Ίσως λίγοι γνωρίζουν, ότι στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών διδάσκεται επισήμως το βιβλίο του κ Λουκά Χαρ. Φίλη:
«Η “Κοινή” ως γλώσσα του Ιησού και των 27 βιβλίων της Κ(αινής) Δ(ιαθήκης)», όπου αναγνωρίζεται το γεγονός ότι ο Ιησούς Χριστός σπούδασε την ελληνική γραφή, όπως γράφουμε και στο ανέκδοτο έργο μας: «Γνώριζε ο Χριστός τον Όμηρο;».
ΕΙΝΑΙ πλέον πασιφανές και πέραν πάσης αμφιβολίας το γεγονός, ότι ο Ιησούς Χριστός όχι μόνον μιλούσε, αλλά και έγραφε ελληνικά. Και τούτο όχι απλώς αποδεικνύεται από δεκάδες αναφορές ιστορικών, που έχουν ερευνήσει το θέμα, αλλά αρχίζει πλέον να παγιώνεται η αντίληψη και μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο, ότι ο Ιησούς διάβαζε και έγραφε ελληνικά.
Απορίας άξιον είναι το γεγονός, ότι ορισμένοι (κληρικοί και θεολόγοι) τηρούν ακόμη τις επιφυλάξεις των περί του ως άνω θέματος και διαρρηγνύουν τα ιμάτιά των όταν ακούνε ότι ο Χριστός διάβαζε ή έγραφε ελληνικά. Ας πάμε, όμως, πρώτα στην Καινή Διαθήκη να δούμε ορισμένα στοιχεία:
1ον. Όταν ο Ιησούς Χριστός πήγε ημέρα Σάββατο στην συναγωγή της ιδιαιτέρας Του πατρίδος, την Ναζαρέτ, του έδωσαν να διαβάσει ένα απόσπασμα από την Παλαιά Διαθήκη. Τι λέει επ’ αυτού ο ελληνικής καταγωγής ευαγγελιστής Λουκάς;
Εικόνα του Φώτη Κόντογλου που δείχνει τον Χριστό να γράφει: «ο δε Ιησούς κάτω κύψας τω δακτύλω έγραφεν εις την γην» (Ιω. 8, 6 και 8, 8).
(Πάνω: Ο Ιησούς διαβάζει απόσπασμα εκ του βιβλίου του Προφήτου Ησαΐου στην συναγωγή τής ιδιαιτέρας του πατρίδος της Ναζαρέτ: «και επεδόθη αυτώ βιβλίον Ησαΐου του προφήτου, και αναπτύξας το βιβλίον εύρε τον τόπον ου ην γεγραμμένον» (Λουκ. 4, 17). Ο Χριστός διάβαζε την Παλαιά Διαθήκη στην μετάφραση των Εβδομήκοντα, που ήταν η ελληνική γλώσσα!)
Απορίας άξιον είναι το γεγονός, ότι ορισμένοι (κληρικοί και θεολόγοι) τηρούν ακόμη τις επιφυλάξεις των περί του ως άνω θέματος και διαρρηγνύουν τα ιμάτιά των όταν ακούνε ότι ο Χριστός διάβαζε ή έγραφε ελληνικά. Ας πάμε, όμως, πρώτα στην Καινή Διαθήκη να δούμε ορισμένα στοιχεία:
1ον. Όταν ο Ιησούς Χριστός πήγε ημέρα Σάββατο στην συναγωγή της ιδιαιτέρας Του πατρίδος, την Ναζαρέτ, του έδωσαν να διαβάσει ένα απόσπασμα από την Παλαιά Διαθήκη. Τι λέει επ’ αυτού ο ελληνικής καταγωγής ευαγγελιστής Λουκάς;
Διαβάζουμε το κείμενο σε νεοελληνική απόδοση:
«Και επέστρεψεν ο Ιησούς εις την Γαλιλαίαν γεμάτος με την δύναμιν του Αγίου Πνεύματος και η φήμη του δια τα θαύματα, τα οποία έκαμνε, εκυκλοφόρησεν εις όλα τα περίχωρα.
Και αυτός εδίδασκε εις τας συναγωγάς των Ιουδαίων, θαυμαζόμενος και επαινούμενος από όλους.
Και ήλθεν εις την Ναζαρέτ όπου είχε ανατραφή και εισήλθε, όπως εσυνήθιζε, κατά την ημέραν του Σαββάτου εις την συναγωγήν, και εσηκώθη από την θέσιν του, δια να αναγνώση περικοπήν από την Βιβλον.
