Ξεχωριστές και σπάνιες θεότητες της Αρχαίας Ελλάδας

Η Θάλασσα κατά την Ελληνική Μυθολογία ήταν η ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα της έννοιας του αλμυρού υγρού στοιχείου και προστάτιδα αυτού. 

Ήταν κόρη κατ΄ άλλους της Γαίας και μόνο αυτής που κατά τον ίδιο τρόπο, δηλαδή μόνο από τις δημιουργικές δυνάμεις του κληρονόμησε από το Χάος, και χωρίς τη βοήθεια του Έρωτος, κυοφόρησε τον Ουρανό και τα Όρη. Κατ΄ άλλες μυθολογικές παραδόσεις η Θάλασσα ήταν κόρη του Αιθέρα και της Ημέρας, μητέρα των Ροδίων, των Τελγινών καθώς και της Αφροδίτης.

Παραστάσεις της θεότητας αυτής υπήρχαν ελάχιστες με σαφή υπεροχή του θεού Ποσειδώνα. Από τις πιο ονομαστές απ΄ αυτές ήταν, κατά τον Ηρώδη τον Αττικό, εκείνη στο Ναό του Ποσειδώνα στην αρχαία Κόρινθο που φερόταν στη βάση συμπλέγματος του θεού αυτού με την Αμφιτρίτη να κρατά στην αγκαλιά της την κόρη της Αφροδίτη περιστοιχιζόμενη από τις Νηρηίδες.

Ο ΝΗΡΕΑΣ

Στην αρχαιότητα υπήρχαν διάφορες θεότητες που σχετίζονταν με το θαλάσσιο βασίλειο. Οι θεότητες αυτές δεν ήταν τόσο σημαντικές, όσο ο Ποσειδώνας, είχαν όμως γεννηθεί και κυριαρχούσαν πριν από εκείνον. 

Λατρεύονταν επίσης στον ελλαδικό χώρο προτού ακόμη εκείνος καθιερωθεί. Παρόλο που ήταν θεότητες δευτερεύουσες, γύρω απ’ αυτές και τους απογόνους τους δημιουργήθηκαν πολύ ενδιαφέροντες μύθοι.

Μια απ’ αυτές ήταν ο Νηρέας, ένας από τους “γέροντες της θάλασσας”, ένας από τους πιο σημαντικούς θαλάσσιους δαίμονες στην ακολουθία του Ποσειδώνα. Ήταν γιος του Πόντου και της Γαίας και αδέρφια του ήταν ο Θαύμαντας, ο Φόρκης, η Κητώ και η Ευρυβία. 

Η καταγωγή του δείχνει ολοφάνερα ότι πρόκειται για γενιά προγενέστερη από τον Ποσειδώνα. Σύζυγός του ήταν η Δωρίδα, μια από τις Ωκεανίδες. Μαζί της απέκτησε πενήντα κόρες, τις Νηρηίδες, μία από τις οποίες, η Αμφιτρίτη, έγινε αργότερα σύζυγος του Ποσειδώνα.

Έλεγαν πως, όπως και οι περισσότεροι θαλάσσιοι δαίμονες, έτσι κι ο Νηρέας μπορούσε να μεταμορφώνεται κι επινοούσε διάφορα τεχνάσματα. Γι’ αυτό και τον φαντάζονταν και τον απεικόνιζαν ως άνδρα με μορφή ψαριού, κάποτε όμως από το σώμα του ξεπροβάλλει ένας λύκος, ένας τράγος ή ένα κεφάλι φιδιού, ακριβώς για να συμβολίσουν τις μορφές που μπορούσε να πάρει. 

Σε φίδι είχε μεταμορφωθεί ο δαίμονας, όταν πάλευε με τον Ηρακλή, ο ήρωας όμως τον έδεσε, όπως τον είχαν συμβουλέψει οι θεές της Τύχης. Έτσι, τον ανάγκασε να του απαντήσει σε όλες του τις ερωτήσεις.

Ο Νηρέας φημιζόταν επίσης για τις προφητικές του ικανότητες. Όταν συνάντησε τον Πάρη, του προφήτευσε την πτώση της Τροίας. Επίσης, προείπε το ένδοξο πεπρωμένο του Ηρακλή στους Αργοναύτες, με τη βοήθεια του Γλαύκου, που ερμήνευσε τα λόγια του σ’ αυτούς.

Ο Νηρέας, πρώτος γιος του Πόντου, ήταν καλοσυνάτος, σοφός, καλοπροαίρετος και γνωστός για τη δικαιοσύνη, την προθυμία και τη φιλαλήθειά του. Ο ρόλος του ήταν πάντα ταπεινός και αφανής, παρόλα αυτά δε δίσταζε να βοηθήσει όποιον είχε την ανάγκη του. 

Η Αφροδίτη ανατράφηκε στην κατοικία του και ο Πηλέας ευεργετήθηκε απ’ αυτόν, γιατί του χάρισε το φάρμακο για να νικήσει την πείνα. Επίσης, βοήθησε τον Ηρακλή και τον έβγαλε από τη δύσκολη θέση, όταν του έδωσε το κύπελλο του Ήλιου για να περάσει μ’ αυτόν τον Ωκεανό. Ακόμη, του έδειξε το δρόμο για να φτάσει μέχρι τον κήπο των Εσπερίδων.

ΜΕΝΟΙΤΙΟΣ (ΤΙΤΑΝΑΣ)

Ο Μενοίτιος ήταν ένας από τους Τιτάνες της Ελληνικής μυθολογίας. Ήταν γιος του Τιτάνα Ιαπετού και της Ωκεανίδας Ασίας ή Κλυμένης ή Αίθρα ή Θέμιδας. Αδέλφια του ήταν ο Προμηθέας, ο Επιμηθέας και ο Άτλαντας. Αντιπροσωπεύει την άλογη – άκριτη σκέψη, το ένστικτο. Μετά την Τιτανομαχία ο Δίας κατακεραύνωσε και εξαπέλυσε τον Μενοίτιο και, ύστερα τον Επιμηθέα, στον Έρεβο.

Μάλιστα οι Μενετές της Καρπάθου, διατηρούν το όνομά τους από αυτόν σε ανάμνηση του παραπάνω γεγονότος, βρίσκονται τα Πηγάδια. Με βάση τοπική παράδοση ο βράχος που κτίστηκε το χωριό ταυτίζεται με το Μενοίτιο.

ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ

Η Μνημοσύνη ( γνωστή μερικές φορές και ως Μνήμη, που όμως ήταν άλλη θεότητα) ήταν η προσωποποίηση της μνήμης στην ελληνική μυθολογία. Ανήκε στους Τιτάνες, ήταν κόρη της Γαίας και του Ουρανού και μητέρα των Μουσών από τον Δία.

Στη Θεογονία του Ησίοδου, οι βασιλείς και οι ποιητές λαμβάνουν τις δυνάμεις του εξουσιαστικού τους λόγου από την κατοχή τους επί της Μνημοσύνης και των ειδικών σχέσεών τους με τις Μούσες.

Ο Δίας κοιμήθηκε με τη Μνημοσύνη για εννέα συνεχόμενες μέρες και έτσι δημιουργήθηκαν οι εννέα Μούσες. Μνημοσύνη ήταν επίσης το όνομα ενός ποταμού στον Άδη, παράλληλου της Λήθης, σύμφωνα με μια σειρά ελληνικών ταφικών επιγραφών του 4ου αιώνα π.Χ. σε δακτυλικό εξάμετρο. 

Οι ψυχές των νεκρών έπιναν από τη Λήθη, έτσι ώστε να μη θυμούνται τις προηγούμενες ζωές τους, όταν μετενσαρκώνονταν. Οι αρχάριοι ενθαρρύνονταν να πίνουν από τον ποταμό Μνημοσύνη όταν πέθαιναν, αντί από τη Λήθη. Αυτές οι επιγραφές μπορεί να συνδέονται με μια ιδιωτική μυστική θρησκεία, ή με Ορφική ποίηση.

Παρομοίως, όσοι ήθελαν να συμβουλευτούν το μαντείο του Τροφωνίου στην Βοιωτία έπρεπε να πιούν εναλλάξ από δύο πηγές που αποκαλούνταν «Λήθη» και «Μνημοσύνη», (προκειμένου να λησμονείται το παρελθόν και η μνήμη να ξεκινά απ΄ το παρόν). Ανάλογο σκηνικό περιγράφεται και στην Πολιτεία του Πλάτωνα.

arkoleon

πηγή-archaia-ellada

Διαβάστε περισσότερα... »

"Θεοί" και θεότητες του υγρού στοιχείου, στην Αρχαία Ελλάδα

ΘΕΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Ο Πόντος γέννησε τον Νηρέα, που τον φανταζόταν ως τον θαλάσσιο γέροντα (γέρων άλιος που κατοικούσε σε ένα λαμπρό και φωτεινό ανάκτορο στα βαθιά νερά). 

Χαρακτηρίζεται από καλοσύνη, δεν ξεχνά τους νόμους της δικαιοσύνης και κάνει σκέψεις πάντα δίκαιες και αγαθές. 

Είναι η προσωποποίηση της καλής όψης της θάλασσας, που δεν εξαπατά τον άνθρωπο με απατηλά θέλγητρα και υποσχέσεις, ευνοεί τις δραστηριότητες και τις περιπετειώδης αναζητήσεις του μέσα σ’ αυτήν.

Στις 50 κόρες του Νηρέα, τις Νηρηίδες, έχουν αποδοθεί ονόματα που εκφράζουν τη δύναμη, την αγαθότητα, τη γαλήνη, τη λαμπρότητα του κυανού χρώματος,τη ταχύτητα της κίνησης της θάλασσας αλλά και τα σπήλαια που σχηματίζει όπως εισέρχεται στη ξηρά, τις ακτές και τις αμμώδεις παραλίες, το παιγνίδισμα των κυμάτων και τους αρμονικούς τους ήχους.

Σχετίζονται με τα αγαθά, που απορρέουν από τη θάλασσα και διευκολύνουν τον άνθρωπο στο θαλάσσιο εμπόριο. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως όταν η αύρα δημιουργεί ελαφρύ κυματισμό οι Νηρηίδες από το ανάκτορο του πατέρα τους, αναδυόταν στην επιφάνεια των κυμάτων τραγουδώντας και χορεύοντας με πλήρη αρμονία.

Ένας άλλος φιλαλήθης και αλάθητος γέροντας της θάλασσας ήταν ο Πρωτέας, που ο Ηρόδοτος όπως και ο Ευριπίδης λένε πως υπήρξε βασιλιάς στην Αίγυπτο, όμως, λατρεύτηκε ως ο ποιμένας των ζώων της θάλασσας , που κυριαρχεί ο Ποσειδώνας. Εκφράζει το φευγαλέο και ασύλληπτο κύμα που παίρνει από τις τρομακτικότερες μορφές μέχρι τις πιο γαλήνιες μέχρι να φτάσει στα παράλια. 

