaborate and defend ad hoc hypotheses, or hypotheses which contradict well-established and generally accepted experimental results, or hypotheses whose content is smaller than the content of the existing and empirically adequate alternative, or self-inconsistent hypotheses, and soon. [...]It is clear, then, that the idea of a fixed method, or of a fixed theory of rationality, rests on too naive a view of man and his social surroundings.

To those who look at the rich material provided by history,

and who are not intent on impoverishing it in order to please

their lower instincts, their craving for intellectual security

in the form of clarity, precision, 'objectivity', 'truth', it will become clear that there is only one principle that can be defended under all circumstances and in all stages of human development. It is the principle: anything goes. 

Paul K. Feyerabend, Against Method: Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge (1975)

III. Περιορισμοί των θετικών επιστημών

Οι ακριβείς επιστήμες όπως η φυσική έχουν πολλούς περιορισμούς οι οποίοι δεν λαμβάνονται συχνά υπόψη από τους οπαδούς τους (δηλ. από τους ανθρώπους που σκέφτονται ότι μόνο μετρώντας και όντας βασισμένοι σε πειραματικά δεδομένα μπορούμε να φτάσουμε στην αλήθεια).

Θα συζητήσω και θα αναλύσω τα βασικά σημεία αυτών των περιορισμών παρακάτω.

1. Αξιώματα των θετικών επιστημών γίνονται δόγματα...

Οι κύριοι περιορισμοί της επιστήμης είναι ένα αποτέλεσμα των πραγμάτων που η επιστήμη θεωρεί σαν δεδομένα - δηλ. των αξιωμάτων που χρησιμοποιεί ως βάση για περαιτέρω έρευνα. Όταν χρησιμοποιείτε ένα αξίωμα, ξεκινάτε σε σαθρό έδαφος. Και το γεγονός ότι δεν μπορείτε να αποδείξετε τα αξιώματα στα οποία βασίζετε τα πάντα, κατόπιν εγγυάται ότι ολόκληρη η θεωρία σας δεν μπορεί τελικά να αποδειχθεί.

Μερικά από τα (λάθος κατά τη γνώμη μου) αξιώματα που ένα κομμάτι του σύγχρονου τομέα της θετικής επιστήμης χρησιμοποιεί είναι (Σημείωση: με τον όρο "επιστήμη" σε αυτό το άρθρο αναφέρομαι γενικά στις θετικές επιστήμες μόνο - βλ. κεφάλαιο ΙΙ πιο πάνω σχετικά με αυτό):

1. Οι επιστήμες όπως η φυσική έχουν αποκλείσει το κάθε τι πνευματικό από τις εξίσώσεις που περιγράφουν τον κόσμο. Η φυσική αξιωματικά λέει ότι ο κόσμος αποτελείται από τίποτα περισσότερο από ηλεκτρόνια, πρωτόνια και άλλα μόρια που υπακούνε στους φυσικούς νόμους - αρνούμενη έτσι την ύπαρξη ακόμα και του ίδιου του ανθρώπου στη φύση. Για τη σύγχρονη φυσική ο άνθρωπος δεν υπάρχει! 

Είμαστε απλά αόρατοι παρατηρητές σε ένα άψυχο σύμπαν. Όμως δεν είναι έτσι. Και μια επιστήμη που δεν περιέχει τον άνθρωπο μέσα στις περιγραφές της είναι απ-άνθρωπη. Σε αυτό το πλαίσιο, κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να βρεί "στοιχεία" για το Θεό ή ενδείξεις για την ύπαρξη οποιουδήποτε είδους "σκοπού" στην ύπαρξή μας αφού την ύπαρξη αυτή την έχει εξ' αρχής απορρίψει! Αφού κανείς έχει δεχτεί αξιωματικά ότι ένα σύστημα αποτελείται από το Α, το Β και το Γ μόνο, πώς αναμένει να βρει το Δ οπουδήποτε; [2] 

Η επιστήμη της βιολογίας κάνει επίσης το ίδιο λάθος: χρησιμοποιεί ένα αξίωμα ως δόγμα χωρίς ποτέ να εξετάσει εάν είναι σωστό ή λανθασμένο. Η σύγχρονη βιολογία παίρνει για δεδομένο ότι οι άνθρωποι είναι ζώα και ότι οι κανόνες εξέλιξης ισχύουν για όλα τα ζώα, χωρίς αυτό να το έχει αποδείξει. Η σύγχρονη επιστήμη είναι βασισμένη στο δόγμα του υλισμού [3], επίσης γνωστό ως "physicalism" [4]. Εντούτοις πρέπει να θυμηθούμε ότι ο υλισμός είναι ένα δόγμα και όχι μια αποδεδειγμένη υπόθεση. [5]

2. Όλοι οι φυσικοί νόμοι είναι καθολικοί και ισχύουν για όλα. Αυτό είναι η βάση της επιστήμης και είναι κάτι που δεν έχει αποδειχθεί ποτέ. Είναι ένα ακόμα πράγμα που οι επιστήμονες απλά θεωρούν ότι ισχύει. [6]Αυτό το αξίωμα προκαλεί επίσης προβλήματα στην εξήγηση της βάσης της ανθρώπινης φύσης μας: την "ελεύθερη βούληση". Εάν πρόκειται να δεχτούμε την ύπαρξη καθολικών φυσικών νόμων έπεται ότι κανενός είδους ελεύθερη θέληση δεν μπορεί να υπάρξει. Αλλά οι περισσότεροι από μας σκέφτονται και αισθάνονται διαφορετικά, ήτοι ότι έχουμε ελεύθερη βούληση. Οι περισσότεροι μας αισθανόμαστε ότι εμείς "αποφασίζουμε". 

