Η ερμηνεία της εικόνος, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

πηγή

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου είναι η αρχή όλων των Δεσποτικών εορτών.

Στο απολυτίκιο της εορτής ψάλλουμε: “σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον και του απ’ αιώνος μυστηρίου η φανέρωσις…”.

Το περιεχόμενο της εορτής αναφέρεται στο γεγονός κατά το οποίο ο αρχάγγελος Γαβριήλ – ο άγγελος εκείνος με τον οποίο συνδέονται όλα τα γεγονότα που έχουν σχέση με την ενανθρώπηση του Χριστού – επισκέφθηκε με εντολή του Θεού την Παναγία και την πληροφόρησε ότι έφθασε ο καιρός της σαρκώσεως του Λόγου του Θεού, και ότι αυτή θα γίνη η μητέρα Του. (βλ. Λουκά α’, 26-56).

Η λέξη “ευαγγελισμός” αποτελείται από δύο επί μέρους λέξεις, ήτοι εύ και αγγελία, και δηλώνει την καλή είδηση, την καλή αγγελία. Πρόκειται για την πληροφορία που δόθηκε δια του αρχαγγέλου ότι ο Λόγος του Θεού θα ενανθρωπήση για την σωτηρία του ανθρώπου. Ουσιαστικά πρόκειται για την εκπλήρωση της υποσχέσεως του Θεού, που δόθηκε μετά την πτώση του Αδάμ και της Εύας (βλ. Γεν. γ’, 15), η οποία λέγεται πρωτευαγγέλιο. Γι’ αυτό, η πληροφορία της ενανθρωπήσεως του Λόγου του Θεού είναι η μεγαλύτερη είδηση μέσα στην ιστορία.

Ο αρχάγγελος Γαβριήλ απεκάλεσε την Παναγία “κεχαριτωμένη”. Της είπε: “Χαίρε, κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σού, ευλογημένη συ εν γυναιξίν” (Λουκ. α’, 28-29). Η Παναγία αποκαλείται “κεχαριτωμένη” και χαρακτηρίζεται “ευλογημένη”, αφού ο Θεός είναι μαζί της.

Κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, και άλλους αγίους Πατέρας, η Παναγία είχε ήδη χαριτωθή, και δεν χαριτώθηκε την ημέρα του Ευαγγελισμού. Παραμένοντας μέσα στα άγια των αγίων του Ναού έφθασε στα άγια των αγίων της πνευματικής ζωής, που είναι η θέωση. Εάν το προαύλιο του Ναού προοριζόταν για τους προσηλύτους και εάν ο κυρίως Ναός για τους ιερείς, τα άγια των αγίων προορίζονταν για τον αρχιερέα. Εκεί εισήλθε η Παναγία, δείγμα ότι έφθασε στην θέωση. Είναι γνωστόν ότι στην χριστιανική εποχή ο νάρθηκας προοριζόταν για τους κατηχουμένους και τους ακαθάρτους, ο κυρίως ναός για τους φωτισθέντας, τα μέλη της Εκκλησίας, και τα άγια των αγίων γι’ αυτούς που έφθασαν στην θέωση.

Έτσι, η Παναγία είχε φθάσει στην θέωση και πριν ακόμη δεχθή την επίσκεψη του αρχαγγέλου. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποίησε μια ειδική μέθοδο Θεογνωσίας και Θεοκοινωνίας, όπως ερμηνεύει θαυμάσια και θεόπνευστα ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Πρόκειται για την ησυχία, την ησυχαστική οδό. Κατάλαβε η Παναγία ότι δεν μπορεί κανείς να φθάση στον Θεό με την λογική, την αίσθηση, την φαντασία και την ανθρώπινη δόξα, αλλά δια του νού. Έτσι νέκρωσε όλες τις δυνάμεις της ψυχής που προέρχονται από την αίσθηση, και δια της νοεράς προσευχής ενεργοποίησε τον νού. Με αυτόν τον τρόπο έφθασε στην έλλαμψη και την θέωση. Και γι’ αυτό αξιώθηκε να γίνη Μητέρα του Χριστού, να δώση την σάρκα της στον Χριστό. Δεν είχε απλώς αρετές, αλλά την θεοποιό Χάρη του Θεού.

