«Ἕλληνες ἀεί παῖδες ἐστε, γέρων δέ Ἕλλην οὐκ ἔστιν» (Πλάτων, Τίμαιος, 22b).


"Ὁμολογεῖται μὲν γὰρ τὴν πόλιν ἡμῶν ἀρχαιοτάτην εἶναι καὶ μεγίστην καὶ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ὀνομαστοτάτην· οὕτω δὲ καλῆς τῆς ὑποθέσεως οὔσης,
ἐπὶ τοῖς ἐχομένοις τούτων ἔτι μᾶλλον ἡμᾶς προσήκει τιμᾶσθαι. 24. Ταύτην γὰρ οἰκοῦμεν οὐχ ἑτέρους ἐκβαλόντες οὐδ' ἐρήμην καταλαβόντες
οὐδ' ἐκ πολλῶν ἐθνῶν μιγάδες συλλεγέντες, ἀλλ' οὕτω καλῶς καὶ γνησίως γεγόναμεν ὥστ' ἐξ ἧσπερ ἔφυμεν, ταύτην ἔχοντες ἅπαντα τὸν χρόνον διατελοῦμεν,
αὐτόχθονες ὄντες καὶ τῶν ὀνομάτων τοῖς αὐτοῖς οἷσπερ τοὺς οἰκειοτάτους τὴν πόλιν ἔχοντες προσειπεῖν".
(Ἰσοκράτης, Πανηγυρικός, στίχοι 23-24).

Τα άρθρα που φιλοξενούνται στον παρόντα ιστότοπο και προέρχονται απο άλλες πηγές, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνον τις απόψεις των συγγραφέων τους.

Καθίσταται σαφές ότι η δημοσίευση ανάρτησης, δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά αποδοχή των απόψεων του συγγραφέως.


ΕΑΝ ΘΕΛΕΤΕ, ΑΦΗΝΕΤΕ ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΑΣ, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΑΡΘΡΟ-ΑΝΑΡΤΗΣΗ (΄κλίκ΄ στο "Δεν υπάρχουν σχόλια"). ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ.

Ακολουθήστε μας στο Facebook

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΟΥΡΑΝΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΟΥΡΑΝΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 8 Ιουλίου 2016

Γιατί στην αρχαία Ελλάδα ο ουρανός είχε χρώμα «μπρούτζινο», το κρασί και η θάλασσα ήταν «πορφυρά»; Πώς αντιλαμβανόνταν ο Όμηρος και ο Αριστοτέλης τα χρώματα και γιατί δεν υπήρχε λέξη για το «γαλάζιο»;






Στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε λέξη για το «γαλάζιο». Οι πλησιέστερες λέξεις στο γαλάζιο – γλαυκό και κυανό – εκφράζουν τη σχετική ένταση του φωτός και του σκότους και ουσιαστικά δεν περιγράφουν το καθαυτό χρώμα. Ο Όμηρος αναφέρει μόνο τέσσερα χρώματα στα δύο έργα του Ιλιάδα και Οδύσσεια: το μαύρο, το λευκό, πρασινοκίτρινο (για να περιγράψει το μέλι, το χυμό των φυτών και το αίμα) και το πορφυρό.


Όταν ο Όμηρος χαρακτηρίζει τον ουρανό «μπρούτζινο» εννοεί ότι είναι εκτυφλωτικά λαμπερός, σαν καλογυαλισμένη ασπίδα, όχι ότι έχει το χρώμα του μπρούτζου. Με την ίδια λογική θεωρούσε ότι το κρασί, η θάλασσα και τα πρόβατα είχαν όλα το ίδιο χρώμα, ήταν πορφυρά.


61446_zps2e235c11


Ο Αριστοτέλης είχε προσδιορίσει εφτά διαφορετικά χρώματα για τα οποία πίστευε ότι προέρχονταν από το μαύρο και το άσπρο, όμως στην πραγματικότητα επρόκειτο για διαβαθμίσεις φωτεινότητας, όχι χρώματος.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ένας αρχαίος Έλληνας που έζησε πριν από 2.500 χρόνια περίπου και δύο ρομποτικά οχήματα της ΝΑSA που βρίσκονται στον Άρη εν έτει 2006 αντιλαμβάνονται τα χρώματα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.

Μια εξήγηση που δόθηκε μετά την εμφάνιση των θεωριών του Δαρβίνου, ήταν ότι ο αμφιβληστροειδής των αρχαίων Ελλήνων δεν είχε αναπτύξει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τα χρώματα, όπως σήμερα.


