Τα μυστικά της Κολχίδας

 Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΥΘΟ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟΥ ΔΕΡΑΤΟΣ

Ο γνωστός μύθος του χρυσόμαλλου δέρατος, του Ιάσονα και της Αργοναυτικής Εκστρατείας είχε ένα -ιστορικό- «χρυσό» υπόβαθρο. Αυτό έχει να κάνει με την ύπαρξη άφθονου χρυσού σε εκείνη την περιοχή του Εύξεινου Πόντου (σημερινή Γεωργία), σε τέτοιο βαθμό που ψήγματα του πολύτιμου μετάλλου παρασύρονταν από τα νερά των ποταμιών και κολλούσαν στα δέρατα (δέρματα, προβιές) των ζώων που έκτρεφαν οι ντόπιοι. 

Μια νέα μελέτη Γεωργιανών γεωλόγων αναφέρει ότι ο μύθος του χρυσόμαλλου δέρατος είναι μεν προϊόν της πλούσιας φαντασίας των αρχαίων Ελλήνων, ωστόσο έχει ρίζες σε ιστορικά δεδομέναΑυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης Γεωργιανών γεωλόγων που έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες εκτιμήσεις ότι ο μύθος είναι μεν προϊόν της πλούσιας φαντασίας των αρχαίων Ελλήνων, ωστόσο έχει ρίζες σε ιστορικά δεδομένα.

Σύμφωνα με τη βρετανική «Daily Mail», ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον γεωλόγο δρα Αβνταντίλ Οκροστσβαρίτζε από το Ινστιτούτο Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου Ίλια της Τυφλίδας, πραγματοποίησε εκτεταμένη έρευνα για τα αποθέματα χρυσού στην ορεινή περιοχή Σβανέτι της βορειοδυτικής Γεωργίας, που αποτελούσε μέρος του αρχαίου πλούσιου βασιλείου της Κολχίδας (σ.σ.: την πατρίδα της μυθικής Μήδειας που ιστορικά υπήρξε από τον 6ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ. Μέχρι σήμερα παραμένει διαφιλονικούμενη η ακριβής επικράτεια του εν λόγω βασιλείου). 

Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο διεθνές γεωλογικό περιοδικό «Quaternary International».

Ειδικότερα, η μελέτη άνω των 1.000 δειγμάτων του εδάφους, με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, έδειξε ότι η εν λόγω περιοχή ήταν και παραμένει σήμερα πλούσια σε κοιτάσματα χρυσού. Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, οι αρχαίοι χωρικοί χρησιμοποιούσαν προβιές για να μαζέψουν τα ψήγματα χρυσού από τα ποτάμια στην περιοχή τους. Τα δέρματα τοποθετούνταν στην κοίτη του ποταμιού, παγιδεύοντας πάνω του τα κομματάκια του πολύτιμου μετάλλου.

Ο χάρτης του βασιλείου της Κολχίδας

Έτσι, πιθανότατα προέκυψε η εικόνα ενός δέρματος διάσπαρτου με χρυσάφι, που τελικά οδήγησε στον μύθο του χρυσόμαλλου δέρατος. Οι Γεωργιανοί γεωλόγοι πιθανολογούν ότι η εκστρατεία του Ιάσονα και των Αργοναυτών του ήταν ένα πραγματικό συμβάν, που είχε ως κίνητρο την επιθυμία των Ελλήνων να μάθουν περισσότερα για τον χρυσό εκείνης της περιοχής και για την ειδική τεχνική των ντόπιων να τον συλλέγουν με τη βοήθεια δερμάτων ζώων.

Η «Αργώ» και το ταξίδι της, που έγινε πριν από τον Τρωικό πόλεμο, περιγράφεται από τον Όμηρο στην «Οδύσσεια» και από τον Ευριπίδη στη «Μήδεια», ενώ υπάρχουν διάφορες εκδοχές του μύθου που έχουν διασωθεί από την αρχαιότητα. Οι ιστορικοί έχουν κατά καιρούς δώσει διάφορες εξηγήσεις για το τι μπορεί να συμβόλιζε το περίφημο χρυσόμαλλο δέρας.

Τα σημερινά κοιτάσματα χρυσού στην περιοχή

Η περιοχή Σβανέτι

Οι Γεωργιανοί ερευνητές ανέφεραν ότι η υπόθεσή τους ενισχύεται από το γεγονός πως στο Σβανέτι (Κολχίδα) έχουν ανακαλυφθεί διάφορα χρυσά αντικείμενα, όπως ένας μοναδικός χρυσός λέων, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής είχαν προχωρημένες γνώσεις μεταλλουργίας.

«Η εξόρυξη και η καλλιτεχνική επεξεργασία του χρυσού βρισκόταν σε πολύ υψηλό επίπεδο, από πολύ νωρίς στην ιστορία των αρχαίων γεωργιανών βασιλείων. H μελέτη μας δείχνει ότι τα αποθέματα χρυσού στις αμμώδεις κοίτες των ποταμών αυτής της περιοχής είναι αρκετά μεγάλα για να δικαιολογήσουν τη δημιουργία αυτών των μύθων», δήλωσε ο Αβνταντίλ Οκροστσβαρίτζε.

Όπως είπε, τα ποτάμια της περιοχής συνεχίζουν και σήμερα να κατεβάζουν ψήγματα χρυσού από τα βουνά. Μερικοί ντόπιοι, μάλιστα, χρησιμοποιούν ακόμη την παραδοσιακή μέθοδο απόκτησης του χρυσού με τη βοήθεια δερμάτων. Το μόνο που λείπει από την εικόνα είναι ο Ιάσων και οι Αργοναύτες του...

πηγή-anekshghta

Διαβάστε περισσότερα... »

Το εφήμερο της ζωής....

Κάποτε μπροστά στην πύλη του ανακτόρου εμφανίστηκε ένας ζητιάνος - σούφι. 

Κανένας δεν τόλμησε να τον σταματήσει και εκείνος κατευθύνθηκε στον θρόνο που στρογγυλοκαθόταν ο βασιλιάς Ιμπραγκίμ μπεν-Άνταν.

- Τι θέλεις; Τον ρώτησε αυστηρά ο βασιλιάς.

– Θέλω μια θέση για να διανυκτερεύσω στο χάνι σου.

– Εδώ δεν είναι χάνι, είναι το παλάτι μου, είπε προσβεβλημένος ο Βασιλιάς.

– Μήπως μπορείς να μου πεις ποιος ήταν ιδιοκτήτης αυτού του παλατιού πριν από εσένα:

– Ο πατέρας μου, που πέθανε είπε με απορία ο μεγάλος Βασιλιάς.

– Και ποιος ήταν νοικοκύρης πριν τον πατέρα σου;

– Ο παππούς μου, αλλά και αυτός είναι πεθαμένος απάντησε ο Βασιλιάς.

– Δηλαδή, σ’ αυτό το μέρος οι άνθρωποι σταματάνε για κάποιο μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα για να συνεχίζουν την άλλη μέρα τον δρόμο τους…. Δεν άκουσα καλά, ή μήπως κάνω λάθος, εσύ δεν ήσουνα εκείνος που είπε πως δεν είναι χάνι;

Αλιευθέν από εδώ

πηγή-mythagogia

Διαβάστε περισσότερα... »

Το Άστρο της Βηθλεέμ, στο φως νέων ανακαλύψεων στην αστρονομία

Ο καναδός αστροφυσικός Dr. Hugh Ross θεωρεί πως οι φετινές ανακαλύψεις στην αστρονομία, υποστηρίζουν τη θεωρία του. Το Άστρο που οδήγησε τους Μάγους στο Χριστό ενδέχεται να είναι καινοφανής αστέρας. Στην ιστοσελίδα του Reasons to Believe ο Ross γράφει:

Το άστρο που εμφανίστηκε στους Μάγους - ένδειξη της υπόσχεσης της άφιξης του Μεσσία και προτροπή για προσκύνημα στην Ιουδαία - έχει προκαλέσει αρκετές εικασίες [1]. 

Οι Μάγοι είδαν το ίδιο αστέρι να επανεμφανίζεται ένα με δύο χρόνια αφού το είχαν πρωτοδεί, στο σύντομο ταξίδι τους μεταξύ Ιερουσαλήμ και Βηθλεέμ, μετά από τις συνομιλίες τους με τον βασιλιά Ηρώδη και τους αυλικούς του. 

Το αστρικό αυτό συμβάν δεν καταγράφεται πουθενά αλλού στην αρχαία λογοτεχνία, γι' αυτό πρέπει αφ' ενός να ήταν αρκετά δραματικό για να τραβήξει την προσοχή των προσεκτικών Μάγων, αφ' ετέρου δε να ήταν αρκετά διακριτικό ώστε να μη προκαλέσει την προσοχή των υπόλοιπων αστρονόμων και αστρολόγων της εποχής. Το ερώτημα είναι τι είδους ουράνιο γεγονός ή αντικείμενο ταιριάζει στηνπεριγραφή του Κατά Ματθαίον Ευαγγελίου;

Όπως ανέφερα σε προηγούμενο άρθρο μου, το καλύτερο είναι να είναιδιστακτικός κανείς σχετικά με τις εξηγήσεις για το άστρο της Βηθλεέμ. Το δεύτερο κεφάλαιο του Κατά Ματθαίον μας δίνει μερικές και ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες. Η λέξη που χρησιμοποιείται στο ελληνικό πρωτότυπο, "αστήρ", μπορεί να σημαίνει πολλά και διάφορα αστρονομικά σώματα, συμπεριλαμβανομένων άστρων,πλανητών, κομητών, αστεροειδών ή μετεωριτών [2]. 

Ευτυχώς, πρόσφατεςανακαλύψεις που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά "Astronomy and Astrophysics" και "Astrophysical Journal" ρίχνουν νέο φως στις πιθανές εξηγήσεις για το άστρο των Χριστουγέννων.

Οι περισσότερες εξηγήσεις για το Άστρο αφορούν το φαινόμενο σύζευξης δύοουράνιων αντικειμένων, π.χ. δύο φωτεινών πλανητών ή ενός φωτεινού πλανήτημε τη σελήνη ή και ενός φωτεινού πλανήτη με ένα λαμπρό αστέρι, να εμφανίζονταικοντά-κοντά στον ουρανό. Το πρόβλημα είναι, πως αντικείμενα σε σύζευξη συνήθως παραμένουν διακριτά, ως δύο διακριτά σώματα δηλαδή, αλλά το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο μιλάει για "αστέρα" στον ενικό. 

Απ' όλες τις συζεύξεις που έλαβαν χώρα εντός του χρονικού πλαισίου των πέντε ετών, από το 5 π.Χ. (την πλέον ευνοούμενη για τη γέννηση του Χριστού ημερομηνία από τους μελετητές),μόνο η σύζευξη της Αφροδίτης και του Δία (στις 17 Ιουνίου 2 π.Χ.) έφεραν τα δύο ουράνια αντικείμενα αρκετά κοντά έτσι ώστε να εμφανιστούν ως ενιαίο αντικείμενο. 

Ωστόσο, αυτή η σύζευξη διήρκεσε μόλις μία ώρα και ήταν ορατή ως ενιαίο αντικείμενο μόνο στην Αμερική και τη νότια και δυτική Αφρική [3]. Ακόμη περισσότερο, η σύνδεση αυτή έλαβε χώρα μετά το θάνατο του βασιλιά Ηρώδη, πράγμα το οποίο τοποθετεί την παρατήρηση των Μάγων πολύ αργά.