Και εδόθη εις τα χέρια του το βιβλίον του προφήτου Ησαΐου και αφού εξεδίπλωσε το βιβλίον, ευρήκε το μέρος εκείνο, που ήσαν γραμμένα τα εξής•
“Πνεύμα Κυρίου μένει εις εμέ, διότι με αυτό με έχρισεν ο Κύριος ως άνθρωπον και με έστειλε να κηρύξω στους πτωχούς και γυμνούς από πίστιν ανθρώπους το χαρμόσυνον μήνυμα της λυτρώσεως, να θεραπεύσω αυτούς των οποίων η καρδία έχει συντριβή από το βάρος της αμαρτίας…» (Λουκ. 4, 14-18).
Το βέβαιον είναι ότι ο Ιησούς διάβαζε την Παλαιά Διαθήκη στην Μετάφραση των Εβδομήκοντα, διότι ολόκληρη η περιοχή της Γαλιλαίας, όπου και η Ναζαρέτ, ήταν εξελληνισμένη και όπως είναι γνωστό οι κάτοικοι της περιοχής διάβαζαν και μιλούσαν ελληνικά.
Να σημειωθεί εδώ για την ιστορία, ότι σύμφωνα με την παράδοση, 72 Ιουδαίοι λόγιοι της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου άρχισαν το έργο τής μετάφρασης αυτής περίπου το 280 προ Χριστού, επί Πτολεμαίου Β΄ του Φιλαδέλφου.
Η γλώσσα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα ήταν η Κοινή Ελληνική που μιλούσαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου κατά τον 3ο και 2ο αιώνα π..Χ. Αποτέλεσε τη Γραφή που είχαν οι ελληνόφωνοι Ιουδαίοι και εχρησιμοποιείτο ευρέως τον καιρό του Ιησού και των αποστόλων του. Μη λησμονούμε, ότι στην Καινή Διαθήκη, οι περισσότερες από τις 320 κατά λέξη παραθέσεις και από το σύνολο των περίπου 890 παραθέσεων και αναφορών στην Παλαιά Διαθήκη βασίζονται στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα.
Για όσους δεν έχουν ασχοληθεί με το θέμα, να πούμε ακόμη, ότι η Μετάφραση των Εβδομήκοντα (Ο΄), αποτελεί την σπουδαιότερη από τις πρώτες μεταφράσεις της Παλαιάς Διαθήκης και την πρώτη, στην ουσία, γραπτή μετάφραση από την εβραϊκή στην ελληνιστική κοινή γλώσσα. Ακόμη και αν δεχθούμε την άποψη, ότι η μετάφραση έγινε σταδιακά μεταξύ του 3ου και του 1ου αιώνα π.Χ. από Ιουδαίους, σε τίποτε δεν αλλάζει την ουσία του θέματος.
2ον. Είναι γνωστό το επεισόδιο της μοιχαλίδας, που πήγαν στον Διδάσκαλο για να αποφανθεί περί της τύχης της, λόγω ενός φοβερού εθίμου των Ιουδαίων να λιθοβολούν κάθε μοιχαλίδα.
Οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι φέρουν τότε μίαν γυναίκα, η οποία είχε συλληφθή επ' αυτοφώρω καταπατούσα την συζυγικήν πίστιν. Και αφού την έβαλαν ορθίαν στο μέσον του συγκεντρωμένου πλήθους, του λέγουν•
Συ, λοιπόν, τι λέγεις;”
Επειδή δε εκείνοι επέμενον να τον ερωτούν, εσήκωσε την κεφαλήν και τους είπεν• “ο αναμάρτητος από σας ας ρίψη πρώτος λίθον επάνω της”.Και αφού έσκυψε πάλιν κάτω, δια να τους δώση καιρόν να συναισθανθούν την ιδικήν των αμαρτωλότητα έγραφεν εις την γην.