Ο Πρωτέας γνωρίζει ολόκληρη τη θάλασσα και τα πιο απρόσιτα μέρη της και μπορεί να οδηγήσει με ασφάλεια τους ναυτικούς στον προορισμό τους και εφόσον του ζητηθεί κατέχει την προφητική επιστήμη και δίνει πάντα αλάθητες οδηγίες.

Άλλος «άλιος γέρων» είναι ο Φόρκυς, γιος του Πόντου, θεός των θαλάσσιων τεράτων, που εκφράζει την ταραχή και τον έντονο κυματισμό της θάλασσας. 

Κατά τον Πίνδαρο, απόγονοι του είναι οι Γοργόνες. 

Ο Άτλαντας σχετίζεται με τους θαλάσσιους θεούς αποδίδονται σ’ αυτόν σοφία και γνώση των αβύσσων του ωκεανού, θεωρείται ο «επιμελητής» των στηλών που χωρίζουν τη γη από τον ουρανό, ενώ η θέση του ορίζει τα όρια του γνωστού κόσμου. 

Άλλος θαλασσινός μύθος με ποιο λαϊκό χαρακτήρα είναι αυτός του Γλαύκου, που αντιπροσωπεύει το κυανό χρώμα της ελληνικής θάλασσας. 

Απελπισμένος από τα γηρατειά γκρεμίζεται στην θάλασσα και γίνεται μάντης κακών, που στο άκουσμά τους, οι ψαράδες προσεύχονται και θυμιατίζουν ώστε να αποτρέψουν τα επερχόμενα δεινά. Το σώμα του είναι γεμάτο όστρακα και φύκια και προκαλεί φόβο. 

Ερωτεύεται τη Σκύλλα και προσπαθεί να τη συγκινήσει με δώρα αλλά η Κίρκη τη φαρμακώνει και μεταμορφώνεται σε τέρας που στριγκλίζει ασταμάτητα, ανάμεσα στο στενό της Σικελίας με τη Κάτω Ιταλία.

ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ

«Ο άρχοντας των υδάτων», γιος του Κρόνου και μικρότερος αδερφός του Δία, διαθέτει λαμπρό ανάκτορο σε φωτεινά νερά, άρμα και κέλητες, που σύρεται από ταχύτατους χαλκοπόδαρους ίππους, με χρυσή χαίτη και με αυτό οργώνει όλη τη θάλασσα. 

Μπορεί να συναθροίζει τα σύννεφα να σηκώνει ισχυρά κύματα και θυελλώδεις ανέμους να τιμωρεί τους ασεβείς και να εξαπολύει εναντίον τους θαλάσσια τέρατα. Εξ αιτίας της βιαιότητας του η αφρισμένη αεικίνητη θάλασσα έχει διαβρώσει τα παράλια της γης, δημιουργώντας πολύπλοκους σχηματισμούς.

Οι ψαράδες βλέποντας τους σκοπέλους, τα διαβρωμένα βράχια από την ορμή της θάλασσας και τους διάσπαρτους βράχους στις παραλίες θεωρούσαν πως ήταν τα αποτυπώματα του θεού, που είχαν προκληθεί με την τρίαινα του, έμβλημα και όπλο του. Στη διεκδίκηση της Αθήνας από την Αθηνά χτυπώντας με την τρίαινα του το έδαφος, ξεπετάχτηκε ένα άλογο σύμβολο ρώμης.

Οι Έλληνες στο θεό της θάλασσας και γενικότερα των νερών που ανάβλυζαν από τη γη και της έδιναν ζωή, απέδιδαν και τους σεισμούς, ως αναταράξεις των νερών, που στηρίζουν τη γη και εκδήλωναν την οργή του.

ΤΡΙΤΩΝΑΣ

Γιος του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης με κορμό ανδρικό και σώμα τερατόμορφο είναι ισχυρός, γιγάντιος και εκφράζει τους ήχους της τρικυμιώδους θάλασσας. Κρατά κοχύλι που φυσά και παράγονται από αυτό δυνατοί ήχοι.

ΣΕΙΡΗΝΕΣ

Θαλάσσια πτηνά με κεφαλή γυναίκας και σώμα πουλιού, που διακρίνονται για τη χάρη και την αρμονία τους. Θεωρούνται οι θαλάσσιες Μούσες και όπως αναφέρει η παράδοση σε διαγωνισμό με τις Μούσες νικήθηκαν από αυτές και έτσι αναγκάστηκαν να αναζητήσουν καταφύγιο στη θάλασσα. Η ήττα τους τις έκανε κακοπoιά πνεύματα, που με τα τραγούδια τους προσελκύουν σε απόκρημνες ακτές τα πλοία και βυθίζονται.

ΣΚΥΛΛΑ ΚΑΙ ΧΑΡΥΒΔΗ

Κακοποιείς θαλάσσιες δυνάμεις, που κατοικούν στον πορθμό της Σικελίας, που μέχρι σήμερα φέρει τα ονόματα τους. Προκαλούσαν τρόμο και φρίκη στους ναύτες και αντιπροσώπευαν τη μανιώδη θάλασσα που άλλοτε κομματιάζει τα πλοία χτυπώντας τα σε υφάλους ή βράχια και άλλοτε τα βυθίζει σε ισχυρές δίνες.

Η ΓΟΡΓΟΝΑ

H Γοργόνα ή Γοργώ ήταν φοβερό μυθικό τέρας, κόρη της Γαίας που τη γέννησε για να βοηθήσει τους γιούς της τους Γίγαντες, στον αγώνα εναντίον των Ολύμπιων θεών. Tη σκότωσε, o Περσέας με την βοήθεια της Αθηνάς.Το κεφάλι της, το περίφημο «Γοργόνειο», το παρέλαβε η θεά από τον ήρωα και το επέθεσε στην ασπίδα της, επειδή το κεφάλι της, ακόμη και νεκρό, πέτρωνε όποιον το κοίταζε. 

Στη θεογονία του Ησίοδου, εμφανίζεται ως τριάδα από τερατόμορφες αδελφές, τις Γοργόνες. Ήταν θαλάσσιοι δαίμονες με μορφή γυναίκας, η Ευρυάλη, η Σθενώ και η Μέδουσα. Κατά την παράδοση ήταν θυγατέρες του Φόρκους και της Κητούς και κατοικούσαν στην άκρη της γης, κοντά στις Εσπερίδες.Απ’ την αποκεφαλισμένη Μέδουσα, που ήταν έγκυος από τον Ποσειδώνα γεννήθηκε ο ήρωας Χρυσάορας και το φτερωτό άλογο Πήγασος.

Στις απεικονίσεις σε γλυπτά, αγγεία ή νομίσματα, οι γοργόνες έχουν στρογγυλά μάτια, πλατιά μύτη, φίδια στο κεφάλι, μεγάλα δόντια κάπρου, χάλκινα χέρια και χρυσές φτερούγες. 

Στους μέσους χρόνους οι μύθοι για τη Γοργόνα είναι συγχώνευση των θρύλων της Μέδουσας και των Σειρήνων.

Στα νεότερα χρόνια, η Γοργόνα είναι το θαλάσσιο «στοιχειό» της λαϊκής παράδοσης. Έχει διττό χαρακτήρα. Είναι αγαθοποιός μα και δαίμονας της θάλασσας με όμορφο σώμα γυναίκας μέχρι την μέση και αντί για πόδια έχει μια η πολλές φορές και δύο ουρές ψαριών. Η μορφή της είναι γλυκιά και η φωνή της μελωδική. 

Άλλος θρύλος, θέλει τη γοργόνα, αδελφή του Μ. Αλεξάνδρου και υπεύθυνη για το θάνατο του, επειδή ήπιε ή έχυσε το «αθάνατο νερό» που είχε ο αδελφός της. 

Γι’ αυτό ο Μεγας Αλέξανδρος την καταράστηκε να γίνει ψάρι και να τριγυρνά στις θάλασσες. Η γοργόνα συναισθάνθηκε το σφάλμα της και όταν συναντά πλοίο στη θάλασσα το σταματά και ρωτά τους ναύτες αν ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος. 

Αν της απαντήσουν καταφατικά, τότε γίνεται όμορφη κόρη που χάνεται στο πέλαγος, τραγουδώντας και παίζοντας τη λύρα της. 

Αν η απάντηση είναι αρνητική, τότε προκαλεί τρικυμία χτυπώντας την ουρά της και πνίγει τους ναύτες, βυθίζοντας το πλοίο.

Οι παραδόσεις αυτές τροφοδότησαν τα θέματα της λαϊκής τέχνης και βρίσκουμε τη γοργόνα να στολίζει τα ακρόπρωρα των πλοίων.

ΘΕΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΓΛΥΚΟΥ ΝΕΡΟΥ

Η ένωση του Ωκεανού με τη Τηθύ, έφερε στη ζωή πολλά ποτάμια, που λατρεύτηκαν στην Αρχαία Ελλάδα ως θεοί. Η λατρεία αυτή είναι κατανοητή μια και τους ευεργετούσαν συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της ζωής και ταυτόχρονα προκαλούσαν το θαυμασμό τους με τη συνεχή ροή του νερού τους. 

Απέδιδαν στους ποταμούς αγαθοεργείς, σωτήριες και εξαγνιστικές δυνάμεις. Απεικονίζονται συνήθως με σώμα ταύρου εκφράζοντας την ορμητικότητα τους και με κεφάλι ρωμαλέου άνδρα, που από το στόμα του εξέρχεται νερό και στο μέτωπο φέρει κέρατα, σύμβολο των ελιγμών και διακλαδώσεων τους, αλλά και της γονιμοποιού δύναμης τους.

Μεταξύ των ποτάμιων θεών που λατρεύτηκαν ήταν ο Ενιπέας ο ωραιότερος των ποτάμιων θεών και ο Αλφειός. Ο Αλφειός ερωτεύτηκε την Άρτεμη χωρίς ανταπόκριση και την ακόλουθό της την Αρέθουσα, που την κυνήγησε μέχρι τις Συρακούσες. Η Αρέθουσα για να γλιτώσει έγινε πηγή και ο Αλφειός ποτάμι.

Ένας άλλος ποταμός  που λατρεύτηκε στην περιοχή μας ήταν ο Πηνειός, ο λεγόμενος Μήνιος, τα νερά του οποίου χρησιμοποίησε ο Ηρακλής για να καθαρίσει τους στάβλους του Αυγεία.

ΟΙ ΝΥΜΦΕΣ

Οι Νύμφες, ήταν κόρες του Δία και σύμφωνα με την παράδοση γεννήθηκαν από τα νερά του ουρανού, που πέφτουν στη γη. Είχαν ποικίλες χάρες και θετική επίδραση στη βλάστηση, εξαγνιστικές , θεραπευτικές και μαντικές ιδιότητες. Αποπλανούν τους ανθρώπους, όπως οι μεσαιωνικές νεράιδες με τη γοητεία και τη μαγεία τους. 