Άλλοι έχουν υποθέσει πως επρόκειτο είτε για λαμπρό κομήτη είτε για υπερκαινοφανή αστέρα (σουπερνόβα). Αλλά, αν επρόκειτο για κάτι τέτοιο δεν θα είχε σημειωθεί από τους μελετητές της Κίνας, της Ινδίας, της Αιγύπτου, της Ελλάδας ή της Ρώμης; Ειδικά φαινόμενα όπως είναι οι κομήτες και οι υπερκαινοφανείς αστέρες.   

Άλλωστε δεν θα ταίριαζε με την περιγραφή του Ματθαίου πως το αστέρι πέρασε σχεδόν απαρατήρητο από τους άλλους, εκτός από τους Μάγους. Επίσης, είναι γνωστό ότι φαινόμενα όπως οι κομήτες, τα αστεροειδή, και φωτεινοί μετεωρίτες δεν επανεμφανίζονται ένα-δύο χρόνια αργότερα, με την ίδια εικόνα και στην ίδια θέση στον ουρανό.

Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που υποστηρίζουν πως επρόκειτο για υπερφυσικής προέλευσης φαινόμενο, για άγγελο ή για την σεκινά, τη δόξα του Θεού. Τοκείμενό μας, ωστόσο, δεν φαίνεται να υποστηρίζει ένα τέτοιο συμπέρασμα. Αντέτοιου είδους θεωρίες μπορεί να είναι δημοφιλείς, πατούν ωστόσο σε μη στέρεο έδαφος, γι' αυτό και προτείνω μια άλλη δυνατότητα η οποία στέκει τόσοεπιστημονικά όσο και βιβλικά.

Ακόμη και πριν πιστέψω στον Χριστό, το Χριστουγεννιάτικο Άστρο είχε γοητεία επάνω μου. Όταν ήμουν διευθυντής παρατηρήσεων στην ομάδα του Βανκούβερτης Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας του Καναδά, έδωσα μια διάλεξη σχετικά μετο Άστρο της Βηθλεέμ στην οποία υποστήριζα ότι το άστρο ήταν έναςεπαναλαμβανόμενος καινοφανής αστέρας (νόβα). Φωτεινοί καινοφανείς αστέρεςείναι αρκετά σπάνιοι για να τραβήξουν την προσοχή των Μάγων (που, όπως φαίνεται, περίμεναν ένα σημάδι). 

Έχουν όμως αρκετά εξασθενημένη φωτεινότητα για να διαφύγουν την προσοχή των άλλων παρατηρητών. Σε αντίθεση με τους υπερκαινοφανείς αστέρες, καινοφανείς αστέρες μπορεί να εκραγούν πολλαπλώς. Ο αστέρας Λευκός Νάνος συσσωρεύει επί αρκετό χρόνο μάζα από έναν άλλο αστέρα, τον Κόκκινο Γίγα, που τον συνοδεύει, μέχρις ότου υποβληθεί σε έκρηξη όπου η φωτεινότητα του όλου συστήματος αυξάνεται κατά αρκετές εκατοντάδες φορές. Κάποια απ' αυτά τα συστήματα Λευκός Νάνος-Ερυθρός Γίγανταςυπόκεινται σε πολλαπλές εκρήξεις.

Υπήρχε όμως ένα απροσδόκητο εμπόδιο στην υπόθεση μου. Όλες οι επαναλαμβανόμενες εκρήξεις σε καινοφανείς αστέρες που οι αστρονόμοι είχαν παρατηρήσει μέχρι πρότινος δεν είχαν ρυθμό επανάληψης μικρότερο από τα 10 χρόνια, οι περισσότερες απ' αυτές μάλιστα συνέβαιναν μέχρι και έναν αιώνα μετά!

Παρ' όλα αυτά, ως αστρονόμος, πίστευα πως ήταν επαρκώς δυνατή η επανάληψη έκρηξης ενός καινοφανούς αστέρα σε μικρότερο διάστημα από δύο χρόνια και είχα μάλιστα κολλήσει σ' αυτή την εξήγηση, αν και έκανα και μια άλλη υπόθεση περί κατακλυσμικών μεταβλητών αστέρων [4].

Φέτος, μια νέα έρευνα έδωσε συναρπαστική επικύρωση στην ιδέα επαναλαμβανόμενης έκρηξης καινοφανών αστέρων μικρής περιόδου. Οι αστρονόμοι παρατήρησαν έκρηξη του καινοφανούς αστέρα M31N 2008-12aεπαναλαμβανόμενη εντός ενός έτους, μόνο [5]. 

Μετά από την ανακάλυψη αυτή,μια ομάδα τεσσάρων αστρονόμων απέδειξε πως ένα ορισμένο είδος Λευκού Νάνου εμφάνισε επαναλαμβανόμενες εκρήξεις καινοφανούς αστέρα σε σύντομη περίοδο δύο μηνών [6]. 

Ο ρυθμός περιστροφής ενός τέτοιου Λευκού Νάνου θαέπρεπε να είναι κοντά στο μηδέν και η μάζα του να είναι 1,38 φορές η μάζα του Ήλιου. Συνεπώς, θα έπρεπε να συσσωρεύει μάζα από έναν συνοδό αστέρα με ποσοστό προσαύξησης 0,00000036 της ηλιακής μάζας ανά έτος. Η ομάδα απέδειξε ότι για ενός έτους περίοδο έκρηξης καινοφανούς αστέρα απαιτείται ο Λευκός Νάνος να έχει μάζα 1,30 φορές (30 % επιπλέον δηλαδή) της ηλιακής μάζας, με το ποσοστό προσαύξησης 0,00000015 ηλιακές μάζες ανά έτος. 

Αν και σπάνια στον Γαλαξία μας, τέτοιου είδους υψηλής μάζας, υψηλής συσσωρευτικότητας Λευκοί Νάνοι αναμένεται να υπάρχουν σε επαρκείς αριθμούς έτσι ώστε να δίνουν αξιοπιστία στην υπόθεση ύπαρξης ενός Άστρου της Βηθλεέμ.

Ως Χριστιανοί μπορούμε συνεπώς να αποδεχόμαστε το χριστουγεννιάτικο αστέρι ως σημάδι που οδήγησε τους Μάγους στον Μεσσία που φέρνει Φως και Ελπίδα σ' έναν σκοτεινό και κουρασμένο κόσμο.

[1] Βλ. π.χ. Mark Kidger, The Star of Bethlehem: An Astronomer’s View (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1999). Courtney Roberts, The Star of the Magi: The Mystery That Heralded the Coming of Christ (Pompton Plains, NJ: New Page Books, 2007). και Michael R. Molnar, The Star of Bethlehem: The Legacy of the Magi (Piscataway, NJ: Rutgers University Press, 2013) για να αναφέρω μόνο λίγα.Το Star of Bethlehem (2009) σε διασκευή του Frederick Larson είναιμπεστσέλλερ DVD στο θέμα αυτό.

[2] Joseph Henry Thayer, A Greek-English Lexicon of the New Testament (Grand Rapids, MI: Baker, 1977): σ. 81–82.

[3] "A Christmas Near Occultation – Venus and Jupiter, June 17, 2 BC,” (21Νοεμβρίου 2014), http://www.nature1st.net/bogan/astro/occultations/2bcocclt.htm.

[4] Ένας κατακλυσμικός μεταβλητός αστέρας εντείνει την φωτεινότητά του εκατό φορές και πλέον, για μικρό μόνο χρονικό διάστημα. Οι αστρονόμοι έχουν παρατηρήσει αρκετά φαινόμενα κατακλυσμικών μεταβλητών αστέρων όπου διαδοχικές εντάσεις φωτεινότητας εναλλάσσονται εντός δύο ετών το πολύ, όμως οικατακλυσμικές αυτές μεταβολές σπάνια συμβαίνουν στο ίδιο επίπεδο φωτεινότητας.

[5] M. J. Darnley et al., “A Remarkable Recurrent Nova in M31 – The OpticalObservations,” Astronomy and Astrophysics 563 (Μάρτιος 2014): L9; M. Henze etal., “A Remarkable Recurrent Nova in M31 – The X-Ray Observations,” Astronomyand Astrophysics 563 (March 2014): L8; Sumin Tang et al., “An Accreting WhiteDwarf Near the Chandrasekhar Limit in the Andromeda Galaxy,” AstrophysicalJournal 786 (1 Μαΐου 2014): σ. 61.

[6] Mariko Kato et al., “Shortest Recurrence Periods of Novae,” Astrophysical Journal 793 (1 Οκτωβρίου 2014): σ. 136.

πηγή-efilos

Διαβάστε περισσότερα... »

Το γράμμα Λάμδα...

Ο Φιλόσοφος ισχυριζόταν πως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν πως ζούν, όχι στον Πραγματικό Κόσμο, αλλά σε αυτόν που δημιούργησε ο νούς τους.

Ένας φίλος του επιστήμονας όμως διαφωνούσε μαζί του.

Ο Φιλόσοφος τότε τοποθέτησε στο χώμα δυο μικρές βέργες σε μορφή του γράμματός «Λ» και ρώτησε:

– Τι βλέπεις εδώ;

– Το γράμμα «Λάμδα», είπε ο επιστήμονας.

– Αυτήν την απάντηση περίμενα είπε ο Φιλόσοφος, στη φύση δεν υπάρχει γράμμα «Λάμδα»! Αυτό το σύμβολο είναι ανθρώπινη επινόηση των Ελλήνων και υπάρχει μόνο στο νου σου. Στην πραγματικότητα εδώ υπάρχουν μόνο δυο μικρές βέργες!

πηγή-xletsos-basilhs

Διαβάστε περισσότερα... »

Το λουλούδι της ειλικρίνειας...

Στα πολύ παλιά χρόνια ένας πρίγκιπας στην Κίνα, επρόκειτο να στεφθεί αυτοκράτορας της χώρας. Όμως για να γίνει η στέψη έπρεπε, σύμφωνα με το νόμο, να είναι παντρεμένος.

Έτσι, αποφάσισε να διοργανώσει ένα διαγωνισμό ανάμεσα στις δεσποινίδες της αυλής, για να επιλέξει εκείνη που ήταν άξια να γίνει σύζυγός του. Την επόμενη μέρα, ο πρίγκιπας ανακοίνωσε ότι θα δεχόταν όλες τις υποψήφιες, σε ειδική τελετή, να τις ενημερώσει σχετικά με το διαγωνισμό.

Μια ηλικιωμένη γυναίκα, εργαζόμενη στο παλάτι ως καθαρίστηρια για πολλά χρόνια, τα άκουσε όλα αυτά και αισθάνθηκε μια μικρή θλίψη, γιατί ήξερε πως η νεαρή κόρη της έτρεφε ένα αίσθημα βαθιάς αγάπης για τον πρίγκιπα.

Όταν έφτασε στο σπίτι της, είπε τα νέα στην κόρη της και ξαφνίαστηκε όταν την άκουσε να λέει πως σκόπευε να παρευρεθεί στην τελετή. Τότε της είπε:

- "Κόρη μου, τι πας να κάνεις εκεί; Υπάρχουν άλλες με πλούτη και ομορφιά στην αυλή. Βγάλε από το μυαλό σου αυτή τη σκέψη, είναι καθαρή τρέλα. Πες μου, τρελάθηκες;" χωρις όμως να κατορθώσει να την μεταπείσει. 

