Αποσυμβολισμός στη Μυθική Ζωή του Ιάσονα

Ο μύθος πλάστηκε από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο και αυτό είναι μερικά αληθινό. Με το πέρασμα χρόνων και χρόνων, με την επανάληψη από γενιές σε γενιές, ο μύθος δεν ήταν παρά ο φορέας των δυνάμεων και των εμπειριών του ανθρώπου μέσα από τη μακραίωνη ιστορία του. Είναι ένα σπουδαίο κεφάλαιο, που διασώθηκε για χάρη των γενεών που πέρασαν, που περνούν και θα περάσουν από κάθε τόπο. Είναι ένας θησαυρός που πρέπει να φυλάγεται με κάθε προσοχή, γιατί διηγείται την εξέλιξη του ανθρώπου. 

Διηγείται την ιστορία του συλλογικού ασυνείδητου, τον αγώνα για αυτοανακάλυψη και τις συνειδησιακές κατακτήσεις που έγιναν μέσα από το πέρασμα των αιώνων. Οι μύθοι είναι ένα έτοιμο προϊόν για επεξεργασία. Είναι η συμπύκνωση εμπειριών, που αν κατανοηθούν σωστά από το σύγχρονο άνθρωπο, τότε του δίνεται η ευκαιρία να τις υπερβεί και να συνεχίσει το εξελικτικό μονοπάτι από το σημείο που το άφησαν οι προγενέστεροι. 

Ο μύθος είναι το παρελθόν. Με βάση το παρελθόν και τα μαθήματα που μας προσφέρει, καθώς και με την εμπειρία του παρόντος, θα χτίσουμε το μέλλον. Ο μύθος είναι αναγκαίος για τη ζωή μας. Χωρίς αυτόν, χωρίς τη μαγεία του, χωρίς τα μηνύματά του, χωρίς τις γνώσεις και τις εμπειρίες του, ο άνθρωπος θα έπρεπε να αρχίσει από την αρχή. Θα έπρεπε να ξαναδιανύσει όλη αυτή τη διαδρομή που διήνυσε μέσα στους αιώνες, στις χιλιετηρίδες της πολυπαθούς διαδρομής του. Χωρίς το μύθο ο άνθρωπος θα έπρεπε να επαναλάβει το ταξίδι της καθόδου και της μετέπειτα επανόδου από την ύλη. Αν και όχι συνειδητά, ο άνθρωπος εμπλουτίζεται με τον μύθο από μικρό παιδί.

Αν και όχι συνειδητά, ο μύθος μιλάει στις αντίστοιχες όψεις του εαυτού του. Αφυπνίζει τις κοιμισμένες δυνάμεις και τις επαναδραστηριοποιεί. Ένα δυναμικό ανεκμετάλλευτο τίθεται σε λειτουργία και για αυτό ο μύθος είναι ένα από τα λίγα θετικά στοιχεία, αληθινά πολύτιμο, που λάβαμε σαν κληρονομιά. Έχουμε υποχρέωση να τον διατηρήσουμε σαν κόρη οφθαλμού για τις γενιές του μέλλοντος, για να παραμείνει η αλυσίδα ανέπαφη. 

Για να αφυπνίζεται η συλλογική συνείδηση των φυλών και να εκδηλώνεται στις πολυάριθμες μορφές δράσης της ανθρώπινης φύσης. Είναι στο χέρι μας, επίσης, να πλάσουμε το μύθο του αύριο ενσαρκώνοντας τους ήρωες, παλεύοντας κατά της Σκύλλας και της Χάρυβδης του εαυτού μας, μιας όψης της Κίρκης ή οποιουδήποτε άλλου και έτσι να χτίσουμε νέους μύθους. 

Ο μύθος μας γαλούχησε και θα γαλουχήσει και τα παιδιά μας. Δίχως το μύθο η θέση της ανθρωπότητας θα ήταν πραγματικά σε κατάσταση αρχέγονη, χωρίς τη δυνατότητα οποιασδήποτε εξέλιξης.

Οι ήρωες που παίρνουν μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία δεν είναι παρά όψεις του ενός προσώπου που αρχίζει την αναζήτησή του. Οι εξελιγμένες όψεις αυτού του προσώπου αναλαμβάνουν το χρέος να επανακτήσουν το χαμένο θησαυρό σε μια διαφορετική μορφή, δηλαδή να αποκαταστήσουν το νήμα που είχε οδηγήσει τόσο μακριά τα παιδιά αυτής της γης, το Φρίξο και την Έλλη, να επαναφέρουν το ιδανικό που χάθηκε και πρέπει να επανεδραιωθεί. 

Το Χρυσόμαλλο Δέρας είναι ο συνδετικός κρίκος για αυτή την επαναφορά. Οι συντονισμένες προσπάθειες των ηρώων είναι ο μοναδικός τρόπος για την επίτευξη του σκοπού. Είναι ήδη εκπαιδευμένοι και σε κάποια ισορροπία με το περιβάλλον και τον εαυτό τους. Συνεισφέρουν στον κοινό στόχο, ο καθένας με τις δυνάμεις και τις τέχνες που κατέχει. 

Ο Ιάσονας, όντας άπειρος, δε θα κατόρθωνε ποτέ να φτάσει στον τελικό σκοπό, χωρίς τη συμμετοχή αυτών των προχωρημένων και δοκιμασμένων όψεων της ύπαρξής του και της συλλογικής εμπειρίας που είχαν αποκτήσει. Η γνώση των ήδη φτασμένων ηρώων, αποτυπωμένη στο συλλογικό ασυνείδητο, βοηθάει έμπρακτα τον Ιάσονα στο ξεπέρασμα των εμποδίων. 

Από φυσική άποψη αυτή η συλλογική, αφυπνισμένη, εν εγρηγόρσει συνείδηση των προγενέστερων μύθων βοηθάει τον Ιάσονα να περάσει χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια τα εμπόδια, να φτάσει στον τελικό του σκοπό με όλες τις δυνάμεις του και να πετύχει στην ανεύρεση του χαμένου θησαυρού. 

Το Χρυσόμαλλο Δέρας είναι ένα σύμβολο του Αέρα, της πτήσης στους αιθέρες, της απελευθέρωσης από τα δεσμά της ύλης και από τις συνέπειές της. Αυτό ακριβώς επιδιώκει να φέρει στην επιφάνεια ο Ιάσονας. Οι ήρωες στο πλευρό του είναι τα δεκανίκια που θα τον βοηθήσουν για τον τελικό του προορισμό. Είναι εκπαιδευμένοι φορείς της φύσης του, που έχουν αναδυθεί από το συλλογικό ασυνείδητο και διευκολύνουν τη δύσκολη πορεία του, ώστε να πολωθεί ανεπηρέαστη η ουσιαστική του ύπαρξη στον πραγματικό της σκοπό. 

Ιάσονας σημαίνει αυτός που θεραπεύει και είναι μονοσάνδαλος. Ο μονοσάνδαλος είναι εκείνος που πατάει με το ένα πόδι του γυμνό πάνω στη γη και με το άλλο προστατευμένο. Αυτό σημαίνει ότι διαθέτει δύο φύσεις. Η μία απαιτεί πλήρη επαφή με το στοιχείο της γης, τη μάνα και τις δυνάμεις της, ενώ η άλλη είναι πιο εκλεπτυσμένη και χρειάζεται μια σχετική μόνωση προκειμένου να λειτουργήσει σε υψηλότερα επίπεδα. Ο μονοσάνδαλος ήρωας διατηρεί μια ισορροπημένη στάση ανάμεσα στους δύο κόσμους. Συχνά απεικονίζεται σαν ένας άνθρωπος που πατάει το ένα του πόδι στην ξηρά και το άλλο στο νερό, υπενθυμίζοντας την ισορροπημένη αρχή των δύο στοιχείων. 

Προορισμός του ήρωα είναι ο Αδης, ο τόπος όπου κανείς δεν μπορεί να δει, ένας άλλος τρόπος απεικόνισης των σκοτεινών σωμάτων του Αιήτη. Εκεί είναι φυλαγμένο καλά το Χρυσόμαλλο Δέρας. Ο Ιάσονας αναλαμβάνει μια καρμική αποστολή. Θα ξεπληρώσει το χρέος του Αθάμα, που θυσίασε το Φρίξο και την Έλλη. Μόνον έτσι θα εξευμενιστεί η οργή του Δία. Μια τέτοια πλατιά αποστολή απαιτεί μεγάλη συγκέντρωση ηρώων και ένα γοργοτάξιδο καράβι. Ένα σκάφος -σύμβολο της σοφίας, μιας και κατασκευάστηκε με τη βοήθεια της Αθηνάς. Έχει 50 κωπηλάτες.

Ο αριθμός 50 αναλύεται σε 5 επί 10. Το πέντε είναι ο αριθμός του ανθρώπου, ενώ το 10 είναι ο αριθμός της τελειότητας. Οι ήρωες που παίρνουν μέρος συνθέτουν τον τέλειο άνθρωπο, τον ομαδικό άνθρωπο ή το Homo Gestalt της σύγχρονης ψυχολογικής άποψης. 

Αν πετύχει στην αποστολή του, ο Ιάσονας θα πάρει το θρόνο που του ανήκει δικαιωματικά από το σφετεριστή Πελία, που συμβολίζει την προσωπικότητα. Πριν ξεκινήσουν ο Αργοναύτες, θυσιάζουν στον Ηλιακό θεό Απόλλωνα, δίνοντας στην αναζήτηση ένα θρησκευτικό χαρακτήρα. Αυτός ο χαρακτήρας διακρίνεται από την πρώτη κιόλας στιγμή της αναζήτησης στη Λήμνο. Απομακρύνοντας τον Ηρακλή από τις Λημνιάδες, δηλαδή την αρχέγονη δύναμη από μια άλλη όψη των Αμαζόνων, ο Ιάσονας φροντίζει να αποκαταστήσει τη λευκή όψη της Αφροδίτης στο νησί. 

Οι αρσενικοί Κάβειροι επιστρέφουν στο νησί και τα Mυστήρια αποκαθίστανται. Ο Ιάσονας μαζί με τον Ηρακλή, τους Διόσκουρους και τον Ορφέα μυείται στα μυστήρια της Σαμοθράκης. Όλοι οι μεγάλοι θεοί του αποκαλύπτονται. Οι δυνάμεις της ψυχής του είναι διαθέσιμες για την επανάκτηση του χαμένου θησαυρού. 

Στην Κύζικο οι Αργοναύτες νικούν του Δολίονες, τις Τιτανικές όψεις της ανθρώπινης φύσης, ξεσηκώνοντας τις στοιχειακές δυνάμεις ενάντιά τους. Για να εξιλεωθούν και να αποκαταστήσουν ισορροπία, επικαλούνται τη Μεγάλη Μητέρα στο πρόσωπο της Ρέας, έπειτα από ειδοποίηση της Αλκυόνης. Θα πρέπει να αναφέρουμε πως η Αλκυόνη είναι μια από τις επτά αδελφές του αστερισμού των Πλειάδων. Σύμφωνα με την εσωτερική διδασκαλία, οι Πλειάδες είναι η ενσωμάτωση της όψης αγάπη και μεταφέρουν τις δυνάμεις τους στη Γη μέσω της εσωτερικής ιεραρχίας του πλανήτη. Συμβολίζουν τη μύηση ή τον ιερό Τόπο όπου κατοικεί το φως. 

