Αποσυμβολισμός των άθλων του Ηρακλή

Μια εξέχουσα μορφή της ελληνικής μυθολογίας, που ξεχωρίζει ιδιαίτερα, όχι μόνο για την τιτάνια φυσική της δύναμη, αλλά και για το ήθος του χαρακτήρα της, ήταν ο Ηρακλής ο Θηβαίος. Η λέξη Ηρακλής, ετυμολογικά, σημαίνει το κλέος της Ήρας, δηλαδή η δόξα της Ήρας, ή δοξασμένη ψυχή. Ο Ζευς (Δίας), σύμφωνα με τη φιλ. Αλτάνη, είναι ο νους του κόσμου, ενώ η Ήρα είναι η ψυχή του. Από τον αναγραμματισμό του ονόματος "Ήρα" προκύπτει το αήρ και κατ' επέκταση η άυλη ουσία που αποτελεί τη δομή της ανθρώπινης ψυχής.

Ο σοφιστής Πρόδικος μάς αναφέρει ότι την περίοδο που ο Ηρακλής βρισκόταν στον Κιθαιρώνα, αφού είχε ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του ως έφηβος, βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα ποιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσει τελικά στη ζωή του. Το δρόμο της κακίας, τον κοσμικό εκείνο δρόμο με τις ραδιουργίες, τα αξιώματα της εξουσίας, τον παράνομο πλούτο και τις αδικίες, ή το δρόμο της αρετής, ένα δύσκολο ανηφορικό δρόμο γεμάτο περιπέτειες και αγώνες που θα τον οδηγούσαν στην αθανασία;

Ο Ηρακλής επιλέγει το δρόμο της αρετής!

Σε νεαρή ηλικία, ο Ηρακλής ξεσηκώνει τους Θηβαίους και απελευθερώνει τη Θήβα από το βαρύ φόρο, 100 βόδια ετησίως για 20 χρόνια, που πλήρωναν στον Εργίνο βασιλιά του Ορχομενού, όπου τον νίκησε και τον σκότωσε στη συνέχεια. Έπαθλο αυτής της ανταμοιβής του η Μεγάρα, κόρη του βασιλιά της Θήβας Κρέοντα, που πήρε για γυναίκα του. Απ' αυτήν απέκτησε 3 παιδιά και ζούσαν ευτυχισμένοι. 

Στο έργο του Ευριπίδη "Ηρακλής μαινόμενος", ο Ηρακλής, τυφλωμένος από τη Λύσσα που έστειλε η Ήρα, διαπράττει με τη μανία της Λύσσας ένα ακούσιο έγκλημα αλλοφροσύνης κατά της οικογένειάς του στη διάρκεια της νύχτας, νομίζοντας για εχθρούς του τη γυναίκα και τα παιδιά του ως παιδιά του Ευρυσθέα. 

Όταν συνειδητοποιεί ότι έχει σκοτώσει τα αγαπημένα του πρόσωπα, ζητά χρησμό από το Μαντείο για εξιλέωση, προκειμένου να εξαγνίσει την ψυχή του. Και ο χρησμός του Μαντείου ήταν «ο δυνατότερος θα υπηρετήσει τον αδύνατο». Ο Ηρακλής λοιπόν έπρεπε να υπηρετήσει το βασιλιά του Άργους Ευρυσθέα και να εκτελέσει τις διαταγές του, ή κατά άλλη εκδοχή του Μαντείου «ο δυνατότερος (Ηρακλής) να υπηρετήσει τον αδύνατο» (λαό).

Λίγο ή πολύ, όλοι γνωρίζουμε την επική περιγραφή των 12 γνωστών άθλων του Ηρακλή από τη σχολική Ιστορία και τον κινηματογράφο, αλλά τι ξέρουμε πραγματικά γι' αυτούς; Πόσοι αλήθεια ασχολήθηκαν με το βαθύτερο νόημά τους και πόσοι τελικά προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν τους κρυμμένους κώδικες πίσω από τη λογοτεχνική τους δομή; Θα προσπαθήσω να προσεγγίσω επιγραμματικά, σαν απλός ερευνητής με το προσωπικό μου στίγμα, αυτό που κρύβεται ως βαθύτερη πνευματική αξία πίσω από κάθε άθλο με γνώμονα την ορθολογική σκέψη, σε συνδυασμό με την ιδεαλιστική αντίληψη από τη μελέτη των 12 άθλων.

Στη Νεμέα, ο Ηρακλής σκοτώνει το γιγαντόσωμο λιοντάρι που είχε γίνει ο φόβος και ο τρόμος της περιοχής, τρώγοντας πολλά ζώα και ανθρώπους και ντύνεται με τη λεοντή του. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, το λιοντάρι αυτό ήταν γόνος της Έχιδνας και του Όρθρου. Το νεκρό του σώμα μεταφέρθηκε από τους Ολυμπίους στον ουρανό και σχημάτισε τον αστερισμό του Λέοντα. 

Η θέληση της ψυχής

Η εξόντωση του λιονταριού της Νεμέας συμβολίζει τη νίκη του γενναίου ανθρώπου (Ηρακλή) να νικήσει τα άγρια, ζωώδη ένστικτά του (λιοντάρι) με τη νοηματική του ισχύ (ρόπαλο), που είναι η ακλόνητη ψυχική θέληση. 

Ο δεύτερος σημαντικός, αλλά και πολύ γνωστός άθλος του ήρωα, είναι η εξόντωση της Λερναίας Ύδρας, ενός τέρατος με εννέα κεφάλια. Ήταν το παιδί της Έχιδνας και του Τυφώνα, κατά τον Ησίοδο, που βρισκόταν στην περιοχή της Λέρνης και σκορπούσε το θάνατο και τη συμφορά στους κατοίκους της γύρω περιοχής. Η Λερναία Ύδρα συμβολίζει το τέρας που ζει μέσα μας, με τις πολυκέφαλες σαρκοβόρες επιθυμίες του εαυτού μας που ξεπροβάλλουν από τα ελαττώματα του «εγώ» (το σώμα της Ύδρας), που έχει ο καθένας μας, και πρέπει να τις αποκεφαλίσει και να τις κάψει με τη "φωτιά" του πνεύματος, σύμβολο καθαρτήριου εξαγνισμού. 

Ο επόμενος άθλος του Ηρακλή ήταν να πιάσει το ιερό ελάφι της Άρτεμης και να το φέρει στον Ευρυσθέα ζωντανό. Τα χρυσά κέρατα του ελαφιού συμβολίζουν την ανώτερη γνώση. Το ελάφι γενικά, μπορεί να συμβολίζει τον ατίθασο χαρακτήρα του ανθρώπου, δηλ. τον εγωισμό του που τρέχει ανεξέλεγκτος παντού και στο τέλος πιάνεται από τον Ηρακλή (γενναία ψυχή) και τιθασεύεται. Έτσι, ο άνθρωπος απελευθερώνεται και αξιοποιεί τον εγωισμό του σε αξιοπρέπεια, κατακτώντας την πνευματική αγνότητα. 

Ο τέταρτος άθλος του ήρωα είναι ο Ερυμάνθιος Κάπρος, ένα τεράστιο και επιθετικό αγριογούρουνο που έσπερνε τον τρόμο και κατάστρεφε τα σπαρτά των χωρικών στην περιοχή του Ερύμανθου της Αρκαδίας, ενώ με τους χαυλιόδοντές του ξέσκιζε όποιο ζώο έβρισκε μπροστά του. 

Ο Ερυμάνθιος Κάπρος είναι το σύμβολο των ψευδαισθήσεων του ατομικού συμφέροντος. Ο ακραίος ατομικισμός του ανθρώπου ενσαρκώνεται σε επιθετικό κάπρο, βλάπτοντας το φυσικό περιβάλλον, που είναι τα σπαρτά (φυτά) και τα ζώα και, φυσικά, η ανθρώπινη κοινωνία. Οι χαυλιόδοντες του κάπρου είναι τα παράνομα μέσα για την πραγμάτωση του επιδιωκόμενου στόχου. Η σύλληψη του αγριογούρουνου από τον Ηρακλή (ηρωική ψυχή) είναι το σταμάτημα του ακραίου ατομισμού μας και η τιθάσευση του επιφέρει την ανάπτυξη της συλλογικότητας και της ομαδικής συνεργασίας προς όφελος του κοινωνικού συμφέροντος. 

Με τον επόμενο, πέμπτο άθλο του, ο Ηρακλής καθάρισε τους στάβλους του Αυγεία, ενός πλούσιου βασιλιά με τα 3.000 βόδια από την κοπριά 30 και πλέον χρόνων, που είχε γίνει ένας τεράστιος σωρός με απαίσια δυσοσμία. Η κόπρος του Αυγεία συμβολίζει τη διαφθορά μιας κοινωνικής ή πολιτικής κατάστασης που για χρόνια πολλά μαστίζει έναν τόπο που δυσοσμεί απαίσια. Είναι η αμαρτωλή περίοδος των Ιχθύων, μια χρονική περίοδος κοινωνικής σκλαβιάς, πνευματικού σκότους, ανθρώπινης εκμετάλλευσης και ισοπέδωσης των κοινωνικών και των ηθικών αξιών. 

Τα δύο ποτάμια Αλφειός και Πηνειός που χρησιμοποίησε ο Ηρακλής με το νερό τους να καθαρίσει τους στάβλους, συμβολίζουν την καθαρτική ιδιότητα του νερού. Θα ξεπλύνουν τις πνευματικές και ψυχικές ακαθαρσίες αφυπνίζοντας τις ανθρώπινες συνειδήσεις. 

Ο Ηρακλής είναι η δύναμη που θα χρησιμοποιηθεί για να κυλήσει το καθαρτήριο ύδωρ του "Υδροχόου" και θα καθαρίσει την πολυετή κοπριά των στάβλων του Αυγεία. Ο ουράνιος αυτός αστερισμός του Υδροχόου κυριαρχεί ως νέα χρονική περίοδος της Νέας Εποχής και αντλεί τη δύναμή του από το νερό, που κατά τον Θαλή τον Μιλήσιο είναι η δύναμη και η αρχή δημιουργίας των πάντων. 

Ο μυστικισμός των σκοτεινών δυνάμεων θα γίνει ορατός από τη διαφάνεια της Νέας αυτής Εποχής και τα πάντα θα αποκαλυφτούν. Οι μάσκες και τα προσωπεία θα πέσουν και θα διαχωριστεί η ήρα από το στάρι. Τα ιστορικά ψέματα και οι "κατασκευασμένες" θεωρίες θα καταρρεύσουν! Πολλά "πιστεύω" μας θα μπουν στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας, αφού σίγουρα θα αλλάξουν πάρα πολλά...

Οι Στυμφαλίδες όρνιθες ήταν τα πουλιά της Στυμφαλίας, ανθρωποφάγα αρπακτικά με χάλκινα ράμφη, νύχια και φτερά, των οποίων η εξόντωσή τους ήταν ο έκτος άθλος του Ηρακλή. Συμβολίζουν τα ποταπά στοιχεία του χαρακτήρα μας (κακία, μικροπρέπεια, εμπάθεια, εγωπάθεια, ζήλια, αχαριστία κ.ά.). Τα κρόταλα που δίνει η Αθηνά στον Ηρακλή, έργο του Ηφαίστου, είναι η σφυρηλατημένη γνώση, που θα πετύχουμε το στόχο μας με το τόξο και τα βέλη του Ηρακλή και συμβολίζουν την ψυχική δύναμη, που θα εξοντώσουμε όλα τα ιπτάμενα ψυχικά τέρατα που μας κατατρώνε την ψυχή.

Ο έβδομος άθλος ήταν η σύλληψη του άγριου ταύρου της Κρήτης. Ο ταύρος συμβολίζει τις ασυγκράτητες ανθρώπινες ορμές. Η τιθάσευση του ταύρου είναι η τιθάσευση και ο έλεγχος των ορμών μας, κυρίως των σεξουαλικών ορμών με την ψυχική ρώμη της εγκράτειας, το "μέτρο του άριστου". Σημειωτέον ότι τόσο η καταπίεση των ορμών όσο και το ασυγκράτητο πάθος σε μορφή ακολασίας έχουν δυσάρεστες συνέπειες. 