Η επιστήμη απλά δεν μπορεί να το εξηγήσει αυτό. Τι κάνουμε; Το ξεπερνάμε ξεχνώντας το; Θεωρούμε ότι δεν έχουμε ελεύθερη βούληση αν και όλο μας το είναι φωνάζει το αντίθετο; Το μόνο βέβαιο είναι ότι η όλη δομή της φυσικής σήμερα είναι εγγενώς αντίθετη με την έννοια της ελεύθερης βούλησης. Και ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα είναι λίγο δύσκολο να το αγνοήσουμε. Όσο το αγνοούμε τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος να εμφανιστεί κάποια στιγμή όταν θα είναι αργά...Ήδη οι προσπάθειες της επιστήμης να αναλύσουν την ανθρώπινη συνείδηση αρχίζουν να συναντούν τοίχο. Πολλοί λένε ότι είναι κάτι το προσωρινό. Μήπως όμως δεν είναι; Μήπως η σύγχρονη φυσική, ακριβώς επειδή είναι δομημένη πάνω στην έννοια των "φυσικών νόμων", δεν μπορεί με κανένα τρόπο να δει αυτό που όλοι μας βλέπουμε;

3. Όλα τα πράγματα είναι μετρήσιμα. Αυτό είναι βασισμένο σε μια ιδιαίτερα υλιστική άποψη του κόσμου και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα (ό,τι και να σημαίνει αυτή η λέξη…). Πράγματα όπως το ήθος, οι συγκινήσεις, η αισθητική και η αγάπη δεν μπορούν να μετρηθούν - και αυτά είναι τα πολύ σημαντικά για την ανθρώπινη ζωή. Τομείς επιστήμης όπως η φυσική, τα μαθηματικά και η χημεία δεν μπορούν απλά να εξετάσουν αυτά τα πράγματα. Και τα πράγματα αυτά είναι που μας κάνουν ανθρώπους. Αν οι θετικές επιστήμες δεν μπορούν να αγγίξουν καν τα θέματα που μας αγγίζουν, τότε γιατί τις θεωρούμε πανάκεια;

4. Μπορούμε να ξέρουμε όλα. Πολλοί επιστήμονες λανθασμένα θεωρούν ότι οι άνθρωποι κάποτε θα καταφέρουν να τα ξέρουν όλα, ότι δεν υπάρχει κανένα τέτοιο πράγμα όπως "απροσπέλαστη από την ανθρώπινη ευφυΐα" περιοχή. Εντούτοις ο Godel τους έχει αποδείξει ότι κάνουν λάθος: απέδειξε ότι υπάρχουν αλήθειες που δεν μπορούν να αποδειχθούν ποτέ και από κανέναν. Ξεχνάμε τον Godel σκόπιμα; Ή μπροστά στην πόρωση μας να εμφανίσουμε τις θετικές επιστήμες σαν το μόνο δρόμο προς τη γνώση, επιλέγουμε να αγνοήσουμε τις (επιστημονικές και δη μαθηματικές) φωνές που λένε το αντίθετο;

5. Η λογική μας λειτουργεί σωστά. Αυτό μπορεί να ηχήσει περίεργο, αλλά ήταν ένα από τα κύρια αξιώματα που χρησιμοποιήθηκαν για να διαμορφώσουν τα θεμέλια της επιστήμης. Η λογική μας πρέπει να λειτουργεί "σωστά" εάν πρόκειται να την εμπιστευθούμε. Ποιος καθορίζει το "σωστά"; [6] Το επιχείρημα "αυτό είναι παράλογο" ή "δεν καταλαβαίνεις τι λέω γιατί δεν σκέφτεσαι λογικά" έχει πολλές φορές χρησιμοποιηθεί στην ιστορία για να λογοκρίνει ανεπιθύμητες από το επιστημονικό κατεστημένο θεωρίες... 

Όπως έλεγε και ο Feyerabend, από τη στιγμή που μιλάς σε κάποιον με τον όρο "να είναι λογικός για να καταλάβει τα όσα του λες", αποδυναμώνεις το επιχειρημά σου πριν καν καλά καλά ξεκινήσεις να το λες. Είναι σαν να ζητάμε από τον συνομιλητή μας να είναι προετοιμασμένος να σκεφτεί με τον ίδιο τρόπο που εμείς σκεφτόμαστε (δηλαδή "λογικά") για να συμφωνήσει με τα όσα του λέμε. Όποιος δεν συμφωνεί είναι...παράλογος. Το "λογικό" συνήθως είναι η κατεστημένη σκέψη της εκάστοτε εποχής και αν κάποιος πιστέυει κάτι μόνο αν είναι "λογικό" τότε είναι σκλάβος των αξιωμάτων της εποχής του και δεν μπορεί να κάνει κάτι για αυτό. Όλες οι μεγαλοφυϊες σκεφτόντουσαν με τρόπο που για την εποχή τους ήταν "παράλογος"... [15]

Επίσης ξεχνάμε το βασικό εδώ: Ότι η λογική βασίζεται σε αξιώματα! Αυτό είναι που κάνει το παράλογο όχι κάτι "λάθος" αλλά απλά μια επιλογή διαφορετικών αξιωμάτων από αυτά που χρησιμοποιούμε ήδη!