Η Αργώ διαπλέει το Βόσπορο και οι ήρωες συναντούν το Φινέα. Εκείνος τους διδάσκει πώς θα περάσουν από τον ένα κόσμο στον άλλο. Οι Αργοναύτες σε αντάλλαγμα τον απελευθερώνουν από τις Αρπυιες. Δεν μπορούν να τις σκοτώσουν, γιατί ανήκουν στην τάξη των πραγμάτων της Φύσης. Το μόνο που τους επιτρέπεται είναι να τις περιορίσουν στο χώρο που τους πρέπει. 

Με το τέχνασμα των Πλειάδων, η Αργώ περνάει ακέραιη το Κατώφλι του άλλου κόσμου, όπου οι Αργοναύτες ξανασυναντούν τον Απόλλωνα στην Υπερβόρεια μορφή του. Ο Θεός ευνοεί τους ήρωες, μέχρι που φτάνουν στην Αία, τη χώρα των θαυμάτων. 

Εκεί ο Ιάσονας θα συναντήσει το Φύλακα στο Κατώφλι, το φιδόμορφο Δράκοντα που φυλάει τη σπηλιά με το Χρυσόμαλλο Δέρας. Μπαίνει στη κοιλιά του θηρίου, όπως ο Ηρακλής με την Ησιόνη. Κατεβαίνει δηλαδή στον Κάτω Κόσμο, από όπου επιστρέφει νικητής με τη βοήθεια της Μήδειας. Η Μήδεια αντιπροσωπεύει μια σκοτεινή όψη της ψυχής του ήρωα, που ανασύρεται από τα βάθη του ασυνείδητου και παίζει ενεργητικό ρόλο στην αναζήτηση, ωστόσο, είναι και σημείο δοκιμασίας για τον ίδιο τον Ιάσονα, μια και θα τον συνδέει συνεχώς με τις σκοτεινές όψεις της ύπαρξής του. 

Με τη βοήθεια της Μήδειας οι Αργοναύτες αναχωρούν. Η αναχώρησή τους συνοδεύεται από τη θυσία του ΄Αψυρτου, του αδελφού της Μήδειας, μια όψη που η μάγισσα οφείλει να αφήσει πίσω της, προκειμένου να ανέβει στα βασίλεια της συνείδησης. Η εξιλέωση γίνεται στο βασίλειο της Κίρκης και η Αργώ τραβά χωρίς δυσκολίες τον ίδιο δρόμο που πέρασε ο Οδυσσέας. Στο νησί των Φαιάκων, αντί να υποστεί ο Ιάσονας τον τελικό καθαρμό, συνδέεται με τη σκοτεινή όψη της ψυχής του, τη Μήδεια. Μια σύνδεση που αργότερα θα γίνει η ύστατη δοκιμασία του και η κάθαρση για το χρέος που έχει στον Πέρα Κόσμο. Τίποτε δε μένει ανεξόφλητο. Ο Αψυρτος, το τίμημα για την ανάκτηση του Χρυσόμαλλου Δέρατος, θα πληρωθεί στο ακέραιο με το θάνατο των παιδιών του Ιάσονα. 

Ο ήρωας επιστρέφει θριαμβευτής. Έχει κυριαρχήσει στο θάνατο και έχει ανασύρει από τα βάθη της εσωτερικής του ύπαρξης τη Χριστική συνείδηση, που συμβολίζεται από το Χρυσόμαλλο Δέρας. Ένα μέρος της δύναμής του πηγάζει από τη Μήδεια, πράγμα που δείχνει ότι βρίσκεται σε πλήρη επαφή με τις ψυχικές δυνάμεις του. Η κατάρα απομακρύνεται από τη χώρα. Ο χαμένος θησαυρός επανακτήθηκε. 

Ο μύθος πλάστηκε από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο και αυτό είναι μερικά αληθινό. Με το πέρασμα χρόνων και χρόνων, με την επανάληψη από γενιές σε γενιές, ο μύθος δεν ήταν παρά ο φορέας των δυνάμεων και των εμπειριών του ανθρώπου μέσα από τη μακραίωνη ιστορία του. Είναι ένα σπουδαίο κεφάλαιο, που διασώθηκε για χάρη των γενεών που πέρασαν, που περνούν και θα περάσουν από κάθε τόπο. 

Είναι ένας θησαυρός που πρέπει να φυλάγεται με κάθε προσοχή, γιατί διηγείται την εξέλιξη του ανθρώπου. Διηγείται την ιστορία του συλλογικού ασυνείδητου, τον αγώνα για αυτοανακάλυψη και τις συνειδησιακές κατακτήσεις που έγιναν μέσα από το πέρασμα των αιώνων. Οι μύθοι είναι ένα έτοιμο προϊόν για επεξεργασία. Είναι η συμπύκνωση εμπειριών, που αν κατανοηθούν σωστά από το σύγχρονο άνθρωπο, τότε του δίνεται η ευκαιρία να τις υπερβεί και να συνεχίσει το εξελικτικό μονοπάτι από το σημείο που το άφησαν οι προγενέστεροι. 

Επιλογή από εδώ

πηγή-mythagogia

Διαβάστε περισσότερα... »

Αποσυμβολισμός της μυθικής ζωής του Ορφέα

Ο Ορφέας κατέχει τη μαγεία του ήχου. Το τραγούδι του και η λύρα του καθήλωναν κάθε είδους αγριότητα, ακόμη και τις φοβερές δυνάμεις του Κάτω Κόσμου. Η δύναμη του ήχου είναι μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα, ένα δώρο του Απόλλωνα, της ηλιακής όψης της ψυχής του. 

Η Ευρυδίκη, που συμβολίζει την anima του ήρωα, είναι ένα κομμάτι της ολοκληρωμένης του ύπαρξης. Το πάθος και η απόλυτη προσκόλληση του ήρωα στο πρόσωπό της, την κρατούν δέσμια στα επίπεδα της επιθυμίας, χωρίς διέξοδο στα ανώτερα επίπεδα όπου ανήκει. Η Ευρυδίκη, με το δάγκωμα ενός φιδιού στο πόδι, απελευθερώνεται από τα δεσμά της γης και περνάει σε άλλα πεδία ύπαρξης.

Το τραύμα στο πόδι συμβολίζει συνήθως το αδύνατο σημείο του ήρωα -όπως στην περίπτωση του Αχιλλέα- ή την αποκοπή του από τα δεσμά της γης, που υποδηλώνονται από το πόδι, εκείνο το σημείο του σώματος που βρίσκεται πιο κοντά στο έδαφος. Η Ευρυδίκη περνάει στον Κάτω Κόσμο κατΆ επιταγή του Δία, του ουράνιου αντεραστή του Ορφέα, όπως στην περίπτωση του Θησέα που έχασε την Αριάδνη εξαιτίας του Διόνυσου. 

Ο Ορφέας απαρηγόρητος κατεβαίνει στον Άδη, για να αναζητήσει εκείνο το τμήμα του εαυτού του που θεωρεί απαραίτητο για την ολοκλήρωση μέσα στην ενσαρκωμένη φύση του. Με τη δύναμη της τέχνης του μεταφέρει τη λύρα, δηλαδή το Απολλώνειο Φως της ψυχής, στα σκοτάδια του προσωπικού του ασυνείδητου. Μαγεύει και την ίδια την Περσεφόνη, τη δωρήτρια της ζωής και του θανάτου. 

Συχνά ο ήρωας απεικονίζεται να στέκει στον Κάτω Κόσμο ανάμεσα στην Περσεφόνη και την Ευρυδίκη, χωρίς να μπορεί να κοιτάξει καμία από τις δύο. Αν και έχει κατέβει στον Άδη, η συνείδησή του είναι στραμμένη προς τα πάνω, στον κόσμο που ανήκει. Η Περσεφόνη του επιτρέπει να πάρει την Ευρυδίκη, αλλά δεν μπορεί να την κοιτάξει όσο κρατάει η επιστροφή στο βασίλειο των ζωντανών. 

Ο Ορφέας αποτυγχάνει στην πρώτη δοκιμασία και αθετεί την υπόσχεσή του. Η άκρατη επιθυμία τον ωθεί να κοιτάξει την Ευρυδίκη, στρέφοντας τη συνείδησή του προς τα βασίλεια του ασυνείδητου. Η anima επιστρέφει στον Κόσμο των νεκρών. Μάταια θα την αναζητήσει ξανά, οι Πύλες είναι κλειστές. Ο ήρωας αγνόησε έναν βασικό εσωτερικό νόμο. Η ευκαιρία παρουσιάζεται μόνο μια φορά. Αν μείνει ανεκμετάλλευτη, χάνεται και το πιθανότερο είναι να μην επανεμφανιστεί μέσα στον κύκλο μιας ενσάρκωσης. 

Ο ήρωας επιστρέφει μόνος και αποσύρεται για επτά μήνες σε μια σπηλιά. Σε αυτόν τον κύκλο αναπροσανατολίζεται σε σχέση με τις αξίες της ζωής. Το πάθος του για την Ευρυδίκη αντικαθίσταται με το πάθος του για το έργο. Ακολουθεί μια περίοδος προσφοράς. 

Εγκαθιδρύει τα Ορφικά Μυστήρια και διδάσκει στους ανθρώπους την αιτία των πραγμάτων. Λέγεται πως η αιτία της εκδηλωμένης ύπαρξης βρίσκεται στον ήχο, κάτι που αναμφίβολα ο Ορφέας γνώριζε πολύ καλά. Ανεβαίνει στις υψηλές κορυφές του Παγγαίου για να λατρέψει τον Απόλλωνα. Όπως όλοι, έτσι και ο Ορφέας πρέπει να ανέβει στο υψηλό όρος της μύησης μετά τα σκοτεινά βάθη του Άδη. 

Απομένει η υπέρτατη θυσία, που θα οδηγήσει τον αναζητητή στην αθανασία. Ο ήρωας, μετά την κάθοδό του στον Κάτω Κόσμο, έχει αποστρέψει το πρόσωπό του, δηλαδή έχει αποσύρει τη συνείδησή του από κάθε άλλη όψη της anima. Αναζητά και μόνο την Ευριδίκη, αγνοώντας τις τάσεις που οφείλει να ισορροπήσει μέσα του. Στο πρόσωπο των Μαινάδων οι απωθημένες αυτές τάσεις απαιτούν το μερίδιό τους και κατακομματιάζουν τον ήρωα, ταυτίζοντάς τον με το Όσιρη ή με το Διόνυσο Ζαγρέα. 

Άλλωστε, λέγεται πως ο Ορφέας ήταν εκείνος που εισήγαγε τα Διονυσιακά μυστήρια στην Ελλάδα και έτσι γίνεται το κεντρικό πρόσωπο του θείου δράματος. Εκείνος που επιθυμεί να υπηρετήσει την ανθρωπότητα, οφείλει να κομματιάσει τη συνείδησή του και να την ανασυνθέσει σε μια νέα και παγκόσμια αντίληψη για τον κόσμο των ανθρώπων. 

Η λύρα του ανεβαίνει στους ουρανούς από τον ίδιο το Δία, που φαίνεται να είναι παρών σε κάθε θυσιαστική πράξη. 