Οι Νύμφες που ζούσαν σε σπήλαια, σε κοιλότητες βράχων από τις οποίες ανάβλυζαν νερά ήταν οι Ναϊάδες. Υπήρχαν, όμως και Νύμφες των πηγών, που προστάτευαν τη νεότητα, τις παρθένους, τη γονιμότητα και το νερό εξασφάλιζε στους λουόμενους υγεία και μακροζωία.

πηγή-theseus-aegean

Διαβάστε περισσότερα... »

Αλήθεια: η προστάτης της αλήθειας των αρχαίων Ελλήνων

 

εικόνα

 Η Αλήθεια ήταν θεότητα στην Ελληνική Μυθολογία, ιδεατή ανθρωπόμορφη προσωποποίηση της αλήθειας των αρχαίων Ελλήνων φερόμενη προστάτης της έννοιας.

Σύμφωνα με τον Πίνδαρο ήταν κόρη του Δία. Ο Πλούταρχος την αναφέρει ως "Τροφό του θεού Απόλλωνα", μαζί με την Κορυθάλεια....

Σύμφωνα με έναν μύθο του Αισώπου, ο Προμηθέας είχε πλάσει την Αλήθεια από πηλό, πριν όμως την ζωντανέψει, o Δόλος έπλασε ένα δεύτερο ομοίωμα, που όμως του τέλειωσε ο πηλός και έτσι άφησε το έργο του χωρίς πόδια. Επιστρέφοντας ο Προμηθέας και βλέποντας τα δύο πανομοιότυπα καλλιτεχνήματα αποφάσισε να τα ζωντανέψει και τα δυο. Η Αλήθεια περπάτησε, το ομοίωμα του Δόλου όμως δεν μπόρεσε να κάνει ούτε ένα βήμα.

Σύμφωνα με τον Φιλόστρατο, η θεά Αλήθεια φορούσε λευκή εσθήτα και περιφέρονταν "λευκοχειμωνούσα" κοντά στο Αμφιαράειο.

Οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν την Αλήθεια Veritas, θεωρώντας την κόρη του Κρόνου (Saturnus), ή του Χρόνου (Tempus). Επειδή η Αλήθεια εικονίζονταν πάντα χωρίας στολίδια και πλούσια ενδύματα έναντι των άλλων θεοτήτων, ο Οράτιος την αποκαλούσε "nuda" Veritas, δηλαδή "γυμνή αλήθεια". Από τότε καθιερώθηκε η ρητορική έκφραση "γυμνή αλήθεια", ή "αλήθεια γυμνή" που λέγεται μέχρι και σήμερα εκ του γεγονότος ότι δεν χρειάζεται στην απόδοσή της ιδιαίτερα καλολογικά στοιχεία ή προλόγους, εξ ου ακόμη και η έκφραση "ωμή αλήθεια".

Τέλος στη αρχαία Αίγυπτο όπως αναφέρει ο Κλαύδιος Αιλιανός στις διηγήσεις του ο Αιγύπτιος Αρχιερέας, ως δείγμα δίκαιου ανθρώπου, όταν εκτελούσε καθήκοντα δικαστή, κρεμούσε από το λαιμό του ιδιαίτερο περίαπτο από ζαφείρι που έφερε το όνομα "Αλήθεια".

πηγή - Μυθική αναζήτηση

Διαβάστε περισσότερα... »

Ναός αφιερωμένος στο Σείριο, 11.000 π.Χ.

Το συγκρότημα των ναών στο Γκομπεκλί Τεπέ, που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας, χτίστηκε πριν από 11.000 χρόνια.

Σήμερα είναι η παλαιότερη θρησκευτική δομή που βρέθηκε ποτέ. Η χρονολόγησή του ανατρέπει πολλές θεωρίες, αφού τη Νεολιθική Περίοδο ο άνθρωπος –θεωρείτο- ότι δεν είχε φθάσει ακόμη στο σημείο να κατασκευάσει λατρευτικά κτήρια και ειδικά τόσο ανεπτυγμένα.

Σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική παραδοχή, μόλις είχε αρχίσει- ή δεν είχε αρχίσει καν- να καλλιεργεί τη γη και , ίσως, δεν γνώριζε τη διαβίωση σε έναν τόπο.

Το Ύψωμα Γκομπεκλί ανακαλύφθηκε στα μέσα του περασμένου αιώνα, αλλά οι ανασκαφές στην περιοχή άρχισαν αργότερα, περί το 1990, όταν οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα βαρέως τύπου οικοδόμημα, χτισμένο με τεράστιους λίθους και οι τοίχοι του καλύπτονταν με πυλώνες τύπου –Τ-

Στη συνέχεια αποδείχθηκε ότι ο αρχαιολογικός χώρος αποτελείται από μια ομάδα κτηρίων που σχηματίζουν κύκλο με διάμετρο 30 μέτρων.

Η αρχαία δομή έλαβε από τους αρχαιολόγους την ονομασία ‘Göbekli’-Tepe, από το ασυνήθιστο περίγραμμά της ‘κυκλοειδές’ ύψωμα.

Αν και οι επιστήμονες, μέχρι τώρα έχουν φέρει στο φως τέσσερις τέτοιους κυκλοτερείς ναούς, υπολογίζεται ότι ο συνολικός αριθμός τους φθάνει τους είκοσι.

Για άγνωστους λόγους, οι απόγονοι των αρχαίων κατασκευαστών, γέμισαν τους ναούς αυτούς και τους κάλυψαν με άμμο, πριν από 8.000 χρόνια.

Μία απάντηση στο μυστήριο της λατρείας των ναών αυτών έδωσε ο Giulo Magli του Πολυτεχνείου του Μιλάνου (Politecnico di Milano), ο οποίος εξειδικεύεται στην Αρχαιο-αστρονομία. Ο Magli μελετώντας τις αρχαίες αυτές δομές κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι ναοί είχαν αντικείμενο λατρείας το αστέρι Σείριος.

Ο Ιταλός καθηγητής είπε ότι το αστέρι αυτό εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον γήινο ουρανό πριν από περίπου 11.300 χρόνια.

Η φωτεινότητά του, στο νυχτερινό ουρανό, κατείχε την τέταρτη σειρά μετά τη Σελήνη, την Αφροδίτη και τον Δία. Έτσι η εμφάνιση του Σείριου, ενδέχεται, να προκάλεσε ισχυρή εντύπωση στους ανθρώπους της νεολιθικής εποχής.

Χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις σε υπολογιστή, οι επιστήμονες έχουν καθορίσει την κίνηση του Σείριου από την εμφάνιση του στον ουρανό και στη συνέχεια συνέκριναν τα δεδομένα που προκύπτουν με τις γεωγραφικές συντεταγμένες του Γκομπεκλί Τεπέ.

Αποδείχθηκε ότι, υπάρχει μια νοητή ευθεία γραμμή μεταξύ του αστεριού και του κεντρικού σημείου του κάθε ναού, όταν ο Σείριος εμφανίζεται στον ορίζοντα. Αυτό συνέβη σε κάθε ιερό στις σχετικές ημερομηνίες πριν 9100, 8750 και 8300 χρόνια.
Για να επιβεβαιωθεί ή να διαψευστεί η υπόθεση του καθηγητή Magli, θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω ανασκαφές.

Εκείνο το οποίο εντυπωσιάζει στο αρχαιότατο ύψωμα των κυκλικών ναών, είναι η παντελής απουσία σημαδιών ή στοιχείων της γεωργίας.

Πιστεύεται ότι ο άνθρωπος της νεολιθικής εποχής πρώτα άρχισε να καλλιεργεί τη γη και να συντηρεί τα βοοειδή και στη συνέχεια ασχολήθηκε με την κατασκευή χώρων λατρείας.

Το Γκομπεκλί Τεπέ είναι ένα μυστήριο και ίσως ανατρέπει ορισμένες θεωρίες.

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »

Η μυστική σχέση της θεάς Αθηνάς, με την ελιά και τον εγκέφαλο

Η ελαία ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων γνωστή και είχε ιδιαίτερη τιμητική θέση στην ζωή των Ελλήνων. Εκτός από την διατροφική της αξία, με κλάδο ελαίας στεφάνωναν τους ολυμπιονίκες, αλλά ήταν και το σύμβολο της ειρήνης.

Η ελαία έγινε ιερό δέντρο, όταν η θεά Αθηνά αγωνίσθηκε με τον Ποσειδώνα για την διεκδίκηση της πόλης του Κέκροπα , την μετονομαζόμενη Αθήνα. Κατά την μυθολογία όταν οι δύο θεότητες ανέβηκαν στον βράχο της Ακρόπολης για να προσφέρουν ο καθένας το δώρο του για να κερδίσουν την εξουσία της πόλης. 

Ο Ποσειδώνας κτύπησε με την τρίαινα του τον βράχο και ξεπήδησε νερό. Νερό θαλασσινό όπως ήταν και το στοιχείο του. Η Αθηνά κτύπησε τον βράχο με το δόρυ της και ξεπετάχτηκε το δέντρο της ελιάς πού της έδωσε και την νίκη. Η πόλη ονομάσθηκε Αθήνα. 

Αλλά βέβαια, ίσως θα πρέπει να υποψιασθούμε την αντιπαλότητα αυτών των δύο θεών, πού πρέπει να έχουν μια κωδικοποιημένη γνώση πίσω από τους μύθους τους. Όπως λένε οι θεοί διαίρεσαν τη Γη ώστε ο καθένας να έχει το μέρισμα του. 

Ο Ποσειδώνας πήρε το νησί της Ατλαντίδος. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα στο έργο του «Κριτίας», η Αθήνα φαίνεται να συμβολίζει την «τέλεια κοινωνία» και η Ατλαντίδα τον αντίπαλό της. Η Ατλαντίδα ήταν το νησί του Ποσειδώνα, λεγόταν Πασειδωνία, αργότερα πήρε το όνομα του υιού του Ποσειδώνα, του Άτλαντα. 

Να μην ξεχνάμε πώς στις μάχες πού έχουμε ανάμεσα σε αυτές τις δύο θεότητες μπορούμε να αποκωδικοποιήσουμε και την μάχη των Ελλήνων με τους Άτλαντες. Μάχη πού κέρδισαν οι Αθηναίοι.

Η ελιά λοιπόν κερδίζει πάντα και η θεά Αθηνά υπερέχει με την Σοφία της. Η ευλογημένη ελιά ήταν πάντα η βάση της διατροφής μας. Η βάση της μεσογειακής διατροφής. Το λάδι της ελιάς εκτός από την θρεπτικότητα πού παρέχει στην υγεία μας, είναι και το πιο απαραίτητο στοιχείο για τον εγκέφαλό μας. 