Μια ενδεικτική λίστα των αξιωμάτων που χρησιμοποιεί η περίφημη "αντικειμενική" Μαθηματική Λογική (πηγή):

Αξιώματα Zermelo–Fraenkel

Axiom of extensionality

Axiom of empty set

Axiom of pairing

Axiom of union

Axiom of infinity

Axiom schema of replacement

Axiom of power set

Axiom of regularity

Axiom schema of specification

Axiom of choice

Λοιπά αξιώματα της μαθηματικής λογικής

Von Neumann-Bernays-Gödel axioms

Continuum hypothesis and its generalization

Freiling's axiom of symmetry

Axiom of determinacy

Axiom of projective determinacy

Martin's axiom

Axiom of constructibility

Rank-into-rank

Kripke-Platek axioms

Το ΠΑΡΑΛΟΓΟ είναι εξ' ορισμού αυτό που δεν ακολουθεί αυτά τα αξιώματα. Και τα πράγματα θα ήταν καλά αν μέναμε εκεί. Ωστόσο τα πράγματα γίνονται... δογματικά ότι αρχίζουμε να ξεχνάμε ότι χρησιμοποιούμε καν αυτά τα αξιώματα! ~

6. Όλα μπορούν να επαναληφθούν σε ένα πείραμα. Επειδή η επιστήμη χρειάζεται τα πειράματα για να αποδείξει ή να ανασκευάσει τις θεωρίες, δεν μπορεί να εξετάσει γεγονότα που λαμβάνουν χώρα μία μόνο φορά (ό,τι συμβαίνει μόνο μιά φορά δεν μπορεί να αναπαραχθεί). Αυτό είναι ένα απλό αλλά μάλλον σημαντικό αξίωμα: πιστεύουμε ότι όλα τα φαινόμενα μπορούν να μελετηθούν από το πείραμα ή την παρατήρηση. 

Τι συμβαίνει όμως με τα γεγονότα που συμβαίνουν μόνο μιά φορά στο σύμπαν; Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι η δημιουργία του κόσμου. Εάν συνέβη μόνο μιά φορά, πώς μπορούμε να το αναπαραγάγουμε; Η επαναληψιμότητα και η αναπαραγωγιμότητα των πειραματικών αποτελεσμάτων είναι η λύδια λίθος της σύγχρονης φυσικής. Αν δεν μπορούμε να το έχουμε αυτό σημαίνει ότι δεν είμαστε "επιστήμονες" ή ότι το φαινόμενο που έλαβε χώρα δεν έγινε στην πραγματικότητα; Και εδώ αξίζει να πούμε πως οι μεγαλύτερες επιστημονικές ανακαλύψεις έγιναν σε πείσμα των πειραματικών δεδομένων της εποχής τους! Ο de Broigle έβγαλε τη θεωρία για τη διττή φύση των σωματιδίων παρά το ότι δεν υπήρχε τότε πειραματική απόδειξη σχετικά με αυτήν. 

Ο Everett έχει βγάλει τη θεωρία του περί πολλαπλών κόσμων και έχει πείσει με αυτή τους περισσότερους επιστήμονες παρά το ότι η θεωρία αυτή δεν μπορεί ποτέ να επιβεβαιωθεί πειραματικά! Ο μεγάλος Einstein έβγαλε τη θεωρία της σχετικότητας βασισμένος σε κάποιες σκέψεις και όχι βασισμένος σε πειράματα! Μάλιστα όταν ο D.C. Miller δημοσίευσε την πειραματικού χαρακτήρα κριτική του στη θεωρία της σχετικότητας [13] ο Αϊνστάιν δήλωσε ότι "δεν τα πήρα [τα πειραματικά αποτελέσματα του] ούτε για μια στιγμή στα σοβαρά". [11] Ερωτώμενος από που αντλούσε την πεποίθηση του, ο Αϊνστάιν αναφέρθηκε στη διαίσθηση και στην "αίσθηση του πράγματος" (die Vernunft der Sache). [12] [14]

Μάλιστα ακόμα και ο ίδιος ο Descartes (στον οποίο εν πολλοίς οφείλεται η ΠΙΣΤΗ ότι ο κόσμος μπορεί να ερμηνευτεί μηχανικά) στο μεγάλο του έργο Διοπτρική, εξήγαγε το νόμο της διάθλασης με τη χρήση μαθηματικών και μόνο και ΟΧΙ πειραμάτων!!! [17]

7. Η αρχή της Μετριότητας [Mediocrity principle] και η αρχή του Κοπέρνικου [Copernican principle] (αρχή = μη-αποδεδειγμένο δόγμα): Στην κοσμολογία, η αρχή του Κοπέρνικου δηλώνει ότι η γη δεν είναι σε κεντρική, ειδικά ευνοημένη θέση. Πιό πρόσφατα, η αρχή γενικεύτηκε στην απλή δήλωση ότι οι άνθρωποι δεν είναι προνομιούχοι παρατηρητές στο σύμπαν. Αυτό είναι κατά μία έννοια ισοδύναμο με την αρχή της Μετριότητας, με σημαντικές επιπτώσεις στη φιλοσοφία της επιστήμης. 