Δαμάζοντας τον υπέρμετρο ενθουσιασμό

Η αρπαγή των αγρίων αλόγων του Διομήδη ήταν ο όγδοος άθλος του ήρωα Ηρακλή. Τα άλογα γενικά συμβολίζουν τον ανθρώπινο νου. Οι νεαρές φοράδες δείχνουν τη θηλυκή όψη του νου γιατί γεννούν ιδέες ή νοηματικές συλλήψεις θετικές ή αρνητικές. Συμβολίζουν την τάση του ανθρώπου να υιοθετεί σκέψεις που φέρνουν καταστροφή, όταν προέρχονται από τον αχαλιναγώγητο κατώτερο νου που είναι το μαύρο άλογο και δημιουργούν, όταν προέρχονται από τον ανώτερο νου (άσπρο άλογο).

Τα άλογα του Διομήδη συμβολίζουν ότι, όταν υπάρχει υπέρμετρος ενθουσιασμός και ορμητικότητα από τυχόν επιτυχίες της ζωής μας, τότε γεννιέται μια εγωκεντρική ασυγκράτητη αυτοπεποίθηση που εμείς οι ίδιοι πρέπει να τη δαμάσουμε με τη σύνεση της προσωπικότητας μας.

Ο Ευρυσθέας ζητά από τον Ηρακλή να του φέρει την ζώνη της Ιππολύτης, που είναι κόρη του Θεού Άρη και βασίλισσα των Αμαζόνων. Ο Ηρακλής με τη βοήθεια των συντρόφων του νικά τις έφιππες Αμαζόνες της Ιππολύτης, που ήταν υπερδύναμη της εποχής, με μιλιταριστική οργάνωση και δομή εξουσίας. Η ζώνη της Ιππολύτης ήταν το σύμβολο της ισχύος του βασιλείου των Αμαζόνων. Η κατάλυση του Κράτους των Αμαζόνων συμβολίζει την κατάργηση της Μητριαρχίας, όχι μόνο στις Αμαζόνες, αλλά και σε άλλους λαούς.

Η ζώνη της Ιππολύτης, σύμβολο μητριαρχικής εξουσίας, είναι το γκρέμισμα της αυταρχικής γυναικοκρατίας. 

Τα βόδια του Γηρυόνη ζητά ο Ευρυσθέας από τον Ηρακλή να του φέρει, που τα φύλαγε ο Όρθρος, ένα φοβερό σκυλί-τέρας. Ο Γηρυόνης, ένας γίγαντας με τρία κορμιά και τρία κεφάλια, ζούσε σ' ένα νησί στη δυτική ακτή του Ωκεανού. Τα κόκκινα βόδια του Γηρυόνη συμβολίζουν τις κρυμμένες υλικές επιθυμίες μας που θέλουμε πάση θυσία να πραγματοποιήσουμε και να κατακτήσουμε, αδιαφορώντας για τις ανάγκες του πνεύματος και της ψυχής μας…

Είναι ο πρώην αστερισμός των Ιχθύων. Μια νεφελώδης περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας με λιγοστές αναλαμπές φωτός και με τεχνολογικά επιτεύγματα που υπηρέτησαν τις σκοτεινές δυνάμεις του κακού με κατακτητικούς πολέμους, υποδουλώσεις λαών και ανθρώπων, καταστροφές πολιτισμών και καταστροφές στο περιβάλλον του πλανήτη μας με παγκόσμιους πολέμους που στόχευαν στην κατάκτηση της ύλης και των αγαθών της.

Η αρπαγή των μήλων των Εσπερίδων ήταν ο ενδέκατος άθλος του Ηρακλή. Οι Εσπερίδες ήταν νύμφες που έμεναν στον κήπο των Θεών για να φυλάνε τα χρυσά μήλα μαζί με τον Δράκοντα και βρίσκονταν στο μέρος Ερύθεια, όπου τα είχε χαρίσει η Γαία στους γάμους του Δία και της Ήρας. Τα μήλα γενικά συμβολίζουν τη γνώση. 

Τα χρυσά μήλα είναι η ανώτερη γνώση της σοφίας, η Αλήθεια που ολοκληρώνει τον άνθρωπο. Πολλοί λίγοι όμως μπορούν να την πάρουν και είναι αυτοί που έχουν ηρωική ψυχή (Ηρακλής), αποκοιμίζοντας το δράκοντα χωρίς να τον σκοτώνουν. Η γνώση αυτή των «παγχρύσεων μήλων» μεταβιβάζει τις θείες ιδιότητες της στον ηρωικό άνθρωπο (φιλ. Αλτάνη). Ο δράκων/όφις και οι νύμφες είναι οι άγρυπνοι φύλακες της γνώσης που δεν επιτρέπουν στους κακόβουλους θηρευτές να την αρπάξουν και να τη χρησιμοποιήσουν εις βάρος της ανθρωπότητας.

Το πυρ που έδωσε ο Προμηθέας σε κάποιους ανθρώπους με κρόνιες αντιλήψεις δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά η απαγορευμένη γνώση. Υψηλή τεχνολογία και υπερόπλα που χρησιμοποίησαν εις βάρος άλλων ανθρώπων σε παλαιότερες εποχές με βιβλικές καταστροφές, αλλά που τα χρησιμοποιούν και σήμερα κακόβουλοι απόγονοί τους. Γι' αυτό τον λόγο ο Προμηθέας τιμωρήθηκε σκληρά από τον Δία.

Ο κέρβερος και η κάθαρση. Δεν αλλάζει ο κόσμος, αν δεν αλλάξουμε εμείς .

Ο δωδέκατος άθλος του Ηρακλή ήταν ο φοβερός Κέρβερος του Άδη, ένας τρικέφαλος σκύλος που φύλαγε τις Πύλες του Κάτω Κόσμου. Ο Κέρβερος είναι το τερατόμορφο θεριό που έχουμε μέσα μας, κρατά φυλακισμένη την ψυχή μας στο σκοτάδι (Άδης) και δεν της επιτρέπει να απελευθερωθεί. Ο Ηρακλής, η ένδοξη και γενναία ψυχή, αιχμαλωτίζει τον Κέρβερο με τη βοήθεια της Αθηνάς, δηλ. με τη σοφία της γνώσης, και έτσι όταν ο Κέρβερος βγαίνει έξω από τον Άδη, πεθαίνει.

Το κατέβασμα του Ηρακλή στον κάτω κόσμο συμβολίζει τη μύηση του ήρωα. Γίνεται λοιπόν μύστης των ιερών μυστηρίων, εφόσον έχει περάσει όλες τις δοκιμασίες για να βρεθεί στην πνευματική Ακρόπολη της ιερής γνώσης με το "Γνώθι σ' αυτόν".

Κατά αυτόν τον τρόπο, με το δελφικό αυτό γνωμικό, ο άνθρωπος από την άγνοια περνάει στην ηθική γνώση, επιτυγχάνοντας την πνευματική εξέλιξή του και την ψυχική του κάθαρση, που τον οδηγούν στη λύτρωσή και τελικά στη θέωσή του.

Είναι η κορυφαία επανάσταση που μπορούμε να πετύχουμε σε αυτόν τον κόσμο που ζούμε με τη μεγαλειώδη νίκη επί του εαυτού μας: η επανάσταση της συνείδησής μας! Αλλάζοντας εμείς οι ίδιοι τον (κακό) εαυτό μας, θα αλλάξουν έστω και σταδιακά οι γύρω μας. Μεγάλο λάθος και εσφαλμένη προσπάθεια, όταν προσπαθούμε να κάνουμε το αντίθετο! Δεν αλλάζει ο κόσμος μας, εάν εμείς οι ίδιοι δεν προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας.

Ο Ηρακλής, με τη βοήθεια της σωματικής του ρώμης και της βιωματικής γνώσης που αποκτά από τα ταξίδια-εντολές, πετυχαίνει την ψυχική του κάθαρση, λυτρώνοντας έτσι την ψυχή του από όλους εκείνους τους πειρασμούς και τις αλυσίδες που τον κρατούσαν δέσμιο μέσα στο σπήλαιο του μύθου του Πλάτωνα. Δικαίως λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι είναι το τέλειο σύμβολο του ανθρώπινου προτύπου και όχι εκείνων των ευτελών προτύπων που προβάλλονται εδώ και κάποια χρόνια από κανάλια της TV. Μπορεί να μην κατορθώσουμε να πετύχουμε τη σωματική του υπεροχή, αλλά σίγουρα μπορούμε, αν θέλουμε, να επιτύχουμε κάτι από την πνευματική και ψυχική του ευρωστία.

Σε αυτούς τους πολύ δύσκολους καιρούς που ζούμε, που όλα στην Ελλάδα πωλούνται και αγοράζονται, ας ασχοληθούμε επιτέλους σοβαρά όχι με τα ΔΑΝΕΙΚΑ, αλλά με τα ΙΔΑΝΙΚΑ της φυλής μας, εάν θέλουμε να επιβιώσουμε ως έθνος!

Υπ' όψιν ότι «ο γενναίος πεθαίνει μια φορά, ενώ ο δειλός κάθε μέρα».

Του Γιώργου Καλλέργη

πηγή-mythagogia

Διαβάστε περισσότερα... »

Γυναίκες στα όπλα! Οι μεγαλύτερες Ηρωίδες της Ιστορίας της Ελλάδας

Οι γυναίκες που έδωσαν ψυχή και σώμα στην επανάσταση …. εκείνες που άξιζαν όσο δέκα άντρες μαζί! Όσες γυναίκες ξεχώρισαν στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 επέβαλαν άτυπα την ισοτιμία των φύλων στα πεδία των μαχών.

Με το απαράμιλλο θάρρος τους, την αξιοθαύμαστη γενναιότητα, τις περιπέτειες και τις θυσίες τους, αποτελούν αξεπέραστα σύμβολα δυναμισμού και πατριωτισμού που συνεχίζουν να εμπνέουν σε εθνικά κρίσιμες περιόδους ,κάτι που οι ιστορικοί και οι απομνημονευματογράφοι της εποχής δεν κατέγραψαν στην ιστορία της ελληνικής επανάστασης.

Ίσως δεν μπόρεσαν να εξοικειωθούν με την ιδέα ότι η γυναίκα όσο κι αν ήταν σε υποδεέστερη μοίρα από τον άντρα, είχε το δικαίωμα στην τιμή και την ευγνωμοσύνη της πατρίδας από τη στιγμή που αγωνίστηκε και θυσιάστηκε.

Αποτέλεσμα αυτής της ανδροκρατικής αντίληψης ήταν να χαθούν πολύτιμες πληροφορίες για τη συμβολή της Ελληνίδας στον αγώνα του ’21.

Και είναι χιλιάδες οι γυναίκες που πολεμώντας τους καταχτητές είτε με τα όπλα, είτε με τα ξύλα, είτε με τα δρεπάνια και τα κλαδευτήρια, βρήκαν ηρωικό θάνατο, γνωστές και άγνωστες στην Ιστορία.

Τις πληροφορίες αυτές μπορούμε να τις αντλήσουμε από τα δημοτικά μας τραγούδια, τα οποία και εξιστορούν εύγλωττα τον ηρωισμό που διακατείχε τις γυναίκες της επανάστασης. Ανάμεσα στους άντρες μαχητές, καπετάνισσες έπαιρναν μέρος σε στρατιωτικά συμβούλια, χειρίζονταν τα όπλα με δεξιοτεχνία, αρματώνονταν και πολεμούσαν με λύσσα πριν καλά-καλά στεγνώσει το δάκρυ τους για τον χαμό των παιδιών τους.

Με δύναμη και ψυχή ελληνική. Έχοντας ρόλο είτε ενεργητικό είτε παθητικό, οι γυναίκες αυτές ήξεραν να κρατήσουν ψηλά τον ηρωικό κλήρο που τους έλαχε, προτιμώντας να θυσιάσουν τη ζωή τους, παρά να προδώσουν την παράδοση που κληρονόμησαν. Δεν ήθελαν μια ζωή ταπεινωμένη. Τις χαρακτήριζε η περηφάνια, το σθένος και η ευψυχία.