Εκείνοι δε, όταν ήκουσαν το λόγια του, ήρχισαν ο ένας μετά τον άλλον να φεύγουν, αρχής γενομένης από τους γεροντοτέρους Και απέμεινεν ο Ιησούς και η γυναίκα, η οποία εστέκετο ορθία στο μέσον των άλλων…» (Ιω. 8-1-9)
Περί του θέματος αυτού απαντά ο πανεπιστημιακός δάσκαλος κ Λουκάς Χαρ. Φίλης μέσα στο βιβλίο του «Η “Κοινή” ως γλώσσα του Ιησού και των 27 βιβλίων της Κ(αινής) Δ(ιαθήκης)» (Εκδόσεις Συμμετρία), που διδάσκεται επίσημα στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου, μεταξύ άλλων, γράφει τα εξής:
«Πληροφορίες περί της παιδικής ηλικίας και της παιδείας του Ιησού Χριστού, όχι κατ’ ανάγκην και ακριβείς, παρέχει η Απόκρυφος Γραμματεία και, μάλιστα, το Ψευδο- κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον ή βιβλίον «καταγωγής της μακαρίας Μαρίας και της παιδικής ηλικίας του Σωτήρος» και το κατά Θωμάν Ευαγγέλιον το οποίο διασώζεται σε τρεις διαφορετικές εκδόσεις.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ιερουσαλήμ λειτουργούσαν, κατά τους χρόνους του Ιησού, μια μόνο μεγάλη Ιουδαϊκή Σχολή, η λεγόμενη «Μπετ- Μαδράς» και πέντε άλλες μικρότερες, οι των «Λιβερτίνων και Κηρυναίων και Αλεξανδρέων και των από Κιλικίας και Ασίας» ήτοι οι των Ελληνιστών ενώ είχαν ιδρυθεί και ελληνικό Γυμνάσιο και Εφηβείο.
Κατά τα προμνημονευθέντα δύο Απόκρυφα βιβλία, ήτοι το Ψευδο – Ματθαίου (ΧΧΧΙΙ) κα το Ευαγγέλιο κατά Θωμάν (Ελληνικό πρωτότυπο, ΙΧ), ο Ιησούς ήρθε στην Καπερναούμ με τους γονείς Του σε ηλικία 8 ετών.
«…ως του Κυρίου τα δια του διδασκάλου αυτώ φήσαντος, καθώς έθος εστίν, ειπέ άλφα, αποκρίνασθαι το άλφα. Πάλιν τε το βήτα του διδασκάλου κελεύσαντος ειπείν, αποκρίνασθαι τον Κύριον˙ Συ μοι πρότερον ειπέ τι εστί το άλφα, και τότε σοι ερώ τι έστι το βήτα. Και τούτο εξηγούνται (κατά τη γνώμη του Ειρηναίου), ως αυτού μόνου το άγνωστον επισταμένου, ο εφανέρωσεν εν τω τύπω του άλφα»!...»
«Και επέστρεψεν ο Ιησούς εις την Γαλιλαίαν γεμάτος με την δύναμιν του Αγίου Πνεύματος και η φήμη του δια τα θαύματα, τα οποία έκαμνε, εκυκλοφόρησεν εις όλα τα περίχωρα.
Και αυτός εδίδασκε εις τας συναγωγάς των Ιουδαίων, θαυμαζόμενος και επαινούμενος από όλους.
Και ήλθεν εις την Ναζαρέτ όπου είχε ανατραφή και εισήλθε, όπως εσυνήθιζε, κατά την ημέραν του Σαββάτου εις την συναγωγήν, και εσηκώθη από την θέσιν του, δια να αναγνώση περικοπήν από την Βιβλον.
Και εδόθη εις τα χέρια του το βιβλίον του προφήτου Ησαΐου και αφού εξεδίπλωσε το βιβλίον, ευρήκε το μέρος εκείνο, που ήσαν γραμμένα τα εξής•
“Πνεύμα Κυρίου μένει εις εμέ, διότι με αυτό με έχρισεν ο Κύριος ως άνθρωπον και με έστειλε να κηρύξω στους πτωχούς και γυμνούς από πίστιν ανθρώπους το χαρμόσυνον μήνυμα της λυτρώσεως, να θεραπεύσω αυτούς των οποίων η καρδία έχει συντριβή από το βάρος της αμαρτίας…» (Λουκ. 4, 14-18).
Τίθεται, όμως, το ερώτημα:
«Σε ποιά γλώσσα διάβαζε ο Χριστός;»
Να σημειωθεί εδώ για την ιστορία, ότι σύμφωνα με την παράδοση, 72 Ιουδαίοι λόγιοι της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου άρχισαν το έργο τής μετάφρασης αυτής περίπου το 280 προ Χριστού, επί Πτολεμαίου Β΄ του Φιλαδέλφου.
Η γλώσσα της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα ήταν η Κοινή Ελληνική που μιλούσαν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου κατά τον 3ο και 2ο αιώνα π..Χ. Αποτέλεσε τη Γραφή που είχαν οι ελληνόφωνοι Ιουδαίοι και εχρησιμοποιείτο ευρέως τον καιρό του Ιησού και των αποστόλων του. Μη λησμονούμε, ότι στην Καινή Διαθήκη, οι περισσότερες από τις 320 κατά λέξη παραθέσεις και από το σύνολο των περίπου 890 παραθέσεων και αναφορών στην Παλαιά Διαθήκη βασίζονται στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα.