Η αρχή της Μετριότητας είναι η έννοια στη φιλοσοφία της επιστήμης σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι δεν έχουν κάτι το ιδιαίτερο σαν όντα. Αυτές οι δύο αρχές, συνδυαζόμενες, αποτελούν τη βάση της τρέχουσας κοσμολογίας μας. [7] [8] 

Ακόμα κι αν η θεωρία της σχετικότητας δηλώνει ότι μπορούμε να επιλέξουμε ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ σημείο της αναφοράς για τη βάση των υπολογισμών στον κόσμο (που σημαίνει ότι μπορούμε εύκολα να βάλουμε τη γη στο κέντρο όλων και να διαμορφώσουμε τους φυσικούς νόμους με αυτόν ως σημείο αναφοράς), ακόμα κι αν ο κόσμος φαίνεται ο ίδιος σε οποιαδήποτε κατεύθυνση μπορούμε να κοιτάξουμε και όλοι οι γαλαξίες φαίνονται να φεύγουν μακρυά από μας (σαν να…είμαστε στο κέντρο του κόσμου όπως ο ίδιος ο Hubble αναγνώρισε, αλλά στη συνέχεια αρνήθηκε απλά και μόνο επειδή αυτό θα ερχόταν σε αντίθεση με τις δύο παραπάνω "αρχές"! [9][10]) μερικοί άνθρωποι διατηρούν ακόμα την "πίστη" τους (δόγμα;) ότι οι άνθρωποι δεν είναι τίποτα παραπάνω από κόκκοι σκόνης στον κόσμο. Δεν λέω ότι ξέρω με βεβαιότητα τι είμαστε ή δεν είμαστε τελικά. Αλλά δεν μπορώ να συμφωνήσω με κάποιο που το παίρνει αυτό για δεδομένο. Δεν μπορώ να συζητήσω με δογματικούς ανθρώπους… [διαβάστε το σχετικό άρθρο Earth is at the Center of the Universe? για περισσότερα]

8. Όλη η επιστήμη βασίζεται στο δόγμα ότι μία λογική πρόταση είναι είτε αληθής είτε ψευδής. Όμως "πρέπει" να είναι έτσι πάντα; Η πρόταση "αυτή η πρόταση είναι ψευδής" είναι τελικά ψευδής ή αληθής; Αν είναι αληθής, τότε είναι ψευδής. Αν είναι ψευδής, τότε είναι αληθής. Ίσως τελικά λοιπόν να ισχύει ο Διαληθισμός και μία λογική πρόταση να μπορεί να είναι ταυτόχρονα και αληθής και ψευδής. Τόσο απλά. [16]

9. Ο χρόνος υπάρχει. Μπορεί οι άνθρωποι παλιά να ήταν βέβαιοι πως ο "χρόνος "είναι πράγματι το απόλυτο που ο Νεύτωνας όρισε και χρησιμοποίησε, αλλά σήμερα ολοένα και αυξάνουν οι φυσικοί (Godel, Rovelli κλπ) που θεωρούν ότι ο χρόνος είναι μία ψευδαίσθηση. Πουθενά οι εξισώσεις της φυσικής δεν δείχνουν να "υπάρχει" αυτό που εμείς αισθανόμαστε σαν "πέρασμα του χρόνου": όλες τους μπορούν να λυθούν είτε πηγαίνοντας το χρόνο προς τα εμπρός είτε προς τα πίσω! Ολοένα και περισσότεροι φυσικοί βγάζουν εξισώσεις σχετικές με τη Θεωρία της Σχετικότητας (η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας ήταν η πρώτη που έδειξε ότι ο ταυτοχρονισμός δεν υφίσταται) στις οποίες ο χρόνος σαν μεταβλητή απαλείφεται! [3] [4] [5] [6] [7]

10. Υφίσταται η έννοια της "αλλαγής": Την εποχή των προσωκρατικών το ότι τα πράγματα "αλλάζουν" ήταν θέμα συζήτησης και όχι θέμα λυμένο. Πως μπορεί ένα πράγμα να αλλάζει χωρίς να χάνει την ταυτότητα του; Μήπως τελικά δεν αλλάζει τελικά, έλεγε ο Παρμενίδης. Τα κύτταρα από τα οποία αποτελούμαστε αλλάζουν πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Πως ξέρουμε ότι είμαστε εμείς οι "ίδιοι"; Μήπως υπάρχει μια "πραγματικότητα" πέραν από αυτή που βλέπουμε; Τελικά επικράτησε η θεωρία του Δημόκριτου και του Λεύκιππου, σύμφωνα με την οποία τα πράγματα αλλάζουν. Είναι έτσι όμως; [23]

[Δες το Harmonia Philosophica άρθρο στο knol ή εδώ στο Blogspot για να διαβάσεις για τις επιπτώσεις που η μη-ύπαρξη της έννοιας του "χρόνου" και της "αλλαγής" μπορεί να έχει στο μεγαλύτερο θέμα που απασχολεί τον άνθρωπο: το Θάνατο]

11. Το όλο μπορεί να αναλυθεί αν εξετάσουμε τα μέρη του. Πόσο αλήθεια όμως μπορεί να είναι αυτό; Όσο και αν αναλύσουμε το υδρογόνο και το οξυγόνο, ποτέ δεν θα βρούμε την "υγρότητα" του νερού. Αν το σύμπαν μας είναι ολογραφικό, τότε σε καμία περίπτωση αυτή η αρχή δεν ισχύει: όσο και αν ψάχνουμε βαθύτερα, τόσο βρίσκουμε το ίδιο ξανά και ξανά...