Ο ήρωας με την Απολλώνεια φύση είχε μια Διονυσιακή τύχη, σύμβολο της υπέρτατης ισορροπίας της ψυχής, ανάμεσα στην Απολλώνια και τη Διονυσιακή της όψη. Αυτή η όψη σε ένα κατώτερο επίπεδο αντιστοιχεί στην Απολλώνεια και Διονυσιακή προσωπικότητα που ανέλυσε ο Κ. Γκ. Γιουνγκ στις μελέτες του για τους ψυχολογικούς τύπους. 

Όπως και να έχει, ο Ορφέας από μιας εξαρχής εκπροσωπεί αυτόν που θα ονομάζαμε πνευματικό ήρωα. Απεικονίζεται με μαύρα ρούχα, που υποδηλώνουν την παρουσία του πνεύματος στην ύλη. Άλλωστε το όνομά του λέγεται πως προέρχεται από την λέξη «όρφνη», που σημαίνει σκοτάδι. 

Έτσι, εκπροσωπεί το δύσκολο ταξίδι του πνεύματος και την κάθοδό του στην ύλη. Τα αναπόφευκτα λάθη εξισορροπούνται από την προσφορά και τη θυσία του και η πνευματική του λάμψη επιζεί στα Ορφικά Μυστήρια, στη μαγεία του ήχου, στην ανάγκη του ανθρώπου να τραγουδήσει και να δοξάσει τη θεϊκή ύπαρξη μέσα του. 

Ένας άλλος αρχετυπικός και πολυπαθής ήρωας, που εμπνέει ακόμη και σήμερα τα βάθη του φυλετικού ασυνείδητου, είναι ο Οδυσσέας, σύμβολο της επιστροφής του Θεϊκού Σπινθήρα στην αρχική ηρεμία, μετά την κάθοδο στην ύλη. 

Επιλογή από εδώ

πηγή-mythagogia

Διαβάστε περισσότερα... »

Μυθαγωγία - Μυσταγωγία, σειρά αποσυμβολισμού της αχαίας Ελληνικής μυθολογίας

ΧΛΕΤΣΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

«H αναδρομική διείσδυση της ψυχανάλυσης στην παιδική ηλικία του ατόμου, είναι ταυτόχρονα και αναδρομική διείσδυση στην παιδική ηλικία της ανθρωπότητας, στο πρωτόγονο και το μυθικό».                 

Kerényi

...Η Θεά Αθηνά γεννήθηκε ως ώριμη γυναίκα, όχι ως βρέφος, από το κεφάλι του πατέρα της, Δία. Για αυτό τον λόγο εκφράζει εκτός από την νόηση, την προσωποποίηση του πλήρως ισορροπημένου, ανθρώπου. Όχι μόνο της γυναικείας φύσης, αλλά και της αντρικής.

Γεννιέται πάνοπλη συμβολίζοντας την νόηση ως το μεγαλύτερο όπλο του ανθρώπου, υποδυκνείοντας ταυτόχρονα επίσης, πως εντός της υπάρχουν ισορροπημένες οι αρσενικές και οι θηλυκές πολικότητες. Η αρχική κατάσταση της ενότητος....

Δεν είναι μόνο η θεά του πολέμου, αλλά και της ειρήνης του πολιτισμού και της τέχνης... 

Η θεά της σοφίας φέρει στην ασπίδα της την εικόνα της Μέδουσας. Η Μέδουσα υπήρξε, αρχικά, μια από τους φύλακες ενός σπηλαίου της Γαίας, της οποίας ήταν εγγονή. Μέδουσα σημαίνει «βασίλισσα» ή «ερωμένη». Προστάτευε τον αμύητο από το να εισέλθει στα μυστήρια της θεάς..

...Η Μέδουσα συμβολίζει τις φοβίες τα πάθη και το σκοτεινό τμήμα του ασυνείδητου. Η Αθηνά φέρνει τη λογική και την συνείδηση, που είναι το ακριβώς το αντίθετο της παραλυτικής απραξίας της Μέδουσας (παραλύει όποιον την κοιτάξει). 

Εάν δεν αναπτύξουμε την λογική και την συνείδηση μας, δεν αναπτύξουμε δηλαδή αντιστάσεις (ασπίδα) στο παράλογο και στη κυριαρχία του ασυνείδητου και της ύλης έναντι της διάνοιας, τότε υποβιβαζόμαστε στην ζωώδη κατάσταση.

Ο συμβολισμός είναι προφανής, η δύναμη της νόησης έχει πάντα δύο όψεις...!

...Στην αυγή της ιστορίας των ανθρώπων, ο Προμηθέας και ο αδελφός του Επιμηθέας, εκφράζουν τη συμπληρωματικότητα. Εκείνος που προνοεί είναι ο ένας, ο απερίσκεπτος που μαθαίνει μετά από τα σφάλματά του είναι ο άλλος. 

Οι δύο τους βρίσκονται σε έναν ανταγωνισμό με τους θεούς και έχουν ένα διπλό καθήκον.

Τον αποχωρισμό του γένους των Ανθρώπων από τους Αθανάτους, και την ενδυνάμωση των Θνητών. Ο Προμηθέας κλέβει τη φωτιά από το Δία και τη δίνει στους ανθρώπους. Μαζί τους περνάμε από την θεογονία στους μύθους των ηρώων.

Στο μύθο του Προμηθέα τονίζεται η ατέλεια ως βασικό χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης. Η εφευρετικότητα - σκέψη όμως, αναπτύσσεται στην υπηρεσία του ελέγχου της πραγματικότητας, ως μέσο αντοχής στην ένταση και την καθυστέρηση των ικανοποιήσεων, ως αντίβαρο στην εγκατάλειψη της παντοδυναμίας και της άμεσης, μαγικής εκπλήρωσης αναγκών....

πηγή-xletsos-basilhs

Διαβάστε περισσότερα... »

Ο μύθος του Ηρός και οι δοκιμασίες της ψυχής. Αποσυμβολισμός

Η «Πολιτεία», μετά τους «Νόμους, είναι το πληρέστερο έργο του Πλάτωνα.

Ο φιλόσοφος αναλαμβάνει την έρευνα περί δικαιοσύνης, εκθέτοντας τον τύπο της τέλειας πολιτείας και εκ παραλλήλου του τέλειου ανθρώπου ως προτύπου εκείνης, για να καταδείξει την ηθική ανάγκη τόσο του κράτους όσο και του ατόμου να διάγουν πάντα με γνώμονα τη δικαιοσύνη, αρετή εφικτή μόνο αν είναι καρπός ενός γενικού συστήματος εκπαίδευσης και μόρφωσης.

Η δικαιοσύνη είναι η ίδια η ύψιστη Ιδέα του αγαθού, η πηγή της απόλυτης ευδαιμονίας, που συμπίπτει με τον θεό, το απόλυτο ον, η αρχή της τελειότητας, όλης της γνώσης και ο δημιουργός του κόσμου. Σε αυτή την ιδανική πολιτεία αποκλείεται η ποίηση –από τη μυθολογία εμπνεόμενη– ως κακή επιρροή για τα παιδιά και τους νέους, διότι ο Πλάτωνας τη θεωρεί μίμηση, ψεύδος και όχι αλήθεια.

Ο φιλόσοφος εξαπολύει σφοδρή πολεμική εναντίον της επικής ποίησης των μεγάλων δασκάλων, Ομήρου και Ησιόδου, και θεωρεί ότι διαγράφουν το θρησκευτικό συναίσθημα και τις κοινωνικές αρχές των πολιτών με ψευδείς παραστάσεις για τη ζωή και το ήθος των θεών και των ηρώων, εξηγώντας ότι ο θεός είναι απλός και αληθινός στα έργα και στα λόγια, και δεν μεταμορφώνεται (σαν τον Δία και τους άλλους θεούς) για να εξαπατήσει τους ανθρώπους (368a-383c).

Η «Πολιτεία» αποτελείται από δέκα βιβλία και σε αυτά περιέχονται δύο μύθοι: στο βιβλίο Ζ’ ο Μύθος του Σπηλαίου και στο Ι’ περιγράφεται ο Μύθος του Ηρός και μάλιστα έτσι τελειώνει και η «Πολιτεία». Είναι από τους πιο συναρπαστικούς και πολύ αναλυτικούς μύθους γεμάτος από πλούσιες παραστατικές εικόνες.

Αξίζει να διαβάσει κανείς αυτόν τον μύθο και ας είναι εκτεταμένος – παρά την προσπάθεια για μία κατά το δυνατόν συνοπτική παράθεσή του.Αναφέρεται στη μεταθανάτια κρίση των ψυχών. Στον καθορισμό και στην περιγραφή των αμοιβών του δικαίου μετά θάνατον η διαλεκτική παραχωρεί τον λόγο στον μύθο, όπως πολλές φορές καταφεύγει ο Πλάτωνας για τη συμπλήρωση των φιλοσοφικών του θεωριών.

Ως γνωστόν ο Πλάτωνας ήταν μυημένος στη φιλοσοφία των Πυθαγορείων και όσον αφορά τη μεταφυσική βάση του φιλοσοφικού δόγματός του, πίστευε στην αθανασία της ψυχής, αποδεικνύοντας ότι είναι το επακόλουθο μιας θεμελιώδους Θεωρίας (των Ιδεών) που φαίνεται να προσφέρει το λογικό νήμα για τη δομή του Σύμπαντος. Η ψυχή μετέχει σε πολλές διαδοχικές ζωές (μετεμψύχωση).

Κάθε εξέλιξη στη φύση είναι εν γένει κυκλική άρα η ίδια κυκλική πορεία ισχύει και στην περίπτωση του θανάτου και του ερχομού στη ζωή. Αυτό που ονομάζουν οι άνθρωποι «μάθηση» είναι στην πραγματικότητα ανάμνηση, που σημαίνει ότι η ψυχή είναι ανεξάρτητη από το σώμα και αθάνατος.

Η ώρα της κρίσεως – ποιοτική κατάταξη της ψυχής

Και η αφήγηση του Μύθου του Ηρός γίνεται πάλι διά στόματος Σωκράτη.

Ο Σωκράτης, αρχίζει, λέγοντας ότι δεν θα πει την ιστορία του Αλκίνου (ο Αλκίνοος είναι βασιλιάς των Φαιάκων από την Οδύσσεια, και ο μέγας ιδεολόγος κάνει εδώ μια παρονομασία, προφανώς ειρωνευόμενος) αλλά ενός ανδρός αλκίμου (γενναίου), του Ηρός, γιου του Αρμενίου, που σκοτώθηκε σε μάχη. Όταν ύστερα από δέκα ημέρες πήραν τα πτώματα των άλλων πολεμιστών που βρίσκονταν σε αποσύνθεση από το πεδίο της μάχης, το δικό του σώμα παρέμενε ανέπαφο.

Με την παρέλευση δώδεκα ημερών, αφού τον είχαν μεταφέρει στην πατρίδα του για να τον θάψουν, τη στιγμή που τον είχαν πάνω στη νεκρική πυρά ο ήρωας αναστήθηκε και διηγήθηκε αυτά που είχε δει η ψυχή του. Είπε λοιπόν ο Ηρ ότι, όταν βγήκε η ψυχή του από το σώμα πορεύτηκε μαζί με άλλες ψυχές σε έναν τόπο δαιμονικό (ευδαίμονα).