Για όσους δεν έχουν ασχοληθεί με το θέμα, να πούμε ακόμη, ότι η Μετάφραση των Εβδομήκοντα (Ο΄), αποτελεί την σπουδαιότερη από τις πρώτες μεταφράσεις της Παλαιάς Διαθήκης και την πρώτη, στην ουσία, γραπτή μετάφραση από την εβραϊκή στην ελληνιστική κοινή γλώσσα. Ακόμη και αν δεχθούμε την άποψη, ότι η μετάφραση έγινε σταδιακά μεταξύ του 3ου και του 1ου αιώνα π.Χ. από Ιουδαίους, σε τίποτε δεν αλλάζει την ουσία του θέματος.
2ον. Είναι γνωστό το επεισόδιο της μοιχαλίδας, που πήγαν στον Διδάσκαλο για να αποφανθεί περί της τύχης της, λόγω ενός φοβερού εθίμου των Ιουδαίων να λιθοβολούν κάθε μοιχαλίδα.
Ας διαβάσουμε το επεισόδιο, έτσι όπως ακριβώς το μνημονεύει ο κατέχων καλά την ελληνική γλώσσα ευαγγγελιστής Ιωάννης στο 8ο κεφάλαιό του:
«Ο δε Ιησούς επήγεν στο όρος των ελαιών.
Ενώ δε ακόμη ήτο πρωϊ, ήλθεν πάλιν στον ναόν και όλος ο λαός ήρχετο προς αυτόν. Και αφού εκάθισε, τους εδίδασκε.
«Ο δε Ιησούς επήγεν στο όρος των ελαιών.
Ενώ δε ακόμη ήτο πρωϊ, ήλθεν πάλιν στον ναόν και όλος ο λαός ήρχετο προς αυτόν. Και αφού εκάθισε, τους εδίδασκε.
Οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι φέρουν τότε μίαν γυναίκα, η οποία είχε συλληφθή επ' αυτοφώρω καταπατούσα την συζυγικήν πίστιν. Και αφού την έβαλαν ορθίαν στο μέσον του συγκεντρωμένου πλήθους, του λέγουν•
“Διδάσκαλε, αυτή η γυναίκα έχει συληφθή επ' αυτοφώρω να καταπατή την συζυγικήν πίστιν• και στον νόμον μας ο Μωϋσής διέταξε να λιθοβολούνται αυταί αι γυναίκες.
Συ, λοιπόν, τι λέγεις;”
Αυτό δε είπαν, δια να τον θέσουν εις πειρασμόν και να έχουν εναντίον του κατηγορίαν. Ο δε Ιησούς έσκυψε κάτω και με το δάκτυλόν του έγραφεν στο έδαφος.
Επειδή δε εκείνοι επέμενον να τον ερωτούν, εσήκωσε την κεφαλήν και τους είπεν• “ο αναμάρτητος από σας ας ρίψη πρώτος λίθον επάνω της”.Και αφού έσκυψε πάλιν κάτω, δια να τους δώση καιρόν να συναισθανθούν την ιδικήν των αμαρτωλότητα έγραφεν εις την γην.
Εκείνοι δε, όταν ήκουσαν το λόγια του, ήρχισαν ο ένας μετά τον άλλον να φεύγουν, αρχής γενομένης από τους γεροντοτέρους Και απέμεινεν ο Ιησούς και η γυναίκα, η οποία εστέκετο ορθία στο μέσον των άλλων…» (Ιω. 8-1-9)
Τίθεται, λοιπόν, και το δεύτερο ερώτημα:
«Σε ποιά γλώσσα έγραφε ο Χριστός;»
«Πληροφορίες περί της παιδικής ηλικίας και της παιδείας του Ιησού Χριστού, όχι κατ’ ανάγκην και ακριβείς, παρέχει η Απόκρυφος Γραμματεία και, μάλιστα, το Ψευδο- κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον ή βιβλίον «καταγωγής της μακαρίας Μαρίας και της παιδικής ηλικίας του Σωτήρος» και το κατά Θωμάν Ευαγγέλιον το οποίο διασώζεται σε τρεις διαφορετικές εκδόσεις.