Ο Hubble άφησε πολλές από τις φιλοσοφικές απόψεις του

να οδηγήσουν τα κοσμολογικά συμπεράσματα του...

(βλ. Earth is at the Center of the Universe? για περισσότερα)

Επιπλέον δόγματα

Τα δόγματα της επιστήμης είναι πρακτικά ατελείωτα. Ο Rupert Sheldrake επισήμανε ορισμένα ακόμα στην ομιλία του "The Science Delusion" (βλ. εδώ). Παρακάτω παραθέτω μία ενδεικτική λίστα δογμάτων που έχω συλλέξει κατά καιρούς από διάφορές πηγές:

Όλα είναι ύλη

Η ύλη είναι ασυνείδητη

Οι νόμοι της φύσης μένουν αναλλοίωτοι. Για τώρα και για πάντα, αυτούς θα έχουμε. Εκτός βέβαια από τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης, οπότε και δημιουργήθηκαν όλοι αυτοί οι νόμοι. Είναι σαν το ανέκδοτο "Δώσε μας ένα δωρεάν θαύμα και θα εξηγήσουμε τα υπόλοιπα". Το θαύμα σε αυτή την περίπτωση είναι η δημιουργία όλης της ύλης, όλης της ενέργειας και όλων των σταθερών νόμων του Σύμπαντος σε μια στιγμή. :)

Το άθροισμα της ύλης και της ενέργειας παραμένει σταθερό. (εκτός βεβαίως από τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης οπότε δημιουργήθηκαν τεράστιες ποσότητες και από τα δύο από το τίποτα)

Τα πάντα στη Φύση είναι άσκοπα

Ό,τι κληρονομούν οι άνθρωποι από τους γονείς τους το κληρονομούν μέσω της ύλης (όλα είναι στα γονίδια)

Οι αναμνήσεις βρίσκονται μέσα στον εγκέφαλο (αν και δεν γνωρίζουμε πως γίνεται αυτό) [και παρά τις αντίθετες ενδείξεις που έχουμε, θα προσέθετα εγώ - βλ. "μνήμη" και "νους" στη Harmonia Philosophica]

Ο νους βρίσκεται μέσα στο κεφάλι σου

Τα ψυχικά φαινόμενα (όπως η τηλεπάθεια) είναι αδύνατα (παρά τα περί του αντιθέτου δεδομένα που έχουμε)

Η μηχανιστική ιατρική είναι η μόνη που δουλεύει. Δεν υπάρχουν εναλλακτικές θεωρίες.

Ξυράφι του Όκκαμ: Γιατί πρέπει η πιο απλή λύση να είναι η σωστή; Αν η λύση είναι περίπλοκη, τότε σίγουρα την έχουμε χάσει... (βλ. εδώ)

Ισορροπία: Γιατί θεωρούμε ότι η ισορροπία είναι εγγενώς φυσική κατάσταση; Πολλές φορές χρειάζεται να προσπαθείς πολύ για να την επιτύχεις... (βλ. εδώ)

Οι ιοί μας έρχονται από "έξω": Πόσοι γνωρίζουν ότι υπάρχουν κάποιες θεωρίες που ισχυρίζονται ότι οι ιοί προέρχονται μέσα από το σώμα μας; (διάβασε εδώ)

Δεν μπορούμε να επιτύχουμε απόδοση > 100% σε μια θερμική μηχανή. Μήπως όμως μπορούμε; (δες τη σχετική συζήτηση εδώ)

Υπάρχει αυτό που παρατηρούμε. Πόσοι όμως έχουν σκεφτεί ότι η σκέψη για το παρατηρούμενο προηγείται της παρατήρησης; (διάβασε εδώ)

Τα προαναφερθέντα αξιώματα είναι η βάση για τους περιορισμούς της επιστήμης. Εντούτοις μπορεί κάποιος να πει ότι αυτό δεν είναι πρόβλημα - ότι κάθε θεωρία πρέπει να αρχίσει από κάπου. Δεν μπορώ να συμφωνήσω περισσότερο. Η αντίρρησή μου δεν είναι στη χρήση των αξιωμάτων αυτών, αλλά στο ότι έχουμε (ίσως σκόπιμα;) εντελώς ξεχάσει ότι χρησιμοποιούμε αυτά τα αξιώματα.

Όταν πιστεύουμε ότι η επιστήμη μας είναι βασισμένη σε "αληθινά" επιχειρήματα, έχουμε στην ουσία ξεχάσει τη βάση της επιστήμης μας. Όταν ξεχνάμε ότι χρησιμοποιούμε αυτά τα αξιώματα (και ότι εάν χρησιμοποιήσουμε άλλα αξιώματα θα συναγάγουμε τελείως διαφορετικά συμπεράσματα), αυτά τα αξιώματα μετατρέπονται σε δόγματα. Και ο δογματισμός, σε οποιαδήποτε μορφή, δεν είναι καλό πράγμα…

The true mystery of the world is the visible, not the invisible. 

Oscar Wilde

IV. Βασικοί περιορισμοί των επιστημονικών εργαλείων

Άλλοι περιορισμοί της επιστήμης προέρχονται από τα εργαλεία που χρησιμοποιεί. Μερικοί από αυτούς τους περιορισμούς καταγράφονται και συζητούνται παρακάτω.