Ο εγκέφαλος είναι το όργανο πού βρίσκετε μέσα στο κρανίο του κεφαλιού μας και πλέει μέσα στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Όταν βάλετε λάδι σε ένα ποτήρι νερό το λάδι θα βγεί νικητής, θα κάτσει πάνω στο νερό. 

Για να είναι πάντα ενεργός και δραστήριος ο εγκέφαλος πρέπει να τον «λαδώνουμε».

Η θεά της σοφίας η Αθηνά δεν διάλεξε τυχαία την ελιά. Η Αθηνά γεννήθηκε από το κεφάλι του Δία. Ξεπετάχτηκε πάνοπλη με ένα κτύπημα του Ηφαίστου. Η Αθηνά είναι η σκέψη και ή ιδέα πού ξεπετιέται από το μυαλό μας με ηλεκτρικές κεντρίσεις . 

Κατά τη διαδικασία της γήρανσης και σε καταστάσεις όπως η απώλεια μνήμης και η νόσος του Alzheimer αυξάνονται οι απαιτήσεις του οργανισμού σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, γιατί βοηθούν στο να διατηρείται η δομή του κυτταρικού τοιχώματος του εγκεφάλου. [http://www.solon.org.gr/] Το λάδι της ελιάς μας κάνει πιο υγιείς και πιο έξυπνους [http://www.elia-diktyo.gr/].

Ο Όμηρος αναφέρεται στο ελαιόλαδο, ως "χρυσό υγρό" και ο Ιπποκράτης, ως τον «μεγάλο θεραπευτή". Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχονται στο ελαιόλαδο έχουν αντικαρκινική δράση, μέσω της παρεμπόδισης του σχηματισμού των ελευθέρων ριζών και ως εκ τούτου του οξειδωτικού στρες. [http://fillaelias.blogspot.com/]

Και βέβαια η ευεργετική συμβολή της ελιάς στον εγκέφαλο συνδέεται και με την έννοια της αποβολής του άγχους. Η κατανάλωση ελαίου και μόνο στην διατροφή μας και όχι βουτύρου ή σπορέλαιων διατηρεί την εγρήγορση του νού μας, την ευστροφία του και την θετική σκέψη.

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »

Τα πέτρινα μανιτάρια της Θράκης

(ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΘΕΜΑ ΜΑΣ:

ΤΑ ΛΙΘΙΝΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΑΚΗ)

Τα πέτρινα μανιτάρια της Θράκης, τα συναντάμε σαν σύμβολα ιερής ισχύος, στις απότομες πλευρές της προϊστορικής Ισμάρας (Μαρώνεια), ή να υψώνονται θεόρατα όπως το μανιτάρι των Λαγυνών, άλλοτε πάλι σε κοιμητηριακούς χώρους όπως της Κίρκης και του Πετρότοπου Κοτρωνιάς, ως προστάτες και διαμεσολαβητές με το κόσμο των νεκρών εξασφαλίζοντάς τους την μεταθανάτια αναγέννηση.

Κάποτε ανάγλυφα σε βράχους, όπως στο Μαγγάζι Κορνοφωλιάς, συνδυαζόμενα με ηλιακούς δίσκους, επιβεβαιώνοντας εικονιστικά την ενδιαφέρουσα πλευρά του μύθου, δηλαδή της ένωσης του απολλώνιου στοιχείου (ήλιος) και του χθόνιου διονυσιακού το μανιτάρι.

Στην πραγματικότητα, το λατρευτικό σύμπλεγμα πέτρα-φυτό είναι o αρχαϊκός συμβολισμός της ‘‘ιερής τοποθεσίας,’’ του πρωτόγονου βωμού και καλύπτει όλη την ινδομεσογειακή έκταση.

Ποτέ ένα δέντρο ή ένα φυτό δεν λατρεύτηκε αποκλειστικά για τον εαυτό του αλλά πάντα γι αυτό που από μέσα του αποκαλυπτόταν, γι αυτό που συνεπαγόταν και σήμαινε. Η ιερή ισχύς του μανιταριού εκδηλωνόταν μέσα από τις βιολογικές του ιδιότητες (ενθεογενείς ή ψυχοτρόπες), αποκτούσε ιερότητα και μετατρέπονταν σε θρησκευτικό αντικείμενο. 

Η πέτρα εκπροσωπούσε την κατ’ εξοχή αλήθεια, την αφθαρσία και την διάρκεια΄ το μανιτάρι με την περιοδική του αναγέννηση εκδήλωνε την ιερή δύναμη μέσα στην τάξη της ζωής και συμβόλιζε τη θεότητα που λάτρευαν οι Θράκες κάτοικοι της περιοχής.

Τα πέτρινα μανιτάρια της Θράκης

Τα συναντάμε σαν σύμβολα ιερής ισχύος, ολόγλυφα, στις απότομες πλευρές της προϊστορικής Ισμάρας (Μαρώνεια), ή να υψώνονται θεόρατα, όπως το μανιτάρι των Λαγυνών, άλλοτε πάλι, σε κοιμητηριακούς χώρους, όπως της Κίρκης και του Πετρότοπου Κοτρωνιάς, ως προστάτες και διαμεσολαβητές με το κόσμο των νεκρών εξασφαλίζοντάς τους την μεταθανάτια αναγέννηση. 

Κάποτε ανάγλυφα σε βράχους, όπως στο Μαγγάζι Κορνοφωλιάς, συνδυαζόμενα με ηλιακούς δίσκους, επιβεβαιώνοντας εικονιστικά την ενδιαφέρουσα πλευρά του μύθου, δηλαδή της ένωσης του απολλώνιου στοιχείου (ήλιος) και του χθόνιου διονυσιακού το μανιτάρι.

Στην πραγματικότητα, το λατρευτικό σύμπλεγμα πέτρα-φυτό είναι αρχαϊκός συμβολισμός της ‘‘ιερής τοποθεσίας,’’ του πρωτόγονου βωμού και καλύπτει όλη την ινδομεσογειακή έκταση.

Ποτέ ένα δέντρο ή ένα φυτό δεν λατρεύτηκε αποκλειστικά για τον εαυτό του αλλά πάντα γι αυτό που από μέσα του αποκαλυπτόταν, γι αυτό που συνεπαγόταν και σήμαινε. Η ιερή ισχύς του μανιταριού εκδηλωνόταν μέσα από τις βιολογικές του ιδιότητες (ενθεογενείς), αποκτούσε ιερότητα και μετατρέπονταν σε θρησκευτικό αντικείμενο. 

Η πέτρα εκπροσωπούσε την κατ’ εξοχή αλήθεια, την αφθαρσία και την διάρκεια· το μανιτάρι με την περιοδική του αναγέννηση εκδήλωνε την ιερή δύναμη μέσα στην τάξη της ζωής.( ELIADE 1981, 218, 255-258).

Στην αρχαιολογία της θρησκείας είναι απαραίτητη η θρησκευτική τελετουργία, που προϋποθέτει την εκτέλεση εκφραστικών πράξεων λατρείας προς τη θεότητα ή το υπερφυσικό όν, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι COLIN RENFREW και PAUL BAHN 2001, 424-429). 

Τα τέσσερα κύρια συστατικά είναι: 

1) Εστίαση της προσοχής, 

2) Οριακή ζώνη, 

3) Παρουσία της θεότητας, 

4) Συμμετοχή και προσφορά.

Εστίαση της προσοχής

Η πράξη της λατρείας απαιτεί αλλά και επιφέρει μια κατάσταση εξυψωμένης συνείδησης ή θρησκευτικής έκστασης στους συμμετέχοντες. Στις λατρευτικές πράξεις της κοινότητας απαιτείται σταθερά ένα σύνολο τεχνασμάτων που εστιάζουν την προσοχή, όπως η χρήση μια ιερής τοποθεσίας, της αρχιτεκτονικής, τα τραχιά βραχώδη περιγράμματα, του φωτισμού, των ήχων και των οσμών για να εξασφαλισθεί ότι όλα τα μάτια κατευθύνονται προς τις κρίσιμες τελετουργικές πράξεις.

Οριακή ζώνη μεταξύ αυτού και του άλλου κόσμου

Το κεντρικό σημείο της τελετουργικής δραστηριότητας είναι η οριακή περιοχή μεταξύ αυτού και του άλλου κόσμου. Είναι μια ιδιαίτερη και μυστηριώδης περιοχή με κρυφούς κινδύνους. Υπάρχει ο κίνδυνος του μιάσματος και της αποτυχίας να συμμορφωθεί κανείς με τις δέουσες διαδικασίες, γι’ αυτό, το τελετουργικό λουτρό και ο καθαρμός τονίζονται ιδιαίτερα.

Παρουσία της θεότητας

Για αποτελεσματική τελετουργία, η θεότητα ή η υπερφυσική δύναμη πρέπει, κατά μια έννοια, να είναι παρούσα ή να προτρέπεται να εμφανιστεί. Στις περισσότερες κοινωνίες η θεότητα συμβολίζεται με κάποια υλική μορφή ή απεικόνιση.

Συμμετοχή και προσφορά

Η λατρεία έχει απαιτήσεις από τον πιστό. Αυτές περιλαμβάνουν όχι μόνο λέξεις και χειρονομίες προσευχής και απόδοσης σεβασμού, αλλά συχνά ενεργό συμμετοχή που προϋποθέτει κίνηση, ίσως βρώση και πόση. Η τελετουργία μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορους τρόπους για να επιφέρει τη θρησκευτική εμπειρία ( π.Χ. χορό, μουσική, παραισθησιογόνα ). Συχνά περιλαμβάνει προσφορά υλικών αγαθών στη θεότητα, με θυσίες και δώρα.

Έτσι, τα πέτρινα μανιτάρια της Θράκης, αναγνωρίζονται αναμφισβήτητα ως ιερά ή ιερές τοποθεσίες, καθώς εκπληρώνουν αρκετά από τα κριτήρια που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Η χρήση ορισμένων μανιταριών για θρησκευτικούς λόγους ξεκινάει από τη Σιβηρία, φτάνει μέχρι την Ινδία και από εκεί εκτείνεται σε ολόκληρη σχεδόν την Αμερική. Μανιτάρια αποτέλεσαν μια από τις κύριες ενθεογενείς ουσίες που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος και σχεδόν πάντα αποτελούσαν κύριο θρησκευτικό εργαλείο στις πρώτες κοινότητες.

Το κύριο χαρακτηριστικό τους δεν είναι η νάρκωση ή οι παραισθήσεις για να καλούνται ναρκωτικά ή παραισθησιογόνα, αλλά η επίδρασή τους στην ψυχή, δηλαδή ψυχοδηλωτικά ή ψυχοτρόπα, με επικρατέστερο σήμερα τον όρο ενθεογενή, δηλ. εν (μέσα) θεός και γέννηση, που σημαίνει προϊόντα της φύσης που έχουν το θεό μέσα τους, ή που γεννούν το θεό μέσα σου.