Το βράδυ της τελετής ήταν στο παλάτι τα πιο ωραία και πλούσια κορίτσια της αυλής, φορόντας τα μεταξωτά τους φορέματα και τα πιο ακριβά τους κοσμήματα. 

Κάποια στιγμή εμφανίστηκε ο πρίγκιπας και ανακοίνωσε: 

- "Θα δώσω, σε κάθε μια από σάς, ένα σπόρο. Όποια από σάς, μέσα σε έξι μήνες, μου φέρει το πιο όμορφο λουλούδι, θα επιλεγεί για σύζυγός μου και μελλοντική αυτοκράτειρα της Κίνας". 

Η πρόταση του πρίγκιπα ήταν σε απόλυτη συμφωνία με τις βαθιές παραδόσεις του λαού του, που έδινε μεγάλη αξία στη γνώση της καλλιέργειας της γής.

Ο καιρός περνούσε. Η φτωχή νέα ήξερε από καλλιέργεια και κηπουρική και έβαζε όλη της την προσοχή, την υπομονή και την τρυφερότητα στο σπόρο της. Ήξερε, πως αν η ομορφιά του λουλουδιού της έφτανε στο ίδιο ύψος με την αγάπη της για τον πρίγκιπα, δεν θα χρειαζόταν να ανησυχεί για το αποτέλεσμα του διαγωνισμού.

Όμως, πέρασαν τρεις μήνες και ο σπόρος δεν έχει ακόμη βλαστήσει, παρόλο που η κοπέλα προσπάθησε τα πάντα, χρησιμοποιώντας όλες τις μεθόδους που ήξερε. Μέρα με τη μέρα έβλεπε το όνειρό της να απομακρύνεται, αλλά ένοιωθε την αγάπη της πιο βαθιά. Οι μήνες όμως περνούσαν και τίποτα δεν φύτρωνε.

Την καθορισμένη μέρα η φτωχή νέα πήγε στο παλάτι με τη γλάστρα της άδεια. Όλες οι κοπέλες ήταν εκεί με γλάστρες, που είχαν υπέροχα λουλούδια σε διάφορα χρώματα και σχήματα, το ένα πιο όμορφο από το άλλο. 

Η πολυαναμενόμενη στιγμή φτάνει. Ο πρίγκιπας παρατηρεί με πολύ προσοχή κάθε ένα από τα κορίτσια, που κρατούσαν περήφανες η κάθε μια τη γλάστρα της με το όμορφο λουλούδι της.

Αφού πέρασε μπροστά από κάθε κοπέλα, ο πρίγκιπας ανακοινώνει το αποτέλεσμα:

Νικήτρια του διαγωνισμού ήταν η κόρη της φτωχής, με την άδεια γλάστρα. Αυτή θα γινόταν σύζυγός του.

Όλοι οι παρόντες ήταν όχι μόνον έκπληκτοι, αλλά ένοιωθαν και προσβεβλημένοι με την επίλογή του πρίγκιπα. Κανείς δεν είχε καταλάβει γιατί αυτή η κοπέλα που δεν κατάφερε να καλλιεργήσει το σπόρο της ήταν η νικήτρια.

Τότε, ο πρίγκιπας ήρεμα τους εξηγεί:

- "Η νέα αυτή είναι η μόνη άξια να γίνει σύζυγός μου και αυτοκράτειρα, γιατί ήταν η μόνη που καλλιέργησε και έφερε εδώ το λουλούδι της ειλικρίνειας. 

Οι σπόροι που σας μοίρασα ήταν όλοι στείροι". !!

Από το κανάλι μου στο YouTube.

πηγή-mythagogia

Διαβάστε περισσότερα... »

Η Αγία Βαρβάρα και μερικά απο τα θαύματά της

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τῆς Τριάδος τὴν δόξαν ἀνακηρύττουσα, ἐν τῷ λουτρῷ τρεῖς θυρίδας ὑπεσημήνω σοφῶς, κοινωνίαν πατρικὴν λιποῦσα πάνσεμνε, ὅθεν ἠγώνισαι λαμπρῶς, ὡς παρθένος εὐκλεής, Βαρβάρα Μεγαλομάρτυς. Ἀλλὰ μὴ παύση πρεσβεύειν, ἐλεηθήναι τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν.

πηγή-enakathemera

πηγή

Νέα θαύματα της Αγίας Βαρβάρας

Στον συνοικισμό Αγίας Βαρβάρας Αιγάλεω των Αθηνών υπάρχει Ιερός Ναός αφιερωμένος στο όνομα της Αγίας. Στο σημείο του ναού όπου στεγάζεται το Άγιο Βήμα βρίσκεται ένα παλαιό μικρό Εκκλησάκι. Έχει πλάτος 3 μέτρα, μήκος 3, 80 και ύψος 4. Το στέγασμά του είναι θολωτό και το κοσμούν τοιχογραφίες.

Το Εκκλησάκι αυτό είναι το λείψανο παλαιάς Μονής που διαλύθηκε. Η ημερομηνία της τοιχογράφησης είναι 26 Ιουνίου 1774.

Κανένας όμως δεν μπόρεσε μέχρι στιγμής να μας βεβαιώσει εάν η τοιχογραφία εκείνη έγινε όταν κτίστηκε το εκκλησάκι, ή αργότερα σε κάποια επιδιόρθωση, όπως και το πιθανότερο…

Το όνειρο του τσοπάνη

Το εκκλησάκι αυτό, προ ετών, κατά το μεγαλύτερο μέρος δεν φαινόταν καθόλου. Ήταν χωμένο στη γη. Το χρησιμοποιούσαν δε οι τσοπάνοι σαν μαντρί και στάνη για τα ζώα τους.

Γύρω στα 1900 κάποιος τσοπάνος, που είχε σαν στάβλο το εκκλησάκι εκείνο, είδε στον ύπνο του μια ωραία νέα, οποία του είπε, ότι ο τόπος που μάντρωνε τα ζώα του είναι δικός της. Του είπε ακόμα, ότι πρέπει να σταματήσει και αυτός και οποιοσδήποτε άλλος να ασεβούν στον τόπο αυτό.

Ο τσοπάνος ξύπνησε, αλλά δεν έδωσε μεγάλη προσοχή στο όνειρο.

Συνέβηκε όμως το έξης αξιοπερίεργο. Κάθε μέρα ψοφούσε και ένα από τα πρόβατα του βοσκού εκείνου. Και δεν μπορούσε να καταλάβει τι έφταιγε γι’ αυτό. Τότε, του παρουσιάζεται η ωραία Παρθένος στον ύπνο του για δεύτερη φορά και του λέγει:

-«Αύριο μόλις δεις δυο άτομα, που θα έρθουν έδώ μαζί, να τα καλέσεις και να σκάψετε στο δεξιό μέρος της εισόδου, στο εκκλησάκι». Και τότε έδειξε στον ύπνο ακριβώς το σημείο εκείνο.

Την άλλη μέρα συναντάει ό βοσκός εκεί κοντά στο εκκλησάκι, δυο γυναίκες από τον Πειραιά, που μαζεύανε χόρτα. Ήταν η Μαριγώ Κούλα και η Αγγελική Κ. Τσαματζή. Τις πλησίασε και τις ανέφερε την παραγγελία της ωραίας Παρθένου όπως του την έδωσε στον ύπνο του. Οι γυναίκες σταυροκοπήθηκαν και δέχτηκαν πρόθυμα να βοηθήσουν.

Άρχισαν λοιπόν και οι τρεις να σκάβουν. Από το σκάψιμο εκείνο – γεγονός αξιοθαύμαστο, αποκαλύφθηκε μία μικρή εικόνα, ύψους 37 εκατοστών και πλάτους 26, η λεγόμενη «Εικών της Βέλλα».

Το γεγονός αυτό μαθεύτηκε στον Πειραιά και στην Αθήνα. Η πίστη των Χριστιανών ζωογονήθηκε…

Η εικόνα αυτή βρίσκεται σήμερα επιχρυσωμένη στην αριστερή πλευρά του μεσαίου κλίτους του ναού της Άγιας Βαρβάρας.

Η παράλυτη παίζει πιάνο

Δεν έλειψαν ποτέ τα ζωντανά σύγχρονα θαύματα των Αγίων και μαρτύρων της Εκκλησίας μας.

Η νεαρή Σοφία Βέλλα έπασχε από μία σοβαρή αρρώστια. Το δεξί της χέρι ήταν παράλυτο. Οι γιατροί στους όποιους την πήγανε οι γονείς της, σήκωσαν ψηλά τα χέρια. Δεν μπορούσαν να την θεραπεύσουν.

Στις 14 Φεβρουαρίου του 1899 όμως και ενώ η νύχτα είχε πέσει βαθειά στην Αθήνα, η νεαρή κοπέλα είδε στον ύπνο της μία ωραία παρθένα να μπαίνει στο δωμάτιο της και να λέγει:

-«Αύριο πρωί- πρωί να σηκωθείς και να παίξεις πιάνο!»

-«Μα πώς να παίξω; Δεν βλέπεις το χέρι μου, που είναι παράλυτο»; Είπε αυτή στο όνειρό της.

-«Είμαι η Αγία Βαρβάρα!». Είπε τότε η ωραία νέα και εξαφανίστηκε.

Το πρωί της 15ης Φεβρουαρίου, σηκώθηκε η Σοφία χαρούμενη. Το χέρι της δεν ήταν πλέον ξερό και ακίνητο. Είχε μέσα του ρυθμό και ζεστασιά. Έτρεξε τότε αμέσως η νέα και άρχισε να παίζει πιάνο. Άκουσαν οι γονείς της το επιδέξιο παίξιμο του πιάνου και πήγαν στο διπλανό δωμάτιο να δουν. Και ώ του θαύματος! Είδαν, ότι ή κόρη τους ήταν τελείως καλά. Το θαύμα έγινε γνωστό παντού. 

Οι γονείς της από ευγνωμοσύνη προς την Αγία κατασκεύασαν χρυσό χέρι και το τοποθέτησαν κοντά στη θαυματουργό εικόνα της. Έτσι το όνομα της οικογένειας Βέλλα, συνδέθηκε με την θαυματουργή εικόνα. 

Το θαύμα αυτό υπενθυμίζεται στους πιστούς και με μία σημείωση, που βρίσκεται στο εικονοστάσι και γράφει: «Σοφία Λ. Βέλλα. Εξ ανιάτου υδράθμου πάσχουσα, κατ’ όναρ δε τη 14η Φεβρουαρίου 1899 ιαθείσα παρά της Αγίας, το εικονοστάσιο συν τη κανδήλα και περιφράγματι ευσεβώς ανέθηκεν».

( Από το βιβλίο : Η Αγία Βαρβάρα, Εκδ. Ένθεος βίος).

πηγή-diakonima.gr

Διαβάστε περισσότερα... »

Πώς θα καταλάβετε αν ένα αιθέριο έλαιο είναι νοθευμένο

Τα αιθέρια έλαια είναι πολύτιμοι αρωγοί στη φροντίδα του σώματος, τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά.

Οι ευεργετικές τους ιδιότητες είναι ξακουστές και ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι τα αναζητούν για συγκεκριμένους σκοπούς υγείας, ή απλά καλύτερης και πιο υγιούς εξωτερικής εμφάνισης (μαλλιά, νύχια δέρμα κλπ).