Εκεί υπήρχαν δύο χάσματα πάνω στη γη, το ένα δίπλα στο άλλο και άλλα δύο αντικριστά πάνω στον ουρανό. Ανάμεσά τους κάθονταν δικαστές, που εξέδιδαν την απόφασή τους, και πρόσταζαν τους δίκαιους να προχωρήσουν δεξιά και προς τα επάνω, μέσω της ουράνιας οδού, αφού πρώτα τους κρεμούσαν μια πινακίδα μπροστά με την απόφαση, και τους άδικους αριστερά και κάτω με την πινακίδα από πίσω τους να γράφει τα κακά που είχαν διαπράξει.

Οι τρεις δικαστές: Ραδάμανθυς, Μίνως, Αιακός

Όταν ήρθε η σειρά του Ηρός να δικαστεί, τον συμβούλευσαν να ακούει και να βλέπει προσεκτικά ό,τι συνέβαινε, για να γίνει κατόπιν αγγελιαφόρος στους ανθρώπους για τα συμβαίνοντα σε αυτόν τον τόπο.

Έβλεπε εκεί τις ψυχές μόλις τελείωνε η δίκη τους να προχωρούν προς τα δύο χάσματα, και άλλες ψυχές , από την άλλη, να ανέρχονται από τη γη ή να κατέρχονται από τον ουρανό. Όσες ανέβαιναν από τη γη ήταν κατασκονισμένες και βρώμικες, ενώ όσες κατέβαιναν από τον ουρανό ήταν ωραίες και καθαρές.

Όλες οι ψυχές φαίνονταν ότι είχαν διανύσει μεγάλη πορεία και προχωρούσαν μετά με ευχαρίστηση προς ένα λιβάδι για να κατασκηνώσουν εκεί σαν να ήταν σε πανηγύρι, αφού χαιρετιούνταν όσες γνωρίζονταν και όλες αντάλλασσαν πληροφορίες οι μεν με τις δε για τα χθόνια και τα ουράνια.

Όσες έρχονταν από τη γη έκλαιγαν και οδύρονταν για όσα είχαν υποστεί στην πορεία τους εκεί – μια πορεία που κρατάει χίλια χρόνια. Όσες έρχονταν από τον ουρανό διηγούνταν όλες τις μεγάλες απολαύσεις και το άφατο κάλλος που είχαν αντικρίσει.

Ο καθένας για τις αδικίες που είχε διαπράξει και όσους ανθρώπους είχε βλάψει, για καθεμία ξεχωριστά η ψυχή του τιμωρείτο δέκα φορές, η κάθε φορά είχε διάρκεια εκατό χρόνια, όσο η ανθρώπινη ζωή, για να πληρώσουν δεκαπλάσια ποινή το κάθε αδίκημά τους.

Επίσης με την ίδια αναλογία, δεκαπλάσιες ήταν και οι ανταμοιβές για όσες ψυχές είχαν φανεί δίκαιες και ενάρετες εν ζωή. Ακόμη μεγαλύτερες ήταν οι ποινές για όσους είχαν ασεβήσει προς τους θεούς ή τους γονείς καθώς και για ιδιόχειρο φόνο.

Ειδικά, τους χείριστους των ανθρώπων, όπως κάποιοι τύραννοι ή αυτοί που είχαν υποπέσει σε μεγάλα κακουργήματα, όταν προσπαθούσαν να ανέβουν ακουγόταν ένα μουγκρητό και άγριοι άνδρες με κόκκινη όψη τούς έριχναν ξανά από το στόμιο για να τους πετάξουν στα Τάρταρα.

Όπως είδαμε περιγράφεται με ζωντάνια μια πυθαγόρεια αντίληψη, η χιλιετής περίοδος των ψυχών, δικαίων και αδίκων, όταν εγκαταλείψουν το φθαρτό σώμα.Στον αέναο κύκλο της η ψυχή κάνει το ταξίδι είτε από τη γη είτε από τον ουρανό για να ενσαρκωθεί διασχίζοντας το αντίστοιχο χάσμα, με το δεξί πάντα να είναι το ευώνυμο επειδή εκεί βρίσκεται η Ανατολή και συνάμα η κατεύθυνση των φωτεινών αστέρων.

Στον τόπο της κρίσεως τους περιμένουν οι αυστηροί δικαστές, γνωρίζουμε τα ονόματά τους, είναι ο Μίνωας, ο Ραδάμανθυς και ο Αιακός, οι οποίοι αποφασίζουν με δικαιοσύνη για την τύχη τους.

Οι ψυχές που ανεβαίνουν από τη γη ξεχωρίζουν γιατί είναι γεμάτες ακαθαρσία και σκόνη, επειδή όσο είναι ενσαρκωμένες ασθενούν και χρέος τους επί της γης είναι η έρευνα και η μάθηση, και επιβάλλεται να εκτίσουν τις ποινές που τους έχουν υποβληθεί, να πληρώσουν για τα ανομήματά τους και τα κακουργήματά τους χίλια χρόνια.

Η εικόνα που μας δίνεται είναι όμοια με τη χριστιανική κόλαση με τους «κολάζοντες αγγέλους» της αποκαλύψεως. Οι ψυχές κατατάσσονται ποιοτικά, και ο ενάρετος βίος οφελεί την ψυχή και της δίνει το δικαίωμα επιστροφής στους αστέρες.

Θέαση του Σύμπαντος

Συνεχίζοντας ο Ηρ, λέει ότι ύστερα από επτά ημέρες παραμονής των ψυχών στο λιβάδι, την όγδοη σηκώθηκαν και ήταν υποχρεωμένες να βαδίσουν πάλι, και τέσσερεις ημέρες μετά έφθασαν σε έναν τόπο από όπου μπορούσαν να δουν ένα τεντωμένο ευθύ φως, σαν κίονας, που διαπερνούσε ουρανό και γη και έμοιαζε με την ίριδα, αλλά πολύ λαμπρότερο και καθαρότερο.

Εκεί, ύστερα από μιας ημέρας δρόμο, είδαν να είναι τεντωμένες από τον ουρανό οι άκρες των δεσμών που το συγκρατούν. Το φως αυτό ήταν ο σύνδεσμος του ουρανού που συγκρατούσε την ουράνια περιφορά. Από τις άκρες των δεσμών του ήταν σφιχτά στερεωμένο το αδράχτι της Ανάγκης. Το αδράχτι είχε άξονα και αγκίστρι που ήταν κατασκευασμένα από χάλυβα και το σφοντύλι από ανάμεικτα μέταλλα. Το αδράχτι γύριζε πάνω στο γόνατο της Ανάγκης.

Το σφοντύλι είναι περίπου σαν αυτό που ξέρουμε στη γη, αλλά φαντάσου το σαν ένα μεγάλο σφοντύλι, κοίλο, σκαμμένο εσωτερικά, ένα άλλο μικρότερο προσαρμοσμένο, κατόπιν ένα τρίτο, ένα τέταρτο και άλλα τέσσερα. Οκτώ στο σύνολο, το ένα καλά ταιριασμένο στο άλλο.

Ο κύκλος του μεγαλύτερου και εξωτερικού σφοντυλιού ήταν καταστόλιστος. Το αδράχτι ολόκληρο περιστρεφόταν προς την ίδια κατεύθυνση ενώ οι επτά εσωτερικοί κύκλοι έκαναν μια ήρεμη περιστροφή αντίθετη προς τη διεύθυνση του συνόλου.

Επάνω στον καθένα από τους κύκλους ήταν καθισμένες και περιστρέφονταν Σειρήνες, μια πάνω σε κάθε κύκλο. Κάθε Σειρήνα έψαλλε με φωνή πάνω στον ίδιο τόνο και όλες μαζί σχημάτιζαν ένα αρμονικό ταίριασμα από νότες, μια συμφωνία.

Την κυκλική κίνηση των σφοντύλων παρακολουθούσαν καθισμένες πάνω σε θρόνους οι τρεις Μοίρες, η Λάχεσις, η Κλωθώ και η Άτροπος, φορούσαν λευκά φορέματα, είχαν στέμματα στο κεφάλι και συνόδευαν με το άσμα τους την αρμονία των Σειρήνων. Η Λάχεσις τραγουδούσε τα παρελθόντα, η Κλωθώ τα παρόντα και η Άτροπος τα μέλλοντα.

Εδώ ο Πλάτωνας ξεκινάει την αστρονομική περιγραφή του Σύμπαντος, τη μεγάλη θέαση. Η ανθρώπινη ψυχή και η ανθρώπινη πολιτεία πρέπει να προσαρμοσθούν στο εναρμόνιο σύστημα της πολιτείας του Σύμπαντος, όπως λέει και στον «Τίμαιο».

Οι ψυχές φθάνουν μετά τον λειμώνα στο υπέρλαμπρο φως με τις δέσμες από τις οποίες κρεμόταν το αδράχτι, δηλαδή ο άξονας περιστροφής των ουρανίων σωμάτων, της Ανάγκης με το στέρεο γόνατο, δηλαδή της απόλυτης αρχής, της πρωταρχικής αιτίας της συμπαντικής τάξεως (Ο ρόλος της Ανάγκης καταδεικνύεται και στο «Ανάγκα και θεοί πείθονται»).

Οι οκτώ κύκλοι εξηγούνται ως οι αστέρες: 

1. Απλανείς, 

2. Κρόνος, 

3. Ζευς, 

4. Άρης, 

5. Ερμής, 

6. Αφροδίτη, 

7. Ήλιος και 

8. Σελήνη. 

Τα σφοντύλια είναι οι πλανητικές τροχιές.

Η σφαίρα των απλανών έχει την ίδια πάντα κίνηση από Ανατολάς προς Δυσμάς και οι άλλες σφαίρες έχουν τις δικές τους κινήσεις, αλλάζοντας έτσι θέση στο ουράνιο διάστημα.

Η μουσική των Σειρηνών και των Μοιρών (Κλωθώ είναι ο ουρανός και η Άτροπος οι πλανήτες), που μοιράζουν τα μερίδια, ταυτίζεται με την πυθαγόρεια αντίληψη ότι η κίνηση όλων μαζί των πλανητών έδινε τους τόνους του επτάχορδου. Είναι η αρμονία των ουρανίων σφαιρών, η παγκόσμια μουσική. Ήρθε η επιστήμη και απέδειξε ότι όντως υπάρχει παλμική κίνηση των ουρανίων σωμάτων.

Οι ψυχές επιλέγουν – Το νερό της λήθης - Οι τρεις Μοίρες

Φθάνοντας εκεί οι ψυχές, αφηγείται ο Ηρ, ήταν αναγκασμένες να διαλέξουν το είδος της ζωής που ήθελαν να ζήσουν κατά την επόμενη ενσάρκωσή τους. Ένας προφήτης έπειτα έπαιρνε από τα γόνατα της Λάχεσης πολλά παραδείγματα βίου, τα τοποθετούσε μπροστά στις ψυχές και ανεβαίνοντας σε ένα βήμα ψηλό έλεγε:

«Σας μιλεί η παρθένος Λάχεση, ψυχές εφήμερες, μέλλει να αρχίσετε άλλη περίοδο ζωής, σε σώμα θνητό. Δεν θα κληρωθείτε αλλά εσείς θα επιλέξετε την τύχη σας. Εκείνου που ο κλήρος θα βγει πρώτος, θα διαλέξει τον βίο που θα ακολουθήσει.

Η Αρετή δεν είναι κτήμα αδέσποτο, αναλόγως αν θα την εκτιμήσετε ή θα την περιφρονήσετε, θα είναι και το μερίδιό σας. Ο καθένας ευθύνεται για την επιλογή του, ο θεός δεν έχει καμία ευθύνη».