Η μανία του Διόνυσου και των μαινάδων, οι μεταμορφώσεις του θεού, ο φόνος του Ικάριου ή και του Πενθέα από λάθος και ο διαμελισμός του ίδιου του θεού, ή και των εχθρών του, είναι αφηγηματικά στοιχεία, με τα οποία τονίζεται η οργιαστική λατρεία του Διονύσου, η έκσταση, οι παραισθήσεις από την επήρεια του κρασιού και του χορού και οι συνέπειές τους.

Αν παρατηρήσουμε καλύτερα, η εκστατική εμπειρία προσδιορισμένη από διονυσιακές λατρείες είναι διαφορετική από την αλκοολική μέθη, που λίγο πολύ όλοι γνωρίζουμε τα συμπτώματά της. 

Το κρασί (αλκοόλ) δεν προκαλεί, εκτός από ακραίες περιπτώσεις, παραισθήσεις. Η διονυσιακή έκσταση αντίθετα, χαρακτηρίζεται από εξοργισμένους ερεθισμούς, ερωτική διέγερση, αξιοσημείωτη μυϊκή ρώμη, προφητική όραση, ταύτιση με τη θεότητα.

Ο Διόνυσος στην αρχική του μορφή δεν ήταν θεός του κρασιού, η μορφή του και οι ιδιότητες αυτής της ξένης θεότητας πριν ή κατά τη διάρκεια της αργής του εισόδου στον κύκλο των ολύμπιων θεών, υπέστη πολλές λειτουργικές επεξεργασίες μέχρι να μετασχηματιστεί στον θεό του κρασιού που γνωρίζουμε, όπως μας το έχουν παραδώσει και παρουσιάσει οι κλασικοί συγγραφείς.

Οι πιο αρχαίοι διονυσιακοί μύθοι περιέχουν λίγους υπαινιγμούς για το ρόλο που έπρεπε να έχει στην εισαγωγή και επινόηση του κρασιού, για την προέλευση του οποίου όπως και της αμπέλου δεν αναφέρονται στον Διόνυσο. 

Από την προέλευσή του αυτή η θεότητα βρίσκονταν πάντα σε άμεση σχέση με τα παραισθησιογόνα φυτά, ο καθορισμός των οποίων είναι αντικείμενο μελετών και συζητήσεων Τριπτόλεμος και Ερμής, Διόνυσος και Σάτυρος. Μέσα από τον κάνθαρο του Διονύσου ξεπετιούνται μανιτάρια.

Η ελληνική λογοτεχνική παράδοση θεωρεί τον Διόνυσο μια θεότητα που ήρθε από τον βορρά και ειδικότερα τη Θράκη ενώ διάφορα μυθικά μοτίβα τον εισάγουν στην θρησκευτική παράδοση των Ινδοευρωπαίων. Κάποιοι συγγραφείς βλέπουν στην αμβροσία (νερό+μέλι) και στα ζυμούμενα ποτά με βάση το κριθάρι και άλλα δημητριακά, δράση διονυσιακών παραισθησιογόνων, που προηγήθηκαν του κρασιού και της αμπέλου. 

Αλλά οι πιθανοί σύνδεσμοι με τους ινδοευρωπαϊκούς πολιτισμούς τοποθετούν την εκστατική αυτή θεότητα σε άμεση σχέση με τα παραισθησιογόνα μανιτάρια και ιδιαίτερα με το ινδοευρωπαϊκό μανιτάρι Amanita muscaria. Υπάρχουν συγγραφείς που βλέπουν στο Διόνυσο έναν εξελληνισμό του Θρακο-φρυγικού Σαβάζιου, του οποίου η λατρεία παρουσιάζει σημαντικούς παραλληλισμούς με τις λατρείες του Haoma και του Soma.

Αρκετές απεικονίσεις διονυσιακών θεμάτων στην ελληνική αγγειογραφία εικονίζουν αμπέλια και τσαμπιά από σταφύλια. Σε μερικές περιπτώσεις το σχήμα των τσαμπιών ομοιάζει περισσότερο με σχήμα μανιταριού, παρά σε τσαμπί σταφυλιού.

Υπάρχει η υπόθεση ότι από ένα σημείο και μετά στον ελληνικό πολιτισμό, από τη στιγμή που το ενθεόγενο αρχέγονο του Διονύσου γίνεται θρησκευτικό ταμπού και κρύβεται κάτω από ένα στρώμα εσωτερικού συμβολισμού, επέρχεται μια ένωση των δύο συμβόλων, του μανιταριού και του τσαμπιού. 

Και τα δύο σύμβολα του Διονύσου, που οι συνοδοί του θεού, κάποιοι από τους οποίους ήταν μυημένοι στα Διονυσιακά μυστήρια, προσπαθούσαν ηθελημένα να κρύψουν τις απόκρυφες γνώσεις και ιδιαίτερα αυτή του μανιταριού, πίσω από ερμηνευτικά σχήματα ήδη σ’ εκείνους τους καιρούς πλατιά αναγνωρίσιμα δημιουργώντας εικόνες διπλής ανάγνωσης – ερμηνείας. Η μία ιερή (μανιτάρι) και η άλλη κοσμική-μη θρησκευτική (τσαμπί σταφυλιού).( SAMORINI - CAMILLA 1995, 307-326).

Απέναντι από την θρακική ακτή στην οποία εντοπίσθηκαν τα ως άνω υπαίθρια ιερά βρίσκεται η Σαμοθράκη και το γνωστό Ιερό των Καβείρων στο οποίο μαρτυριέται θρησκευτική δραστηριότητα από τον 7ο π.Χ. αι.

Τα Μυστήρια της Σαμοθράκης εθεωρείτο ότι επιτύγχαναν σωτηρία από τους κινδύνους της θάλασσας και αποτελεσματικά ταξίδια, όπου η αντιμετώπιση του κινδύνου του θανάτου και η συνάντηση με τους θεούς του θανάτου αποσκοπούσε κυρίως στην προστασία από τον πραγματικό θάνατο. Μήπως στις μυητικές τους τελετές χρησιμοποιούσαν ιερά ποτά με ενθεογενές περιεχόμενο ώστε να μπορούν να φέρουν την ανθρώπινη ύπαρξη στο κατώφλι του θανάτου και τον κόσμο των οραμάτων;

Την απάντηση στο ανωτέρω ερώτημα δίνει το εικονογραφικό μήνυμα του αγγείου που βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και βρέθηκε στο Καβείριο της Θήβας και εικονίζει μορφές πλαισιωμένες με κλίματα από τα οποία κρέμονται αντί τσαμπιών σταφυλιού υπερμεγέθη μανιτάρια.

Στο Νομό Ροδόπης και Έβρου μέχρι σήμερα έχει εντοπισθεί ένα μόνο ιερό του Διονύσου στη Μαρώνεια, και αυτό των ιστορικών χρόνων (4ος αιώνας π.Χ). Είναι δυνατόν στην κατ’ εξοχήν διονυσιακή Θράκη να λείπουν τα ιερά του Διονύσου;

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »

Πόσο μακριά πέταξε ο Ίκαρος;

Σε κάποια μακρινή εποχή,στην μακρινή Εσπερία (Αμερική κατά την σύγχρονη εκδοχή), έφτασε πετώντας με την χρήση τεχνητών φτερών ένας θεός, ονόματι Incari.

Η παράδοση των κατοίκων λέει, πως τον θεό Incari στείλαν οι θεοί που κατοικούσαν στην Γη πριν την ύπαρξη του ήλιου και του φεγγαριού, και τους κατονομάζουν με την ελληνικότατη λέξη "Ñaupamachus "!!! (Ναυπαυμάχους = ΝΑΥ(Σ) + ΠΑΝ + ΜΑΧΗ = NΑΥΠΑΝΜΑΧΟΥΣ!!) για να κατασκευάσει μια πόλη, και να δημιουργήσει τους Ί(ν)κα.

Τώρα αν αναρωτιέστε σε τι χρησιμεύουν τα τεχνητά φτερά σε έναν θεό,θα σας γελάσω. Οι κάτοικοι πάντως έτσι απεικονίζουν τον θεό, με τεχνητά φτερά.

Ο Incari ή Icaro λοιπόν δημιούργησε τους Ίνκα και έχτισε και την πόλη Ίκα(Ica). Αργότερα εκεί θα φτάσει και ένας γενειοφόρος λευκός θεός που του άρεσε το γλέντι και το κρασί ονόματι Ντίον-Αν, άλλα και ένας ημίθεος με ρόπαλο και λεοντή, ονόματι Ηρακάν.

Oι Σαμάνοι του Αμαζονίου συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να τραγουδούν τα τραγούδια του Icaro. Δείτε σχετικά εδώ καί εδώ.

Ο μύθος και οι παραδόσεις της περιοχής περιγράφουν(προσέξτε τους 'Απου,και την ράβδο χρυσού): Πριν την ύπαρξη του ήλιου και του φεγγαριού, δυνατοί θεοί, γνωστοί ως Ναυπάμαχοι, κατοικούσαν στη γη, ζώντας στο απόλυτο σκοτάδι. 

Μια μέρα, ο Ρόουλ (το δημιουργικό πνεύμα και ο επικεφαλής των θεών Άπου) πρότεινε την ίδρυση μιας πόλης, όπου όλοι θα μπορούσαν να ζουν σε αρμονία. 

Κανείς από τους Ναυπάμαχους δεν αποκρίθηκε, γεγονός για το οποίο τους τιμώρησε δημιουργώντας τον ήλιο και το φεγγάρι. 

Οι Ναυπάμαχοι δε μπορούσαν να ανεχτούν το φως του ήλιου, το οποίο τους ξέραινε, μετατρέποντάς τους σε δέρμα και κόκκαλα, γι'αυτό προτίμησαν να παραμείνουν στο σκοτάδι. 

Μετά από αυτό, οι Άπους, ή αλλιώς, θεοί των λόφων, δημιούργησαν τον Ίνκαρι και και τη σύζυγό του Κολλάρι με σκοπό να ιδρύσουν το λαό των Ίνκας. Έδωσαν στον Ινκάρι μια ράβδο χρυσού μια ρόκα. 

Το ζεύγος αφού έφτασε πετώντας στην μακρινή χώρα έπρεπε να διαλέξει μια τοποθεσία κατάλληλη για να ζήσουν οι Ίνκας. Ο Ίνκαρι έπρεπε να πετάξει τη ράβδο χρυσού, έτσι ώστε να κολλήσει στο έδαφος με φορά προς τον ουρανό, καθορίζοντας έτσι την τοποθεσία της νέας αυτοκρατορίας. Στην πρώτη του προσπάθεια ο Ίνκαρι δε στόχευσε καθόλου καλά και η ράβδος προσγειώθηκε λάθος. 