Ένδοξα παραδείγματα αποτελούν οι Σουλιώτισσες, οι Μεσολογγίτισσες, οι Μανιάτισσες.

Οι αγώνες αυτοί σφυρηλάτησαν τη γυναίκα του ’21, αρχίζοντας από την ανυπακοή στον κατακτητή, για να φτάσει στον ένοπλο αγώνα και το ολοκαύτωμα.

Ας θυμηθούμε κάποιες από αυτές.

Μπουμπουλίνα – Η μπουρλοτιέρισα των Ελλήνων

( Ήταν η μόνη μυημένη γυναίκα στη Φιλική Εταιρεία… )

Δυναμική και ανεξάρτητη καπετάνισσα, υπήρξε «η αμαζόνιος διακόσμησις του πολεμικού πίνακος του 1821». Όλη η Ευρώπη έμεινε έκπληκτη από την πολεμική της δράση και την αφοσίωσή της στην πατρίδα. Δίκαια ονομάστηκε θηλυκός Κολοκοτρώνης (λένε ότι δεν άφηνε ποτέ το σπαθί της).

Κόρη του υδραίου πλοιάρχου Σταυριανού Πινότση και της επίσης υδραίας Σκεύως Κοκκίνη, που καταγόταν από εφοπλιστική οικογένεια, γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1771 στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης, όπου ο πατέρας της εκρατείτο για συμμετοχή στα Ορλοφικά. Στα 17 της παντρεύτηκε τον σπετσιώτη πλοίαρχο Δημήτριο Γιάννουζα, από τον οποίο ονομάζετο και Δημητράκαινα.

Το 1797 ο σύζυγός της σκοτώθηκε σε συμπλοκή με αλγερινούς πειρατές και η Λασκαρίνα σε ηλικία 26 ετών μένει χήρα με τρία παιδιά, τον Ιωάννη, τον Γεώργιο και την Μαρία.

Το 1801 παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τον σπετσιώτη πάμπλουτο εφοπλιστή Δημήτριο Μπούμπουλη, από τον οποίο έλαβε το όνομα Μπουμπουλίνα, με το οποίο έγινε γνωστή. Και ο δεύτερος σύζυγός της σκοτώθηκε σε σύγκρουση με αλγερινούς πειρατές το 1811, μεταξύ Μάλτας και Ισπανίας. Μαζί του απέκτησε τρία παιδιά, την Ελένη, την Σκεύω και τον Νικόλαο.

Με την περιουσία του συζύγου της, που ξεπερνούσε τα 300.000 τάλληρα, η Μπουμπουλίνα ασχολήθηκε με τα ναυτιλιακά κι έγινε μέτοχος σε διάφορα σπετσιώτικα πλοία. Όμως, το 1816 οι Οθωμανοί επεχείρησαν να κατάσχουν την περιουσία της, επειδή τα πλοία του συζύγου της μετείχαν υπό ρωσική σημαία στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1806. Με τη μεσολάβηση του ρώσου πρεσβευτή στην Κωνσταντινούπολη Στρογκάνωφ και της μητέρας του Σουλτάνου Βαλιντέ κατόρθωσε να διασώσει την περιουσία της.

Στην Κωνσταντινούπολη φαίνεται ότι μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1819, αλλά το γεγονός αμφισβητείται, καθώς είναι γνωστό ότι η οργάνωση δεν έκανε ποτέ μέλη της, γυναίκες. Μόλις η Μπουμπουλίνα επέστρεψε στις Σπέτσες διέταξε τη ναυπήγηση του πλοίου «Αγαμέμνων», για το οποίο δαπάνησε 25.000 δίστηλα. Με μήκος 48 πήχεις (περίπου 34 μέτρα) και εξοπλισμένο με 18 κανόνια, ο «Αγαμέμνων» καθελκύστηκε το 1820 και ήταν το μεγαλύτερο πλοίο που έλαβε μέρος στην Επανάσταση.

Ο δημοσιογράφος και ιστορικός Ι. Φιλήμων γράφει για την τόλμη και τη γενναιότητά της: «…ενώπιον αυτής ο άνανδρος ησχύνετο και ο ανδρείος υπεχώρη».

Ξόδευε την περιουσία της, όχι μόνο για τη διατήρηση των πλοίων της, αλλά και για τα στρατεύματα στην ξηρά. Συμμετείχε με το πλοίο της «Αγαμέμνων» στον αποκλεισμό του Ναυπλίου και ανεφοδίασε με δικές της δαπάνες τους υπερασπιστές του Άργους. Σε μια έφοδο των Τούρκων υπό τον Κεχαγιάμπεη σκοτώθηκε ο γιος της Ιωάννης Γιάννουζας.

Στη συνέχεια έλαβε μέρος στον αποκλεισμό της Μονεμβασίας, στην πολιορκία και την άλωση του Ναυπλίου και της Τριπόλεως, στην οποία εισήλθε πάνω σε λευκό ίππο και έσωσε τα χαρέμια του Χουρσίτ Πασά από τη μήνη των πολιορκητών.

Μετά την άλωση του Ναυπλίου, το Νοέμβριο του 1822, η Μπουμπουλίνα εγκαταστάθηκε στην πόλη (έδρα της προσωρινής κυβέρνησης), όπου έζησε έως τα μέσα του 1824. Εκδιώχθηκε από το Ναύπλιο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, όταν πήρε το μέρος του φυλακισμένου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, με τον οποίο είχε συγγενέψει, από το γάμο της κόρης της Ελένης με τον γιο του Πάνο. Οι κυβερνητικοί σκότωσαν τον γαμπρό της και από την ίδια αφαίρεσαν το κομμάτι γης που της είχαν δώσει για τις υπηρεσίες της στον Αγώνα.

Έτσι, η Μπουμπουλίνα επέστρεψε πικραμένη στις Σπέτσες και εγκαταστάθηκε στο σπίτι του δεύτερου συζύγου της, μόνη με τα υπολείμματα της περιουσίας της, μέχρι το τέλος της ζωής της, που δεν άργησε να έλθει. Τον Μάιο του 1825 ο γιος της Γεώργιος Γιάννουζας κλέφτηκε με την Ευγενία Κούτση, κουνιάδα του ετεροθαλούς αδελφού της Μπουμπουλίνας, Λάζαρου Ορλώφ.

Ο Ορλώφ, συνοδευόμενος από μέλη της οικογένειας Κούτση, πήγε στο σπίτι της Μπουμπουλίνας σε αναζήτηση της Ευγενίας. Στη λογομαχία που ακολούθησε, κάποιος πυροβόλησε και χτύπησε στο μέτωπο την Μπουμπουλίνα, που έπεσε νεκρή (22 Μαΐου). Δεν έχει διαλευκανθεί αν ήταν τυχαίο περιστατικό ή δολοφονία. Τα οστά της εναποτέθηκαν στον ιδιόκτητο ναΐσκο του Αγίου Ιωάννου. Μεταθανάτια έλαβε τον τίτλο του ναυάρχου από τη Ρωσία, πρωτοφανής τιμή για γυναίκα και ένας τίτλος με παγκόσμια μέχρι σήμερα μοναδικότητα για γυναικεία μορφή.

Επειδή συμμετείχε ως ισάξια με τους άλλους οπλαρχηγούς στα πολεμικά συμβούλια και τις αποφάσεις της απονεμήθηκε ο τίτλος της «Καπετάνισσας» και της «Μεγάλης Κυράς».

Οι απόγονοι της Μπουμπουλίνας δώρισαν το πλοίο «Αγαμέμνων» στο νεοσύστατο κράτος, το οποίο έγινε η ναυαρχίδα του Ελληνικού Στόλου με το όνομα «Σπέτσαι». Ανατινάχθηκε από τον Ανδρέα Μιαούλη στον Πόρο κατά τη διάρκεια των πολιτικών ταραχών της 29ης Ιουλίου 1831. Το αρχοντικό της Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες είναι σήμερα Μουσείο. Περιλαμβάνει συλλογή όπλων, επιστολές και άλλα αρχεία, παλιά βιβλία, πορτραίτα της Μπουμπουλίνας, προσωπικά της αντικείμενα, έπιπλα και διακρίσεις που τις είχαν απονείμει κυρίως ξένες κυβερνήσεις.

Μαντώ Μαυρογένους

Ανιψιά του Νικολάου Μαυρογένη, επί πολλά έτη δραγουμάνου του στόλου (1770-1786) και στη συνέχεια ηγεμόνα της Βλαχίας (1786-1790). Γυναίκα με εύθραυστη ομορφιά, λεπτή και λυγερή κορμοστασιά, μεγαλωμένη με ευρωπαϊκή ανατροφή και παιδεία.

Γεννήθηκε στην Τεργέστη το 1796 ή 97, όπου ήταν εγκαταστημένος ο πατέρας της Νικόλαος Μαυρογένης, μέλος της Φιλικής Εταιρείας, στην οποία μυήθηκε και η Μαντώ Μαυρογένους το 1820. Στις παραμονές του αγώνα βρισκόταν στην Τήνο με τον θείο της Φιλικό παπα-Μαύρο, απʼ τον οποίο μυήθηκε στον αγώνα και μαζί του πήγε στη Μύκονο – πατρίδα της μητέρας της – αμέσως μετά την έκρηξη της Επανάστασης.

Έκτοτε η νεαρή Μαντώ διέθεσε όλη την πατρική περιουσία στον απελευθερωτικό αγώνα, ενώ έλαβε μέρος και η ίδια σε πολλές επιχειρήσεις. Με πλοία που εξόπλισε με δικά της έξοδα, καταδίωξε τους πειρατές που λήστευαν τις Κυκλάδες. Συγκρότησε σώμα πεζών, που ανέλαβε την αρχηγία του και υπεράσπιζε τη Μύκονο.

Εξόπλισε στόλο από έξι πλοία και τον ένωσε με τις ναυτικές δυνάμεις του Τομπάζη. Αργότερα, συγκρότησε στρατό, που αποτελούνταν από 16 λόχους των 50 ανδρών, και πήρε μέρος στην εκστρατεία της Καρυστίας. Πολέμησε στο πλευρό του Γρηγορίου Σάλα στο Πήλιο, στη Φθιώτιδα και στη Λιβαδειά. Όταν επέστρεψε στη Μύκονο, ασχολήθηκε με την τροφοδοσία του ναυτικού. Η φήμη της γρήγορα ξεπέρασε τα σύνορα του ελληνικού χώρου και από τη θέση αυτή η νεαρή Ελληνίδα απηύθυνε έκκληση βοήθειας στους Ευρωπαίους φιλέλληνες και κυρίως στις Αγγλίδες και Γαλλίδες.

Στις Ευρωπαίες φίλες της εκμυστηρευόταν: «Λαχταρώ μια ημέρα μάχης όπως εσείς λαχταράτε μια ημέρα χορού».

Ξένοι ιστορικοί και περιηγητές εξαίρουν τη συμμετοχή της στα πεδία των μαχών, κάτι που δεν προκύπτει από ελληνικές πηγές. Οι Έλληνες ιστορικοί του 19ου αιώνα παραδόξως την αγνόησαν. «Είναι απορίας άξιον έγραφε το έτος 1890 ο Jules Blancard, πως τέτοια γυναίκα ελησμονήθη εντελώς από όλους τους Έλληνες ιστορικούς».

Με τη λήξη της Επανάστασης, η Μαντώ Μαυρογένους εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, (κατά τον Λαμπρινίδη, η Μαντώ αναφέρεται και ως κάτοικος Ναυπλίου κατά την απογραφή του πληθυσμού το 1824 ως εξής: Αριθ. 319, Κοκώνα Μαντώ, μετά του αδελφού της, του θείου της και των υπηρετών της. Εν όλω άτομα έξ), και τιμήθηκε με διάταγμα του Καποδίστρια, για της υπηρεσίες της με μια μικρή σύνταξη και τον βαθμό του αντιστρατήγου. Στη Μαντώ ανέθεσε και την εποπτεία του Ορφανοτροφείου το οποίο ίδρυσε στην Αίγινα.

Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια αναγκάστηκε, ύστερα από τον άτυχο έρωτά της με τον Δημήτριο Υψηλάντη και τον θάνατό του ένα χρόνο μετά από τον θάνατο του κυβερνήτη, και την καταδίωξη του Κωλέττη, να επιστρέψει στη Μύκονο.

Φτωχή, έχοντας δωρίσει την τεράστια περιουσία της στον Αγώνα, κατέφυγε κοντά σε συγγενείς της στην Πάρο. Εκεί πέθανε από τυφοειδή πυρετό το 1840. Ενταφιάστηκε, με δημόσια δαπάνη, στο προαύλιο του ναού της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής.

Χάιδω Γιαννάκη-Σέχου, η Σουλιώτισσα: Ενέπνευσε σεβασμό και θαυμασμό όχι μόνο στους συμπατριώτες της αλλά και σε ξένους διπλωμάτες (και δη…Γερμανούς). Ο ηρωισμός της ξεχώρισε τα χρόνια 1792 – 1803 και το γυναικείο της φύλο δεν την εμπόδισε να τρέχει πρώτη στη μάχη, συχνά πιο μπροστά και από τους άντρες.

Σταυριάνα Σάββαινα

Στις 12-13 Μαΐου 1821 δόθηκε η μάχη στο Βαλτέτσι που έληξε με τη νίκη των ελληνικών όπλων. Εκεί πολέμησε ο Κολοκοτρώνης, οι Μαυρομιχαλαίοι Κυριακούλης και Ηλίας με τους Μανιάτες κ.ά. Τότε διακρίθηκε και μια γυναίκα, η Σταυριάνα.

Η Σταυριάνα Σάββαινα γεννήθηκε στο Παρόρι της Σπάρτης το 1772. Παντρεύτηκε τον Γιωργάκη Σάββα που τον απαγχόνισαν οι Τούρκοι στον Μυστρά κατά τις πρώτες μέρες της Επανάστασης. Η Σταυριάνα οπλίστηκε και κατατάχθηκε στο σώμα του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη και τον ακολούθησε σε όλες τις μάχες. Ελαβε μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, στις μάχες του Βαλτετσίου και των Τρικόρφων.

Η Καλλιρρόη Παρρέν γράφει στην «Εφημερίδα των Κυριών» της 25-3-1890: Η Σταυριάνα ήτο τεσσαρακοντούτις, μελαχροινή, ευειδής, με ύφος αρρενωπόν, με φωνή βροντώδη, με παράστημα στρατιώτου.

Ετέθη υπό τας διαταγάς του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη και πήγε στο Βαλτέτσι όπου επολιορκούντο οι Έλληνες. Η Σταυριάνα μόνη μεταξύ των ανδρών αψηφούσε τις σφαίρες και μετέφερε τις πυριτιδοβολές από προμαχώνος εις προμαχώνα. Οι περί τον Κολοκοτρώνη Μαυρομιχάλης και Πλαπούτας δυσκολεύονταν να πιστέψουν ότι γυναίκα είχε τόσο θάρρος». Επί Καποδίστρια πάρα πολλοί αγωνιστές υπέβαλαν προς τη Συνέλευση αιτήσεις και ζητούσαν να ληφθεί και για αυτούς κάποια πρόνοια. Στη συνέλευση παρουσιάστηκε η ίδια η Σάβαινα «η ηρωική Μανιάτισσα που είχε ζωστεί όπλα και είχε λάβει μέρος σε πολλές μάχες». Στην αναφορά της μεταξύ των άλλων έγραφε:

«Το στάδιον της πολεμικής δόξας είναι βέβαια δια τους άνδρας, όταν όμως είναι λόγος περί σωτηρίας της πατρίδος, όταν όλη σχεδόν η φύσις συντρέχει προς υπεράσπισίν της, αι γυναίκες της Ελλάδος έδειξαν πάντοτε ότι έχουν καρδίαν να κινδυνεύσουν συναγωνιζόμεναι ως οι άνδρες, ημπορούν να ωφελήσουν μεγάλως εις τας πλέον δεινάς περιστάσεις…».

Ο Καποδίστριας, για τις υπηρεσίες της, της έδωσε χορηγία και έβαλε τα παιδιά της στο ορφανοτροφείο που μόλις είχε συσταθεί. Ο Όθωνας όμως την εγκατέλειψε και ζούσε από τις συνδρομές των οικογενειών των αγωνιστών. Όταν πέθανε το 1868 η κυρά Σάββαινα, έκαναν έρανο στο Ναύπλιο για να την θάψουν.

Δέσπω Σέχου-Μπότση

Οι ορδές του Αλή Πασά αφού εξόντωσαν τους Σουλιώτες από τα περισσότερα χωριά τους στις 23 Δεκεμβρίου 1803 στράφηκαν στη Ρηνιάσα. Η Ρηνιάσα είναι ένα μικρό χωριό σε μια πετρώδη περιοχή μεταξύ Πρέβεζας και Αρτας.

Εκεί είχαν καταφύγει μετά τη συνθηκολόγηση είκοσι εφτά σουλιώτικες οικογένειες χωρίς αρχηγό και κατά πλείστον γυναικόπαιδα. Οι Τουρκαλβανοί αποφάσισαν να τους εξοντώσουν και αυτούς. Η Ρηνιάσα δεν είχε ούτε άντρες να παρατάξει ούτε τείχη να αντιτάξει. Όμως το εχθρικό λεφούσι που την έζωσε βρήκε μια μόνη αντίσταση, όχι βέβαια αρκετή να τους αναχαιτίσει, αλλʼ ικανή για να σταθεί σύμβολο ηρωισμού στην ιστορία ενός υπόδουλου έθνους, με ηρωίδα τη Σουλιώτισσα Δέσπω Σέχου-Μπότση.

Η Δέσπω καταγόταν από τη φάρα των Σεχαίων κιʼ ήταν γυναίκα του Γιωργάκη Μπότση που σκοτώθηκε στο Σούλι. Απορφανεμένη και ξεσπιτωμένη καθώς βρέθηκε μετά τη συνθηκολόγηση η Δέσπω, πήρε τη φαμίλια της και τʼ άρματά της και τράβηξε κιʼ αυτή τον δρόμο της φυγής. Σαν έφτασε στη Ρηνιάσα κατέφυγε σε ένα παλιό πύργο που βρισκόταν στην άκρη του χωριού τον πύργο του Δημουλά, όπως τον έλεγαν. 

Εκεί η Δέσπω αποφάσισε νʼ αντισταθεί. Να πέσει σκλάβα στα χέρια τους αμαχητί η καρδιά της δεν τοʼ λεγε. Σαν τους είδε από μακριά αρματώθηκε κιʼ αυτή και οι θυγατέρες της κιʼ οι νυφάδες της, έφραξαν γερά τη σιδερόπορτα του πύργου και πιάσανε από ψηλά τʼ ανοίγματα, μετατρέποντας έτσι τα παράθυρα του πύργου σε πολεμίστρες. Οι Τούρκοι προσπαθούν να παραβιάσουν την εξώπορτα, οι γυναίκες από πάνω τους ρίχνουν. Σε λίγο όμως ένα άνοιγμα του μαντρότοιχου τους αφήνει και μπαίνουν στον αυλόγυρο.

Οι γυναίκες εξακολουθούν να τους ρίχνουν. Αυτοί ορμούν με κραυγές προς τη σκάλα για νʼ ανεβούν στα πάνω δωμάτια, μα πριν προλάβουν να τις πιάσουν ζωντανές, όπως έλπιζαν, μια θεόρατη λάμψη κιʼ ένας κρότος τρομερός αντήχησε ολόγυρα. Ο κουρνιαχτός τους σώριασε κατάχαμα. Τι είχε γίνει. Η Δέσπω αφού αντιστάθηκε ως την τελευταία στιγμή, σύναξε γύρω τις κόρες, νυφάδες κι εγγόνια, έριξε χάμω όσο μπαρούτι τους είχε απομείνει κι αφού έστειλε από μακριά χαιρετισμό στο Σούλι, έβαλε φωτιά και κάηκαν όλοι.

Η θυσία της Δέσπως, ενέπνευσε ποιητές συνθέτες και καλλιτέχνες. Και η λαϊκή μούσα απαθανάτισε τη θυσία της Δέσπως με τα αδρότερα χρώματα:

Της Δέσπως

Αχός βαρύς ακούγεται πολλά ντουφέκια πέφτουν.

Μήνα σε γάμο ρίχνονται, ουδέ σε χαροκόπι.

Η Δέσπω κάνει πόλεμο με νύφες και μʼ αγγόνια.

Αρβανιτιά την πλάκωσε στου Δημουλά τον πύργο.

- Γιώργαινα ρίξε τʼ άρματα, δεν είνʼ εδώ το Σούλι

εδώ είσαι σκλάβα του πασά, σκλάβα των Αρβανίτων.

- Το Σούλι κι αν προσκύνησε κι αν τούρκεψεν η Κιάφα

η Δέσπω αφέντες Λιάπηδες δεν έκανε δεν κάνει.

Δαυλί στο χέρι άρπαξε, κόρες και νύφες κράζει:

Σκλάβες Τούρκων μη ζήσετε, παιδιά μαζί μʼ ελάτε.

Και τα φουσέκια ανάψανε κι όλοι φωτιά γενήκαν.

Μόσχω Λάμπρου Τζαβέλα

Η Μόσχω, η γυναίκα του Λάμπρου Τζαβέλα, γεννήθηκε στο Σούλι το 1760. Ήταν μετρίου αναστήματος, μελαχρινή κι ωραία και επέδειξε ψυχικό σθένος, δύναμη χαρακτήρα και φιλοπατρία, γι’ αυτό κι είχε μεγάλο κύρος στη σουλιώτικη πολιτεία. Στις 20 Ιουλίου 1792, επικεφαλής 400 γυναικών, παρακολουθούσε από τις ράχες της Κιάφας τη μάχη των Σουλιωτών κατά του Αλή Πασά. Μόλις είδαν μια αιφνίδια διακοπή των πυροβολισμών των μαχόμενων Σουλιωτών (ήταν μια μικρή ανακωχή ανάμεσα στους αντιμαχόμενους), οι γυναίκες νόμιζαν πως οι Σουλιώτες σκοτώθηκαν.

Τη σιγή την πήραν για ήττα των ανδρών τους, «οι άνδρες μας σταμάτησαν, φωνάζει η ηρωϊκή Μόσχω, θα σκοτώθηκαν. Σειρά μας τώρα». Και ευθύς 300 γυναίκες ένοπλες επιτίθενται εναντίον 3.000 Αλβανών. Ο Φωτιάδης στον “Καραϊσκάκη” γράφει: «Τρακόσες άδραξαν τ’ άρματα και χίμηξαν μπροστά με τη Μόσχω. Απάνω τους φώναζε η μια στην άλλη, απάνω τους, τι τα κοιτάμε τα σκυλιά; Αυτές δεν ήταν γυναίκες, μα μαινάδες. Ξεμαλλιασμένες ή ουρλιάζοντας με γυμνωμένα τα σπαθιά στα χέρια χύθηκαν να φάνε τους οχτρούς.

Οι Αληπασαλίδες, άμα τις είδαν να ροβολάνε κατά πάνω τους, τις άρχισαν στις βρισιές και στα αισχρόλογα. Τότες η Μόσχω η Τζαβέλαινα, μπροστά στον θάνατο, σηκώνει τα φουστάνια της και δείχνοντας τ’ απόκρυφά της φωνάζει: Να ωρέ Τούρκοι, ελάτε αν σας κιοτάει!». Οι Αλβανοί μπροστά σε αυτό το θέαμα των μαχόμενων γυναικών έμειναν κατάπληκτοι, πανικοβλήθηκαν. Έριξαν τα όπλα κάτω για να είναι ελαφρότεροι και το ‘βαλαν στα πόδια.