Έπειτα έβγαλε άπειρα παραδείγματα βίου, περισσότερα από τους παρόντες γιατί ήταν και όλων των ζώων και των ανθρώπων ανεξαιρέτως, και κάθε λογής, ανακατεμένα, τυραννίες, εξορίες, ζητιανιές, ομορφιά, δύναμη, αγωνιστικότητα, καταγωγή, πλούτος.

Ο καθένας έτσι έπρεπε ανάλογα με τη σειρά που προσδιόριζε ο κλήρος του, να επιλέξει ένα ορισμένο είδος ζωής. Σε αυτό το σημείο ο Σωκράτης παρεμβαίνοντας ο ίδιος επισημαίνει, εκτεταμένα, πόσο δύσκολο είναι αυτό, και πόσο σημαντική είναι η παιδεία σε έναν άνθρωπο στη διάρκεια της επίγειας ζωής του, αλλά και στη μέλλουσα ζωή του, ώστε να λάβει τις γνώσεις για να μπορεί να ξεχωρίσει τον καλό από τον κακό τρόπο ζωής, γιατί μόνο κατ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται ευδαιμονέστερος και με πορεία προς τα επάνω.

Οι χωρίς υγιή φιλοσοφία ψυχές έσπευσαν να επιλέξουν βίους ένδοξους, χωρίς να υπολογίσουν πόση δυστυχία κρύβουν μέσα τους τα αξιώματα και τα μεγαλεία. Σε τέτοια λάθη έπεφταν περισσότερο οι ουρανοφερμένες ψυχές, που επειδή είχαν ζήσει σε μια κοινωνία συντεταγμένη και είχαν αποκτήσει την αρετή από συνήθεια και όχι από φιλοσοφική μόρφωση, δεν ήξεραν τα κακά της επίγειας ζωής. Όσες όμως ψυχές είχαν δοκιμαστεί σκληρά στην προηγούμενη ζωή τους, τώρα πρόσεχαν και δεν έκαναν την εκλογή τους με βιασύνη.

Ο Ηρός είδε μαζί με άλλες ψυχές (Ορφέα, Αγαμέμνονα, Αίαντα κ.ά.) και την ψυχή του Οδυσσέα, που είχε τον τελευταίο κλήρο, ο οποίος εξαιτίας της ανάμνησης των δεινών του επί της γης, επέλεξε την ήσυχη ζωή ενός απλού ανθρώπου, που άλλοι την είχαν περιφρονήσει ενώ εκείνος όταν την είδε αναφώνησε ότι και τον πρώτο κλήρο να είχε πάλι την ίδια εκλογή θα έκανε. Επίσης είδε πολλές ψυχές ανθρώπων να επιλέγουν ζωές ζώων και πολλών ζώων να επιλέγουν ζωές ανθρώπων.

Μετά την επιλογή της κάθε ψυχή πήγαινε μπροστά στη Λάχεση και εκείνη έδινε στην καθεμιά τον δαίμονα που η ψυχή είχε επιλέξει για να τη συνοδεύσει μαζί με τον βίο που είχε διαλέξει. Ο δαίμονας πήγαινε πρώτα την ψυχή στην Κλωθώ για να επικυρώσει αυτή την επιλογή της μοίρας τής κάθε ψυχής και μετά την πήγαινε στην Άτροπο, η οποία έκανε αμετάστροφη την επικύρωση της Κλωθώς.

Έπειτα όλες οι ψυχές, χωρίς να κοιτάζουν πίσω, περνούσαν κάτω από τον θρόνο της Ανάγκης και έβγαιναν από την άλλη μεριά, προχωρούσαν προς το πεδίο της Λήθης, γυμνό από δέντρα, όπου επικρατούσε φοβερός και αποπνικτικός καύσωνας.

Όταν έφθασε το βράδυ, οι ψυχές κατασκήνωσαν όλες κοντά στον Αμέλητα ποταμό, που δεν μπορούσε το νερό του να το κρατήσει κανένα αγγείο. Κάθε ψυχή ήταν αναγκασμένη να πιεί με μέτρο το νερό, αλλά οι άφρονες που δεν κατάφερναν να συγκρατηθούν και έπιναν περισσότερο από ότι έπρεπε, λησμονούσαν τα πάντα.

Αφού κοιμήθηκαν, και ήρθαν τα μεσάνυχτα, ακούσθηκε δυνατή βροντή και έγινε σεισμός, και ξαφνικά εκσφενδονίσθηκαν άλλος από εδώ άλλος από εκεί, σαν διάττοντες αστέρες, όπου έμελλε να αρχίσει η νέα τους γένεση. Τον ΄Ηρα μόνο δεν τον άφησαν να πιει νερό από τον Αμέλητα ποταμό. Το πώς ξαναγύρισε στο σώμα του δεν το ήξερε. Ξαφνικά, ανοίγοντας τα μάτια του, απλώς ήταν πρωί και είδε τον εαυτό του ξαπλωμένο πάνω στην πυρά.

Της ψυχής της προσφέρονται όλες οι ευκαιρίες των επιλογών της για την επόμενη ενσάρκωσή της. Οι ψυχές που έχουν προηγούμενη εμπειρία και αυτές που έχουν αποκτήσει φιλοσοφική παιδεία επιλέγουν προσεκτικά. Σε αντίθεση οι αγνές ψυχές του ουρανού, όντας ακατέργαστες, κατέβαιναν χωρίς ανάμνηση για ενσάρκωση και βάπτιση με τη ζωή, με τον μεγαλύτερο κίνδυνο να κάνουν μια λαθεμένη επιλογή.

Ο προφήτης τους λέει: «Δεν θα σας εκλέξει ο δαίμονάς σας, αλλά εσείς θα τον εκλέξετε». Είναι αυτός ο δαίμονας-προστάτης που πίστευαν στην αρχαιότητα ότι βρισκόταν με τον άνθρωπο μαζί από τη γέννηση ως τον θάνατό του, είναι το θεϊκό στοιχείο της ψυχής (όπως το δαιμόνιο του Σωκράτη).

Είναι ο «φύλακας άγγελος» της χριστιανικής αντίληψης. Η Αρετή είναι ελεύθερη, συνεχίζει, δεν μπορεί να μπει στην κλήρωση. Την κατακτά όποιος είναι άξιος γι’ αυτήν. «Αιτία ελομένου• θεός αναίτιος», γράφει κατά λέξη ο Πλάτωνας, δηλαδή αυτός που διαλέγει έχει την ευθύνη, ο θεός δεν έχει καμία συμμετοχή.

Ο Πλάτωνας επιπλέον μας δείχνει ότι πιστεύει στη μετεμψύχωση αφού και τα παραδείγματα τρόπου ζωής είναι και ζώων και επιπλέον παρουσιάζει ψυχές που θέλουν να γίνουν ζώα και τανάπαλιν. Το ζωικό βασίλειο αντιμετωπίζεται το ίδιο με το ανθρώπινο.

Στο τέλος οι ψυχές θα περάσουν την τελευταία δοκιμασία πηγαίνοντας στο πεδίο της Λήθης, όπου θα σβήσουν οι αναμνήσεις της ψυχής, αλλά πρέπει να πιουν νερό από τον Αμέλητα ποταμό με μέτρο ώστε οι εκπαιδευμένες στη φιλοσοφία να μη λησμονήσουν τα πάντα.

Συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ψυχή διανύοντας τροχούς γεννήσεων κατά τον Πλάτωνα κατατάσσεται σε επίπεδα, ερχόμενη από το Σύμπαν και επιστρέφοντας εξαγνισμένη και τελειοποιημένη σε αυτό.

Ο εσχατολογικός αυτός μύθος, μαζί με τους άλλους του Πλάτωνα, που όλοι εμπλέκονται και έχουν συνοχή, υποκρύπτει ένα μεγάλο φιλοσοφικό σύστημα αξιών, δίνοντας ένα διαφορετικό νόημα ζωής, αλλάζοντας το νοητικό πεδίο, με γνώμονα διάκρισης την παιδεία και πάντα την απόκτηση της Αρετής με βάση τη δικαιοσύνη, και απώτερο σκοπό την αφύπνιση της ψυχής και τον φωτισμό της.

Ιδανικά κείμενα που προσφέρουν το ερέθισμα για έναν εσωτερικό και βαθύ διαλογισμό.

Αναδημοσίευση από εδώ

πηγή-mythagogia

Διαβάστε περισσότερα... »

Δήμητρα και Περσεφόνη, ένας μύθος για τη ζωή και το θάνατο (Ψυχολογική προσέγγιση, αποσυμβολισμός)

Διάλεξα τους ομηρικούς και τους Ορφικούς μύθους πρώτα από όλα, για να σας μιλήσω για τη δημιουργία του κόσμου. Ο Όμηρος λοιπόν μας λέει, ότι οι Θεοί και όλα τα πλάσματα της γης, προήλθαν από το ρεύμα του Ωκεανού που περιζώνει τον κόσμο, και ότι η Τηθύς ήταν η μητέρα όλων των παιδιών του.

Οι Ορφικοί μύθοι πάλι λένε, πως ο Άνεμος ξελόγιασε τη μαυροφτέρουγη Νύχτα, τη θεά που ακόμα και ο Δίας σεβόταν και αυτή τότε γέννησε ένα ασημένιο αυγό μέσα στους κόλπους του σκότους και ότι από αυτό το αυγό βγήκε ο Έρωτας και έβαλε σε κίνηση το Σύμπαν.

Ο Έρωτας είχε διπλό φύλο, χρυσά φτερά και τέσσερα κεφάλια και εκείνη, η Νύχτα, ζούσε μαζί του σε ένα σπήλαιο προβάλλοντας η ίδια σα τριάδα, δηλαδή σαν Νύχτα, σαν Τάξη και σαν Δικαιοσύνη. Και ο Έρωτας δημιούργησε τη γη, τον ουρανό, τον ήλιο και τη σελήνη" (Ρομπερτ Γκρειβς ). 

Διάλεξα να μιλήσω για τη Δήμητρα και την Περσεφόνη γιατί πιστεύω ότι μέσα σε αυτό το μύθο εμπεριέχονται όλα τα παραπάνω. Και όπως μας λέει ο Κακριδής, ο μύθος έχει μέσα του ένα κόσμο που άλλοτε είναι εν μέρει λογικός και άλλοτε είναι άλογος. Ο μύθος , λέει, δεν έγινε για να είναι αισθητικά ωραίος αλλά για να ανταποκρίνεται σε άλλες έξεις της συνείδησης. Απλώς μπορεί να είναι και ωραίοs.

Ο μύθος στον οποίο θα αναφερθώ είναι πολύ ωραίος, γιατί μέσα του περιέχει όλη τη διαδρομή του ανθρώπου, δηλαδή τη γέννηση και το θάνατο. 

Και είναι αλήθεια πως το νήμα του κόσμου το κρατά ο Έρωτας και έπονται η τάξη και η δικαιοσύνη. Γιατί μέσα στη Νύχτα βρίσκεται το μυστικό του ανθρώπου, είναι αυτή η μαγική λειτουργία του σκοτεινού σημείου που δίδει τη κίνηση στο κόσμο,και όπως γνωρίζομε μέσα από το σκοτάδι ερχόμαστε και στο σκοτάδι πηγαίνουμε.

Από το σκοτάδι της Νύχτας, από το Έρεβος, βγήκε το πεπρωμένο, το γήρας, ο θάνατος, η εγκράτεια, ο ύπνος, τα όνειρα.