Το μέρος ονομάζονταν Κουέρο, κοντά στα ερείπια του Τάμπο, αλλά δεν ήταν επαρκές. Ο Ίνκαρι και η Κολλάρι τιμωρήθηκαν για το λάθος τους, καθώς οι Άπους επέτρεψαν στους Ναυπάμαχους να αφήσουν το σκοτάδι και να επιτεθούν στη νεοϊδρυθείσα πόλη, καταστρέφοντάς την και εξαναγκάζοντας τους κατοίκους να καταφύγουν στη Λίμνη Τιτικάκα. 

Από εκεί, οι Ίνκας, καθοδηγούμενοι από τον Ίνκαρι και την Κόλλαρι, ακολούθησαν τον Ποταμό Βιλκανότα, ώσπου έφτασαν σε μια μεγάλη κοιλάδα, όπου κάποτε είχαν ξαναρίξει τη ράβδο χρυσού. Αυτή τη φορά προσγειώθηκε κάθετα στο έδαφος, και έτσι ιδρύθηκε η Κούτζκο, η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Ίνκας. 

 
Τώρα αν ο αρχιτέκτονας και κατασκευαστής πόλεων Θεός με τεχνητά φτερά Incari ή Icaro σας θυμίζει τον Ίκαρο γιο του Δαιδάλου, αρχιτέκτονα και κατασκευαστή του λαβυρίνθου και της Κνωσού μην πονοκεφαλιάζεται. 

Αποδώστε το αποκλειστικά και μόνο σε συμπτώσεις όπως κάθε λογικός άνθρωπος..και ξεμπερδέψτε. 'Άλλωστε είπαμε πως είναι ένας μύθος και τίποτα παραπάνω.

Στα "ελεύθερα πνεύματα" τώρα και σε όσους επιμένουν να πιστεύουν σε μύθους,αφήνω να τους συναρπάσουν οι παρακάτω φωτογραφίες από την θρυλική όσο και συγκλονιστική ανάγλυφη πλάκα του Palenque.

Που ξέρετε ίσως να αποτελεί μια πιο ρεαλιστική απεικόνιση του Iκάρου. Ή αν βολεύει καλύτερα του Incari....

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »

Ανιμισμός – ταμπού- τοτεμισμός

του Γεράσιμου Γ. Γερολυμάτου

Από την πρωτόγονη άποψη της θρησκείας, υπήρξε μια ανιμιστική θρησκεία, υπό την καθαρή μορφή τηςδεισιδαιμονίας, την οποίαν είχαν και έχουν όλοι οι πρωτόγονοι λαοί και ορισμένοι από τους πολιτισμένους. 

Ο ανιμισμός μαζί με τον τοτεμισμό, υπήρξαν τα πανάρχαια συστατικά του Πολυθεϊσμού. Λάτρευαν δηλαδή τα λεγόμενα ταμπού, τα φετιχικά, που ήταν περίεργα αντικείμενα, χωρίς ανθρώπινο σχήμα ή είχαν οποιοδήποτε γεωμετρικό σχήμα, ή ακόμα και κανένα απολύτως καθορισμένο σχήμα (ανεικονικά). 

Αυτά ήταν π.χ., αργοί λίθοι, πυραμιδοειδείς οβελίσκοι, κορμοί ή στελέχη ιδιαίτερου σχήματος κ.α., για τα οποία πίστευαν ότι κατοικεί μέσα τους κάποια θεότητα, δηλαδή μια ανεξήγητη ανώτερη δύναμη. 

Για το λόγο αυτό και τους απέδιδαν λατρευτικές τιμές από φόβο μην τους βλάψει η δύναμη αυτή, την οποία αντιλαμβάνονταν να ενεργεί μέσα από τις ποικίλες επιζήμιες εκδηλώσεις της φύσης. 

Τα Αζίλια χαλίκια της Μεσολιθικής εποχής ήταν ζωγραφισμένα με σύμβολα όπως, σταυρός, ήλιος, ζικ-ζακ, αστέρια κ.α, και μάλλον είχαν θρησκευτικό χαρακτήρα.

Μια ιδέα για τη χρησιμότητά τους μπορούμε να πάρουμε από την λατρεία της φυλής των Αρούντα (Κεντρική Αυστραλία), όπου κατείχαν σοβαρή θέση τα λεγόμενα «τσούριγκ»[1], που τα έφτιαχναν από ξύλο και λίθο και συχνά τα έβαφαν με χρώματα. Οι Αιγύπτιοι επίσης λάτρευαν τον οβελίσκο ως σύμβολο του Ήλιου. 

Η δενδρολατρεία ήταν αρκετά διαδεδομένη, όπως συνάγεται από πλήθος παραδόσεων μεταξύ των οποίων αυτή περί του «δέντρου της ζωής», ενώ υπάρχει ακόμη και σήμερα σε ιθαγενείς πληθυσμούς η λατρεία του «ιερού» δέντρου της φυλής.

Είναι βέβαιο πως στον Όμηρο, απηχούν, όχι μόνο οι ανιμιστικές δοξασίες της εποχής του Χαλκού, αλλά και της απώτερης προϊστορίας και η πίστη πως, τα πνεύματα των δέντρων είναι οι νεκροί πρόγονοι, όπως βλέπουμε στην Οδύσσεια[2]:

«κι ωστόσο μπαίνουν ανατριχιάζοντας στο λόγγο οι ξυλοκόποι
Κι ανάλαφρα πατούν, τα πράσινα πνέματα μην τρομάξουν...
(κρατούν στο ένα χέρι τσεκούρι και στο άλλο μέλι το πνεύμα του δέντρου, του δρυ, τον φοβερό παππούλη να μαυλίσουν)

Έ, δρυ, παππούλη μου, συχώρα μου, μη μου κρατήσεις κάκια.
θέλω να πιάσω ρίζα μέσ’ τη γης, παιδιά κι εγώ να κάμω...
Έλα, παππού, και γίνου σπίτι μου και καλοσκέπασέ μας,
έλα, παππού, και γίνου αλέτρι μου, να σπείρουμε να φάμε...
Έτσι μοχτούν με παρακάλεσες το δρυ να καλοπιάσουν
κι αγάλια τα τσεκούρια τρέμοντας στον ίσκιο ανασηκώνουν».

Ένας γενικός ορισμός της έννοιας του ταμπού, θα άφηνε να διαφανεί πως το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η εικόνα της απαγόρευσης.

[1] Τα χρωματιστά αυτά λίθινα τσούριγκ έμοιαζαν πολύ με τα αζίλια χαλίκια. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις των Αρούντα, τα τσούριγκ χρησίμευαν για να κατοικούν εκεί μέσα οι ψυχές των συγγενών τους. Κάθε άντρας και γυναίκα είχαν το δικό τους τσούριγκ όπου κατοικούσαν οι δικές τους ψυχές που τις είχαν κληρονομήσει από τους νεκρούς συγγενείς τους. Ήταν πολύ σημαντικά και γι’ αυτό τα έκρυβαν για να μην τα σπάσουν οι εχθροί (ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ- Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ, σ. 154, τ. Α1).

[2] ΟΜΗΡΟΣ: Οδύσσεια. Τ. 36-58. Μετάφραση Ν. Καζαντζάκη.

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »

Άρτεμις, η θεά του κυνηγιού

Η Άρτεμη γεννήθηκε στη Δήλο και ήταν δίδυμη αδερφή του Απόλλωνα. Πατέρας της ήταν ο Δίας και μητέρα της η Λητώ. Μάλιστα, ακόμα και ως νεογέννητο βοήθησε τη μητέρα της να ξεγεννήσει τον δίδυμο αδερφό της.

Ήταν μια όμορφη, περήφανη, αλλά ταυτόχρονα ατίθαση, ορμητική, πεισματάρα και εκδικητική θεά. 

Αντιπροσώπευε το κυνήγι, τη φύση, τα δάση, τα αγρίμια και τη σελήνη, ενώ σε κάποιες περιοχές ταυτίστηκε και με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Δεν βρισκόταν συχνά στον Όλυμπο αλλά περιφερότανστα δάση, στα λαγκάδια και κολυμπούσε στα νερά των ποταμών. 

Οι αρχαίοι Έλληνες, φαντάζονταν την θεά Άρτεμη μεγαλοπρεπή και αεικίνητη να κρατά ένα τόξο, ενώ συχνά είχε συντροφιά όμορφες νύμφες, κυνηγόσκυλα και νεαρά κορίτσια τα οποία τα μάθαινε να αγαπούν τη φύση και τα ζώα. Ωστόσο ερχόταν συχνά αντιμέτωπη με άγρια θηρία. Ήταν επίσης μια από τις τρεις θεές του Ολύμπου που δεν παντρεύτηκαν ποτέ.

Τα αγαπημένα ζώα της Άρτεμης ήταν το ελάφι και η αρκούδα. 

Σύμβολά της ήταν το τόξο, η φαρέτρα, το ελάφι και η ημισέληνος.

Δεν συγχωρούσε εκείνους που ξεχνούσαν να τις προσφέρουν θυσίες, δεν ανεχόταν τα πειράγματα και τις προσβολές και τιμωρούσε παραδειγματικά όποιον θα κατέφευγε σε τέτοιες συμπεριφορές. Χαρακτηριστική είναι η τιμωρίας της Νιόβης η οποία κάποτε πρόσβαλλε τη Λητώ, τη μητέρα της Άρτεμης. 

Η θεά του κυνηγιού πήγε στη Θήβα όπου διέμενε η Νιόβη και με το τόξο της σκότωσε τις 7 κόρες της, ενώ ο Απόλλωνας ανέλαβε την εκτέλεση των 7 αγοριών της. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και για τον ίδιο λόγο η Άρτεμη σκότωσε κάποτε τη Χιόνη, την κόρη του Δαιδαλίωνα και ερωμένη του Απόλλωνα, γιατί είχε καυχηθεί ότι η ομορφιά της ήταν τέτοια που ξεπερνούσε ακόμα κι αυτήν της πανέμορφης θεάς.

Επίσης η Άρτεμη σκότωσε και την Αριάδνη, γιατί σύμφωνα με το μύθο είχε απαχθεί και αποπλανηθεί από τον Θησέα στη Νάξο. Τέλος ο Ωρίον, ο γιος του Ποσειδώνα, βρήκε κι αυτός τραγικό θάνατο από τα βέλη της Άρτεμης, γιατί σύμφωνα με μια παράδοση είχε σμίξει με τη θεά της αυγής Ηώ, ή γιατί σύμφωνα με κάποια άλλη παράδοση είχε καυχηθεί ότι ήταν καλύτερος απ' αυτήν στην τέχνη του τόξου.

ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ ΒΡΑΥΡΩΝΙΑΣ ΝΑΟΣ -ΑΤΤΙΚΗ

Οι μύθοι αναφορικά με την Άρτεμη είναι πραγματικά πολυάριθμοι και με διάφορες παραλλαγές..
Κάποτε ο Αγαμέμνονας, βασιλιάς των Μυκηνών, σκότωσε στην περιοχή της Βραυρώνας ένα ιερό ελάφι της Άρτεμης. Η θεά του κυνηγιού οργισμένη από το γεγονός αυτό, έδωσε εντολή στον Αίολο, τον θεό των ανέμων να παύσει όλους τους ανέμους στο λιμάνι της Βοιωτίας ώστε να μην μπορούν να ξεκινήσουν τα πλοία των Αχαιών για την εκστρατεία προς την Τροία. 

Οι άνεμοι θα φυσούσαν, μόνο αν ο Αγαμέμνονας θυσίαζε την κόρη του την Ιφιγένεια, στο βωμό της Άρτεμης, όπως είχε αποφασίσει η θεά. Όμως, τη στιγμή της θυσίας, η Άρτεμη λυπήθηκε την Ιφιγένεια, την άρπαξε από το βωμό και την οδήγησε στη μακρινή χώρα των Ταύρων, να την υπηρετεί σαν ιέρεια στο ναό της. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου, βοήθησε τον πληγωμένο από το Διομήδη, Αινεία, να ανακτήσει τις δυνάμεις του και να επιστρέψει στη μάχη.

Σύμφωνα με ένα άλλο μύθο, μια νέα κοπέλα στην περιοχή της Βραυρώνας, χτύπησε μια εξημερωμένη αρκούδα την οποία προστάτευε η Άρτεμη. Η αρκούδα αγρίεψε και κατασπάραξε τη νέα. Τα αδέλφια της κοπέλας όμως σκότωσαν την αρκούδα και η Άρτεμη, εκδικητική καθώς ήταν, καταράστηκε τους κατοίκους ολόκληρης της Αττικής και μια φοβερή επιδημία εξαπλώθηκε στην περιοχή. 

Το μαντείο των Δελφών συμβούλεψε τους Αθηναίους να αφιερώσουν τα κορίτσια τους(από 5 έως 12 χρονών) στη θεά του κυνηγιού για να την εξευμενίσουν και να σταματήσει η επιδημία. 

Από τότε οι Αθηναίο αφιέρωναν συμβολικά τα κορίτσια τους στην Άρτεμη σε μια τελετή που γινόταν κάθε 5 χρόνια. Στην τελετή αυτή έντυναν τα κοριτσάκια με κίτρινα φορέματα για να μοιάζουν στο χρώμα της αρκούδας και τα πήγαιναν με πομπή στο ναό της Άρτεμης στη Βραυρώνα. Τα κοριτσάκια αυτά ονομάζονταν Άρκτοι, δηλαδή αρκούδες και οι ανασκαφές στην περιοχή έχουν φέρει στο φως στοιχεία για τις τελετές αυτές.

Σε άλλο μύθο, η Άρτεμη θύμωσε με τον Οινέα, βασιλιά της Καλυδώνας γιατί πρόσφερε θυσίες σε όλους τους θεούς ξεχνώντας εκείνη. Έστειλε τότε η θεά ένα τρομερό και τεράστιο κάπρο, ο οποίος ρήμαζε όλα τα σπαρτά με αποτέλεσμα να αρχίσει να πλανιέται πείνα στην περιοχή. 

Ο Οινέας κάλεσε τότε όλους τους γνωστούς ήρωες της εποχής για να σκοτώσουν τον κάπρο, κάτι που τελικά κατόρθωσαν ένα γενναίο κορίτσι από την Αρκαδία, η Αταλάντη και ο Μελέαγρος, γιος του Οινέα και περίφημος κυνηγός, δίνοντας έτσι τέλος στο μαρτύριο της Καλυδώνας.

Ο Άδμητος επίσης στη γαμήλια γιορτή του είχε ξεχάσει να αφιερώσει θυσία στην Άρτεμη κι έτσι η θεά οργισμένη από αυτή την παρατυπία του έστειλε στο νυφικό του κρεβάτι ένα κοπάδι από φίδια, ενώ ετοιμάστηκε να του αφαιρέσει τη ζωή. Ωστόσο ο Απόλλωνας έπεισε τις Μοίρες να του χαρίσουν τη ζωή και αυτές ζήτησαν για αντάλλαγμα να πάρουν τη ζωή κάποιου άλλου δικού του προσώπου. Μόνο η γυναίκα του Άδμητου η Άλκηστη προσφέρθηκε αλλά σώθηκε τελικά από τον Ηρακλή πριν η ψυχή της κατέβει στον Άδη.

Επίσης, είναι γνωστός και ο μύθος στον οποίο ο θρυλικός ήρωας Ηρακλής, συναντάει την Άρτεμη. Σε έναν από τους άθλους του ο Ηρακλής έπρεπε να πιάσει ζωντανό το ιερό της ελάφι με τα χρυσά κέρατα και τα χάλκινα πόδια(Κερυνίτις Έλαφος) το οποίο ζούσε στα όρη της Αρκαδίας, και να το φέρει στον Ευρυσθέα στην Τύρινθα. 

Ύστερα από χρόνιο κυνηγητό κατάφερε να το πιάσει στη χώρα των Υπερβορείων, αλλά ενώ κατευθυνόταν προς την Τύρινθα, παρουσιάστηκε μπροστά του αγριεμένη η Άρτεμη με τον Απόλλωνα ζητώντας του εξηγήσεις. Ο Ηρακλής αφού αρχικά της ζήτησε συγνώμη υποσχέθηκε πως αφού θα το παρουσίαζε στον Ευρυσθέα θα το άφηνε ελεύθερο. Η Άρτεμη τον συγχώρεσε και του επέτρεψε να ολοκληρώσει τον άθλο του. Και φυσικά ο Ηρακλής τήρησε κι αυτός την υπόσχεσή του.

Ένας ακόμα γνωστός μύθος της Άρτεμης είναι αυτός με τον κυνηγό Ακταίωνα. Μανιώδης και αδίστακτος κυνηγός καθώς ήταν ο Ακταίωνας, βγήκε μια μέρα κάπου στην Αρκαδία για κυνήγι μαζί με τους σκύλους του. Όταν όμως συνάντησε κατά τύχη την Άρτεμη σε ένα ποτάμι να λούζεται, αυτή εξαγριωμένη που την είδε γυμνή, αλλά και για να μην διαδοθεί το περιστατικό τον μεταμόρφωσε σε ελάφι. Οι σκύλοι του δεν θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν ότι το ελάφι είναι το αφεντικό τους και έτσι κατασπάραξαν τον Ακταίωνα.

Ίσως ο πιο δραματικός μύθος είναι αυτός που αναφέρεται στο χωριό Λιμναίο της Λακωνίας. Όταν ο Ορέστης κατάφερε να αρπάξει από τη χώρα των Ταύρων την αδερφή του την Ιφιγένεια πήρε μαζί του και το ξόανο της θεάς. Ο μύθος λέει πως έφερε το ξόανο στη Βραυρώνα και το αφιέρωσε στο ναό της. Στη Βραυρώνα έμεινε και η Ιφιγένεια στο ναό της Άρτεμης σαν ιέρεια.

Σύμφωνα όμως με ένα άλλο μύθο, το ξόανο αυτό βρέθηκε όρθιο στο Λιμναίο ανάμεσα στους θάμνους. Οι κάτοικοι έχτισαν στο μέρος αυτό ένα ιερό αφιερωμένο στη θεά, στην Όρθια Άρτεμη όπως την αποκαλούσαν μιας και το ξόανο είχε βρεθεί όρθιο. Όμως, ο μύθος αναφέρει ότι όσοι βρήκαν το ξόανο τρελάθηκαν και μια μέρα κατά τη διάρκεια μιας θυσίας πολλοί από εκείνους που βρίσκονταν γύρω από το βωμό άρχισαν να σκοτώνονται μεταξύ τους.

Οι κάτοικοι της περιοχής μετά από αυτό το τραγικό συμβάν συμπέραναν ότι η Άρτεμη ήταν αρκετά θυμωμένη και για να την εξευμενίσουν θα έπρεπε να θυσιάζουν ανθρώπους και όχι ζώα. Από τότε στο ιερό της Άρτεμης στο λιμναίο γίνονταν ανθρωποθυσίες μέχρι που τις σταμάτησε ο μεγάλος νομοθέτης Λυκούργος. 

Αντί για τις ανθρωποθυσίες, διεξαγόταν μια άλλη τελετή στην οποία η ιέρεια κρατούσε το ξόανο της θεάς στην αγκαλιά της και μπροστά της μαστιγώνονταν με τη θέλησή τους μερικοί έφηβοι, ώσπου το αίμα τους να ραντίσει το ξύλινο άγαλμα.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας λάτρευαν την Άρτεμη και είχαν χτιστεί πολλοί ναοί αφιερωμένοι σε αυτή. Εκτός από τη χώρα των Ταύρων, ονομαστοί και λαμπροί ναοί της Άρτεμης υπήρχαν στην Έφεσο της Μικράς Ασίας, στη Βραυρώνα, στα νησιά του Αιγαίου στην Αρκαδία και στην Κρήτη.

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »

Οι τρεις Χάριτες (The three Graces)

Θεότητες που προσωποποιούσαν τη χάρη, την ομορφιά και την ανεμελιά. 

Σύμφωνα με τον Όμηρο ήταν κόρες του Δία και της Ευρυνόμης. Αρκετοί τις θεωρούσαν κόρες του Διόνυσου και της Αφροδίτης ή του Ήλιου και της Ναϊάδας Αίγλης.

Στον Όμηρο αρχικά αναφερόταν η Χάρις σύζυγος του Ηφαίστου και η Πασιθέα, σύζυγος του θεού Ύπνου και μητέρα του Φάντασου και του Φοβήτορα. Η Πασιθέα είχε δοθεί σύζυγος στον Ύπνο από την Ήρα επειδή εκείνος είχε κοιμίσει κρυφά το Δία κι έτσι οι θεοί μπόρεσαν να αναμιχθούν στον Τρωικό πόλεμο.

Οι Αθηναίοι τιμούσαν δυο Χάριτες την Αυξώ και την Ηγεμόνη. Μερικές φορές ταυτίζονταν με τις Ώρες και τοποθετούσαν στην ομάδα των Χαρίτων τις Ώρες Καρπώ και Θαλλώ.

Στη Σπάρτη τις ονόμαζαν Κλήτα ("αστραφτερή" και Φαέννα ("ακτινοβόλος"), και τις ταύτιζαν με τις Ώρες.