Η Μόσχω τους καταδιώκει, τρέχει προς τον πύργο που τον υπεράσπιζε ο ανιψιός της Κίτσος Τζαβέλας, τον βλέπει νεκρό. Η Μόσχω σκύβει, τον φιλάει, βγάζει την ποδιά της, του σκεπάζει το πρόσωπο και συνεχίζει την καταδίωξη. Ανάμεσα στις γυναίκες είναι και η Σόφω η κόρη της Τζαβέλαινας.

Ο Αλή Πασάς ντροπιασμένος καβαλάει το άτι του και φεύγει στα Γιάννενα.

Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης απαθανάτισε τη σκηνή της φυγής με τους γνωστούς στίχους: «Τ’ άλογο! τ’ αλογο, Ομέρ Βρυώνη, το Σούλι εχύμησε και μας πλακώνει. Τ’ άλογο, τ’ άλογο, ακούς σφυρίζουν, ζεστά τα βόλια τους μας φοβερίζουν…». Η Μόσχω πέθανε μεταξύ των ετών 1795-1803. (αδιευκρίνιστο)

Δέσπω Φώτου Τζαβέλα

Ο Γιάννης Βλαχογιάννης στο βιβλίο του «Ιστορική Ανθολογία» γράφει πως στον Κάλαμο, το μικρό νησί κοντά στο Θιάκι, είχαν καταφύγει πολλοί Σουλιώτες. Ανάμεσά τους ήταν και η Δέσπω η Τζαβέλαινα, του Φώτου η γυναίκα, η θαυμαστή από τους πολέμους του Σουλίου με τον Αλή Πασά πριν από το 1821.

Τώρα όμως άλλος γινόταν πόλεμος, ίσα σκληρός και πιο μεγάλος. Οι Σουλιώτες πέρασαν από τα Επτάνησα κατά το 1823 και πολεμάνε μαζί με τόσα άλλα αδέλφια τους. Μαζί τους ήτανε και της Τζαβέλαινας οι γιοι, ο Κίτσος και ο Ζυγούρης.

Ξαφνικά έρχεται η είδηση ότι σκοτώθηκαν οι γιοι της. Οι Σουλιώτισσες αρχίζουν το κλάμα, το ξεφωνητό και τα μαλλιοτραβήγματα. Ξαφνικά η Δέσπω τινάχτηκε ορθή, έριξε πίσω τα μαλλιά της, σφούγγισε τα δάκρυά της και είπε: “Παύτε ωρέ τα κλάματα. Πάσχα έρχεται, σηκωθείτε τώρα να βάψουμε τ’ αυγά, τι είναι αμαρτία κι ο θεός μπορεί να μας οργιστεί”.

Από σεβασμό σηκωθήκανε οι άλλες κι αρχίσανε τη δουλειά. Ξαφνικά έρχεται κάποιος και λέει πως είναι ψέματα, δεν σκοτώθηκα μόνο ο ένας τραυματίστηκε λίγο. Τότε η Δέσπω είπε: Σε ευχαριστώ Θεέ μου που μου τους φύλαξες, μα εγώ πάντα τους έχω ξεγραμμένους.

Ο Βλαχογιάννης λέει ακόμα, πως η Δέσπω η Τζαβέλαινα του Φώτου η γυναίκα, έζησε ύστερα ως τα πρώτα χρόνια του Όθωνα και στον ‘Επαχτο.

Για τη Δέσπω Φώτου Τζαβέλα γράφει και η Καλλιρρόη Παρρέν: Στην Κέρκυρα η ρωσική κυβέρνηση πήρε απόφαση να σχηματίσει εξ αυτών (των Σουλιωτών) στρατιωτικόν σώμα, το οποίον εσκόπευε να χρησιμοποιήσει σε δεδομένη στιγμή.

Η Κέρκυρα και όλη η Επτάνησος διετέλη υπό ρωσικήν προστασίαν. Διετάχθη λοιπόν ο εκεί Ρώσος στρατηγός Ανρέπ να σχηματίσει οκτώ νέους λόχους από Σουλιώτες εθελοντές, εις τους οποίους διόρισε αξιωματικούς Σουλιώτες. Ο Φώτος Τζαβέλας, ο Δαγκλής, ο Ζέρβας, ο Δράκος κ.ά. Στρατολόγησε και γυναίκες. Ούτω η σύζυγος Φώτου Τζαβέλλα ήταν ανώτερη αξιωματικός λόχου εις τον οποίον είχε ταχθεί ο σύζυγός της ως λοχαγός. Έλαβε βαθμό ταγματάρχου σε λόχο που ήταν ο άνδρας της λοχαγός…

Αλεφαντώ, η Μεσολογγίτισσα

Κάτω από την – κατ’ ανάγκη – ανδρική της ενδυμασία κρυβόταν μια ψυχή που αψηφούσε κάθε είδος κινδύνου και κακουχίας μεταδίδοντας θάρρος στους άντρες πολιορκημένους. Χήρα η ίδια, συνελήφθη κατά την έξοδο του Μεσολογγίου μαζί με την μικρή της κόρη.

Δόμνα Βισβίζη

Δόμνα Βισβίζη, η Θρακιώτισσα καπετάνισσα, χήρα με τέσσερα παιδιά: Ανέλαβε η ίδια τη διακυβέρνηση του πολεμικού σκάφους «Καλομοίρα», όταν ο άντρας της σκοτώθηκε, και συνέχισε τις επιχειρήσεις κατά των Τούρκων. Πέθανε στον Πειραιά το 1845.

Χαρίκλεια Δασκαλάκη, η ατρόμητη Κρητικιά: Νοέμβρης 1864.

Ο αγώνας των Κρητικών έχει κορυφωθεί κι εκεί ψηλά στη Μονή Αρκαδίου θα γραφτεί μία χρυσή σελίδα στο βιβλίο των αγώνων του κρητικού λαού.

Από μήνες τώρα η Μονή έχει γίνει το κρησφύγετο της Επαναστατικής Επιτροπής και δεν είναι μόνον τούτο, αλλά και οικογένειες ολόκληρες κυνηγημένες από τους Τούρκους έχουν έρθει στο Μοναστήρι για να βρουν καταφύγιο. Ο Μουσταφά πασάς τα ξέρει όλα, γι’ αυτό και στέλνει μήνυμα απειλητικό στον ηγούμενο Γαβριήλ “ή θα τους διώξεις όλους ή θα τινάξω το μοναστήρι στον αέρα”. 

Η Επαναστατική Επιτροπή συνέρχεται αμέσως για να αποφασίσει. Τα κυριότερα πρόσωπα είναι: ο ηγούμενος Γαβριήλ, οι οπλαρχηγοί Βενιανάκης, Κορωναίος, Δημακόπουλος και μία γυναίκα, η Χαρίκλεια Δασκαλάκη, μητέρα, κόρη και γυναίκα αγωνιστών που διακρίνεται για τη λεβεντιά της και τη σθεναρή της απόφαση να πολεμήσει. Στην Επιτροπή συζητούν αν θα πρέπει να παραδοθούν ή να πολεμήσουν σε περίπτωση τούρκικης επίθεσης. Η Χαρίκλεια είναι σύμφωνη να συνεχίσουν τον αγώνα. Έπειτα συζητιέται το ζήτημα των γυναικόπαιδων.

Να τα διώξουν για να μη σταθούν εμπόδιο στους αγωνιστές, ή να μείνουν; Αποφασίζεται να μείνουν και όποια τύχη περιμένει τους άνδρες την ίδια να αντιμετωπίσουν και τα γυναικόπαιδα. Μετά σκέπτονται πώς θα οργανώσουν την άμυνα. Μερικούς στέλνουν κρυφά τη νύχτα για να οργανώσουν την απέξω βοήθεια. Αναμετρώντας τις δυνάμεις τους βλέπουν ότι οι Τούρκοι είναι μιλιούνια, ενώ εκείνοι μόνο 964 όλο κι όλο κι από αυτούς μόνο 325 πολεμιστές, τα άλλα γυναικόπαιδα. Αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να στείλουν την απάντηση στον Μουσταφά: «Ο όρκος και το σύνθημά μας είναι Ένωση με την Ελλάδα ή Θάνατος».

Λίγες ώρες αργότερα το Μοναστήρι βρίσκεται κυκλωμένο από χιλιάδες Τούρκους. Ο Μουσταφά τους ξαναπροτείνει να παραδοθούν και οι πολιορκημένοι απαντούν: «Μόνο νεκροί θα παραδοθούμε». Η μάχη αρχίζει, οι Κρητικοί πολεμάνε με ηρωϊσμό ημιθέων, οι γυναίκες και τα παιδιά αυτές τις ώρες παίζουν σπουδαίο ρόλο. Πολλές, όπως η Χαρίκλεια, κρατάνε όπλα, άλλες βοηθάνε τους αγωνιστές, ετοιμάζουν φυσίγγια, κουβαλάνε μπαρούτι, νερό και τρόφιμα.

Όταν κάποτε ρώτησαν τη Χαρίκλεια πώς τα κουβαλούσαν τα πολεμοφόδια, απάντησε: «Με τσι ποδιές των και σε κόσκινα». Όλη τη μέρα η Χαρίκλεια πολεμά και συγχρόνως με λόγια θερμά εμψυχώνει τους αγωνιζόμενους. Για μία στιγμή η ελληνική σημαία που κυματίζει πλάι στο λάβαρο πέφτει, η Χαρίκλεια μέσα από βροχή σφαιρών τρέχει και την ξαναστηλώνει.

Σε λίγο η σημαία διάτρητη από σφαίρες ξαναπέφτει, η Χαρίκλεια με κίνδυνο της ζωής της τη σήκωσε, τη φίλησε και την έκρυψε κάτω από τα φουστάνια της για να την παραδώσει ύστερα σαν ιερό κειμήλιο.

Στις 8 Νοεμβρίου ο Μουσταφά βρίσκεται πολύ κοντά τους και με στραμμένο το κανόνι του προς την πόρτα του μοναστηριού. Ρίχνει μια πρώτη, η πόρτα του μοναστηριού τρίζει, με τη δεύτερη η πόρτα εξαρθρώνεται. Με το τίναγμα της πόρτας οι Τούρκοι ορμούν μέσα κραδαίνοντας τα γιαταγάνια τους. Ανδρικά και γυναικεία στήθη προβάλουν την τελευταία αντίσταση.

Ο άνισος αγώνας συνεχίζεται στην αυλή του μοναστηριού. Το αίμα έχει πήξει και η Χαρίκλεια με τον γιο της και την κόρη της Ελένη είναι ταμπουρωμένη μέσα σε ένα κελί και ρίχνουν στον εχθρό. Μια σφαίρα που ‘ρχεται γι’ αυτήν παίρνει τον Κωσταντή στο πόδι. Ο Κωνσταντής ουρλιάζει από τον πόνο, η Χαρίκλεια γυρίζει ψύχραιμη και του λέει: «Για τόσο πράγμα γιε μου φωνάζεις, θα σ’ ακούσουν και θα πουν πως φοβηθήκαμε».

Τα κελιά-οχυρά πέφτουν το ένα πίσω από το άλλο.

Οι Κρητικοί θερίζονται μα κι οι Τούρκοι δεν πάνε πίσω. Τώρα ο Γαβριήλ είναι έτοιμος να εκτελέσει το μεγάλο του σχέδιο. Πολλές γυναίκες, κορίτσια κι αγόρια τρέχουν στο λαγούμι για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Ο αγωνιστής Γιανγκουδάκης με την κουμπούρα του γεμάτη και στραμμένη προς το μπαρούτι κάνει μια τελευταία ερώτηση στο πλήθος: «θέλετε να παραδοθείτε ή να πεθάνετε;». “Φωτιά καλύτερα” φωνάζουν τα γυναικόπαιδα. Η κουμπούρα αδειάζει στην πυριτιδαποθήκη και το μοναστήρι με Τούρκους και δικούς τινάζεται στον αέρα. Πυκνός καπνός και φλόγες σκεπάζουν τα πάντα. Πέτρες, ξύλα και ανθρώπινα μέλη εκσφενδονίζονται.