Οι Κόρες του Μουσείου της Ακρόπολης χρωματισμένες μετά την προσπάθεια απόδοσης της αρχικής τους μορφής


Σήμερα ωστόσο πιστεύεται ότι ομαδοποιούσαν τα αντικείμενα με βάση τις ιδιότητές τους, όχι το χρώμα τους. Η λέξη «κίτρινο» ή «ανοιχτό πράσινο» στην πραγματικότητα σήμαινε υγρό, φρέσκο και ζωντανό, επομένως ήταν η κατάλληλη λέξη για να περιγράψει το αίμα, τον «χυμό» των ανθρώπων.

Το φαινόμενο αυτό δεν είναι τόσο σπάνιο όσο ενδεχομένως να νομίζετε. Στην Παπούα- Νέα Γουινέα υπάρχουν περισσότερες γλώσσες από οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου, όμως εκτός από το διαγωνισμό μεταξύ ανοιχτού και σκούρου, σε πολλές από αυτές δεν γίνεται αναφορά σε κανένα απολύτως χρώμα.

Τα αρχαία ουαλικά δεν έχουν λέξη για το «καφέ», το «γκρι», το «γαλάζιο» και το «πράσινο». Το χρωματικό φάσμα είναι χωρισμένο με τελείως διαφορετικό τρόπο: μια λέξη (glas) καλύπτει μέρος του πρασίνου, μια άλλη το υπόλοιπο πράσινο, όλο το γαλάζιο και μέρος του γκρι, μια τρίτη αντιπροσωπεύει το υπόλοιπο γκρι και όλο ή μέρος του καφέ.




Στα ρωσικά δεν υπάρχει μία και μοναδική λέξη για το «γαλάζιο». Στη θέση της υπάρχουν δύο λέξεις «γκάλουμπόι» και «σίνι», που συνήθως μεταφράζονται ως «ανοιχτό γαλάζιο» και «σκούρο γαλάζιο», ωστόσο για τους Ρώσους αποτελούν δύο εντελώς διαφορετικά χρώματα, όχι δυο διαφορετικές αποχρώσεις του ίδιου χρώματος.

Σε όλες τις γλώσσες η εμφάνιση των χρωματικών όρων γίνεται με τον ίδιο τρόπο. Μετά το μαύρο και το άσπρο, το κόκκινο είναι πάντοτε το τρίτο χρώμα που αποκτά όνομα, το πράσινο και το κίτρινο είναι το τέταρτο και πέμπτο , το γαλάζιο είναι το έκτο και το καφέ το έβδομο.

Διαβάστε περισσότερα... »

Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2014

"Σχεδόν ολόκληρη η ελληνική μυθολογία, βρίσκεται αποτυπωμένη στον ουρανό"





"Χωρίς υπερβολή σχεδόν ολόκληρη η θαυμάσια ελληνική μυθολογία βρίσκεται αποτυπωμένη στον ουρανό, ένα δώρο των προγόνων μας στην ανθρωπότητα", αναφέρει μεταξύ άλλων ο καθηγητής κ. Στράτος Θεοδοσίου. 

Mε αφορμή την εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Φιλοσοφίας, με θέμα: «Η Φιλοσοφία στη ζωή», που πραγματοποιείται την αύριο, 19 Νοεμβρίου στον Ιανό, ο κ. Θεοδοσίου μίλησε στο metrogreece.gr για την -άγνωστη στους περισσότερους από εμάς- ελληνική αστρονομική μυθολογία και την σχέση της με την φιλοσοφία....

Tί είναι η ελληνική αστρονομική μυθολογία;

Αστρονομία, από τις ελληνικές λέξεις: άστρο + νόμος, είναι η επιστήμη, που ως κύριο αντικείμενό της έχει τον προσδιορισμό των θέσεων, των διαστάσεων και των κινήσεων των ουρανίων σωμάτων. Δηλαδή τους νόμους που διέπουν την κίνηση των άστρων. 

Σκοπός της είναι επίσης και η συλλογή πληροφοριών για πρακτικούς σκοπούς της ζωής μας, όπως για τον προσανατολισμό μας τη μέρα και τη νύχτα, για τη ναυσιπλοΐα, για τη γεωργία και για τον υπολογισμό του χρόνου και των εποχών. Αυτό επιτεύχθηκε από τον Ίππαρχο, τον 2ο π.Χ. αιώνα, ο οποίος, με αφορμή την ανάλαμψη ενός υπερκαινοφανούς, το 134 π.Χ., μας έδωσε τον πρώτο κατάλογο των άστρων και των αστερισμών αποτυπώνοντας την αθάνατη ελληνική μυθολογία στον ουρανό. 

Έκτοτε ήταν ένα απλό παιχνίδισμα μνήμης ο προσανατολισμός στην ξηρά για τους οδοιπόρους και τους πολεμιστές και ιδιαίτερα στη θάλασσα για τους αρχαίους θαλασσοπόρους.