1. Το εργαλείο της επαγωγής είναι ένα βασικό πρόβλημα για την επιστήμη. Έστω ότι εσείς παρατηρείτε έναν βάτραχο και βλέπετε το πράσινο χρώμα του. Κατόπιν βλέπετε έναν άλλο βάτραχος και ο οποίος είναι πράσινος επίσης. Κατόπιν άλλος, και άλλος - έως ότου πείθεστε ότι όλοι οι βάτραχοι είναι πράσινοι. Κατόπιν γράφετε μια θεωρία για τους βατράχους. Όλα φαίνονται αρκετά καλά μέχρι αυτό το σημείο, αρκετά "αλήθινά" , αρκετά "επιστημονικά". Έως ότου παρατηρείτε έναν μαύρο βάτραχο… [3]

2. Οι αισθήσεις μας είναι περιορισμένες Και η επιστήμη είναι βασισμένη στις αισθήσεις μας. Οι περιορισμοί τους μπορούν να θέσουν τους σημαντικούς περιορισμούς στο πώς καταλαβαίνουμε τον κόσμο, τους οποίους μάλιστα πιθανόν δεν μπορούμε ποτέ να γνωρίζουμε [1]. Δεδομένου ότι δεν ξέρουμε εάν οι αισθήσεις μας λειτουργούν "σωστά" (κυρίως επειδή δεν έχουμε μια συγκριτική μέτρηση επιδόσεων ως προς αυτό που είναι το "σωστό" για τον τρόπο με τον οποίο οι αισθήσεις μας δέχονται τα σήματα από τον κόσμο), δεν ξέρουμε ποτέ πόσο "κοντά" είμαστε στην "πραγματικότητα".

3. Ένα από τα κύρια προβλήματα της επιστήμης είναι ότι δεν έχουμε μια ένδειξη για το με τι μοιάζει αυτό που αποκαλούμε "πραγματικότητα", έτσι ώστε μπορούμε να καταλάβουμε πόσο κοντά είμαστε στην τελευταία όσον αφορά τις επιστημονικές θεωρίες μας. Χωρίς να ξέρεις που είναι ο στόχος είναι δύσκολο να ξέρεις αν πηγαίνει καλά προς αυτόν [1]. Τα μοντέλα της επιστήμης δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Τα μήλα πέφτουν επειδή πέφτουν και όχι επειδή ισχύει η θεωρία της βαρύτητας. Και να αλλάξει η θεωρία της βαρύτητας (κάτι που γίνεται συνέχεια με τις επιστημονικές θεωρίες), τα μήλα θα συνεχίσουν να πέφτουν στη Γη!

Παρομοίως, όσο και αν θεωρούν κάποιοι ότι εξαιτίας της φυσικής που γνωρίζουμε λειτουργούν τα τρανζίστορ, αυτό δεν ισχύει! Η τωρινή φυσική σίγουρα θα αλλάξει σε λίγα χρόνια! Σε 100 χρόνια από τώρα η σωματιδιακή φυσική δεν θα έχει καμία σχέση με αυτό που γνωρίζουμε τώρα! Για την ακρίβεια μπορεί να μην υπάρχει ΚΑΝ σωματιδιακή φυσική και να μιλάμε για π.χ. "χορδές". Και όμως - το τρανζίστορ θα συνεχίζει να λειτουργεί!!!

Το γεγονός ότι η πραγματικότητα συνεχίζεται να "λειτουργεί" δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το αν τα πρότυπά μας λειτουργούν ή όχι. Το ότι λειτουργούν δεν τα κάνει πιο "αληθινά". Όπως έλεγε και ο Καστοριάδης, στο σημείο όπου η επιστήμη προσπαθεί να κινηθεί από την παρατήρηση προς τα γενικά θεωρητικά μοντέλα, εισέρχεται στη σφαίρα της αβεβαιότητας…

4. Η επιστήμη χρησιμοποιεί τη λογική ως εργαλείο για να φθάσει στα συμπεράσματα. Εντούτοις ούτε ο Αριστοτέλης, ο ιδρυτής της λογικής, δεν ήξερε ποια θα μπορούσε να είναι η χρησιμότητα της λογικής: ίσως σαν εργαλείο για να φθάσει κανείς στην αλήθεια ή ως μόνο ένα εργαλείο για να αναλύσει κανείς τη γλώσσα και τη δομή της; Πολλοί σύγχρονοι φιλόσοφοι, όπως ο Wittgenstein, σκέφτονται ότι η ανθρώπινη γλώσσα έχει πολλούς περιορισμούς και ότι λόγω αυτών των περιορισμών, κάποιος πρέπει να είναι προσεκτικός ώστε να μιλάει μόνο για τα πράγματα για τα οποία μπορεί να μιλήσει. 

Η πίστη σε ολόκληρη τη δομή της επιστήμης είναι βασισμένη στην πίστη ότι η λογική "λειτουργεί". Εάν το τελευταίο καταρρεύσει, όλη η επιστήμη μένει χωρίς οποιαδήποτε θεμελίωση. Ένας από τους μέγιστους μαθηματικούς όλων των εποχών, ο Russel, απέδειξε ότι η λογική έχει μεγάλους περιορισμούς. Ο μεγαλύτερος δάσκαλος της λογικής μετά από τον Αριστοτέλη, ο Godel, απέδειξε ότι η επιστήμη δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι μπορεί να αποδείξει τα πράγματα! Ακόμη και η λογική απαιτεί πίστη για να στηριχθεί τελικά…

V. Τα μαθηματικά δεν μπορούν να προφέρουν τους αριθμούς

Από την αρχή των ανθρώπινων επιστημών, τα μαθηματικά θεωρούνταν ο πλέον καθαρός, ασφαλής, καλά τεκμηριωμένος και καλύτερα θεμελιωμένος τομέας της γνώσης. Λόγω της φύσης τους, τα μαθηματικά ήταν ο πρώτος τομέας όπου έγινε μια προσπάθεια να τεθούν τα θεμέλια μιας πλήρως θεμελιωμένης θεωρίας - η οποία και απέτυχε (δείτε το πρόγραμμα Hilbert, τα παράδοξα του Russel και το θεώρημα της μη-πληρότητας του Godel). 