Η Δήμητρα, κόρη της Ρέας και του Κρόνου, Γη- Δα- Μήτηρ, Μητέρα Γη που κρύβει τα σπέρματα. Η λέξη Δα ήταν ένα πανάρχαιο όνομα για τη Γα- Γαία. Η Θεά αυτή λεγόταν Δα- μήτηρ ή Δα- μάτερ. Τη Δήμητρα την έλεγαν Θεσμοφόρο, γιατί έθετε τους θεσμούς, Λουσία και Ερυνία γιατί λούστηκε στο Λάδωνα για να της περάσει η οργή για τον Ποσειδώνα που τη βίασε. Την έλεγαν ακόμα Όμπνια που σημαίνει τροφή και ευδαιμονία.

Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης μας πληροφορεί ότι είναι η μόνη που μάζευε το άγριο σιτάρι από τη γη όταν οι άνθρωποι δεν το γνώριζαν και τους έδωσε τους νόμους για να μπορούν να είναι δίκαιοι.Η Δήμητρα είναι η οργωμένη γη, η γόνιμη. Δε θεωρήθηκε κατάλληλη για σύζυγος, όπως η Ήρα και δεν είναι ισότιμη με το πνεύμα. Είναι η αθάνατη πηγή της ζωής, είναι μια θεά ειρηνική με καλοσύνη και φροντίδα. Είναι όμως και μια θεά που αν δεν έχει τον έλεγχο οργίζεται τόσο πολύ που οι Θεοί τη φοβούνται.

Η Δήμητρα, από τον αδελφό της Δία γέννησε την Κόρη που όταν την έκλεψε ο Άδης απέκτησε όνομα και ονομάστηκε Περσεφόνη γιατί μόνο τότε έγινε γυναίκα.

Περσεφόνη σημαίνει αυτή που φέρει το Φόνο, αυτή που φέρνει την καταστροφή. Περσεφάττα είναι από το Πτέρσις και εφάπτω δηλαδή αυτή που ρίχνει τη καταστροφή. Και πράγματι η απαγωγή της έφερε την καταστροφή στη γη, γιατί ο πόνος της μάνας της τη ξέρανε.

Ο Ομηρικός ύμνος στη Δήμητρα λέει:

" Τη Δήμητρα την ομορφόμαλλη σεμνή θεά να ψάλλω αρχίζω, και τη λιγνοστράγαλη μαζί της θυγατέρα, που ο βροντερόφωνος Δίας άφηκε τον Άδη να αρπάξει, την ώρα που έπαιζε με τις πλουσιόστηθες κόρες του Ωκεανού μαζεύοντας λουλούδια σε λιβάδι ρόδα, κρόκους, μενεξέδες, κρίνους, υάκινθους κι ένα νάρκισσο που η Γη για να πλανέψει τη ροδόχρωμη παρθένα και να ευχαριστήσει τον αχόρταγο Άδη έφτιαξε, με τη θέληση του Δία τόσο εξαίσιο που δύσκολα θα αντιστεκόταν θνητός ή αθάνατος στην ομορφιά του. Και από τη ρίζα του ξεφύτρωσαν εκατό λουλούδια κι από τη γλυκιά ευωδιά του ολόκληρος ο πλατύς ουρανός που μας σκεπάζει και ολόκληρη η γη αναγάλλιασαν όπως και η αλμυρή άβυσσο της θάλασσας."

Σε αυτό το πανέμορφο λουλούδι δεν αντιστάθηκε η κόρη και έτσι έγινε η βασίλισσα του Κάτω Κόσμου. Κανείς δεν έλεγε στη μητέρα Δήμητρα πού πήγε η κόρη της. Μονάχα η Εκάτη την παρηγόρησε κι έψαχνε μαζί της να τη βρει.

Οργίστηκε η Δήμητρα και η γη ξεράθηκε. Γιατί αυτός ο αποχωρισμός είναι ίδιος με το θάνατο. Και αυτός ο αποχωρισμός είναι που θα κάνει την Κόρη, Περσεφόνη. Τότε θα γίνει ο απέραντος θρήνος, και θα βυθίσει στην κατάθλιψη τη μάνα και στο θρήνο την κόρη. Πόσο δύσκολος είναι ο αποχωρισμός από το αντικείμενο! Μέχρι τότε η παρθενικότητα της Κόρης δεν είχε θρήνο. Η αθωότητα δε σκέφτεται το θάνατο. Με αυτή τη βίαιη αρπαγή διαλύεται η σχέση μάνας-κόρης και θα μπορούσαμε πράγματι να σκεφτούμε πως η αλλαγή αντικειμένου είναι μια βίαιη πράξη. 

Και πήρε ο Άδης την Κόρη μαζί του μέσα στα Τάρταρα, ο Άδης ο γιος των Τιτάνων, του Κρόνου και της Ρέας. Ο Άδης, Άιδης ή Αιδωνεύς, "σπίτι του Άιδου" λεγόταν ο κάτω κόσμος που αργότερα ονομάστηκε Άδης. Άις Αιδης θα πει πολύ πιθανόν αόρατος, σε αντίθεση με τον ήλιο που είναι ορατός. Και Αίδιος που σημαίνει αιώνιος. (Karl Kerenyi Η Μυθολογία των Ελλήνων σελ 218). Είχε βγει από την κοιλιά της μητέρας του, βρέθηκε στο στομάχι του πατέρα του, μαζί με τα αδέλφια του, και μετά συμφώνησαν και πήρε το βασίλειο του Κάτω Κόσμου. Στο Έρεβος. 

Εκεί στο Έρεβος έγινε το παλάτι του Άδη και της Περσεφόνης. Είναι η Υποχθόνια περιοχή που στη μυθική γλώσσα είναι το σύμβολο του υποσυνείδητου και ο άρχοντάς του είναι ο Πλούτωνας.

Eκεί οι σκιές ψυχές των νεκρών έφταναν είτε συνοδευμένες από τον Ερμή ή μόνες τους. Έφταναν στη πεδιάδα με τους ασφοδέλους που ήταν πάντα σκεπασμένη με πάχνη μουντή. Ποτάμια τη διαπερνούσαν. Ο Αχέροντας το ποτάμι χωρίς χαρά, η πηγή της Λήθης που ήταν δίπλα στο λευκό κυπαρίσσι και, εάν έπινες από το νερό της, ξέχναγες την ιστορία και τη ζωή σου.

Στην Ελληνική μυθολογία υπάρχει επίσης μία θεότητα που έχει το όνομα μιας ψυχολογικής λειτουργίας. Είναι η Μνημοσύνη και αυτή στο βασίλειο του Άδη, μια πηγή που τη σκίαζε μια άσπρη λεύκα, από όπου έπιναν οι μυημένες ψυχές, σύμφωνα με τα λίγα που γνωρίζουμε για τα Ελευσίνια μυστήρια. Η Μνημοσύνη, ήταν η μητέρα των Μουσών. 

Είναι η θεότητα που προστατεύει την ποιητική λειτουργία των ποιητών. Όλοι γνωρίζουμε ότι ο ποιητής είναι ο αντιπρόσωπος της παιδικής μας ηλικίας, από την οποία θα βρούμε τη λύση των συγκρούσεών μας. Η Μνημοσύνη γνωρίζει, όπως μας λέει ο Ησίοδος, και τραγουδά τα περασμένα, τα τωρινά, και τα μελλούμενα. Είναι η ποιητική λειτουργία που τόσο μοιάζει με την Ψυχαναλυτική. Ο ποιητής είναι κυρίως το παρελθόν που είναι η αφετηρία του κόσμου. 

Ο μύθος της Περσεφόνης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια συμβολική αναπαράσταση της περιπέτειας της εσωτερικής ζωής που, για να γνωρίσει, θα βυθιστεί στο πένθος, για να μπορέσει κατόπιν να ανθοφορήσει. Καθρεφτίζει τη δύναμη της αλλαγής. Γιατί οι άνθρωποι δε θα μπορέσουν να βιώσουν τις αλλαγές των εποχών αν δεν πενθήσουν. Μόνο έτσι θα αποκτήσουν παρελθόν. Και το παρελθόν είναι αναπόσπαστο μέρος του κόσμου. 

Είναι ακόμη, ο μόνος μύθος που κανένας ιστορικός δεν μπόρεσε να εξοστρακίσει, όπως έχει γίνει με άλλους μύθους και αυτό γιατί ο συμβολισμός του υπονοεί τη γέννηση της ζωής. Είναι το στάρι που θα πεθάνει, θα μπει στη γη για να ξαναγεννηθεί. Είναι η έννοια του πεπρωμένου. Γιατί, όπως μας λέει και ο Caston Bachelart, χαρακτηριστικό του ανθρώπου δεν είναι η φύση του, είναι η ιστορία του που θέλει να τη ζήσει, να τη δραματοποιήσει, για να την κάνει πεπρωμένο!

Κανείς όμως από τους μελετητές δεν μπορεί να εξηγήσει το γιατί η Περσεφόνη πρέπει να εγκαταλείψει τον άντρα της όσο χθόνιος και αν είναι και να βρεθεί πάλι στην αγκαλιά της μητέρας της. Λέγεται λοιπόν από τον Walter Burkert ότι είναι κάτι που μόνο στον Ελληνικό μύθο βρίσκουμε. 

Η Περσεφόνη φεύγοντας από την αγκαλιά της μητέρας της θα γνωρίσει τον έρωτα του Άδη και θα τον αγαπήσει, γιατί θα φάει τα σπόρια από το ρόδι που θα της δώσει για να είναι πια μετά από αυτό για πάντα δική του. 

Το ρόδι είναι τροφή για τους νεκρούς. Η ροδιά, η ανεμώνα είχαν φυτρώσει από το αίμα του Άδωνη. Ο Άδης έδωσε στην Περσεφόνη, πριν φύγει για να συναντήσει τη μητέρα της, επτά σπόρους από το ρόδι και λέγεται ότι αυτοί οι σπόροι αντιπροσώπευαν τις επτά φάσεις της σελήνης, φάσεις που οι γεωργοί περιμένουν για να εμφανιστούν τα πρώτα βλαστάρια των καρπών.

Γύρισε λοιπόν ξανά στην αγκαλιά της μητέρας της και αμέσως βλάστησαν οι κρυμμένοι μέσα στη γη σπόροι. To πένθος είχε περάσει.

Οι μύθοι εκφράζονται μόνο με συμβολική γλώσσα, εξ αιτίας όμως της οδύνης και της οργής που μπορούν να προκαλέσουν μπορούν να εξιδανικευτούν.

Η εξιδανίκευση της αγάπης που η Δήμητρα έτρεφε για την κόρη της δεν ήταν τίποτε άλλο από τη διχοτομημένη πλευρά του εαυτού της. Έβλεπε στο πρόσωπό της κόρης της ένα κομμάτι του εαυτού της, που όμως δεν μπορούσε να καταλάβει, γιατί αυτή η σχάση που δημιουργούνταν ήταν η απαγόρευση του έρωτα που θεωρούσε πως θα ήταν η βασική αιτία για να χάσει τη κόρη της. Έγινε έτσι δέσμια αυτού του αρχαϊκού και ανελέητου υπερεγώ της. Πιθανόν αυτό που την τρόμαζε να ήταν το κομμάτι του σκότους, που αυτή δεν άντεχε, το κομμάτι της νύχτας που εμπεριέχει τον Έρωτα και τα βάσανα που έχει ο ναρκισσισμός.