Επειδή, ωστόσο, τα αιθέρια έλαια είναι ένα κατά κανόνα ακριβό προϊόν, υπάρχουν πολλοί επιτήδειοι που εκμεταλλεύονται την άγνοια του αγοραστικού κοινού και τα αναμιγνύουν με άλλα, φτηνά έλαια για λόγους κερδοσκοπίας.

Δείτε πώς μπορείτε να καταλάβετε αν ένα αιθέριο έλαιο είναι νοθευμένο

Όψη

Τα αιθέρια έλαια δεν αναμιγνύονται με το νερό, όπως και το κλασικό λάδι. Και, όπως αποδεικνύεται, αυτή η ιδιότητά τους είναι βολική για τον εντοπισμό τυχόν νοθευμένων αιθέριων ελαίων με άλλα λάδια από σπόρους, φυτικά έλαια ή άλλα πρόσθετα.

Το τεστ: Τοποθετήστε μια σταγόνα σε λευκό χαρτί εκτυπωτή και αφήστε την να στεγνώσει. Αν αφήσει ένα ελαιώδες δαχτυλίδι, δεν είναι ένα καθαρό αιθέριο έλαιο.

Οι εξαιρέσεις: Αιθέρια έλαια όπως το σανταλόξυλο, το vetiver, το γερμανικό χαμομήλι, το πατσουλί και έλαια, τα οποία είναι βαρύτερα και βαθύτερα στο χρώμα.

Κόστος

Τα αιθέρια έλαια είναι σχεδόν αναπόφευκτα ακριβά. Μπορεί να χρειαστεί ένα ολόκληρο δωμάτιο από πρώτη ύλη (λουλούδια, φυτά κλπ) για να πάρουμε ένα μπουκαλάκι από αιθέριο έλαιο και όσο πιο σπάνια είναι αυτή η πρώτη ύλη, τόσο πιο ακριβό είναι το έλαιο.

Ορισμένα έλαια, όπως αυτά από λεβάντα, δεντρολίβανο και πορτοκάλι μπορεί να είναι πιο φτηνά επειδή οι πρώτες ύλες υπάρχουν σε αφθονία. Αλλά, έλαια όπως το τριαντάφυλλο και το γιασεμί είναι πάντα ακριβά.

Προσοχή στην ετικέτα

Βεβαιωθείτε ότι η λατινική ονομασία του φυτού/λουλουδιού από το οποίο προέρχεται το προϊόν αναγράφεται στο μπουκάλι. Αν αναγράφεται μόνο η κοινή ονομασία (πχ "αιθέριο έλαιο λεβάντας") είναι πιθανό να πρόκειται για μη-αυθεντικό προϊόν. Το "έλαιο λεβάντας" σημαίνει απλά ότι είναι ένα έλαιο με άρωμα λεβάντας. Μπορεί πράγματι να περιέχει και έλαιο λεβάντας, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι δεν περιέχει άλλες ουσίες.

Το μπουκαλάκι

Όλα τα αιθέρια έλαια πρέπει να φυλάγονται σε γυάλινο μπουκάλι, επειδή οι πολύ ισχυρές χημικές ενώσεις τους μπορεί να αντιδράσουν με το πλαστικό και να το διαβρώσουν. 

Επίσης το γυαλί πρέπει να είναι σκούρο μπλε ή σκούρο κίτρινο για να προστατεύει το έλαιο από την υπεριώδη ακτινοβολία. Σημαντικό ρόλο παίζει και η θερμοκρασία. Τα αιθέρια έλαια πρέπει να τα αγοράζετε (και να τα φυλάσσετε) από μέρη που είναι σκιερά και δροσερά.

Υφή

Βάλτε μια σταγόνα κανονικού λαδιού (π.χ. ελαιόλαδο) στα δάχτυλα του ενός χεριού και μια σταγόνα αιθέριου ελαίου στο άλλο. Τρίψτε τα δάχτυλά σας για να νιώσετε τις διαφορές και τις ομοιότητες στην υφή των δύο προϊόντων. Τα αιθέρια έλαια προκαλούν λίπανση στο χέρι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τα νιώθετε το ίδιο "παχιά" και λιπαρά.

Οι εξαιρέσεις: Όπως και στην όψη, έτσι και στην υφή, αιθέρια έλαια όπως το σανταλόξυλο, το vetiver, το γερμανικό χαμομήλι, το πατσουλί και έλαια τα οποία είναι βαρύτερα και βαθύτερα στο χρώμα, μοιάζουν περισσότερο με κανονικό λάδι.

πηγή-zoomblog.org

Διαβάστε περισσότερα... »

Ο στόχος και η συνεργασία

​

Όταν έχετε έναν ισχυρό στόχο, λαμβάνετε αυτόματα συνεργασία από τους άλλους.

Όταν αναλαμβάνετε ένα έργο, ελέγξτε αν είστε σε θέση να λάβετε συνεργασία από τους άλλους. Εάν όχι, ελέγξτε τη δύναμη του στόχου σας. Όσο ισχυρότερος είναι ο στόχος σας, τόσο θα βρίσκετε άλλους που έρχονται για να σας βοηθήσουν να εκπληρώσετε το στόχο σας.

Λύση: Κάθε πρωί υπενθυμίστε στον εαυτό σας το στόχο που πρέπει να επιτευχθεί. Κάντε μια λίστα διανοητικά με τους λόγους για τους οποίους η εκπλήρωση αυτού του στόχου είναι σημαντική για εσάς. Αυτό θα βοηθήσει περαιτέρω στην ενίσχυση του στόχου.

πηγή-truthandspirituality

Διαβάστε περισσότερα... »

Αγία Βαρβάρα η προστάτιδα του Ελληνικού Πυροβολικού

Η Αγία Βαρβάρα έζησε και μαρτύρησε επί Αυτοκράτορα Μαξιμιανού. Η μνήμη της τιμάται στις 4 Δεκεμβρίου από την Εκκλησία μας.

Το 1829 καθιερώθηκε ως προστάτιδα του Ελληνικού Πυροβολικού και στις 4 Δεκεμβρίου του ιδίου χρόνου γιορτάσθηκε το γεγονός στο στρατόπεδο του μόλις συγκροτιθέντος πρώτου “Τάγματος Πυροβολητών", όπως ονομάζονταν τότε, οπότε και προσφέρθηκαν στους επισκέπτες οι από τότε πατροπαράδοτοι λουκουμάδες με κονιάκ.

Το 1829, επί Καποδίστρια, οργανώνεται σε Σώμα και αποτελείται από ένα Τάγμα Πυροβολητών και ένα Λόχο Φρουριακού Πυροβολικού. Το 1843 γίνεται διάκριση σε πεδινό και ορειβατικό. Το 1853 το Τάγμα ονομάσθηκε Μοίρα Πυροβολικού. Το 1874 η Μοίρα αναπτύχθηκε σε Σύνταγμα με πυροβόλα οπισθογεμή αυλακωτά.

Και φθάνουμε στις αρχές του αιώνα μας, όπου η αποφασιστική προσπάθεια εκσυγχρονισμού και προόδου του Στρατού μας παρέχει τη μερίδα του λέοντος στο Πυροβολικό , το οποίο σήμερα είναι οργανωμένο σε Μοίρες Πεδινού, Μέσου και Βαρέως Πυροβολικού είτε ρυμουλκούμενες είτε αυτοκινούμενες και σε Αντιαεροπορικές Μοίρες κατευθυνόμενων και μη βλημάτων και εξοπλίζεται συνεχώς με καινούρια σύγχρονα πυραυλικά και αντιαεροπορικά συστήματα.

Από τότε έως και σήμερα, με την αδάμαστη θέληση των υπηρετών του, γράφει χρυσές σελίδες ένδοξης πολεμικής ιστορίας. Κάθε έπος της ιστορίας μας αποτελεί και έπος του Πυροβολικού.

Ο βρυχηθμός των πυροβόλων υπήρξε πάντοτε αποφασιστικής σημασίας για την αποτροπή ενός πολέμου. Ειδικότερα το Πυροβολικό σήμερα αισθάνεται την ανάγκη της ετοιμότητας βροντοφωνεί σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της επικράτειας, για να ακουσθεί παντού η ρητή διαβεβαίωση του προς τον Ελληνικό Λαό, χαλύβδινο τμήμα του οποίου αποτελεί, ότι τα κανόνια του βρίσκονται σε χέρια άξιων χειριστών, είναι άριστα από πάσης πλευράς και έτοιμα να γίνουν ο Κεραυνός του Έθνους ενάντια στον βέβηλο εχθρό.

πηγή-filosofia-erevna

Διαβάστε περισσότερα... »

Ποιος ήταν ο πρώτος σεφ της αρχαιότητας;

Ο φημισμένος Συρακούσιος ποιητής και φιλόσοφος του 4ου αι. π.Χ. Αρχέστρατος θεωρείται ο πατέρας της Γαστρονομίας. Ήταν ο πρώτος που αντιμετώπισε τη μαγειρική ως τέχνη και μάλιστα έγραψε το περίφημο ποίημα «Ηδυπάθεια», στο οποίο αποκαλύπτει τα μυστικά της αρχαιοελληνικής κουζίνας.

Στο έργο του αυτό κάνει εκτενείς αναφορές στο ψάρι, στα όσπρια και στο κρασί – δηλαδή στα τρόφιμα που εκτιμούσαν ιδιαίτερα οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και τα οποία χαρακτηρίζουν μέχρι σήμερα την υγιεινή ελληνική διατροφή.

Ο Αρχέστρατος ήταν αυτός που εφηύρε και τη λέξη Γαστρονομία, η οποία στην κυριολεξία σημαίνει οι κανόνες του στομαχιού (από τις λέξεις γαστήρ και νόμος). Μελέτησε λοιπόν του κανόνες περί ορέξεως και γευστικής απόλαυσης και κατέθεσε το πρώτο βιβλίο μαγειρικής τέχνης στον κόσμο.

πηγή-maiandros

Διαβάστε περισσότερα... »

Η Αγία Μεγαλομάρτυς Βαρβάρα

πηγή

Ξίφει πατὴρ θύσας σε, Μάρτυς Βαρβάρα,

Ὑπῆρξεν ἄλλος Ἀβραὰμ διαβόλου.

Βαρβάρα ἀμφὶ τετάρτῃ χερσὶ τοκῆος ἐτμήθη.

Βιογραφία

Η Αγία Βαρβάρα η Μεγαλομάρτυς εορτάζει στις 4 Δεκεμβρίου
«Που πορευθώ από του Πνεύματος σου...»

Η συνέχεια εδώ

Διαβάστε περισσότερα... »

Η Αγία Μεγαλομάρτυς Κυριακή η Αθληφόρος

Η Εκκλησία, 7 του μηνός Ιουλίου, εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη της αγίας μεγαλομάρτυρος Κυ­ριακής. 

Η αγία Κυριακή είναι από τα ιερά θύματα των τελευταίων αρχαίων διωγμών της Εκκλησίας. Μαρτύρησε στα χρόνια του Διοκλητιανού, που βασίλεψε από το 284 ως το 305. Ύστερα από λίγα χρόνια, στα 312 και 313 ο Μέγας Κωνσταντίνος με δυό Διατάγματα σταμάτησε τους διωγμούς εναντίον της Εκκλησίας. 