Η Χαρίκλεια αιχμαλωτίζεται και μαζί της κι άλλες γυναίκες. Όμως στον δρόμο δραπετεύει και σώζεται για να δει ύστερα από λίγα χρόνια τα παιδιά της να πέφτουν το ένα κοντά στο άλλο για την πατρίδα.

Μαριγώ Ζαραφοπούλα

Μία περίπτωση γυναίκας που είχε κάποια σχέση με τη Φιλική Εταιρία είναι η Μαριγώ Ζαραφοπούλα, που για τη δράση της και τη συμβολή της στον αγώνα μιλάνε τα τέσσερα πιστοποιητικά που υπάρχουν στον φάκελό της στο «Αρχείον Αγωνιστών» της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Η Μαριγώ ήταν από τα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης.

Στις παραμονές της Επανάστασης, όταν βρίσκονταν στην Πόλη οι Φιλικοί Παπαφλέσας, Χρυσοσπάθης, Περραιβός και Λεμονής και συσκέπτονταν πώς να αντιμετωπίσουν την προδοσία του Ασημάκη, «η κυρία Μαριγώ Ζαραφοπούλα χριστιανή ορθόδοξος, συνετέλεσε πολύ εις τους σκοπούς της Εταιρίας περιφερομένη από οικίαν εις οικίαν δια να μαθαίνει και να μας ειδοποιεί παν ό,τι επαπειλούσε την καταστροφήν των ενεργουμένων, δια της προδοσίας του Ασημάκη. Αν επρολήφθησαν τα πάντα αποτελέσματα τα οποία έμελλον τότε να προκύψωσι ως εκ του περιστατικού της προδοσίας, τούτο οφείλεται κατά μέγα μέρος εις την επαγρύπνισήν της και εις τον πατριωτικόν της ζήλο.

Μετά την αναχώρησιν ημών των εταιριστών δια την Ελλάδαν η Μαριγώ έμεινε εις Κωνσταντινούπολιν, εργαζόμενη με απαραδειγμάτιστον πατριωτισμόν και δια χρηματικών δαπανών υπέρ της πατρίδος. Επροδόθη παρά των εχθρών ως λαβούσα μέρος εις την Εταιρίαν, εφυλακίσθη και εξορίσθη, υπέφερε εις την εξορίαν άπειρα δεινά. Συνετέλεσε εις την δραπέτευσιν των αοιδίμων υιών του Π. Μαυρομιχάλη, κρατουμένων παρά της Οθωμανικής εξουσίας, κατατρεχθείσα δια τούτο παρά της εξουσίας. Διεσώθη εις Βλαχομπογδανίαν μετά πολλούς κινδύνους και έξοδα. Εκείθεν μετέβη εις Υδραν».

Όταν εισέβαλαν οι Αιγύπτιοι στην Πελοπόννησο, η Μαριγώ και πάλι εστάλη σε διάφορα μέρη όπου εκρατούντο αιχμάλωτοι, έδωσε και έλαβε γράμματα. Και ακόμα «όταν τα ελληνικά όπλα και το υπό την οδηγίαν του συνταγματάρχου Φαβιέρου πεζικόν υπέφερε εν Καρύστω, η μνησθείσα κυρία δι’ ίδίων της χρημάτων εφόρτωσε από τις Σπέτζες μίαν γολέταν με παξιμάδια και τα επήγε η ίδια εις Κάρυστον».

Όλα αυτά τα βεβαιώνουν: Π. Νοταράς, Π. Μαυρομιχάλης, Ιωάννης Θ. Κολοκοτρώνης, κ.ά.

Αυτά τα τέσσερα πιστοποιητικά η Μαριγώ Ζαραφοπούλα τα υπέβαλε με μία αίτηση στην «Εξεταστική επί του Ιερού Αγώνος Επιτροπή» και ζητούσε σύνταξη. Η αίτηση φέρει ημερομηνία 19 Απριλίου 1865. Και για την «αγράμματη Μαριγώ» υπογράφει ο Χ. Τζαβέλας. Στην αίτησή της παραπονείται ότι άλλοι που πρόσφεραν πολύ λιγότερα απ’ αυτήν και τον άνδρα της πήραν σύνταξη. Και αυτή, που στερείται ακόμα και αυτού του επιουσίου, δεν έλαβε τίποτα.

Αντωνούσα η Οπλαρχηγός

Η περιβόητη Αντωνούσα Καστανάκη ή Καστανοπούλου από το χωριό Κερά Κισσάμου το 1866 ήταν 22 χρόνων. Μια μέρα οι Τούρκοι πήγαν στον πατέρα της και του ζήτησαν ένα βόδι πεσκέσι για τους Τούρκους του Καστελιού και αν δεν το πήγαινε την ημέρα που του όρισαν, θα σκότωναν την επομένη αυτόν και τα κοπέλια του.

Τʼ άκουσε αυτό η Αντωνούσα και εμπόδισε τον πατέρα της να δώσει το βόδι, τον έπεισε μάλιστα να φύγει με την οικογένεια και όλα τα ζωντανά του στα Εννιά Χωριά όπου δεν πατούσε εύκολα τούρκικο πόδι. Την επομένη το πρωί έφτασε ο Τούρκος, βρήκε την πόρτα κλειστή και φώναξε. Η Αντωνούσα ανεβασμένη σε μια συκιά τον πυροβόλησε. Εκείνος σωριάστηκε, πυροβόλησε με τη σειρά του αλλά αστόχησε και η Αντωνούσα πήρε το γιαταγάνι του και τουʼ κοψε το κεφάλι. Ύστερα ζώστηκε τʼ άρματα και βγήκε στο βουνό όπου συνάντησε τους επαναστάτες. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες κατά τον τριετή πόλεμο του 1866-69 και αργότερα στα 1879 στο σώμα του οπλαρχηγού Δημ. Κωναταντουλάκη. Οι Τούρκοι την κυνήγησαν αλλά ποτέ δεν μπόρεσαν να την πιάσουν.

Το 1882 αποφεύγοντας τη δίωξη κατέφυγε στην Αθήνα. Παρουσιάστηκε στον βασιλιά Γεώργιο Αʼ που την ανεκήρυξε οπλαρχηγό. Με την ιδιότητά της αυτή και με σώμα αντρών που είχε συγκροτήσει η ίδια, πήρε μέρος στους ηπειρωτικούς αγώνες. Φορούσε πάντα την ανδρική κρητική στολή της εποχής, τις βράκες. Έτσι το 1911 που επισκέφτηκε το χωριό της χρειάστηκε να δείξει το στήθος της για να πιστέψουνε πως είναι γυναίκα. Πέθανε στον Πειραιά το 1918.

Ιδανικό τέλος για ένα αφιέρωμα στις μεγάλες Ελληνίδες του Γένους μας που δε δίστασαν μπρος στον κίνδυνο, όσο μεγάλος και αν ήταν, αλλά πρόταξαν πάνω και πέρα απ’ όλα το καλό της πατρίδας και των συνανθρώπων τους, είναι οι παρακάτω στίχοι δημοτικού τραγουδιού.

«Λεοντόκαρδες γυναίκες όμορφες, δυναμικές, καπετάνισσες γενναίες πάντοτε ηρωικές. Πολεμήσατε σαν άντρες δε σκιαχτήκατε εχθρό λευτεριά για την Ελλάδα είχατε πάντα σκοπό. Μπουμπουλίνα Λασκαρίνα και Μαντώ του Μαυρογένους πλοία δώσατε και χρήμα για τη λευτεριά του γένους. Θε να μείνετε για πάντα σ’ όλων μέσα τις καρδιές σαν παράδειγμα Ελληνίδων σε στιγμές ηρωικές».

Όπως έλεγε μάλιστα ο Κολοκοτρώνης στους στρατιώτες του: «Αν φροντίζεις για το κοινό καλό, το καλό αυτό θα συμπεριλάβει κι εσένα..»

Tης Γιάννας Κορρέ/briefingnews.gr

πηγή-makeleio.gr

Διαβάστε περισσότερα... »

100 ετών η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας

Η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, η οποία περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο δρα η βαρύτητα, «γεννήθηκε» επίσημα στις 2 Δεκεμβρίου 1915, με τη δημοσίευση ενός άρθρου μόλις τεσσάρων σελίδων, με το οποίο κυριολεκτικά άνοιξαν καινούργιοι δρόμοι για τη θεωρητική φυσική, την κοσμολογία και την αστρονομία.

Ηταν Νοέμβριος του 2015, όταν ο Αλβέρτος Αϊνστάιν εκμυστηρευόταν σε φίλο του πως είχε κάνει μια ανακάλυψη που για ημέρες τού είχε προκαλέσει τέτοιο ενθουσιασμό, ώστε να νιώθει την καρδιά του να «φτερουγίζει». Ο ενθουσιασμός του αφορούσε μια απειροελάχιστη μετακίνηση της τροχιάς του πλανήτη Ερμή, η οποία ήταν αδύνατον να εξηγηθεί στο πλαίσιο της νευτώνειας φυσικής, αλλά έβρισκε απάντηση από μια νέα θεωρία που είχε στα σκαριά ο γερμανοεβραϊκής καταγωγής φυσικός.

Η θεωρία αυτή πήρε το όνομα Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και «γεννήθηκε» επίσημα στις 2 Δεκεμβρίου 1915, με τη δημοσίευση ενός άρθρου μόλις τεσσάρων σελίδων, με το οποίο ουσιαστικά άνοιξαν καινούργιοι δρόμοι για τη θεωρητική φυσική, την κοσμολογία και την αστρονομία. 

Μετά την Ειδική Σχετικότητα που διατύπωσε το 1905, η Γενική Σχετικότητα είναι η δεύτερη ανεξίτηλη «σφραγίδα» που άφησε ο Αϊνστάιν στην ιστορία της επιστήμης. Φέτος κλείνει 100 χρόνια «ζωής», συνεχίζοντας να αποτελεί για την επιστημονική κοινότητα την καθιερωμένη θεωρία για την περιγραφή του τρόπου με τον οποίο δρα η βαρύτητα. 

«Η βασική ιδέα της είναι πως η γεωμετρία του χωροχρόνου καθορίζει την επίδραση της βαρύτητας, με συνέπεια κάθε μάζα να παραμορφώνει τοπικά τη γεωμετρία του χωροχρόνου και να επηρεάζει τις τροχιές των σωματιδίων σε σχετικά μικρές αποστάσεις», λέει στην «Κ» ο κ. Λέανδρος Περιβολαρόπουλος, καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Καμπύλωση χωροχρόνου

Ετσι, για παράδειγμα, ένα άστρο καμπυλώνει το χωροχρονικό συνεχές με τον ίδιο τρόπο που αν τοποθετούσαμε μια μπάλα πάνω σε ένα τεντωμένο σεντόνι, αυτή θα έκανε το σεντόνι να «βουλιάξει» στη συγκεκριμένη περιοχή. Επομένως, στην περίπτωση που μια ακτίνα φωτός περάσει κοντά από το άστρο, τότε θα διαγράψει καμπύλη πορεία, ακολουθώντας την καμπύλωση του χωροχρόνου. «Τέτοιες προβλέψεις άλλαξαν τη ροή της φυσικής και μας έδωσαν τη δυνατότητα να κατανοήσουμε καλύτερα τον κόσμο μας και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σύμπαν σε μεγάλες αποστάσεις», προσθέτει ο καθηγητής.

Είναι χαρακτηριστικό πως δεν χρειάστηκε να περάσει περισσότερο από ένας μήνας από το άρθρο του Αϊνστάιν για να δημοσιευθεί μια μαθηματική λύση των εξισώσεων της Γενικής Σχετικότητας, η οποία για πρώτη φορά περιέγραφε θεωρητικά τις μαύρες τρύπες. Με ανάλογο τρόπο, χάρις στη Γενική Σχετικότητα μπόρεσαν στην πορεία να εξηγηθούν οι ιδιότητες των αστέρων νετρονίων ή των πάλσαρ. 