Εντούτοις τα μαθηματικά έχουν προβλήματα ακόμη και σε περισσότερο βασικά πράγματα. Προσπαθήστε να ζητήσετε από έναν μαθηματικό να γράψει σε ένα χαρτί τον αριθμό π. Θα αρχίσει τα πρώτα ψηφία 3.14159… και θα σταματήσει έπειτα. Θα του ρωτήσετε "γιατί σταματήσατε;" και θα απαντήσει "Σταμάτησα επειδή το π έχει άπειρα ψηφία και δεν τα ξέρουμε όλα. Επίσης έχουμε αποδείξει ότι ο άπειρος αριθμός ψηφίων του δεν ακολουθεί οποιοδήποτε επαναληπτικό μοτίβο. Έτσι δεν μπορούμε να τα γράψουμε όλα". Αλλά δεν ικανοποιείστε… Θέλετε να μάθετε τι είναι το "π".

Το εντυπωσιακό πράγμα με την παραπάνω ιστορία, είναι ότι δεν θα πάρετε ποτέ μια απάντηση και ότι οι μαθηματικοί αισθάνονται άνετοι με αυτό! Τα μαθηματικά έχουν ονομάσει μερικούς αριθμούς ως "άρρητους", που σημαίνει ότι δεν μπορούν να εκφραστούν γραπτά δεδομένου του ότι έχουν άπειρα ψηφία που δεν θα ακολουθήσουν ποτέ ένα μοτίβο. Ένας από αυτούς τους αριθμούς είναι το π. 

Η τετραγωνική ρίζα 2 είναι ένα άλλο παράδειγμα άρρητου αριθμού. Είναι η εξήγηση αυτή αρκετή για την ανθρώπινη σκέψη; Όχι. Όταν η φιλοδοξία των μαθηματικών είναι να αποτελέσουν τον ακριβέστερο και καλύτερα θεμελιωμένο επιστημονικό τομέα, το να ζητήσει κανείς από έναν μαθηματικό να γράψει στο χαρτί έναν αριθμό ακούγεται γελοίο. Αλλά αυτό είναι ακριβώς αυτό που δεν μπορεί να κάνει! 

Λένε ότι πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι από τα 1 δισεκατομμύριο ψηφία που έχουμε υπολογίσει για το π, αλλά μπορούμε εμείς να είμαστε ευτυχείς όταν η "ακριβής" επιστήμη δεν μπορεί να μετρήσει;!; Το παραπάνω είναι κάτι περισσότερο από ένα καλό κόλπο για να παίξει κανείς. Το παραπάνω παρουσιάζει την έμφυτη ανικανότητα των μαθηματικών να χρησιμοποιήσουν την ίδια τους τη γλώσσα ώστε να μιλήσουν! Και εάν αρχίσουμε με αυτό, ο οποίος ξέρει τι άλλους περιορισμούς έχουμε αγνοήσει;

VI. Αποτυχίες των θετικών επιστημών

Επιστήμες όπως η φυσική, η βιολογία και η χημεία έχουν αποτύχει να δώσουν εξηγήσεις για πολλά πράγματα που βιώνουμε στην καθημερινότητα μας. Μερικά από αυτά περιλαμβάνουν:

Δεν υπάρχει καμία επιστημονική θεωρία που να απαιτεί "αιτιότητα" (δηλ. το ότι όλα αυτά που συμβαίνουν έχουν μια προγενέστερη αιτία). Όσον αφορά στους επιστήμονες, θα μπορούσαν να συμβούν γεγονότα και η αιτία τους να υπήρχε πριν από αυτά.

Δεν υπάρχει καμία επιστημονική θεωρία που να απαιτεί "ροή του χρόνου προς τα εμπρός" όπως εμείς την αισθανόμαστε. Όσον αφορά στους επιστήμονες, το "βέλος του χρόνου" μπορεί να τρέχει και προς τα πίσω χωρίς κανένα πρόβλημα για τις θεωρίες τους. Μερικοί επιστήμονες σήμερα έχουν προσπαθήσει να εξηγήσουν ότι μερικές επιστημονικές θεωρίες (όπως η θερμοδυναμική) πραγματικά απαιτούν το βέλος του χρόνου να πηγαίνει προς τα εμπρός, αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία.

Καμία επιστημονική θεωρία δεν εξηγεί την ανθρώπινη καλοσύνη, την ανθρώπινη αυταπάρνηση. Η θεωρία της εξέλιξης - ανεξάρτητα από το πόσο η θεωρία αυτή εξηγεί πολλά πράγματα για την εξέλιξη των ειδών - δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί μπορεί κανείς να διακινδυνεψει τη ζωή του για να σώσει έναν τελείως άγνωστο [βλ. το Evolution and Intelligent Design - The way to an agreement για περισσότερα σε αυτό].

Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν εξετάζω εδώ εάν η επιστήμη είναι σωστή ή όχι στα παραπάνω σημεία. Παραδείγματος χάριν και όσον αφορά στο σημείο 2 παραπάνω, ο χρόνος θα μπορούσε να είναι μια από τις πιο επίμονες παραισθήσεις μας και η επιστήμη θα μπορούσε να είναι σωστή στο ότι δεν βρίσκει στοιχείων για να υποστηριχθεί το "πέρασμα του χρόνου" (βλ. και τα όσα αναφέρει ο Godel σχετικά με τον άχρονο κόσμο). Αυτό δεν επηρεάζει το επιχείρημά μου. Αυτό που είναι σημαντικό εδώ είναι η έμφυτη ανικανότητα της επιστήμης να δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση στις ερωτήσεις, μια ανικανότητα πολύ εμφανής για να αγνοηθεί.

VII. Επιτυχίες των θετικών επιστημών

Παρά τα παραπάνω, οι θετικές επιστήμες είναι πράγματι πολύ καλά εργαλεία που μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε αρκετά πράγματα για το φυσικό κόσμο. Οι επιστήμονες σήμερα έχουν δημιουργήσει πραγματικά καλά πρότυπα της φύσης που μας περιβάλλει, μοντέλα τα οποία κάνουν προβλέψεις και μπορούν να μας βοηθήσουν να ζήσουμε καλύτερες ζωές ή να εργαστούμε πιο παραγωγικά. Είναι καλό να είμαστε ειλικρινείς και να το αναγνωρίσουμε αυτό. Απλά οι άνθρωποι πρέπει να μην βλέπουν μόνο το ένα δέντρο αλλά όλο το δάσος. Και τα άλλα δέντρα είναι εξίσου (αν όχι περισσότερο) ωραία...

VIII. Συμπεράσματα

Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τις θετικές επιστήμες προσεκτικά και να έχουμε πάντα στο μυαλό μας τους περιορισμούς τους. Οι άνθρωποι είναι κάτι περισσότερο από ηλεκτρόνια και πρωτόνια και αυτό απαιτεί την ταυτόχρονη χρήση άλλων τρόπων σκέψης - όχι μόνο την παρατήρηση και την επαγωγή. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι που βοηθούν στην έρευνα για την αλήθεια. 

Η πίστη σε ένα πράγμα μπορεί μόνο να είναι πραγματικά επικίνδυνη. Θεωρώντας ότι υπάρχει μόνο ο "επιστημονικός" τρόπος σκέψης μπορεί να αποβάλει το πνεύμα, την ηθική, την αυταπάρνηση, ακόμα και τον ίδιο τον άνθρωπο από τον κόσμο. Πολλές ανθρώπινες αξίες δεν είναι κατανοητές από την επιστήμη. Περισσότερη φιλοσοφία και λιγότερος "επιστημονισμός" θα αποδεικνυόταν πολύ χρήσιμος στη σημερινή κοινωνία…

IX. Βιβλιογραφία

1. "The meaning and limits of exact science" (Sinn und Grenzen der exakten Wissenschaft), Max Planck.

2. "Nature and the Greeks", Erwin Schroedinger.

3. "Philosophy - A graphic guide to the history of thinking", Dave Robinson and Judy Groves.

4. 'Tractatus Logico-Philosophicus', Lugwig Wittgenstein.

References

'Dissent Over Descent', Steve Fuller.

http://www.ditext.com/runes/index.html

http://plato.stanford.edu/entries/materialism-eliminative/

http://plato.stanford.edu/entries/physicalism/

http://www.discovery.org/a/317

http://www.st-edmunds.cam.ac.uk/faraday/resources/Faraday%20Papers/Faraday%20Paper%202%20Trigg_EN.pdf

http://en.wikipedia.org/wiki/Mediocrity_principle

http://en.wikipedia.org/wiki/Copernican_principle

http://sthweb.bu.edu/archives/index.php?option=com_awiki&view=mediawiki&article=User:Delta_x

Quotes of dogma from "The Observational Approach to Cosmology": (1) http://nedwww.ipac.caltech.edu/level5/Sept04/Hubble/Hubble3_2.html, (2) http://nedwww.ipac.caltech.edu/level5/Sept04/Hubble/Hubble3_4.html, (3) http://nedwww.ipac.caltech.edu/level5/Sept04/Hubble/Hubble3_6.html

http://nedwww.ipac.caltech.edu/level5/Sept04/Hubble/Hubble3_2.html

Επιστήμη ή Θεός;, John Polkinghorne, Εκδόσεις Τραυλός, Αθήνα, 1996, σελ. 138.

Αποχαιρετισμός στον Λόγο, Paul K. Feyerabend, Εκδόσεις Εκκρεμές, Αθήνα, 2002, σελ. 261.

http://www.orgonelab.org/miller.htm

Γράμμα στον Besso, παρατιθέμενο από τον Carl Seelig, Albert Einstein, Ζυρίχη, 1954, σελ. 195.

Σπύρος Κάκος [Spiros Kakos], Harmonia Philosophica, Αθήνα, 2010.

http://knol.google.com/k/harmonia-philosophica

http://en.wikipedia.org/wiki/Dialetheism

Μεγάλες έριδες στα μαθηματικά, Hal Hellman, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2010.

πηγή-harmonia-philosophica

Διαβάστε περισσότερα... »