Στην Αίγινα, την Τροιζήνα, την Επίδαυρο και στον Τάραντα τις ονόμαζαν Αυξησία και Δαμία ή "Αξεσίαι θεαί".

Ο Ησίοδος αναφέρει τρεις Χάριτες, την Αγλαΐα, την Ευφροσύνη και τη Θάλεια ή Θαλία. 

Οι Χάριτες συνδέονταν με την ανθοφορία και τη γονιμότητα της φύσης κι αναμεσά τους συγκαταλέγονταν και η Ευνομία, η Εύκλεια και η Πειθώ.

Οι Σώστρατος αναφέρει πως η Αφροδίτη και οι Χάριτες Πασιθέα, Καλή και Ευφροσύνη είχαν διαγωνιστεί σε καλλιστεία με κριτή το μάντη Τειρεσία, ο οποίος είχε ψηφίσει την Καλή σαν την πιο όμορφη. Η Αφροδίτη για να τον τιμωρήσει τον είχε μεταμορφώσει σε γριά.

Οι Χάριτες κατοικούσαν στον Όλυμπο κι ήταν συνοδοί του Απόλλωνα, του Διονύσου, της Αφροδίτης, της Αθηνάς, του Ηφαίστου και των Μουσών. Απέφευγαν τη μοναξιά και προτιμούσαν τη συντροφιά των θεών.

Όταν ο Απόλλωνας έπαιξε για πρώτη φορά τη λύρα του, οι Χάριτες έστησαν χορό γύρω του μαζί με τις άλλες θεές κι όταν η Άρτεμη είχε εισέλθει στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, εκείνες άρχισαν να υμνούν μαζί της και με τη συνοδεία των Μουσών τη Λητώ, (μητέρα του Απόλλωνα και της Άρτεμης).

Οι Χάριτες συνόδευαν την Αφροδίτη μαζί με το θεό Πάνα και την Πειθώ. Κάποτε η θεά είχε πιαστεί μαζί με τον Άρη σε ένα δίχτυ που είχε στήσει για τους δυο εραστές ο Ήφαιστος. Μετά από την περιπέτειά της είχε καταφύγει στην Πάφο της Κύπρου, όπου την περιποιήθηκαν οι Χάριτες, αλείφοντάς την με αθάνατο λάδι και στολιζοντάς την.

Οι Χάριτες γνώριζαν την τέχνη να κατασκευάζουν αρωματικά λάδια με τα οποία ενίσχυαν την ερωτική επιθυμία.

Απεικονίζονταν νέες και όμορφες και έφερναν στους θεούς και στους ανθρώπους ομορφιά, χάρη και δημιουργικότητα. Τις παρουσίαζαν γυμνές, να κρατιούνται από τους ώμους. Οι δυο από αυτές κοιτούσαν προς μια κατεύθυνση, ενώ εκείνη που βρισκόταν στη μέση κοιτούσε προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Ο Πίνδαρος τις ονόμαζε Σεμνές, Πότνιες και Βασίλειες.
Το παλαιότερο ιερό τους βρισκόταν στον Ορχομενό της Βοιωτίας (εκεί που βρίσκεται η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου). Στο θέατρο απέναντι από το ιερό τελούσαν προς τιμή τους τα Χαρίσια ή Χαριτήσια που περιλάμβαναν μουσικούς και ποιητικούς αγώνες. Τη νύχτα οι πιστοί πρόσφεραν γλυκίσματα από αλεύρι και μέλι.

Τα λατρευτικά τους αγάλματα ήταν τρεις μαύροι άμορφοι μετεωρόλιθοι, δηλαδή λίθοι που είχαν πέσει από τον ουρανό.

Στην Αθήνα υπήρχε ιερό των Χαρίτων πάνω στην Ακρόπολη στα Προπύλαια, κοντά στα ιερά του Ερμή Προπυλαίου και της Εκάτης Επιπυργιδίας. Ιερό τους υπήρχε και στην Αγορά κοντά στο ναό του Ηφαίστου.

Ιερά τους υπήρχαν στη Σπάρτη, στη Δήλο, στην Κύπρο και στην Πάρο. Στην Πάρο βρισκόταν ο Μίνωας όταν πληροφορηθηκε το θάνατο του γιου του Ανδρόγεω. Τότε πέταξε τα στεφάνια με τα άνθη, σταμάτησε τη μουσική, αλλά η τελετή ολοκληρώθηκε. Από τότε οι θυσίες προς τιμή των Χαρίτων στην Πάρο γίνονταν χωρίς άνθη και μουσική.

Οι Χάριτες λατρεύονταν στην Σπάρτη και την Πάφο μαζί με την Αφροδίτη.

Σαπφώ
βροδοπάχεες ἄγναι Χάριτες δεῦτε Δίος κόραιἔλθοντ' ἐξ ὀράνω πορφυρίαν περθέμενον χλάμυν

Όμηρος, Οδύσσεια, θ, 364
ἔνθα δέ μιν Χάριτες λοῦσαν καὶ χρῖσαν ἐλαίῳ, ἀμβρότῳ, οἷα θεοὺς ἐπενήνοθεν αἰὲνἐόντας,ἀμφὶ δὲ εἵματα ἕσσαν ἐπήρατα, θαῦμα ἰδέσθαι.

Ησίοδος, Θεογονία, 64
ἔνθά σφιν λιπαροί τε χοροὶ καὶ δώματα καλά, πὰρ δ' αὐτῇς Χάριτές τε καὶ Ἵμερος οἰκί' ἔχουσινἐν θαλίῃς· ἐρατὴν δὲ διὰ στόμαὄσσαν ἱεῖσαι μέλπονται, πάντων τε νόμους καὶ ἤθεα κεδνὰ ἀθανάτων κλείουσιν, ἐπήρατον ὄσσαν ἱεῖσαι.

Ησίοδος, Έργα και Ημέρες, 73
ζῶσε δὲ καὶ κόσμησε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη·ἀμφὶ δέ οἱ Χάριτές τε θεαὶ καὶ πότνια Πειθὼ ὅρμους χρυσείους ἔθεσαν χροΐ· ἀμφὶ δὲ τήν γεὯραι καλλίκομοι στέφον ἄνθεσι εἰαρινοῖσιν·

Ξενοφώντας, Συμπόσιο, 7, 5, 2
ἀλλὰ γὰρ καὶ ταῦτα μὲν οὐκ εἰς ταὐτὸν τῷ οἴνῳ ἐπισπεύδει· εἰ δὲ ὀρχοῖντο πρὸς τὸν αὐλὸν σχήματα ἐν οἷς Χάριτές τε καὶ Ὧραι καὶ Νύμφαι γράφονται, πολὺ ἂν οἶμαι αὐτούς γε ῥᾷον διάγειν καὶ τὸ συμπόσιον πολὺ ἐπιχαριτώτερον εἶναι.

Ζηνόβιος
Αἱ Χάριτες γυμναί: ἤτοι ὅτι δεῖ ἀφειδῶς καὶ
φανερῶς χαρίζεσθαι· ἢ ὅτι οἱ ἀχάριστοι τὸν ἑαυτῶν
κόσμον ἀφῄρηνται. 

Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 2, 17, 3
ἐν δὲ τῷ προνάῳ τῇ μὲν Χάριτες ἀγάλματά ἐστιν ἀρχαῖα, ἐν
δεξιᾷ δὲ κλίνη τῆς Ἥρας καὶ ἀνάθημα ἀσπὶς ἣν Μενέ-
λαός ποτε ἀφείλετο Εὔφορβον ἐν Ἰλίῳ.

Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 3, 18, 9
Βαθυκλέους δὲ Μάγνητος, ὃς τὸν θρόνον ἐποίησε τοῦ
Ἀμυκλαίου, ἀναθήματα ἐπ' ἐξειργασμένῳ τῷ θρόνῳ
Χάριτες καὶ ἄγαλμα δὲ Λευκοφρυήνης ἐστὶν Ἀρτέμιδος.

Ορφικά, Ύμνοι, 60
Κλῦτέ μοι, ὦ Χάριτες μεγαλώνυμοι, ἀγλαότιμοι, θυγατέρες Ζηνός τε καὶ Εὐνομίης βαθυκόλπου,Ἀγλαΐη Θαλίη τε καὶ Εὐφροσύνη πολύολβε,χαρμοσύνης γενέτειραι, ἐράσμιαι, εὔφρονες, ἁγναί, αἰολόμορφοι, ἀειθαλέες, θνητοῖσι ποθειναί·
εὐκταῖαι, κυκλάδες, καλυκώπιδες, ἱμερόεσσαι·ἔλθοιτ' ὀλβοδότειραι, ἀεὶ μύσταισι προσηνεῖς.

Θεμίστιος, Φιλάδελφοι ἢ περὶ φιλανθρωπίας
οὐδ' ἐῶμεν ἀκράτους ἐπιρρεῖν πηγὰς τῶν ἄνωθενἀγαθῶν, ἃ χορηγεῖ συνεχῶςἀκάμαντι νόῳ, καθάπερ λέ-
γει ἡ φιλοσοφοῦσα ποίησις, ὁ τῶν ἐάων δοτήρ, ὁ τῆς
εὐνομίας ταμίας, οὗ πάρεδρος Δίκη τε καὶ Εὐνομία· ᾧ
παραστατοῦσιν αἱ Χάριτες, Εὐφροσύνη καὶ Ἀγλαΐα Θαλίη
τ' ἐρατεινή· οὗ πᾶσαι ἐκ φιλανθρωπίας ἐπωνυμίαι, ὁ μει-
λίχιος, ὁ φίλιος, ὁ ξένιος, ὁ ἱκέσιος, ὁ πολιεύς, ὁ σωτήρ.

Φλάβιος Κλαύδιος Ιουλιανός, Εἰς τὸν βασιλέα Ἥλιον πρὸς Σαλούστιον 

Κύκλον τοι καὶ αἱ Χάριτες ἐπὶ γῆς
διὰ τῶν ἀγαλμάτων μιμοῦνται.

Νόννος, Διονυσιακά, 34, 37
ὡς μὲν ἀκούω, τρεῖς Χάριτες γεγάασι, χορίτιδες Ὀρχομενοῖο,ἀμφίπολοι Φοίβοιο, χοροπλεκέος δὲΛυαίου
εἰσὶ τριηκοσίων Χαρίτων στίχες, ὧν μία μούνη
πασάων προφέρουσα φαείνεται, οἷα καὶ αὐτὴ
φαιδροτέραις ἀκτῖσι κατακρύπτει σέλας ἄστρων
μαρμαρυγὴν εὔκυκλον ἀκοντίζουσα Σελήνη.

Όμηρος, Ιλιάδα, Ε, 338 και Σ,382 και Ξ 267

Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη, 1, 3, 1Απολλώνιος Ρόδιος, Αργοναυτικά, 4, 424

πηγή

Διαβάστε περισσότερα... »