«Η θεωρία έγινε επίσης η βάση πάνω στην οποία αναπτύχθηκε η κοσμολογία, περιγράφοντας τη λειτουργία του διαστελλόμενου σύμπαντος και εδραιώνοντας την κοσμική δημιουργία μέσω της Μεγάλης Εκρηξης, η οποία προκύπτει από τις εξισώσεις της», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Μιχάλης Τσαμπαρλής, αναπληρωτής καθηγητής στο Φυσικό Τμήμα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.

Στον ένα αιώνα που μεσολάβησε από το 1915, πολλά πειράματα και αστρονομικές παρατηρήσεις έχουν επιβεβαιώσει τη Γενική Σχετικότητα―ξεκινώντας ήδη από το 1919 και την αποστολή στο νησί Πρίνσιπε ανοιχτά της Αφρικής, η οποία κατά τη διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης κατέγραψε μετρήσεις που συμφωνούσαν με την καμπύλωση του φωτός. 

Μια από τις πιο εντυπωσιακές επιβεβαιώσεις έγινε με τη μελέτη ενός ζεύγους αστέρων νετρονίων, η οποία επαλήθευσε έμμεσα την ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων―των διαταραχών που προκαλεί η κίνηση σωμάτων με πολύ μεγάλες μάζες και τα οποία διαδίδονται στον χωροχρόνο όπως «ταξιδεύουν» τα μικρά κύματα σε μια λίμνη όταν πετάξουμε μια πέτρα. «Μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπισθεί κανένα φαινόμενο που να είναι ασύμβατο με τη θεωρία, παρά μάλιστα τη θεαματική αύξηση της ακρίβειας των αστρονομικών μετρήσεων», επισημαίνει ο κ. Περιβολαρόπουλος.

Την ίδια στιγμή που η αστρονομία προσέφερε τη δυνατότητα ελέγχου της Γενικής Σχετικότητας, η Γενική Σχετικότητα προσέφερε νέα εργαλεία για τη μελέτη του σύμπαντος, όπως τους βαρυτικούς φακούς ή τη βαρυτική μετατόπιση του φωτός προς το ερυθρό. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση των βαρυτικών κυμάτων, τα οποία ελπίζουν να ανιχνεύσουν επιστήμονες σε πειράματα που γίνονται σήμερα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. 

«Ετσι, αν εντοπισθεί άμεσα βαρυτική ακτινοβολία, από τις ιδιότητές της θα καταφέρουμε να εξακριβώσουμε ακόμη καλύτερα αν όντως ισχύει και αυτή η πρόβλεψη της θεωρίας», υπογραμμίζει ο καθηγητής από τα Ιωάννινα.

Από την άλλη μεριά, χάρις στα βαρυτικά κύματα, οι αστρονόμοι θα καταφέρουν να «δουν» πιο πίσω στον χρόνο απ’ ό,τι μπορούν σήμερα με την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, αποκτώντας πληροφορίες για το σύμπαν σε ακόμη πιο «νεαρή» ηλικία από τα 380.000 χρόνια.

Το μυστήριο της «σκοτεινής» ύλης

Σύμφωνα με τον κ. Τσαμπαρλή από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Γενική Σχετικότητα έχει και πρακτικές εφαρμογές, με κυριότερη τη διόρθωση που γίνεται στα συστήματα GPS με βάση ένα σχετικιστικό φαινόμενο, ώστε οποιαδήποτε συσκευή πλοήγησης ή smartphone να μπορεί να βρει με ακρίβεια τη γεωγραφική του θέση. «Παράλληλα, γίνονται έρευνες με σκοπό την αξιοποίηση φαινομένων που προβλέπει η θεωρία σε νέες τεχνολογίες για τον εντοπισμό από το Διάστημα μετάλλων στο γήινο υπέδαφος», συμπληρώνει.

Πάντως, σε αποστάσεις πολύ μεγαλύτερες από τις τροχιές που διαγράφουν οι δορυφόροι GPS, η θεωρία του Αϊνστάιν έχει ανοίξει επίσης ένα «παράθυρο» σε έναν άγνωστο κόσμο, μπροστά στον οποίο μάλιστα η ορατή ύλη μοιάζει να παίζει αρκετά υποδεέστερο ρόλο. Κι αυτό, γιατί ολοένα και περισσότερες παρατηρήσεις, οι οποίες ερμηνεύονται με τη Γενική Σχετικότητα, δείχνουν πως το 27% του σύμπαντος καταλαμβάνεται από σκοτεινή ύλη, έναν άγνωστο τύπο ύλης που επιδρά βαρυτικά σε δομές όπως οι γαλαξίες, ενώ το 68% από σκοτεινή ενέργεια, μια μυστηριώδη μορφή απωστικής ενέργειας η οποία είναι υπεύθυνη για την επιταχυνόμενη συμπαντική διαστολή. Στον αντίποδα, η ορατή ύλη αντιστοιχεί μόλις στο 5%.

Η φύση της σκοτεινής ενέργειας και της σκοτεινής ύλης είναι γρίφος στον οποίο οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει ακόμη να απαντήσουν. Την ίδια στιγμή, πάντως, όσο επιτυχημένη κι αν έχει αποδειχθεί η θεωρία στις προβλέψεις της, είναι βέβαιο πως δεν αποτελεί την τελευταία λέξη της φυσικής στην περιγραφή της βαρύτητας. 

«Γνωρίζουμε πως η Γενική Σχετικότητα είναι ατελής, αφού προβλέπει απειρισμούς μεγεθών όπως η καμπυλότητα της γεωμετρίας του χωροχρόνου στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας―και οι απειρισμοί είναι μια μαθηματική έννοια που δεν υπάρχει στη φύση. Επομένως, θα πρέπει να βρούμε μια καινούργια θεωρία που δεν θα εμφανίζει αυτό το πρόβλημα», σημειώνει ο κ. Περιβολαρόπουλος από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

πηγή-kathimerini.gr

Διαβάστε περισσότερα... »

«Ο Θάνατος δεν είναι το τέλος», λένε οι επιστήμονες σύμφωνα με τον Αϊνστάϊν

Η καινούργια προσέγγιση στο μεγαλύτερο φόβο του ανθρώπου λέγεται Βιοκεντρισμός, και προέρχεται τόσο από το χώρο της κβαντοφυσικής και της θεωρίας των παράλληλων συμπάντων, όσο και από τον ίδιο τον Αϊνστάιν...

Σύμφωνα με ένα από τα θεμελιώδη αξιώματα της επιστήμης, καμίας μορφής ενέργεια δεν χάνεται. Δεν δημιουργείται και δεν καταστρέφεται απλά υπάρχει. Ξεκινώντας από αυτό, και με δεδομένο ότι ο εγκέφαλος, είναι μια τεράστια γεννήτρια ενέργειας, οι επιστήμονες καλούνται να απαντήσουν στο τι γίνεται αυτή η ποσότητα ενέργειας, όταν ο εγκέφαλος σταματήσει λόγω θανάτου να λειτουργεί. Είναι πιθανόν να μεταβιβάζεται σε ένα παράλληλο σύμπαν;

Για τους μελετητές, η θεωρία των παράλληλων συμπάντων, είναι μια πραγματικότητα πολύ πιο αντικειμενική από αυτό που θεωρούμε πραγματικότητα δεδομένου ότι έννοιες όπως ο χώρος και ο χρόνος, θεμελιώδεις όσον αφορά την προσέγγιση μας απέναντι στην πραγματικότητα, δεν υφίστανται όπως τις αντιλαμβανόμαστε. 

Οτιδήποτε ο εγκέφαλος επεξεργάζεται και χρησιμοποιεί σαν πληροφορία, είναι απλά ένα εργαλείο κατανόησης ενός συγκεκριμένου χωροχρόνου μιας συγκεκριμένης πραγματικότητας. Κάτι που αποδεικνύεται από την ανικανότητα του εγκεφάλου, να κατανοήσει την ύπαρξη του συμπαντικού απείρου, εφ' όσον ο προγραμματισμός του, του καθιστά κατανοητά μόνο τα πεπερασμένα σύνολα. 

Σε ένα σύμπαν χωρίς χώρο και χρόνο (με τις έννοιες που εμείς τους δίνουμε) όπως στην ουσία έχει αποδειχτεί ότι είναι το σύμπαν, η έννοια του θανάτου, του τέλους, πολύ απλά δεν υφίσταται λένε οι ειδικοί. Υφίσταται η εμπειρία του θανάτου, όπως τον βιώνουμε με το συγκεκριμένης λειτουργίας εγκέφαλο μας, αλλά κατά πόσο αυτή η εμπειρία, ανταποκρίνεται σε μια αντικειμενική πραγματικότητα, για την οποία δεν έχουμε εργαλεία κατανόησης;

Ο ίδιος ο Αϊνστάιν είχε παραδεχτεί με αφορμή το θάνατό ενός φίλου του, του Μπέσο: «Ο Μπέσο έφυγε από αυτόν τον παράξενο κόσμο, λίγο πριν από μένα. Αλλά αυτό δε σημαίνει τίποτα. Άνθρωποι σαν κι εμάς, γνωρίζουμε ότι ο διαχωρισμός ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, είναι απλά και μόνο μια πεισματάρικη ψευδαίσθηση».

Σύμφωνα με τη μελέτη των επιστημόνων, η αθανασία δεν είναι μια διαρκής ύπαρξη σε έναν κόσμο δίχως τέλος γιατί πολύ απλά σαν έννοια, κατοικεί έξω από την έννοια του χρόνου όπως τον ξέρουμε. Σε έναν κόσμο έξω από την αντιληπτική μας ικανότητα, κι από ότι θεωρούμε πραγματικό και μη.

Όσο δεδομένη είναι η περιορισμένη μας ικανότητα στον προσδιορισμό της πραγματικότητας, άλλο τόσο είναι και η ικανότητά μας στον προσδιορισμό της μη πραγματικότητας. Αυτής που δεν περιορίζεται από το χώρο, το χρόνο και τους νόμους ενός χιλιοστού του σύμπαντος, αλλά επεκτείνεται σε ολόκληρη την δημιουργία και τις παράλληλες, άπειρες όπως και ο χωροχρόνος, μορφές της. 

http://skandalistis.blogspot.gr/2012/04/blog-post_2690.html

πηγή-skotinoprosopo

Διαβάστε περισσότερα... »

Η αυτοΐαση είναι έμφυτη μέσα μας;

Σχόλιο ιστοχώρου: 

Τα κατωτέρω αναφέρονται απλώς και μόνον δια ακαδημαϊκούς - ενημερωτικούς λόγους. Ως έν μικρόν σχετικόν "τεμάχιον γνώσης"!

Προσοχή εις την απολυτοποίηση των αναφερομένων. 

Δεν γνωρίζουμε με επιστημονική ακρίβεια τι είναι "ΥΓΕΙΑ", "ΖΩΗ", κλπ., δηλαδή δεν γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες ακρίβειας λειτουργίας της ψυχοσωματικής ολότητας του λίαν σεβαστού ανθρωπίνου προσώπου.

Όλα τα ζωντανά όντα είναι εκ γενετής εξοπλισμένα από τη μητέρα φύση να ζήσουν αυτάρκη και σε καλή υγεία. Η κακή υγεία είναι μια αφύσικη κατάσταση για κάθε έμβιο ον. Η διαδικασία της αυτοϊασης του σώματος είναι αυτόματη σε κάθε ζωντανό σύστημα, όπως ακριβώς και η διαδικασία της αναπνοής, η πέψη, η αναπαραγωγή, κτλ.

Η υγεία είναι μια φυσιολογική και φυσική κατάσταση της ζωής και χαρίζει στον άνθρωπο αρμονία και ισορροπία. Κάθε έμβιο ον έχει την ιδιότητα της ομοιόστασης, έτσι ονομάζεται η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί τις συνθήκες του εσωτερικού του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, συγκέντρωση διαφόρων συστατικών, κτλ), παρά τις εξωτερικές μεταβολές. 