Οι αρχαίοι διωγμοί είναι από τις ενδοξότερες ημέρες στη ζωή της Εκκλησίας, αλλά και κάθε διωγμός, γιατί είναι αλήθεια ότι η Εκκλησία πάντα διώκεται.

Η συνέχεια, εδώ

Διαβάστε περισσότερα... »

Φιλοκαλικά Άνθη, εν μέσω πνευματικού χειμώνος και οικονομικού ψύχους!

Ο νηπτικός άνθρωπος μπορεί να κρατήσει ζεστό και ανθηρό το εσωτερικό μέρος της καρδιάς του και να είναι πραγματικό φως για τους γύρω του.

Ο νηπτικός άνθρωπος, ακόμα και μέσα στο ψύχος της γύρω μας ιδιοτέλειας και ευτέλειας, ακόμα και μέσα στην πολυπραγμοσύνη μας και τον καθημερινό εξοντωτικό πολλές φορές αγώνα επιβίωσης, μπορεί να κρατήσει ζεστό και ανθηρό το εσωτερικό μέρος της καρδιάς του και να είναι πραγματικό φως για τους γύρω του. 

Γιατί όπως λέει πάλι ο Αββάς Ησύχιος: Όπως ο άνθρωπος που ατενίζει τον ήλιο έχει το πρόσωπο του λουσμένο στο φως, έτσι είναι αδύνατο να μην φωτισθή αυτός που σκύβει συνεχώς μέσα του...

ΦΙΛΟΚΑΛΙΚΑ ΑΝΘΗ

Για να αντέξουμε το γύρω μας ψύχος:

Η θαυμαστή ωφέλεια του νου από την ησυχία είναι ότι τα αμαρτήματα, που χτυπούν στην αρχή την πόρτα του νου με την μορφή απλών λογισμών, ώστε αν γίνουν δεκτά στην σκέψη, να εξελιχθούν στην συνέχεια σε βαρειά σωματικά αμαρτήματα, όλα αυτά τα σταματά ο νους ο ασκημένος στην νήψη και δεν τα αφήνει να προσβάλλουν τον έσω άνθρωπο και να καταλήξουν σε φαύλες πράξεις, με την δύναμη και τη βοήθεια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.

Όσιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος: Προς το Θεόδουλο, λόγος περί νήψης και αρετής χωρισμένος σε 203 κεφάλαια (τα λεγόμενα αντιρρητικά και ευκτικά).

Επιμέλεια: Σοφία Ντρέκου/Αέναη επΑνάσταση

πηγή-sophia-siglitiki

Διαβάστε περισσότερα... »

Η σχετικότητα του καλού και του κακού

Μπορούμε να χαρακτηρίσουμε κάτι που συμβαίνει στη ζωή μας ως "καλό" ή "κακό". 

Η άπειρη πολυπλοκότητα της ζωής δείχνει πώς μάλλον όχι, όπως υποστήριζε ο Βρετανός φιλόσοφος Allan Watts.

Το παρακάτω βίντεο παρουσιάζει μια κινέζικη παραβολή που δείχνει με απλό τρόπο τη στωικότητα ενός κινέζου αγρότη μπροστά στις "κακοτυχίες" και τις "καλοτυχίες" της ζωής! ... 

Η σοφία στην πράξη!

πηγή-filosofoi-tou-dromou

Διαβάστε περισσότερα... »

Το θαύμα της αλυσίδας της φύσης

Ζούμε σε ένα κόσμο με άπειρες πιθανότητες! Ένα κόσμο που κάθε κίνηση μετράει, που όλα είναι μία ΕΝΟΤΗΤΑ και που ό,τι κάνουμε έχει αντίκτυπο που δεν μπορούμε να φανταστούμε. 

Αν και τα παραπάνω είναι μία θεώρηση που συναντάμε από την αρχαιότητα, η σύγχρονη επιστήμη το έχει υποστηρίξει με τη θεωρία των Fractals και το "Φαινόμενο της πεταλούδας", που απλά δηλώνει ότι μία αλλαγή, όσο ασήμαντη κι αν μας φαίνεται, μπορεί να προκαλέσει μία αλυσίδα γεγονότων και ακόμα να φέρει σημαντικές αλλαγές στη ΖΩΗ. 

Η απόδειξη παρακάτω ... 

Το θαύμα της αλυσίδας της φύσης μέσα από ένα ντοκιμαντέρ που δείχνει πώς η άφιξη μιας ομάδας λύκων στο πάρκο του Yellowstone στις ΗΠΑ, προκάλεσε αλυσιδωτές αλλαγές στη ζωή του πάρκου αλλά επίσης άλλαξε και την ροή των ποταμών. Το δίχτυ της φύσης στο μεγαλείο του!!! ... 

Και ας στοχαστούμε ώς ο άνθρωπος έχει παραβιάσει αυτή την ενότητα! 

πηγή-filosofoi-tou-dromou

Διαβάστε περισσότερα... »

Υπατία: Η γένεση και εξέλιξη ενός αντιχριστιανικού μύθου

Οράτε ακόμη εδώ κι εδώ

Πως χρησιμοποιείται η αγνή φιλόσοφος

 για να χτυπηθεί η Ορθοδοξία

Η ιστορία μιας ανιστόρητης, αντιχριστιανικής συκοφαντίας

Τους τελευταίους τρεις αιώνες, μία ανιστόρητη συκοφαντική επίθεση επαναλαμβάνεται διαρκώς, εναντίον τής Εκκλησίας και τού αγίου Κυρίλλου, με επίκεντρο τη δολοφονία τής Υπατίας. Μιας πλαστής και μυθικής Υπατίας, (ή καλύτερα πολλών πλαστών και μυθικών Υπατιών), που ελάχιστη σχέση έχουν με την αληθινή ιστορική Υπατία. 

Το ακόλουθο άρθρο τού Γιάννη Τσέντου, αφηγείται την ιστορία αυτής τής συκοφαντικής δυσφήμισης, όπου ο καθένας φτιάχνει μια «Υπατία» στα μέτρα του, με σκοπό να πολεμήσει την Εκκλησία και να στηρίξει τις αρρωστημένες (;) ιδέες του.

Η πρόσφατη κινηματογραφική ταινία με θέμα τη φιλόσοφο Υπατία και την αποτρόπαια δολοφονία της στην Αλεξάνδρεια« Agora», παραγωγή 2009 και έναρξη προβολής στην Ελλάδα 28 Ιανουαρίου 2010, ταινία τού Alejandro Αmenabar (με μία εξαιρετική Rachel Weisz στον πρωταγωνιστικό ρόλο) γέννησε σε πολλοίς πολλά και καίρια ερωτήματα: Ποια είναι αυτή η Υπατία; 

Τι είναι πάλι αυτή η νέα επίθεση ενάντια στην Εκκλησία;...(σημ ΑΡΧ... Ενάντια στον χριστιανισμό) Νέα επίθεση, καθώς φαίνεται σε πολλούς, αλλά βεβαίως κινούμενη φανερά πάνω στο παλαιό, δοκιμασμένο μοτίβο: το μοτίβο τού γκρεμίσματος των μύθων του Χριστιανισμού, το μοτίβο της αποκάλυψης της επιμελώς κρυμμένης για πολλούς αιώνες αλήθειας…

1. Η κατηγορία

Η άνανδρη δολοφονία της φιλοσόφου και μαθηματικού Υπατίας τον Μάρτιο τού 415 μ. Χ. Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μια δολοφονία στην οποία πολλοί δεν διστάζουν να εμπλέξουν ακόμη και τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Κύριλλο, που στην καλύτερη περίπτωση εμφανίζεται ως ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας, έχει αποτελέσει σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όπως θα βρούμε την ευκαιρία να δούμε στη συνέχεια, κεντρικό σημείο στο κατηγορητήριο κατά τού Χριστιανισμού.

Αν θέλουμε να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι έχουμε μπροστά μας μία κατηγορία από αυτές που, αν μη τι άλλο, πετυχαίνουν να κερδίζουν τις εντυπώσεις:

Μία δολοφονία είναι ούτως ή άλλως εξ ορισμού το βαρύτερο των εγκλημάτων και το χειρότερο, η δολοφονία περιγράφεται ως ιδιαίτερα αποτρόπαιη και ειδεχθής. Και σαν να μην έφθαναν τα παραπάνω, δεν πρόκειται εδώ για δολοφονία ενός οποιουδήποτε ανθρώπου, αλλά για δολοφονία φιλοσόφου και όχι απλώς φιλοσόφου, αλλά γυναίκας φιλοσόφου. 

Αν μάλιστα αναλογισθούμε πόσο δύσκολο ήταν για μια γυναίκα να γίνει ξακουστή ως φιλόσοφος και επιστήμων σε μια εποχή που δεν ευνοούσε καθόλου τη διάκριση των γυναικών, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι η Υπατία δεν ήταν απλώς ένα αθώο θύμα, αλλά δίχως άλλο και μία σπουδαία προσωπικότητα, η οποία για ευνόητους λόγους ασκεί ιδιαίτερη γοητεία σε πολλούς σήμερα.

(Είναι αξιοσημείωτο ότι η Margaret Alic, σε ένα πολύ γνωστό σύγγραμμά της με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Η κληρονομιά της Υπατίας. Η ιστορία γυναικών στην επιστήμη από την αρχαιότητα μέχρι και τον δέκατο ένατο αιώνα»1, περιγράφει την Υπατία ως «την πιο ξακουστή γυναίκα επιστήμονα πριν τη Marie Curie»2). 

Όλα τα παραπάνω εμφανίζουν την Υπατία ως μάρτυρα, και βεβαίως οδηγούν σε μια απερίφραστη καταδίκη του αποτρόπαιου εγκλήματος, αλλά και σε μια δίκαιη αγανάκτηση ενάντια στους άνανδρους δολοφόνους.

Η κατηγορία φαίνεται να πετυχαίνει τον στόχο της: Ο Χριστιανισμός εμφανίζεται να μην έχει επικρατήσει απλώς και μόνο χάριν στον σκοταδισμό που έσβησε το φως της ελληνικής φιλοσοφίας, να μην έχει στηριχθεί απλώς και μόνο πάνω στις στάχτες των καμένων συγγραμμάτων, στα ερείπια των αρχαίων ναών και στα σπασμένα μέλη των αρχαίων αγαλμάτων, αλλά και να έχει πατήσει κυριολεκτικά επί πτωμάτων, και μάλιστα επί πτωμάτων αθώων. Και βέβαια, αν οι Χριστιανοί δεν δίστασαν να δολοφονήσουν με ειδεχθή τρόπο μία γυναίκα φιλόσοφο, τότε δεν φαίνεται να υπάρχει έγκλημα που να μην ήσαν ικανοί να διαπράξουν.

Ο αντικειμενικός και απροκατάληπτος μελετητής, ωστόσο, δεν θα δυσκολευθεί να διαπιστώσει ότι όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν επιμελώς καλλιεργημένο μύθο.