Δεν γεννάται καμία αμφιβολία, ότι ο Ιησούς άκουσε, οπωσδήποτε τα πρώτα Του εγκύκλια μαθήματα στην ιδιαίτερη Του πατρίδα Ναζαρέτ. Η Ναζαρέτ, όπως θα δούμε παρακατιόντες, ήταν ελληνική πόλη. Επομένως, τα πρώτα εγκύκλια μαθήματα Του ο Ιησούς Χριστός τα άκουσε στην Ελληνική γλώσσα, άλλωστε η παρακολούθηση μαθημάτων ήταν υποχρεωτική από τον εβραϊκό νόμο για όλα τα παιδιά.
Την υποχρέωση αυτή είχαν τα παιδιά από το τέταρτο έτος της ηλικίας τους μέχρι το δωδέκατο, με την συμπλήρωση του οποίου, υποτίθεται ότι είχαν εκμάθει στο σύνολο το Μωσαϊκό νόμο. Επ’ αυτών, αναφερόμενος ο Ιώσηπος, παραδίδει˙ «μανθανέτωσαν δε και οι παίδες πρώτους τους νόμους, μάθημα κάλλιστον και της ευδαιμονίας αίτιον» (…).
Πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ιερουσαλήμ λειτουργούσαν, κατά τους χρόνους του Ιησού, μια μόνο μεγάλη Ιουδαϊκή Σχολή, η λεγόμενη «Μπετ- Μαδράς» και πέντε άλλες μικρότερες, οι των «Λιβερτίνων και Κηρυναίων και Αλεξανδρέων και των από Κιλικίας και Ασίας» ήτοι οι των Ελληνιστών ενώ είχαν ιδρυθεί και ελληνικό Γυμνάσιο και Εφηβείο.
Η «Μπετ – Μαδράς» ήταν Σχολή, καθαρά της σχολαστικής θεολογίας, από την οποία αποφοιτούσαν και οι νομοδιδάσκαλοι, περί των οποίων γίνεται λόγος στο Ευαγγέλιο, οι νομικοί, οι γραμματείς και οι έμμισθοι γραμματείς του Συνεδρίου, οι ιεροκήρυκες και οι ερμηνευτές των Γραφών, καθώς και οι καθοιονδήποτε τρόπο απεσταλμένοι σε ιουδαϊκές πόλεις για διαφώτιση και προσηλυτισμό.
Οι πέντε άλλες Σχολές των Ελληνιστών ήταν, μάλλον, παραφυάδες φιλοσοφικών αιρέσεων, κυριότερος σκοπός των οποίων ήταν ο συμβιβασμός τους με τα μονοθεϊκά διδάγματα του Μωσαϊκού νόμου. Αν και ο νόμος υποχρέωνε και τον Ιησού να φοιτήσει σε κάποιο σχολείο, σε καμία από τις Σχολές αυτές δε φαίνεται να έχει φοιτήσει ο Ιησούς Χριστός (…).
Κατά τα προμνημονευθέντα δύο Απόκρυφα βιβλία, ήτοι το Ψευδο – Ματθαίου (ΧΧΧΙΙ) κα το Ευαγγέλιο κατά Θωμάν (Ελληνικό πρωτότυπο, ΙΧ), ο Ιησούς ήρθε στην Καπερναούμ με τους γονείς Του σε ηλικία 8 ετών.
Ο Ιωσήφ ενέγραψε το «παιδίον» Ιησούς σε ένα Γραμματοδιδασκαλείο στην Καπερναούμ, για να μάθει την Ελληνική. Κατά την είσοδό τους στο Γραμματοδιδασκαλείο, ακολούθησε, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Θωμά (Λατινική Μετάφραση, ΧΙΙ) διάλογος μεταξύ Ιωσήφ και διδασκάλου, κατά τον οποίον ο νομοδιδάσκαλος ερωτά να πληροφορηθεί, ποια γλώσσα επιθυμεί να διδάξει «το παιδίον» αυτού Ιησού, για να λάβει την απάντηση, ότι πρώτα ελληνικά και έπειτα τα εβραϊκά.
Στον εν συνεχεία διάλογο μεταξύ διδασκάλου και Ιησού αναφερόμενος ο Ειρηναίος, παρατηρεί˙
«…ως του Κυρίου τα δια του διδασκάλου αυτώ φήσαντος, καθώς έθος εστίν, ειπέ άλφα, αποκρίνασθαι το άλφα. Πάλιν τε το βήτα του διδασκάλου κελεύσαντος ειπείν, αποκρίνασθαι τον Κύριον˙ Συ μοι πρότερον ειπέ τι εστί το άλφα, και τότε σοι ερώ τι έστι το βήτα. Και τούτο εξηγούνται (κατά τη γνώμη του Ειρηναίου), ως αυτού μόνου το άγνωστον επισταμένου, ο εφανέρωσεν εν τω τύπω του άλφα»!...»