Όμως τι είναι αυτό που κάνει τον άνθρωπο διαφορετικό από τα άλλα έμβια πλάσματα στον τομέα της υγείας; Η απάντηση είναι κυρίως η συναισθηματική στάση και η ανθρώπινη αδυναμία να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου για να ζήσει μια πιο υγιή και πιο ευτυχισμένη ζωή.

Στον κόσμο υπάρχουν δύο κύριες ομάδες ανθρώπων: αυτοί που πιστεύουν ότι η ζωή τους επηρεάζεται καθολικά από εξωτερικές επιδράσεις και, συνεπώς, είναι πέρα από τον έλεγχό τους και εκείνοι που πιστεύουν ότι όλα όσα τους συμβαίνουν είναι κυρίως αυτά που παράγονται από τον εαυτό τους και ως εκ τούτου είναι ελεγχόμενα από τους ίδιους. 

Τους τελευταίους, ας τους ονομάσουμε “εσωτερικούς”. Είναι οι άνθρωποι που τείνουν να είναι πιο σίγουροι για τον εαυτό τους, πιο πλούσιοι σε επινοητικότητα, καλύτερα μορφωμένοι, πιο προσαρμόσιμοι στις διακυμάνσεις της πραγματικότητας και πιο εύκολα σε θέση να αποφύγουν ή να εγκαταλείψουν τις εξωτερικές επιδράσεις ή εξαρτήσεις. Την πρώτη ομάδα ανθρώπων θα την ονομάσουμε “εξωτερικούς”. 

Είναι οι άνθρωποι που έχουν την πεποίθηση ότι η τύχη τους είναι στα χέρια των άλλων ή απλά πιστεύουν ότι τα πάντα είναι θέμα καλής ή κακής τύχης, τείνουν να είναι καχύποπτα άτομα, να απογοητεύονται εύκολα και να είναι λιγότερο δημιουργικοί.

Το φαινόμενο Placebo και το φαινόμενο Nocebo

Οι γιατροί έχουν αποδείξει την λειτουργικότητα του φαινομένου Placebo σε πειράματα τους για τον ελέγχο των νέων φάρμακων, δηλαδή το πώς οι ασθενείς αντιδρούν θετικά ως προς τα χάπια ζάχαρης σαν να ήταν πραγματικό φάρμακο. Το ερώτημα που ευλόγως προκύπτει: γιατί δεν χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς η ευμενής επίπτωση που το μυαλό του σώματος, με τη δύναμη της πίστης στην ίαση, παράγει;

Το φαινόμενο Nocebo είναι ο κακός αδερφός του Placebo. Είναι ο όρος που ορίζει την αρνητική επίδραση που μπορεί να προκύψει στο σώμα λόγω της δύναμης της καταστροφικής πίστης. Το φαινόμενο Nocebo εμφανίζεται όταν κάποιος επιδεινώνει από μόνος του την κατάσταση της υγείας του μέσω της αρνητικής σκέψης. Είναι δυνατόν να παρουσιάσει συμπτώματα ασθένειας ακόμα και αν οι εργαστηριακές του εξετάσεις είναι καλές.

Αυτή είναι η τρομερή δύναμη της σκέψης στο σώμα μας και ωφέλιμο θα είναι να την κατανοήσουμε και να την χρησιμοποιήσουμε για την ευημερία μας.

Ας υποθέσουμε για μια στιγμή ότι ο μόνος λόγος που κάποιος θεραπεύεται ή όχι μέσα από μια θεραπευτική μέθοδο οφείλεται στην πεποίθησή του για αυτή τη θεραπεία. Δυστυχώς, αυτό είναι κάτι περισσότερο από μια εικασία, αλλά συνήθως απορρίπτεται εκ των προτέρων από τον ιατρό-σύμβουλο. 

Ωστόσο, οι φοιτητές της ιατρικής σχολής μαθαίνουν από πολύ νωρίς ότι το 70% ή και περισσότερο από τους μελλοντικούς τους ασθενείς θα διαμαρτύρονται κυρίως για ψυχοσωματικά συμπτώματα, αλλά στη συνέχεια, όταν θα γίνουν γιατροί υποτιμούν σκόπιμα ή παραμελούν τη σημασία του νου στην θεραπεία του σώματος, καταφεύγουν ολοταχώς στα φάρμακα και τις πολύτιμες συνταγές τους. Ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής, είχε πει: “Είναι πιο σημαντικό να γνωρίζουμε τι είδους άτομο έχει μια ασθένεια, από το να γνωρίζουμε τι είδους ασθένεια έχει ένα άτομο.”

Αυτοθεραπεία και πίστη έχουν κάτι κοινό

Η ομάδα των “εσωτερικών” ατόμων πιστεύουν ότι η θεραπεία τους σε μεγάλο βαθμό αυτοδημιουργείται, ενώ η ομάδα των “εξωτερικών” ατόμων πιστεύει πιο εύκολα σε κάτι ή σε κάποιον ως μέσο-θεραπεία για τη διαδικασία επούλωσης. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι και οι δύο ομάδες ατόμων αντλούν πίστη για καλή υγεία, αλλά από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Έτσι λοιπόν, είτε η θετική σκέψη για την δύναμη του εαυτού μας, είτε η θετική σκέψη προς τον θεό ή προς το φάρμακο βοηθάει σε μεγάλο βαθμό στην ίαση.

Το 1975 ο Dr Ader επινόησε τον όρο ψυχονευροανοσολογία για να περιγράψει το πως ο νους επηρεάζει το σώμα. Η ψυχονευροανοσολογία εισέρχεται στην σφαίρα των νευρολογικών μονοπατιών που συνδέουν το ανοσοποιητικό σύστημα και τον εγκέφαλο. Όταν υπάρχει δυσαρμονία μεταξύ του μυαλού και του σώματος, βλέπουμε τη φυσική και ψυχική ασθένεια, αν και αρχικά παρουσιάζονται μόνο ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Οι άνθρωποι διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους στον τρόπο που αντιμετωπίζουν μια νόσο, η έρευνα έχει δείξει ότι υπάρχουν διαφορές στη γενετική, στις διατροφικές συνήθεις αλλά και στο μυαλό. Παρά το γεγονός ότι η γενετική μηχανική έχει σημειώσει κάποια πρόοδο, ένα μεγάλο κομμάτι παραμένει ακόμη ανεξερεύνητο από το πεδίο των ιατρικών ερευνητών. Από την άλλη η συμπεριφορά και οι διατροφικές συνήθειες μπορούν να αντιμετωπιστούν από τον καθένα.

Η αλλαγή στη διατροφή και στην προσωπική στάση απέναντι στην ζωή έχει βοηθήσει κάποιους ανθρώπους, ακόμη κ με σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος ή το AIDS, να έχουν πραγματικά δει βελτίωση στην υγεία τους ή ακόμη και να θεραπευτούν από την ασθένεια τους.

Επιλέξτε θετικές σκέψεις και συναισθήματα

Αποφασίστε να εκφράσετε τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας με θετική διάθεση. Αποφασίστε να είστε ειλικρινείς με τους εαυτούς σας και με τους άλλους, και κάντε μόνο ότι αισθάνεστε πως θα σας κάνει ευτυχισμένους. Το να κάνουμε ότι μας κάνει ευτυχισμένους μας βοηθάει να μην εσωτερικεύουμε καταστροφικά συναισθήματα που μπορεί να βοηθήσουν στην ανάπτυξη σωματικών ασθενειών και ψυχικών διαταραχών.

Η θετική έκφραση είναι μια απελευθέρωση για τον οργανισμό μας. Οι φόβοι, οι αμφιβολίες και τα συναισθηματικά μπλοκαρίσματα αντικαθίστανται με το θάρρος, την δύναμη και την πυγμή να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις και τις περιπέτειες της κάθε καινούργιας μέρας. 

Στην πραγματικότητα, αν εκφράσετε τα συναισθήματά σας θετικά και αγαπήσετε τον εαυτό σας, θα ενθαρρύνετε το ανοσοποιητικό σύστημα φυσικά και γρήγορα. Ένα ισχυρότερο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί, με τη σειρά του, να νικήσει την εισβολή παθογόνων μικροοργανισμών στο σώμα και επίσης να σας δώσει μια καλύτερη απάντηση στις δυσκολίες της εποχής.

Μια θετική συναισθηματική στάση είναι περισσότερο σύμφωνη με την καλή υγεία, ενώ μια αρνητική στάση είναι μια ανοιχτή πόρτα στην κακή υγεία. Είναι επίσης ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η έννοια αυτή είναι απλά ένα θέμα κοινής λογικής για ένα άτομο που ανήκει στην ομάδα των “εσωτερικών”, αλλά θεωρείται απολύτως γελοίο για ένα άτομο που ανήκει στην ομάδα των “εξωτερικών”.

Τι καταστρέφει το ανοσοποιητικό σύστημα; Τι βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα;

Αν μπορούσαμε να μετρήσουμε με ένα εργαλείο, το ανοσοποιητικό σύστημα και να δείξουμε τις αλλαγές από τη μια μέρα στην άλλη, από τη μια στιγμή στην άλλη, ανάλογα με την διατροφή και επίσης μεταξύ του ενός και του άλλου τρόπου σκέψης, τα αποτελέσματα θα ήταν συγκλονιστικά. Η αντοχή στις ασθένειες, είναι γεγονός, ποικίλλει σε σχέση με την αντοχή του ανοσοποιητικού συστήματος. 

Κάνοντας πράξη τα πράγματα που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα, όπως η καλή και σωστή διατροφή, ο διαλογισμός, η καθοδηγούμενη νοερή απεικόνιση, οι θετικές επιβεβαιώσεις, η χαλάρωση, οι βαθιές αναπνοές και η κατανόηση, θα έχετε μια πραγματικά καλή υγεία.

Δεδομένου ότι η συναισθηματική στάση έχει άμεση σχέση με το ανοσοποιητικό σας σύστημα, ένα πρόσωπο που εκφράζει ευτυχία, γέλιο, αγάπη, καλοσύνη και κατανόηση, είναι πολύ λιγότερο πιθανό να παρουσιάσει μια ασθένεια από ότι ένα πρόσωπο που εκφράζει θυμό, φόβο, αμφιβολία, δυσαρέσκεια, κατάθλιψη και ανησυχία. Θετικές σκέψεις, φυσικά τρόφιμα, καθοδηγούμενη νοερή απεικόνιση, θετικές επιβεβαιώσεις, βότανα, άσκηση, ήλιος, κτλ. όλα αυτά τα πράγματα επηρεάζουν με επωφελή τρόπο το ανοσοποιητικό σας σύστημα. 

Σε μια μελέτη των γυναικών με καρκίνο του μαστού, διαπιστώθηκε ότι όσοι είδαν τους εαυτούς τους να λαμβάνουν δύναμη από το εσωτερικό του εαυτού τους ή να έχουν μια θετική ψυχική στάση, είχαν μεγαλύτερη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος προς την ασθένεια και έζησαν δύο φορές περισσότερο από εκείνα τα άτομα τα οποία είχαν ως μοναδικό στήριγμα το φάρμακο.

Με χαρά, αυτοπεποίθηση, αγάπη, με ένα θετικό πλαίσιο του μυαλού σας, το οποίο αξιοποιεί τις δυνατότητες του εγκεφάλου σας, σίγουρα θα ζήσετε ως ένα υγιέστερο και ευτυχέστερο πρόσωπο. Το άτομο που είναι πάντα θυμωμένο, φοβισμένο, και καταθλιπτικό, συνεχώς βυθίζεται σε μια αρνητική διάθεση. Παρότι η λειτουργία του εγκεφάλου μόλις άρχισε να γίνεται καλύτερα κατανοητή, η έρευνα έχει δείξει ότι ο κύριος ρόλος του εγκεφάλου είναι να κρατήσει την υγεία στο μυαλό και το σώμα.

Αξιοποιώντας τις δυνατότητες του εγκεφάλου σας με μια πιο ολιστική αντιμετώπιση, θα ζήσετε μια ζωή πιο υγιή και ευτυχισμένη.

Πηγή

πηγή-thesecretrealtruth

Διαβάστε περισσότερα... »