Πώς συνδέεται με τη φιλοσοφία;

Μη μπορώντας η ανθρώπινη νόηση να δώσει λογικά ικανοποιητικές εξηγήσεις, όσον αφορά την ύπαρξη και τα φαινόμενα του μαγικού κόσμου των άστρων, τα συνέδεσε, μέσα από πολύπλοκους και θαυμαστούς μύθους, με φιλικά και αγαπημένα πρόσωπα ή ισχυρούς θεούς και ήρωες, που η παράδοση τους ήθελε αθάνατους και κραταιούς να ελέγχουν και να κατευθύνουν τις τύχες των ανθρώπων από ψηλά. 

Έτσι, γεννήθηκε η υπέροχη ελληνική αστρονομική μυθολογία, αυτό το θαυμαστό παραμύθι των άστρων. Πράγματι, αυτά τα ευδιάκριτα συμπλέγματα των άστρων ονομάστηκαν αστερισμοί και η πλούσια φαντασία των αρχαίων Ελλήνων τα συνέδεσε με την ύπαρξη θεών και ηρώων.

Στον Τίμαιο του Πλάτωνος, ένα έργο που θεωρείται η καταστατική πρόταση της επιστήμης, η διερεύνηση της φύσης του Σύμπαντος χαρακτηρίζεται πηγή προέλευσης της Φιλοσοφίας.

Πέρα από την αστρονομική τους ερμηνεία, τι σημαίνουν οι μύθοι και τα σύμβολα που «χαράζονται» στον ουρανό;

Στην Αίγυπτο των Πτολεμαίων έχουμε μια συστηματική προσπάθεια να βρεθεί η μαθηματική αντιστοιχία ανάμεσα στον μακρόκοσμο (Σύμπαν) και τον μικρόκοσμο (άνθρωπος). Εκεί ο άνθρωπος προσπαθούσε να δαμάσει τον θάνατο μέσω του ελέγχου της ροής του χρόνου, που προσδιορίζει τις λειτουργίες της βιολογικής φθοράς όλων των ζωντανών οργανισμών πάνω στη Γη.

Τα άστρα, οι αστερισμοί, οι αστρικές εποχές και οι εφαρμογές της Αστρονομίας αποτυπώθηκαν σε ναούς, σε ανάκτορα, στη ζωγραφική, στη γλυπτική και εν γένει στην τέχνη. Οι πυραμίδες ήταν τεράστια μεσημβρινά αστρονομικά όργανα και οι οβελίσκοι τεράστιοι γνώμονες. 


Πώς επηρεάζουν την πορεία της χώρας μας στη φιλοσοφία της Ευρώπης;

Χωρίς υπερβολή σχεδόν ολόκληρη η θαυμάσια ελληνική μυθολογία βρίσκεται αποτυπωμένη στον ουρανό, ένα δώρο των προγόνων μας στην ανθρωπότητα. Μια μυθολογία ριζωμένη στη συνείδηση τουλάχιστον των Ευρωπαίων, αφού διάφορες προσπάθειες αντικατάστασής της δεν ευδοκίμησαν.

Εξάλλου, οι μύθοι και οι θρύλοι του κόσμου των άστρων θα μένουν για πάντα οι πιο τρυφεροί μάρτυρες της ελληνικής ρίζας του ευρωπαϊκού πολιτισμού. 

Σε εμάς λοιπόν έγκειται να συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια και να αναδείξουμε στην Ευρώπη και διεθνώς το μεγαλείο του έναστρου ουρανού και τη φιλοσοφία που ευδοκιμεί από τα πανάρχαια χρόνια στη χώρα μας. Τίποτα δεν έρχεται από μόνο του και τίποτα πλέον δεν χαρίζεται, εάν δεν το διεκδικήσεις και εάν δεν δείξεις ότι είσαι ικανός να το προαγάγεις.

«Μια μυθολογία ριζωμένη στη συνείδηση τουλάχιστον των Ευρωπαίων, αφού διάφορες προσπάθειες αντικατάστασής της δεν ευδοκίμησαν». 




Ποιες ήταν οι προσπάθειες αντικατάστασης και γιατί δεν ευδοκίμησαν;


Ευρωπαίοι χριστιανοί συγγραφείς του 16ου αιώνα θεώρησαν ότι οι δώδεκα ζωδιακοί αστερισμοί σχετίζονται με τις 12 φυλές του Ισραήλ. Στην Αγγλία, ήδη από τον 8ο αιώνα, ο Βέδας ο Αιδέσιμος (Venerable Bede, 673-735 μ.Χ.) είχε τοποθετήσει στον ζωδιακό κύκλο τους δώδεκα Αποστόλους, ενώ στη θέση του Ιούδα του Ισκαριώτη έβαλε τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και Βαπτιστή. Αργότερα τον 17ο αιώνα ο Sir William Drummond αντιστοίχισε τους δώδεκα ζωδιακούς αστερισμούς σε ισάριθμους Πατριάρχες από την Παλαιά Διαθήκη.