Η Παναγία είχε το πλήρωμα της Χάριτος του Θεού, συγκριτικά με τους ανθρώπους. Βέβαια, ο Χριστός, ως Λόγος του Θεού, έχει όλο το πλήρωμα των Χαρίτων, αλλά και η Παναγία έλαβε το πλήρωμα της Χάριτος από το πλήρωμα των Χαρίτων του Υιού της. Γι’ αυτόν τον λόγο σε σχέση με τον Χριστό είναι κατώτερη, αφού ο Χριστός είχε την Χάρη κατά φύσιν, ενώ η Παναγία κατά μετοχήν, σε σχέση όμως με τους ανθρώπους είναι ανώτερη.

Η απάντηση της Παναγίας στην πληροφορία του αρχαγγέλου ότι θα αξιωθή να γεννήση τον Χριστό ήταν εκφραστική: “Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμά σου” (Λουκ. α’, 38). Φαίνεται εδώ η υπακοή της Παναγίας στον λόγο του αρχαγγέλου, αλλά και η υπακοή της στον Θεό, για ένα γεγονός που ήταν παράδοξο και παράξενο για την ανθρώπινη λογική. Έτσι υποτάσσει την λογική της στο θέλημα του Θεού.

Η ένωση της θείας με την ανθρώπινη φύση στην υπόσταση του Λόγου, μέσα στην κοιλία της Θεοτόκου, συνιστά την άμεση θέωση της ανθρωπίνης φύσεως. Δηλαδή, από την πρώτη στιγμή που ενώθηκε η θεία με την ανθρώπινη φύση υπάρχει θέωση της ανθρωπίνης φύσεως.

πηγή

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου- Ερμηνεία εικόνας

Τη συμβολή της Θεοτόκου στη σάρκωση του Λόγου του Θεού, φέρνει η Εκκλησία μας στη μνήμη των πιστών, με την εορτή του Ευαγγελισμού. 

Η ακολουθία της εορτής είναι στηριγμένη στην αφήγηση του Ευαγγελιστή Λουκά:

«Εν δε τω μηνί τω έκτω απεστάλη ο άγγελος Γαβριήλ υπό του Θεού εις πόλιν της Γαλιλαίας, ή όνομα Ναζαρέτ, προς παρθένον μεμνηστευμένην ανδρί, ω όνομα Ιωσήφ, εξ οίκου Δαυιδ, και το όνομα της παρθένου Μαριάμ. Και εισελθών ο άγγελος προς αυτήν είπε χαίρε, κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά σου, ευλογημένη συ εν γυναιξίν. Η δε ιδούσα διεταράχθη επί τω λόγω αυτού, και διελογίζετο ποταπός είη ο ασπασμός ούτος. Και είπεν ο άγγελος αυτή, μη φοβού, Μαριάμ, εύρες γαρ χάριν παρά τω Θεώ. Και ίδου συλλήψη εν γαστρί και τέξη υιόν, και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν. Ούτος έσται μέγας και υιός υψίστου κληθήσεται, και δώσει αυτώ Κύριος ο Θεός τον θρόνον Δαυίδ του πατρός αυτού, και βασιλεύει επί τον οίκον Ιακώβ εις τους αιώνας, και της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος. Είπε δε Μαριάμ προς τον άγγελον, πώς έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω; Και αποκριθείς ο άγγελος είπεν αυτή, Πνεύμα Άγιον επελεύσεται επί σε, και δύναμις υψίστου επισκιάσει σοι, διό και το γεννώμενον άγιον κληθήσεται υιός Θεού… Είπε δε Μαριάμ, ιδού η δούλη Κυρίου, γενοιτό μοι κατά το ρήμα σου. Και απήλθεν απ’; αυτής ο άγγελος» (Από το Ευαγγέλιο της εορτής, Λουκ. 1, 26-38).