Ο Paul Diel λέει, ότι ο μύθος της Δήμητρας συμβολίζει ένα ακόμα στοιχείο:

τους πολλαπλούς μύθους του ανθρώπου, που είναι εκτεθειμένοι στο διεστραμμένο πειρασμό. Η Περσεφόνη, εγκλωβισμένη μέσα σε αυτή τη σχάση, αναγκάστηκε να ανεβοκατεβαίνει ανάμεσα στη επιθυμία και στον ατελή αποχωρισμό από την αρχαϊκή δύναμη της μητέρας της.

Η Περσεφόνη ακόμα, δεν είναι σύμβολο ανεξαρτησίας, όπως ήταν π.χ η Αφροδίτη και δεν μπορούσε να εκφραστεί χωρίς τη μεσολάβηση της μητέρας της και του συζύγου της. Γι’ αυτό το λόγο πιθανόν αντέγραφε τη μητέρα της με το να ελέγχει τον Κάτω Κόσμο, τιμωρούσε δε ανελέητα τις εκάστοτε ερωμένες του Άδη. Δεν είναι τόσο αθώα όπως πιθανόν να θέλαμε.

Ε.Καλλιτεράκη

πηγή-master-lista

Διαβάστε περισσότερα... »

Αποσυμβολισμός των άθλων του Ηρακλή

Μια εξέχουσα μορφή της ελληνικής μυθολογίας, που ξεχωρίζει ιδιαίτερα, όχι μόνο για την τιτάνια φυσική της δύναμη, αλλά και για το ήθος του χαρακτήρα της, ήταν ο Ηρακλής ο Θηβαίος. Η λέξη Ηρακλής, ετυμολογικά, σημαίνει το κλέος της Ήρας, δηλαδή η δόξα της Ήρας, ή δοξασμένη ψυχή. Ο Ζευς (Δίας), σύμφωνα με τη φιλ. Αλτάνη, είναι ο νους του κόσμου, ενώ η Ήρα είναι η ψυχή του. Από τον αναγραμματισμό του ονόματος "Ήρα" προκύπτει το αήρ και κατ' επέκταση η άυλη ουσία που αποτελεί τη δομή της ανθρώπινης ψυχής.

Ο σοφιστής Πρόδικος μάς αναφέρει ότι την περίοδο που ο Ηρακλής βρισκόταν στον Κιθαιρώνα, αφού είχε ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του ως έφηβος, βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα ποιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσει τελικά στη ζωή του. Το δρόμο της κακίας, τον κοσμικό εκείνο δρόμο με τις ραδιουργίες, τα αξιώματα της εξουσίας, τον παράνομο πλούτο και τις αδικίες, ή το δρόμο της αρετής, ένα δύσκολο ανηφορικό δρόμο γεμάτο περιπέτειες και αγώνες που θα τον οδηγούσαν στην αθανασία;

Ο Ηρακλής επιλέγει το δρόμο της αρετής!

Σε νεαρή ηλικία, ο Ηρακλής ξεσηκώνει τους Θηβαίους και απελευθερώνει τη Θήβα από το βαρύ φόρο, 100 βόδια ετησίως για 20 χρόνια, που πλήρωναν στον Εργίνο βασιλιά του Ορχομενού, όπου τον νίκησε και τον σκότωσε στη συνέχεια. Έπαθλο αυτής της ανταμοιβής του η Μεγάρα, κόρη του βασιλιά της Θήβας Κρέοντα, που πήρε για γυναίκα του. Απ' αυτήν απέκτησε 3 παιδιά και ζούσαν ευτυχισμένοι. 

Στο έργο του Ευριπίδη "Ηρακλής μαινόμενος", ο Ηρακλής, τυφλωμένος από τη Λύσσα που έστειλε η Ήρα, διαπράττει με τη μανία της Λύσσας ένα ακούσιο έγκλημα αλλοφροσύνης κατά της οικογένειάς του στη διάρκεια της νύχτας, νομίζοντας για εχθρούς του τη γυναίκα και τα παιδιά του ως παιδιά του Ευρυσθέα. 

Όταν συνειδητοποιεί ότι έχει σκοτώσει τα αγαπημένα του πρόσωπα, ζητά χρησμό από το Μαντείο για εξιλέωση, προκειμένου να εξαγνίσει την ψυχή του. Και ο χρησμός του Μαντείου ήταν «ο δυνατότερος θα υπηρετήσει τον αδύνατο». Ο Ηρακλής λοιπόν έπρεπε να υπηρετήσει το βασιλιά του Άργους Ευρυσθέα και να εκτελέσει τις διαταγές του, ή κατά άλλη εκδοχή του Μαντείου «ο δυνατότερος (Ηρακλής) να υπηρετήσει τον αδύνατο» (λαό).

Λίγο ή πολύ, όλοι γνωρίζουμε την επική περιγραφή των 12 γνωστών άθλων του Ηρακλή από τη σχολική Ιστορία και τον κινηματογράφο, αλλά τι ξέρουμε πραγματικά γι' αυτούς; Πόσοι αλήθεια ασχολήθηκαν με το βαθύτερο νόημά τους και πόσοι τελικά προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν τους κρυμμένους κώδικες πίσω από τη λογοτεχνική τους δομή; Θα προσπαθήσω να προσεγγίσω επιγραμματικά, σαν απλός ερευνητής με το προσωπικό μου στίγμα, αυτό που κρύβεται ως βαθύτερη πνευματική αξία πίσω από κάθε άθλο με γνώμονα την ορθολογική σκέψη, σε συνδυασμό με την ιδεαλιστική αντίληψη από τη μελέτη των 12 άθλων.

Στη Νεμέα, ο Ηρακλής σκοτώνει το γιγαντόσωμο λιοντάρι που είχε γίνει ο φόβος και ο τρόμος της περιοχής, τρώγοντας πολλά ζώα και ανθρώπους και ντύνεται με τη λεοντή του. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, το λιοντάρι αυτό ήταν γόνος της Έχιδνας και του Όρθρου. Το νεκρό του σώμα μεταφέρθηκε από τους Ολυμπίους στον ουρανό και σχημάτισε τον αστερισμό του Λέοντα. 

Η θέληση της ψυχής

Η εξόντωση του λιονταριού της Νεμέας συμβολίζει τη νίκη του γενναίου ανθρώπου (Ηρακλή) να νικήσει τα άγρια, ζωώδη ένστικτά του (λιοντάρι) με τη νοηματική του ισχύ (ρόπαλο), που είναι η ακλόνητη ψυχική θέληση. 

Ο δεύτερος σημαντικός, αλλά και πολύ γνωστός άθλος του ήρωα, είναι η εξόντωση της Λερναίας Ύδρας, ενός τέρατος με εννέα κεφάλια. Ήταν το παιδί της Έχιδνας και του Τυφώνα, κατά τον Ησίοδο, που βρισκόταν στην περιοχή της Λέρνης και σκορπούσε το θάνατο και τη συμφορά στους κατοίκους της γύρω περιοχής. Η Λερναία Ύδρα συμβολίζει το τέρας που ζει μέσα μας, με τις πολυκέφαλες σαρκοβόρες επιθυμίες του εαυτού μας που ξεπροβάλλουν από τα ελαττώματα του «εγώ» (το σώμα της Ύδρας), που έχει ο καθένας μας, και πρέπει να τις αποκεφαλίσει και να τις κάψει με τη "φωτιά" του πνεύματος, σύμβολο καθαρτήριου εξαγνισμού. 

Ο επόμενος άθλος του Ηρακλή ήταν να πιάσει το ιερό ελάφι της Άρτεμης και να το φέρει στον Ευρυσθέα ζωντανό. Τα χρυσά κέρατα του ελαφιού συμβολίζουν την ανώτερη γνώση. Το ελάφι γενικά, μπορεί να συμβολίζει τον ατίθασο χαρακτήρα του ανθρώπου, δηλ. τον εγωισμό του που τρέχει ανεξέλεγκτος παντού και στο τέλος πιάνεται από τον Ηρακλή (γενναία ψυχή) και τιθασεύεται. Έτσι, ο άνθρωπος απελευθερώνεται και αξιοποιεί τον εγωισμό του σε αξιοπρέπεια, κατακτώντας την πνευματική αγνότητα. 

Ο τέταρτος άθλος του ήρωα είναι ο Ερυμάνθιος Κάπρος, ένα τεράστιο και επιθετικό αγριογούρουνο που έσπερνε τον τρόμο και κατάστρεφε τα σπαρτά των χωρικών στην περιοχή του Ερύμανθου της Αρκαδίας, ενώ με τους χαυλιόδοντές του ξέσκιζε όποιο ζώο έβρισκε μπροστά του. 

Ο Ερυμάνθιος Κάπρος είναι το σύμβολο των ψευδαισθήσεων του ατομικού συμφέροντος. Ο ακραίος ατομικισμός του ανθρώπου ενσαρκώνεται σε επιθετικό κάπρο, βλάπτοντας το φυσικό περιβάλλον, που είναι τα σπαρτά (φυτά) και τα ζώα και, φυσικά, η ανθρώπινη κοινωνία. Οι χαυλιόδοντες του κάπρου είναι τα παράνομα μέσα για την πραγμάτωση του επιδιωκόμενου στόχου. Η σύλληψη του αγριογούρουνου από τον Ηρακλή (ηρωική ψυχή) είναι το σταμάτημα του ακραίου ατομισμού μας και η τιθάσευση του επιφέρει την ανάπτυξη της συλλογικότητας και της ομαδικής συνεργασίας προς όφελος του κοινωνικού συμφέροντος. 

Με τον επόμενο, πέμπτο άθλο του, ο Ηρακλής καθάρισε τους στάβλους του Αυγεία, ενός πλούσιου βασιλιά με τα 3.000 βόδια από την κοπριά 30 και πλέον χρόνων, που είχε γίνει ένας τεράστιος σωρός με απαίσια δυσοσμία. Η κόπρος του Αυγεία συμβολίζει τη διαφθορά μιας κοινωνικής ή πολιτικής κατάστασης που για χρόνια πολλά μαστίζει έναν τόπο που δυσοσμεί απαίσια. Είναι η αμαρτωλή περίοδος των Ιχθύων, μια χρονική περίοδος κοινωνικής σκλαβιάς, πνευματικού σκότους, ανθρώπινης εκμετάλλευσης και ισοπέδωσης των κοινωνικών και των ηθικών αξιών. 

Τα δύο ποτάμια Αλφειός και Πηνειός που χρησιμοποίησε ο Ηρακλής με το νερό τους να καθαρίσει τους στάβλους, συμβολίζουν την καθαρτική ιδιότητα του νερού. Θα ξεπλύνουν τις πνευματικές και ψυχικές ακαθαρσίες αφυπνίζοντας τις ανθρώπινες συνειδήσεις. 

Ο Ηρακλής είναι η δύναμη που θα χρησιμοποιηθεί για να κυλήσει το καθαρτήριο ύδωρ του "Υδροχόου" και θα καθαρίσει την πολυετή κοπριά των στάβλων του Αυγεία. Ο ουράνιος αυτός αστερισμός του Υδροχόου κυριαρχεί ως νέα χρονική περίοδος της Νέας Εποχής και αντλεί τη δύναμή του από το νερό, που κατά τον Θαλή τον Μιλήσιο είναι η δύναμη και η αρχή δημιουργίας των πάντων. 