Ο Γερμανός Ιούλιος Σίλλερ (Julius Schillerius, 1627) δημιούργησε έναν αστρικό κατάλογο με τίτλο «Χριστιανικός αστερόεις ουρανός», όπου εισήγαγε την καινοτομία όλοι οι αστερισμοί να ονομάζονται με χριστιανικά ονόματα από την Αγία Γραφή. Όλα αυτά βέβαια ήταν αστεία πράγματα, αφού τα άστρα και οι μύθοι των αστερισμών απευθύνονται σε όλη την υφήλιο και όχι μόνο στους χριστιανούς. Για τον λόγο αυτό, τούτες οι ονομασίες δεν έγιναν ποτέ γενικά αποδεκτές και σήμερα εκλείπουν εντελώς.

O αστροφυσικός Στράτος Θεοδοσίου είναι αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, ενώ είναι και προσκεκλημένος ομιλητής στην εκδήλωση στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24, Αθήνα), αύριο, Τετάρτη 19 Νοεμβρίου, στις 9 μ.μ., η οποία τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής UNESCO.

Διαβάστε περισσότερα... »

Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2013

Γιατί ο ουρανός είναι γαλάζιος και κοκκινίζει στην ανατολή και δύση;



Γιατί ο ουρανός είναι γαλάζιος κατά τη διάρκεια της ημέρας και κατά το ηλιοβασίλεμα ο δίσκος του ήλιου είναι πιο κόκκινος;




Με μια λάμπα λευκού φωτός και ένα διαφανές δοχείο που περιέχει νερό (στο οποίο διαλύθηκε μικρή ποσότητα αποβουτυρωμένου γάλακτος), μπορεί να δοθεί μια πειραματική ερμηνεία του φαινομένου:



… Και για όσους δεν χωνεύουν τα γαλλικά, ακολουθεί μια ερμηνεία του φαινομένου από το διαδικτυακό μάθημα, “Από τα Κουάρκ μέχρι το Σύμπαν” – Διδάσκων: Ε.Ν. Οικονόμου, (e- Φυσική στο Πανεπιστήμιο Κρήτης):


Το φως που έρχεται από τον ήλιο είναι όπως γνωρίζουμε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία και αποτελείται από τη σύνθεση πολλών διαφορετικών μηκών κύματος, που τα μάτια μας τα αναγνωρίζουν ως τα χρώματα της ίριδας. 

Καθώς το ηλιακό φως περνά μέσα από την ατμόσφαιρα της Γης αλληλεπιδρά με τα μόριά της, και σκεδάζεται από αυτά αλλάζοντας κατεύθυνση. Η αλληλεπίδραση αυτή εξαρτάται έντονα από το μήκος κύματος. 

Όσο πιο μικρό είναι το μήκος κύματος τόσο πιο έντονη είναι η σκέδαση. Το γαλάζιο χρώμα έχει μήκος κύματος σχεδόν το μισό από ότι το κόκκινο χρώμα και σκεδάζεται σχεδόν 16 φορές πιο έντονα. 

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ακτίνες του γαλάζιου φωτός που φεύγουν από τον ήλιο να φθάνουν τελικά στον παρατηρητή από κάθε κατεύθυνση προβάλλοντας, όπως φαίνεται και στο σχήμα που ακολουθεί, το γαλάζιο τους χρώμα σε όλον τον ουρανό.



Όταν o ήλιος δύει, το φως του πρέπει να διασχίσει μεγαλύτερο μήκος της ατμόσφαιρας για να φθάσει στον παρατηρητή και μεγαλύτερο μέρος από το γαλάζιο φως του ήλιου δεν κατορθώνει να φθάσει τελικά σε αυτόν. Μια που το φαινόμενο δεν είναι τόσο έντονο στο κόκκινο χρώμα αυτό συνεχίζει σχεδόν ανέπαφο τη διαδρομή του. 


Έτσι ο δίσκος του ήλιου εμφανίζεται σαφώς πιο κόκκινος από το κίτρινο χρώμα που έχει κατά τη διάρκεια της ημέρας. 

Πολλές φορές επειδή υπάρχουν σύννεφα και σκόνη στην ατμόσφαιρα, αυτά απορροφούν και σκεδάζουν το γαλάζιο φως πολύ πιο έντονα από ότι το κόκκινο και το κίτρινο φως με αποτέλεσμα ο ίδιος ο ουρανός προς τη διεύθυνση της δύσης του ήλιου να εμφανίζεται κοκκινωπός.

πηγή-suprnovagr


Οράτε κι εδώ
Διαβάστε περισσότερα... »