Μολονότι οι πηγές στις οποίες γίνεται μνεία της Υπατίας και της δολοφονίας της είναι μάλλον πενιχρές, η παρουσία της Υπατίας στα έργα νεοτέρων συγγραφέων, ιδιαίτερα από τον Διαφωτισμό και εξής, είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Αν παρακολουθήσει κανείς τη σχετική βιβλιογραφία, δεν θα δυσκολευθεί να διαπιστώσει ότι ο μύθος της Υπατίας γεννήθηκε ευθύς εξ αρχής στο πλαίσιο της επιθέσεως ενάντια στον Χριστιανισμό, και ότι πολλά επιμέρους στοιχεία τού μύθου της Υπατίας εξηγούνται εύκολα από τα διαφορετικά κίνητρα και τους διαφορετικούς σκοπούς των εκάστοτε επικριτών τον Χριστιανισμού.

2. Η Υπατία τού Προτεσταντισμού

Δεν είναι τυχαίο ότι η Υπατία πρωτοεμφανίσθηκε στη νεώτερη γραμματεία το πρώτο τέταρτο τού 18ου αιώνα, και συγκεκριμένα το 1720, σε σύγγραμμα τού Ιρλανδού διανοητή John Toland (1670-1722). Ο Toland υπήρξε ένας πρώιμος διανοητής τού επονομαζόμενου Αιώνα των Φώτων. Ανατράφηκε ως καθολικός, στην πορεία όμως προσχώρησε στον Προτεσταντισμό, και οι φιλοσοφικές του αναζητήσεις τον οδήγησαν στον ντεϊσμό.

Ο μακροσκελέστατος τίτλος τού βιβλίου τού Toland αποκαλύπτει αφ” εαυτού τις προθέσεις τού συγγραφέα: “Υπατία, ή η ιστορία μιας εξαιρετικά όμορφης, εξαιρετικά ενάρετης, εξαιρετικά μορφωμένης και από κάθε άποψη ολοκληρωμένης Κυρίας- η οποία κομματιάστηκε από τον κλήρο της Αλεξανδρείας, για να ικανοποιηθεί η έπαρση, ο φθόνος και η αγριότητα τού αρχιεπισκόπου, ο οποίος κοινώς αλλά αναξίως επονομάζεται «άγιος» Κύριλλος” (Hypatia, or the history of a most beautiful, most virtuous, most learned, and every-way accomplished Lady, who was torn to pieces by the Clergy of Alexandries, to gratify the pride, emulation, and cruelty of their Archbishop, commonly but undeservedly styled, St. Cyril”).

Το σύντομο σύγγραμμα τού Toland διέπεται από έναν τυπικό προτεσταντικό αντικληρικαλισμό. Ο Toland βρήκε στην ιστορία της Υπατίας μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να πλήξει το κύρος της καθολικής Εκκλησίας και τού κλήρου, που έβλεπε ως υπεύθυνους για την απάνθρωπη δολοφονία της φιλοσόφου.

3. Η Υπατία τού Διαφωτισμού

Ο 18ος αιώνας σηματοδοτεί τη γένεση τού μύθου της Υπατίας, ο οποίος όμως πολύ γρήγορα πήρε διαφορετική τροπή από αυτή που επιθυμούσε ο Toland. Ας μη λησμονούμε ότι ο 18ος αιώνας είναι ο αιώνας τού Διαφωτισμού, ο επονομαζόμενος «Αιώνας των Φώτων», ο οποίος εξήρε τον ορθό λόγο και σε αρκετές περιπτώσεις δεν δίστασε να έλθει σε ανοικτή σύγκρουση με τον Χριστιανισμό.

Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, ο εκ των ηγετών τού Διαφωτισμού Βολταίρος (1694-1778) είδε στο πρόσωπο της Υπατίας το σύμβολο της αντίστασης τού ορθού λόγου ενάντια στη θύελλα τού Χριστιανικού δογματισμού και σκοταδισμού. Κατά τον Βολταίρο, ο φόνος της Υπατίας ήταν «μία κτηνώδης δολοφονία που διεπράχθη από τα χειροτονημένα χέρια τού Κυρίλλου, με μια φανατική συμμορία από πίσω τους» (στην καλύτερη περίπτωση, ο Κύριλλος εμφανίζεται ως ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας της Υπατίας, ο οποίος «εξαπέλυσε εναντίον της τον Χριστιανικό όχλο»), 

Ο Βολταίρος εμφανίζει την Υπατία να πέφτει δολοφονημένη, επειδή πίστευε στους θεούς των Ελλήνων, στους νόμους της λογικής φύσεως και στις ικανότητες τού ελεύθερου από δογματισμούς ανθρώπινου νου .

Ο περίφημος Άγγλος ιστορικός τού 18ου αιώνα Edward Gibbon (1737-1794), βαρύτατα επηρεασμένος από τις αρχές τού Διαφωτισμού, κινείται και αυτός στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο, γράφοντας χαρακτηριστικά ότι ο Κύριλλος «προκάλεσε ή αποδέχθηκε τη θυσία μιας παρθένου, η οποία δίδασκε τη θρησκεία των Ελλήνων»5 

Όπως σχολιάζει η Maria Dzielska, αυτή η παρουσίαση της δολοφονίας της Υπατίας ταίριαζε τέλεια με τη θεωρία τού Gibbon ότι η εμφάνιση και εξάπλωση τού Χριστιανισμού υπήρξε ο αποφασιστικός παράγοντας που επέφερε την πτώση τού αρχαίου πολιτισμού. Μέσα από τη δολοφονία της Υπατίας, ο Gibbon δείχνει τη διαφορά ανάμεσα στον παλαιό και τον νέο κόσμο: αφ” ενός η Υπατία ως εκπρόσωπος τού λόγου και τού πνευματικού πολιτισμού, αφ” ετέρου ο Κύριλλος και ο Χριστιανισμός ως εκπρόσωποι τού δογματισμού και μιας αχαλίνωτης βαρβαρότητας.

4. Η Υπατία της ρομαντικής λογοτεχνίας

Δεν θα ήταν άστοχο να πούμε ότι από την εποχή τού Διαφωτισμού και εξής η Υπατία σχεδόν έπαυσε να αντιμετωπίζεται ως ιστορική προσωπικότητα, και έγινε σύμβολο. Έκτοτε, ο μύθος της Υπατίας διαμορφώθηκε χωρίς πολλή προσοχή —κάποτε μάλιστα και με ωμή περιφρόνηση— προς την ιστορική αλήθεια, και έφθασε στο αποκορύφωμα του στα μέσα τού 19ου αιώνα. Το παράδοξο μάλιστα είναι ότι δεν έφθασε στο αποκορύφωμα του χάριν στους ιστορικούς ή τους φιλοσόφους, αλλά χάριν στους… Λογοτέχνες!

Ο Γάλλος ποιητής Leconte de Lisle (Charles Marie Rene Lcconte de Lisle, 1818-1894), ο ηγέτης τού κινήματος των Παρνασσιστών, έχει συγγράψει δύο ποιήματα με τον τίτλο «Υπατία», ένα το 1847 και ένα το 1874. Το δεύτερο μας δίνει μία κατάδηλα αντιχριστιανική προσέγγιση τού θανάτου της Υπατίας:

«Ο άθλιος Γαλιλαίος σε κτύπησε και σε καταράσθηκε. Αλλά πέφτοντας έγινες ακόμη μεγαλύτερη! Και τώρα, αλλοίμονο!

Το πνεύμα τού Πλάτωνος και το σώμα της Αφροδίτης έχουν αποσυρθεί για πάντα στους καθάριους ουρανούς της Ελλάδος!»7

Το ποίημα αυτό τού Leconte de Lisle σημάδευσε τον τρόπο με τον οποίο οι κατοπινές γενιές έβλεπαν την Υπατία: στα μάτια όλων, η Υπατία ήταν «το πνεύμα τού Πλάτωνος και το σώμα της Αφροδίτης» (le souffle de Platon et le corps d” Aphrodite), όπως την είχε θελήσει ο Leconte de Lisle.

Ο Leconte de Lisle είναι συγγραφέας και ενός σύντομου δραματικού έργου με τον τίτλο «Υπατία και Κύριλλος»8. Σε αυτό η φιλόσοφος Υπατία φέρεται να στέκεται ενώπιον ενός στενοκέφαλου και φανατισμένου Κυρίλλου, ο οποίος της επιτίθεται αναγγέλλοντας θριαμβευτικά ότι «οι θεοί σου έχουν γίνει σκόνη στα πόδια τού νικητή Χριστού», προκαλώντας έτσι μία γεμάτη ζέση και φλόγα ψυχής διακήρυξη πίστεως εκ μέρους της Υπατίας:

«Κάνεις λάθος, Κύριλλε. Ζουν στην καρδιά μου. Όχι όπως τους βλέπεις εσύ —ενδεδυμένοι εφήμερες μορφές, υποκείμενοι σε ανθρώπινα πάθη ακόμη και στους ουρανούς, λατρευόμενοι από τον όχλο και άξιοι χλεύης· αλλά όπως τους έχουν δει οι υψηλοί νόες στην έναστρη και αιώνια απεραντοσύνη: ως δυνάμεις τού σύμπαντος, εσωτερικές αρετές, αρμονική ένωση γης και ουρανού που ευφραίνει τον νου και το αυτί και το μάτι, που προσφέρει ένα εφικτό ιδεώδες σε όλους τους σοφούς ανθρώπους και ένα ορατό μεγαλείο στην ομορφιά της ψυχής. Τέτοιοι είναι οι θεοί μου!».

Μεγάλη συμβολή στην εδραίωση τού μύθου της Υπατίας άσκησε ο Άγγλος μυθιστοριογράφος, κληρικός και ιστορικός Charles Κingsley (1819-1875), ο οποίος μπορεί μεν να μην συγκαταλέγεται σήμερα στους κορυφαίους της λογοτεχνίας, αλλά πάντως ήταν εξαιρετικά δημοφιλής την εποχή του. Ο Kingsley συνέγραψε το 1853 ένα εκτενέστατο ιστορικό μυθιστόρημα με πρωταγωνίστρια την Υπατία, τιτλοφορούμενο Hypatia or New foes with an old face9.

Για να αντιληφθούμε πλήρως τη σημασία τού μυθιστορήματος τού Kingsley, πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο 19ος αιώνας ήταν μια εποχή κατά την οποία οι ευρύτερες λαϊκές μάζες γνώριζαν το ιστορικό παρελθόν μέσα από τα ιστορικά μυθιστορήματα, όπως ακριβώς σήμερα, κατά το ανάλογον, το γνωρίζουν μέσα από τις κινηματογραφικές παραγωγές. 

Το βιβλίο λοιπόν τού Kingsley μεταφράσθηκε σε πολλές Ευρωπαϊκές γλώσσες, και μέσα από αυτό άπειροι αναγνώστες γνώρισαν και αγάπησαν μία Υπατία η οποία, υπεραγωνιζόμενη τού κόσμου των ελληνικών αξιών, σφαγιάσθηκε βάρβαρα σε ηλικία είκοσι πέντε ετών, στο άνθος της ομορφιάς της, από ένα φανατισμένο και βάρβαρο Χριστιανικό όχλο.