Ο μυστικισμός των σκοτεινών δυνάμεων θα γίνει ορατός από τη διαφάνεια της Νέας αυτής Εποχής και τα πάντα θα αποκαλυφτούν. Οι μάσκες και τα προσωπεία θα πέσουν και θα διαχωριστεί η ήρα από το στάρι. Τα ιστορικά ψέματα και οι "κατασκευασμένες" θεωρίες θα καταρρεύσουν! Πολλά "πιστεύω" μας θα μπουν στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας, αφού σίγουρα θα αλλάξουν πάρα πολλά...

Οι Στυμφαλίδες όρνιθες ήταν τα πουλιά της Στυμφαλίας, ανθρωποφάγα αρπακτικά με χάλκινα ράμφη, νύχια και φτερά, των οποίων η εξόντωσή τους ήταν ο έκτος άθλος του Ηρακλή. Συμβολίζουν τα ποταπά στοιχεία του χαρακτήρα μας (κακία, μικροπρέπεια, εμπάθεια, εγωπάθεια, ζήλια, αχαριστία κ.ά.). Τα κρόταλα που δίνει η Αθηνά στον Ηρακλή, έργο του Ηφαίστου, είναι η σφυρηλατημένη γνώση, που θα πετύχουμε το στόχο μας με το τόξο και τα βέλη του Ηρακλή και συμβολίζουν την ψυχική δύναμη, που θα εξοντώσουμε όλα τα ιπτάμενα ψυχικά τέρατα που μας κατατρώνε την ψυχή.

Ο έβδομος άθλος ήταν η σύλληψη του άγριου ταύρου της Κρήτης. Ο ταύρος συμβολίζει τις ασυγκράτητες ανθρώπινες ορμές. Η τιθάσευση του ταύρου είναι η τιθάσευση και ο έλεγχος των ορμών μας, κυρίως των σεξουαλικών ορμών με την ψυχική ρώμη της εγκράτειας, το "μέτρο του άριστου". Σημειωτέον ότι τόσο η καταπίεση των ορμών όσο και το ασυγκράτητο πάθος σε μορφή ακολασίας έχουν δυσάρεστες συνέπειες. 

Δαμάζοντας τον υπέρμετρο ενθουσιασμό

Η αρπαγή των αγρίων αλόγων του Διομήδη ήταν ο όγδοος άθλος του ήρωα Ηρακλή. Τα άλογα γενικά συμβολίζουν τον ανθρώπινο νου. Οι νεαρές φοράδες δείχνουν τη θηλυκή όψη του νου γιατί γεννούν ιδέες ή νοηματικές συλλήψεις θετικές ή αρνητικές. Συμβολίζουν την τάση του ανθρώπου να υιοθετεί σκέψεις που φέρνουν καταστροφή, όταν προέρχονται από τον αχαλιναγώγητο κατώτερο νου που είναι το μαύρο άλογο και δημιουργούν, όταν προέρχονται από τον ανώτερο νου (άσπρο άλογο).

Τα άλογα του Διομήδη συμβολίζουν ότι, όταν υπάρχει υπέρμετρος ενθουσιασμός και ορμητικότητα από τυχόν επιτυχίες της ζωής μας, τότε γεννιέται μια εγωκεντρική ασυγκράτητη αυτοπεποίθηση που εμείς οι ίδιοι πρέπει να τη δαμάσουμε με τη σύνεση της προσωπικότητας μας.

Ο Ευρυσθέας ζητά από τον Ηρακλή να του φέρει την ζώνη της Ιππολύτης, που είναι κόρη του Θεού Άρη και βασίλισσα των Αμαζόνων. Ο Ηρακλής με τη βοήθεια των συντρόφων του νικά τις έφιππες Αμαζόνες της Ιππολύτης, που ήταν υπερδύναμη της εποχής, με μιλιταριστική οργάνωση και δομή εξουσίας. Η ζώνη της Ιππολύτης ήταν το σύμβολο της ισχύος του βασιλείου των Αμαζόνων. Η κατάλυση του Κράτους των Αμαζόνων συμβολίζει την κατάργηση της Μητριαρχίας, όχι μόνο στις Αμαζόνες, αλλά και σε άλλους λαούς.

Η ζώνη της Ιππολύτης, σύμβολο μητριαρχικής εξουσίας, είναι το γκρέμισμα της αυταρχικής γυναικοκρατίας. 

Τα βόδια του Γηρυόνη ζητά ο Ευρυσθέας από τον Ηρακλή να του φέρει, που τα φύλαγε ο Όρθρος, ένα φοβερό σκυλί-τέρας. Ο Γηρυόνης, ένας γίγαντας με τρία κορμιά και τρία κεφάλια, ζούσε σ' ένα νησί στη δυτική ακτή του Ωκεανού. Τα κόκκινα βόδια του Γηρυόνη συμβολίζουν τις κρυμμένες υλικές επιθυμίες μας που θέλουμε πάση θυσία να πραγματοποιήσουμε και να κατακτήσουμε, αδιαφορώντας για τις ανάγκες του πνεύματος και της ψυχής μας…

Είναι ο πρώην αστερισμός των Ιχθύων. Μια νεφελώδης περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας με λιγοστές αναλαμπές φωτός και με τεχνολογικά επιτεύγματα που υπηρέτησαν τις σκοτεινές δυνάμεις του κακού με κατακτητικούς πολέμους, υποδουλώσεις λαών και ανθρώπων, καταστροφές πολιτισμών και καταστροφές στο περιβάλλον του πλανήτη μας με παγκόσμιους πολέμους που στόχευαν στην κατάκτηση της ύλης και των αγαθών της.

Η αρπαγή των μήλων των Εσπερίδων ήταν ο ενδέκατος άθλος του Ηρακλή. Οι Εσπερίδες ήταν νύμφες που έμεναν στον κήπο των Θεών για να φυλάνε τα χρυσά μήλα μαζί με τον Δράκοντα και βρίσκονταν στο μέρος Ερύθεια, όπου τα είχε χαρίσει η Γαία στους γάμους του Δία και της Ήρας. Τα μήλα γενικά συμβολίζουν τη γνώση. 

Τα χρυσά μήλα είναι η ανώτερη γνώση της σοφίας, η Αλήθεια που ολοκληρώνει τον άνθρωπο. Πολλοί λίγοι όμως μπορούν να την πάρουν και είναι αυτοί που έχουν ηρωική ψυχή (Ηρακλής), αποκοιμίζοντας το δράκοντα χωρίς να τον σκοτώνουν. Η γνώση αυτή των «παγχρύσεων μήλων» μεταβιβάζει τις θείες ιδιότητες της στον ηρωικό άνθρωπο (φιλ. Αλτάνη). Ο δράκων/όφις και οι νύμφες είναι οι άγρυπνοι φύλακες της γνώσης που δεν επιτρέπουν στους κακόβουλους θηρευτές να την αρπάξουν και να τη χρησιμοποιήσουν εις βάρος της ανθρωπότητας.

Το πυρ που έδωσε ο Προμηθέας σε κάποιους ανθρώπους με κρόνιες αντιλήψεις δεν ήταν τίποτα άλλο, παρά η απαγορευμένη γνώση. Υψηλή τεχνολογία και υπερόπλα που χρησιμοποίησαν εις βάρος άλλων ανθρώπων σε παλαιότερες εποχές με βιβλικές καταστροφές, αλλά που τα χρησιμοποιούν και σήμερα κακόβουλοι απόγονοί τους. Γι' αυτό τον λόγο ο Προμηθέας τιμωρήθηκε σκληρά από τον Δία.

Ο κέρβερος και η κάθαρση. Δεν αλλάζει ο κόσμος, αν δεν αλλάξουμε εμείς .

Ο δωδέκατος άθλος του Ηρακλή ήταν ο φοβερός Κέρβερος του Άδη, ένας τρικέφαλος σκύλος που φύλαγε τις Πύλες του Κάτω Κόσμου. Ο Κέρβερος είναι το τερατόμορφο θεριό που έχουμε μέσα μας, κρατά φυλακισμένη την ψυχή μας στο σκοτάδι (Άδης) και δεν της επιτρέπει να απελευθερωθεί. Ο Ηρακλής, η ένδοξη και γενναία ψυχή, αιχμαλωτίζει τον Κέρβερο με τη βοήθεια της Αθηνάς, δηλ. με τη σοφία της γνώσης, και έτσι όταν ο Κέρβερος βγαίνει έξω από τον Άδη, πεθαίνει.

Το κατέβασμα του Ηρακλή στον κάτω κόσμο συμβολίζει τη μύηση του ήρωα. Γίνεται λοιπόν μύστης των ιερών μυστηρίων, εφόσον έχει περάσει όλες τις δοκιμασίες για να βρεθεί στην πνευματική Ακρόπολη της ιερής γνώσης με το "Γνώθι σ' αυτόν".

Κατά αυτόν τον τρόπο, με το δελφικό αυτό γνωμικό, ο άνθρωπος από την άγνοια περνάει στην ηθική γνώση, επιτυγχάνοντας την πνευματική εξέλιξή του και την ψυχική του κάθαρση, που τον οδηγούν στη λύτρωσή και τελικά στη θέωσή του.

Είναι η κορυφαία επανάσταση που μπορούμε να πετύχουμε σε αυτόν τον κόσμο που ζούμε με τη μεγαλειώδη νίκη επί του εαυτού μας: η επανάσταση της συνείδησής μας! Αλλάζοντας εμείς οι ίδιοι τον (κακό) εαυτό μας, θα αλλάξουν έστω και σταδιακά οι γύρω μας. Μεγάλο λάθος και εσφαλμένη προσπάθεια, όταν προσπαθούμε να κάνουμε το αντίθετο! Δεν αλλάζει ο κόσμος μας, εάν εμείς οι ίδιοι δεν προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τον εαυτό μας.

Ο Ηρακλής, με τη βοήθεια της σωματικής του ρώμης και της βιωματικής γνώσης που αποκτά από τα ταξίδια-εντολές, πετυχαίνει την ψυχική του κάθαρση, λυτρώνοντας έτσι την ψυχή του από όλους εκείνους τους πειρασμούς και τις αλυσίδες που τον κρατούσαν δέσμιο μέσα στο σπήλαιο του μύθου του Πλάτωνα. Δικαίως λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι είναι το τέλειο σύμβολο του ανθρώπινου προτύπου και όχι εκείνων των ευτελών προτύπων που προβάλλονται εδώ και κάποια χρόνια από κανάλια της TV. Μπορεί να μην κατορθώσουμε να πετύχουμε τη σωματική του υπεροχή, αλλά σίγουρα μπορούμε, αν θέλουμε, να επιτύχουμε κάτι από την πνευματική και ψυχική του ευρωστία.

Σε αυτούς τους πολύ δύσκολους καιρούς που ζούμε, που όλα στην Ελλάδα πωλούνται και αγοράζονται, ας ασχοληθούμε επιτέλους σοβαρά όχι με τα ΔΑΝΕΙΚΑ, αλλά με τα ΙΔΑΝΙΚΑ της φυλής μας, εάν θέλουμε να επιβιώσουμε ως έθνος!

Υπ' όψιν ότι «ο γενναίος πεθαίνει μια φορά, ενώ ο δειλός κάθε μέρα».

Του Γιώργου Καλλέργη

πηγή-mythagogia

Διαβάστε περισσότερα... »