Με ανάλογο τρόπο είδε και προέβαλε την Υπατία και ο Γάλλος μυθιστοριογράφος και πολιτικός Maurice Barres (1862-1923), ο οποίος, ας μην το λησμονούμε, θεωρείται ως ένας από τους θεωρητικούς τού φασισμού. Ο Barres συμπεριέλαβε μία σύντομη ιστορία αφιερωμένη στην Υπατία υπό τον τίτλο: «Η δολοφονημένη παρθένος» (La vierge assassinee) στη συλλογή του Sous l’ oeil des barbares τού 1888. 10

Πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι δύο νεαροί Έλληνες της Αλεξανδρείας, ο Λούκιος και η γοητευτική Αμαρυλλίς, οι οποίοι βλέπουν με θλίψη γύρω τους τον κλασικό πολιτισμό να έχει σωριασθεί σε ερείπια από την λαίλαπα τού Χριστιανισμού και των βαρβάρων οπαδών του, και θυμούνται την εποχή που ο αυτοκράτορας Ιουλιανός φονεύθηκε από το χέρι Χριστιανού, ενώ προσπαθούσε να υπερασπισθεί τα ιερά μνημεία τού παρελθόντος. 

Οι δύο νέοι κατευθύνονται στο Σαραπείο, όπου συνήθως διδάσκει η Υπατία (η οποία μετονομάζεται από τον Barres σε «Αθηνά»). Παράλληλα όμως συρρέει στο Σαραπείο και ο όχλος των Χριστιανών, ο οποίος ζητάει επιτακτικά τον θάνατο της «Αθηνάς», τού συμβόλου τού παγανισμού στην Αλεξάνδρεια. 

Η «Αθηνά» εξακολουθεί να διδάσκει ατάραχη, γοητεύοντας με τον λόγο της ακόμη και μερικούς από τους Χριστιανούς, όμως οι πιο φανατισμένοι από αυτούς κινούνται ήδη απειλητικά εναντίον της. Ο Λούκιος, η Αμαρυλλίς και άλλοι Έλληνες προσπαθούν να την απομακρύνουν από το Σαραπείο, εκείνη όμως αρνείται να εγκαταλείψει τον ναό, τη βιβλιοθήκη και τα αγάλματα των προγόνων της, σκεπάζει το πρόσωπο της με ένα πέπλο και παραδίδεται στον φανατισμένο όχλο, ο οποίος κυριολεκτικά την κομματιάζει. Το μαρτύριο αυτό της «τελευταίας των Ελλήνων» αποτελεί κατά τον Barres την αφετηρία της αποθέωσης και τού άσβεστου θρύλου της.

Αν κάποιος επιθυμούσε να εξαντλήσει τη λογοτεχνική επεξεργασία τού θρύλου της Υπατίας, θα διαπίστωνε έκπληκτος ότι από τον Διαφωτισμό και εντεύθεν η Υπατία σχεδόν ποτέ δεν έπαυσε να φιγουράρει ως ηρωίδα λογοτεχνικών έργων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε μία περίπου δεκαετία στο δεύτερο ήμισυ τού εικοστού αιώνα κυκλοφόρησαν πέντε λογοτεχνικά έργα με βασική ηρωίδα την Υπατία: δύο δραματικά έργα στην ιταλική από τον Mario Luzi το 1978 11, δύο μυθιστορήματα στη γαλλική από τους Andre Ferretti το 1987 12 και Jean Marcel το 1989 13 στον Καναδά, και ένα ογκώδες ιστορικό μυθιστόρημα στη γερμανική από τον Αrnulf Zitelmann το 1989 14.

5. Η Υπατία τού φεμινισμού

Ο μύθος της Υπατίας δεν έχει παύσει να εξελίσσεται. Σε μία μάλιστα από τις πιο πρόσφατες εκδοχές τού μύθου, η Υπατία δεν εκπροσωπεί πλέον μόνο το αδάμαστο πνεύμα, τις ελληνικές αξίες, τον ορθό λόγο και την επιστήμη, αλλά ανάγεται και σε σύμβολο… Φεμινιστικό! Έχουν εμφανισθεί ακόμη και φεμινιστικά περιοδικά που φέρουν το όνομα της, ένα στην Ελλάδα και ένα εκδιδόμενο στο Πανεπιστήμιο της Indiana.

Το τελευταίο αυτό περιοδικό φιλοξένησε στο τέταρτο τεύχος του το 1989 μία εγκωμιαστική λογοτεχνική επανεπεξεργασία τού μύθου της Υπατίας από τη φεμινίστρια ποιήτρια και μυθιστοριογράφο Ursula Molinaro 15. 

Στο εισαγωγικό κείμενο διαβάζουμε ότι «η βάναυση δολοφονία της φημισμένης φιλοσόφου Υπατίας από έναν όχλο Χριστιανών στην Αλεξάνδρεια το 415 μ. Χ. σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής κατά την οποία οι γυναίκες εκτιμώνταν ακόμη για το μυαλό που υπάρχει κάτω από τα μαλλιά τους». Το λογοτεχνικό κείμενο αποτελεί ίσως το αποκορύφωμα της πιο ωμής παραποίησης της ιστορικής αλήθειας. 

Σε αυτό η Υπατία, η οποία εξυμνείται στις πηγές ως άμεμπτη και απολαμβάνουσα καθολικό σεβασμό παρθένος, εμφανίζεται να έχει αρχίσει ήδη από την εφηβική της ηλικία να εναλλάσσει εραστές με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, και κατόπιν να έχει παντρευτεί τον φιλόσοφο Ισίδωρο, ο οποίος βρέθηκε αναγκασμένος να ανέχεται τις πολλές εξωσυζυγικές περιπέτειες της συζύγου του. 

Όταν ο πατέρας της μαθηματικός Θέων, προειδοποιημένος από τα άστρα για τον επερχόμενο τραγικό θάνατο της κόρης του, της προτείνει να μετοικήσει στη Σικελία, η Υπατία, ανώτερη η ίδια και από τον πατέρα της και από τον σύζυγό της, αρνείται, συναισθανόμενη ότι έσβηνε πλέον η εποχή κατά την οποία οι γυναίκες είχαν το δικαίωμα να σκέπτονται ελεύθερα, αλλά και μην επιθυμώντας να αφήσει τον τότε εραστή της, τον έπαρχο Ορέστη… 

Ακολουθεί μία αναφορά στη σύγκρουση της Υπατίας με τον Χριστιανισμό και μία περιγραφή της δολοφονίας της, και τέλος η Molinaro κλείνει συμπεραίνοντας ότι αυτή επρόκειτο να είναι η μοίρα των γυναικών στη Χριστιανική εποχή, στην οποία η Υπατία «δεν είχε την παραμικρή επιθυμία να ζήσει»…

6. Από το χθες στο σήμερα

Όπως διαπιστώνουμε από την προηγηθείσα αναφορά στη γένεση και εξέλιξη τού μύθου της Υπατίας, οι περισσότεροι από τους συγγραφείς που μνημονεύουν την Υπατία δεν καταβάλλουν την παραμικρή προσπάθεια να φανούν πιστοί προς την ιστορική αλήθεια· και τούτο είναι απολύτως φυσικό, αφ” ης στιγμής η Υπατία έπαυσε να είναι μία ιστορική προσωπικότητα και έγινε ένα σύμβολο, στο οποίο ο καθένας μπορούσε να δει σχεδόν οτιδήποτε.

Έτσι, η Υπατία τού Toland δεν ήταν παρά μία προτεσταντική καταγγελία των αυθαιρεσιών τού καθολικού κλήρου. Η Υπατία τού Βολταίρου, και γενικότερα τού Διαφωτισμού, είναι το σύμβολο της αντίστασης τού ορθού λόγου ενάντια στη θύελλα τού Χριστιανικού δογματισμού και σκοταδισμού. Η Υπατία της ρομαντικής λογοτεχνίας των ιστορικών μυθιστορημάτων είναι μία ωραιότατη, άμωμος παρθένος, ρομαντική εκπρόσωπος μιας εποχής που σβήνει. 

Η Υπατία τού φεμινισμού είναι μία γυναίκα -σύμβολο, μία πρωτοπόρος φεμινίστρια με ελευθεριάζοντα βίο, που πέφτει θύμα τού ανδροκρατούμενου κατεστημένου, που δεν μπορούσε να την ανεχθεί. Η Υπατία των αρχαιολατρών είναι μία απτή απόδειξη της σύγκρουσης Χριστιανισμού και ελληνισμού. Και βεβαίως δεν μπορούμε να μη διερωτηθούμε τι κοινό υπάρχει σε όλες αυτές τις Υπατίες…

Η Υπατία της πρόσφατης ταινίας δανείζεται πολλά από τα γνωστά μοτίβα, προσαρμόζοντάς τα βεβαίως στο πνεύμα της εποχής μας. Η Υπατία είναι ένας άνθρωπος της επιστήμης, αγνωστικίστρια ή ακόμη και ανοικτά άθεη, που έχει μάθει να υπηρετεί την αλήθεια της επιστήμης και της φιλοσοφικής αναζήτησης μάλλον, παρά τις θρησκείες με τα «παραμύθια» τους και τα μισαλλόδοξα κηρύγματά τους. 

Τη στιγμή ακριβώς που συλλαμβάνει την αλήθεια για την περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και τις τροχιές της κινήσεως των ουρανίων σωμάτων —σύλληψη που θα την έφερνε περισσότερα από χίλια χρόνια μπροστά από την εποχή της—, η Υπατία πέφτει άγρια δολοφονημένη από φανατικούς Χριστιανούς, γινόμενη το εξιλαστήριο θύμα σε συγκρούσεις, φανατισμούς και αντιπαραθέσεις που μοιάζουν απίστευτα μικρές μπροστά στο μεγαλείο της αδικοχαμένης φιλοσόφου.

7. Ανακρίβειες και σκοπιμότητες

Με δεδομένο τον τρόπο με τον οποίο είδαμε ότι έχει προσεγγισθεί το θέμα της Υπατίας κατά καιρούς, είναι λογικό και αναμενόμενο η κοινή εικόνα που έχουμε σχηματίσει γι’ αυτήν να είναι ούτως η άλλως γεμάτη από κάθε λογής ανακρίβειες.

Ένα παράδειγμα τέτοιας ανακρίβειας είναι το εξής: Στη σκέψη των περισσοτέρων, η Υπατία που έπεσε δολοφονημένη από τον Χριστιανικό όχλο ήταν συν τοις άλλοις μία πανέμορφη γυναίκα στο άνθος της ηλικίας της, «το πνεύμα τού Πλάτωνος και το σώμα της Αφροδίτης», όπως την είδε ο Leconte de Lisle. Οι περισσότεροι φαντάζονται την Υπατία να δολοφονείται περί την ηλικία των είκοσι πέντε ετών, όπως ακριβώς το θέλησε ο Kingsley. 

Αν όμως βρούμε το θάρρος να κοιτάξουμε τα πράγματα χωρίς το παραμορφωτικό κάτοπτρο τού μύθου, και βάλουμε κάτω τις χρονολογίες που γνωρίζουμε, θα διαπιστώσουμε πόσο μακριά βρίσκεται αυτή η κοινή αντίληψη από την πραγματικότητα.16 Η Υπατία δολοφονήθηκε το 415 μ.Χ.· αν ήταν τότε είκοσι πέντε ετών, όπως το θέλει η κοινή αντίληψη, τότε θα είχε γεννηθεί περί το 390· περί το 390, όμως, η Υπατία ήταν διδάσκαλος τού Συνεσίου και είχε ήδη τη φήμη σπουδαίας διδασκάλου της φιλοσοφίας. Με δεδομένο ότι είχε ήδη αποκτήσει φήμη, φαίνεται μάλλον απίθανο να ήταν μόνο είκοσι πέντε ετών ακόμη και τότε, το 390 πόσω μάλλον άλλα είκοσι πέντε χρόνια αργότερα, το 415! 

Αυτά λέει η κοινή λογική. Και σαν να μην έφθαναν αυτά, εις επικουρίαν της κοινής λογικής έχουμε και τη μαρτυρία τού Ιωάννη Μαλάλα ότι τη στιγμή της δολοφονίας της η Υπατία ήταν «παλαιά γυνή», δηλαδή ηλικιωμένη!17 Αυτά βεβαίως ισχύουν για την Υπατία της ιστορίας· διότι η Υπατία τού μύθου, η Υπατία ως σύμβολο, έπρεπε οπωσδήποτε να είναι είκοσι πέντε ετών… Και αυτή είναι μόνο μία από τις αναρίθμητες ανακρίβειες τού μύθου της Υπατίας.

Έτσι και η πρόσφατη ταινία για την Υπατία έχει πολλές ανακρίβειες. Μερικές τέτοιες ανακρίβειες είναι οι καινοτόμες επιστημονικές συλλήψεις της Υπατίας, η παρουσία της Υπατίας στο Σαραπείο, ο τρόπος καταστροφής τού Σαραπείου,18 τα περί τον θάνατο τού πατέρα της Υπατίας Θέωνα, τα σχετικά με τον τρόπο ανάρρησης τού Κυρίλλου στον πατριαρχικό θρόνο της Αλεξανδρείας, το επεισόδιο με τους Ιουδαίους στο θέατρο, το μισογυνικό παραλήρημα τού Κυρίλλου, το γεγονός ότι ο Συνέσιος εμφανίζεται να βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια τη στιγμή της δολοφονίας της Υπατίας, ενώ αυτός στην πραγματικότητα δεν βρισκόταν στη ζωή, κ. ά.

Δεν είναι όμως τόσο οι επιμέρους ανακρίβειες αυτές που μπορεί να ενοχλήσουν στη συγκεκριμένη ταινία, ανακρίβειες ούτως ή άλλως πολύ μικρότερες σε σχέση με προηγούμενες προσεγγίσεις· είναι μάλλον το ευρύτερο πνεύμα που διέπει την όλη προσέγγιση, ο τρόπος φερ” ειπείν με τον οποίο εμφανίζονται οι Χριστιανοί, περίπου ανάλογος με την εικόνα των φανατισμένων μουσουλμάνων φονταμενταλιστών της εποχής μας· όσο για τον Κύριλλο Αλεξανδρείας, εμφανίζεται με τον τρόπο ακριβώς με τον οποίο θα παριστανόταν στη μεγάλη οθόνη ένας Οσάμα Μπιν Λάντεν…

8. Συμπεράσματα – Προβληματισμοί

Γενικά, το πρόβλημα σε όλες γενικά τις προσεγγίσεις της Υπατίας δεν έγκειται τόσο στις επιμέρους ανακρίβειες, όσο σε αυτό τούτο το γεγονός ότι η Υπατία χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο στο πλαίσιο της αντί-Χριστιανικής πολεμικής. Και από τη στιγμή που η Υπατία έπαυσε, όπως ήδη σημειώσαμε, να είναι μία ιστορική προσωπικότητα και έγινε ένα σύμβολο, ο καθένας μπορούσε να δει σε αυτήν σχεδόν οτιδήποτε, ανάλογα με τα παραμορφωτικά γυαλιά που θα επέλεγε να φορέσει, με έναν όμως πάντα κοινό παρονομαστή: την αντί-Χριστιανική πολεμική.

Στην πραγματικότητα, η ιστορία της Υπατίας, όπως συνήθως προβάλλεται, δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν επιμελώς καλλιεργημένο μύθο. Πράγματι, η μελέτη των πηγών που μας παραδίδουν την ιστορία της Υπατίας ανατρέπει άρδην την εικόνα που συνήθως έχουμε για τη δολοφονημένη φιλόσοφο.

Πρώτ” απ’ όλα, αν δούμε συγκριτικά τις Χριστιανικές και τις εθνικές πηγές, θα περιμέναμε ίσως οι εθνικοί να εκθειάζουν την Υπατία και οι Χριστιανοί να προσπαθούν αμήχανα να μειώσουν την αξία της.

Στην πραγματικότητα, οι Χριστιανικές πηγές είναι αυτές που εκθειάζουν την Υπατία, ενώ ο εθνικός Δαμάσκιος, η μόνη εθνική πηγή που τη μνημονεύει, δεν κρύβει την περιφρόνησή του γι’ αυτήν.

Όσο για τον κύκλο της Υπατίας, γνωρίζουμε από τις πηγές ότι ήταν κατά βάσιν Χριστιανικός. Και γενικά, δεν έχουμε την παραμικρή ένδειξη στις πηγές ότι στη σύγκρουση Χριστιανισμού και παγανισμού η Υπατία βρισκόταν στο στρατόπεδο τού παγανισμού!

Και όχι μόνο αυτό, αλλά έχουμε βάσιμους λόγους να συμπεράνουμε ότι βρισκόταν πλησιέστερα στον Χριστιανισμό παρά στον παγανισμό! Όσο ανατρεπτικό και αν φαίνεται αυτό, οι πηγές όχι μόνο δεν εμφανίζουν την Υπατία εκπρόσωπο τού παγανιστικού κόσμου, αλλά οδηγούν πολύ πιο εύκολα στο συμπέρασμα ότι η αδικοχαμένη φιλόσοφος έπεσε θύμα μιας… ενδοχριστιανικης διαμάχης! Αυτά βεβαίως τα παραθέτουμε απλώς επιγραμματικά εδώ, επιφυλασσόμενοι να αφιερώσουμε σύντομα ειδική μελέτη στην ανασκευή τού μύθου της Υπατίας, όπου όλα τα παραπάνω θα αναλύονται και θα τεκμηριώνονται ενδελεχώς.

Πέρα από τα παραπάνω, στα οποία επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε, η πρόσφατη συζήτηση με αφορμή την κινηματογραφική παραγωγή για την Υπατία γεννά και άλλες σκέψεις. Μία παρατήρηση που δεν πρέπει να παραλείψουμε να κάνουμε, έστω και παρεμπιπτόντως, είναι ότι η επίμαχη ταινία για την Υπατία αρκεί, για να βάλει σε δεύτερες σκέψεις όσους φρονούν ότι οι θεωρίες περί σύγκρουσης επιστήμης και θρησκείας ανήκουν στο παρελθόν…

Ένα τελευταίο, εντελώς βασικό συμπέρασμα που θα μπορούσαμε να βγάλουμε είναι το εξής: Είδαμε σε αυτό το άρθρο, έστω επιγραμματικά, τη διαρκή παρουσία της Υπατίας ως συμβόλου στο πλαίσιο της αντί-Χριστιανικής πολεμικής από την εποχή τού Διαφωτισμού και εντεύθεν. Όταν λοιπόν σήμερα κυκλοφορεί μια κινηματογραφική παραγωγή για την Υπατία, και εμείς πιστεύουμε ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια «νέα» επίθεση και διερωτώμαστε ποια είναι αυτή η Υπατία, τότε φαίνεται ότι δεν θα έπρεπε να μεμφόμαστε τόσο την εντρέχεια των πολεμίων της Εκκλησίας, όσο τη δική μας ολιγωρία και άγνοια…

Δρ Γιάννης Κ. Τσέντος

Σημειώσεις:

1. Margaret Alic, Hypatia’s heritage. A history of women in science from Antiquity through the nineteenht century, Beacon Press, Boston 1986. Το βιβλίο της Alic έχει ήδη μεταφρασθεί στη γερμανική (Hypatias Toochter. Der verleugnete Anteil der Frauen an der Naturwissenschaft, Unionsverlag, ubersetz. Rita Peterli, Zurich 1987 και 1991) και τη σουηδική (Arvet efter Hypatia. Historien om kninnliga forskare fram Antiken till det sena artonhundratalet, Alfabeta Bokforlag, Stockholm 1989).

2. Margaret Alic, όπου πριν σελ. 41.

3. Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, οποίος επιθυμούσε να παρακολουθήσει τη διαμόρφωση τού μύθου της Υπατίας στη νεώτερη γραμματεία ήταν υποχρεωμένος να ανατρέξει σε μία ξεπερασμένη μελέτη τού Johann Rudolf Asmus, γραμμένη στις αρχές τού εικοστού αιώνα και ελλιπή ακόμη και για την εποχή της [Johann Rudolf Asmus, «Hypatia in Tradition und Dichtung» Studien zur vergleichenden Literaturgeschichte 7 (1907), σελ. 11-44]. Σήμερα όμως έχουμε μία πραγματικά σύγχρονη επισκόπηση τής διαμόρφωσης τού μύθου της Υπατίας σε μία εξαιρετική μονογραφία αφιερωμένη στην Υπατία, εκπονηθείσα από τη Maria Dzielska [Hypatia of Alexandria, transl. by F. Lyra, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts/London 1995 (Hypatia y Aleksandrii, Nakladem Uniwesytetu Jagiellonskiego, Krakow 1993)].

4. Voltaire, Melanges, Bibliotheque de la Pleiade 152, Paris 1961, σελ. 1104 και 1108 Oeuvres completes de Voltaire, VII, Dictionnaire philosophique, Paris 1835, σελ. 700-701.

5. Edward Gibbon, The history of the decline and fall of the Roman empire, ed. J. B. Bury, vol. 5, Methuen & Co. , London 1898, σελ. 109.

6. Maria Dzielska, Hypatia of Alexandria, σελ. 4.

7. Oeuvres de Leconte de Lisle, Poemes antiques. Pans 1897, σελ. 97.

8. Όπου πριν σελ. 275-289.

9. Charles Kingsley, Hypatia, or New foes with an old face, 2 vols, ed. Mabel Goddart, New York 1929.

10. Maurice Barres, Sous I” oeil des barbares, Paris 19042.

11. Mario Luzi, Libro di Ipazia και Il messagero, Biblioteca universale Rizzoli, Milano 1978.

12. Andre Ferretti, Rennaisance en Paganie, Montreal 1987.

13. Jean Marcel, Hypatia, ou, La fin des dieux, Lemeac, Montreal 1989.

14. Arnulf Zitelmann, Hypatia. Roman, Beltz & Gelberg, Weinheim und Basel 1989.

15. Ursula Molinaro, Christian martyr in reverse: Hypatia, 370-415 A. D.”. Hypatia. A Journal of Feminist Philosophy 4 (1989), σελ. 6-8.

16. Πάνω σε αυτό το θέμα έχουν γραφεί μέχρι και ειδικές μελέτες. Βλέπε για παράδειγμα R. J. Penella, “When was Hypatia born?”. Historia 33 (1984). Σελ. 126-128.

17. Ιωάννου Μαλάλα, Χρονογραφία, ed. L Dindorf, 359. 12-15: «Κατ’ εκείνον δε τον καιρόν παρρησίαν λαβόντες υπό τού Επισκόπου οι Αλεξανδρείς έκαυσαν φρυγάνοις αυθεντήσαντες υπατίαν την περιβόητον φιλόσοφον, περί ης μεγάλα εφέρετο· ην δε παλαιά γυνή».

18. Για το θέμα της καταστροφής τού Σαραπείου 

Περιοδικό . «ΑΚΤΙΝΕΣ» Μάιος 2010

πηγή-ellinondiktyo

Διαβάστε περισσότερα... »