Τα όσα εξιστόρησε πιο πάνω ο ιερός Ευαγγελιστής, συνοψίζονται στο απολυτίκιο της εορτής του Ευαγγελισμού:

«Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον (= η αρχή, η βάση), και του απ’ αιώνος μυστηρίου η φανέρωσις, ο Υιός του Θεού, Υιός της Παρθένου γίνεται, και Γαβριήλ την χάριν ευαγγελίζεται. Διό και ημείς συν αυτώ τη Θεοτόκω βοήσωμεν, Χαίρε κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου». 

Το απολυτίκιο, καθώς και οι λοιποί ύμνοι της εορτής, ζωντανεύει τη σκηνή, τη στιγμή που ο αρχάγγελος Γαβριήλ αναγγέλει στην Παρθένο Μαρία ότι με την επισκίαση του Αγίου Πνεύματος θα γίνει η Μητέρα του Θεού.

Εκείνα που αφηγείται ο Ευαγγελιστής Λουκάς και με την ωραία γλώσσα της ποίησης διαλαλούν οι ύμνοι της Εκκλησίας, τα προβάλλει η βυζαντινή εικόνα του Ευαγγελισμού. Η στάση των προσώπων, η έκφραση και οι χειρονομίες τους, καθώς τα χρώματα και οι λεπτομέρειες της παράστασης, υπομνηματίζουν το γεγονός.

πηγή

Περιγραφή της εικόνας

Α) Ο αρχάγγελος Γαβριήλ. 

Είναι ο «πρωτοστάτης άγγελος», ο αγγελιοφόρος του Θεού, που έφερε στην αγνή κόρη της Ναζαρέτ το χαρμόσυνο μήνυμα. Η στάση του σώματός του εκφράζει τη χαρά που έφερε το άγγελμά του. 

Παρόλο που ο αρχάγγελος βρίσκεται στο έδαφος, παρουσιάζεται με ορμή κίνησης, όπως άλλωστε μαρτυρεί το άνοιγμα των ποδιών του. Στον Ευαγγελισμό της Μονής Δαφνίου η στάση του αγγέλου δίνει με αριστουργηματικό τρόπο την εντύπωση πως η πτήση του δεν έχει τελειώσει, καθώς μιλάει στη Θεοτόκο. 

Ο Γαβριήλ με το αριστερό του χέρι κρατεί σκήπτρο, που συμβολίζει τον αγγελιοφόρο και όχι κρίνο, όπως μάς έχει συνηθίσει η δυτική ζωγραφική. Το δεξί του χέρι απλώνεται με βίαιη κίνηση προς τη Θεοτόκο σε σχήμα ομιλίας. Βόα σ’; αυτήν κατά το γνωστό τροπάριο «ποιον σοι εγκώμιον προσαγάγω επάξιον; τι δε ονομάσω σε; απορώ και εξίσταμαι. Διο, ως προσετάγην (=διατάχτηκα), βοώ σοι, Χαίρε η Κεχαριτωμένη».
Β) Η Θεοτόκος. 

Η Μητέρα του Θεού είναι η «κεχαριτωμένη», η ευλογημένη μεταξύ των γυναικών. Η βυζαντινή εικόνα του Ευαγγελισμού την παρουσιάζει άλλοτε να κάθεται στο θρόνο της και άλλοτε όρθια. Στην περίπτωση που η Θεοτόκος εικονίζεται καθισμένη, η εικόνα υπογραμμίζει την υπεροχή της απέναντι στον αρχάγγελο. Στην Εκκλησία μας υμνούμε, ως γνωστό, τη Θεοτόκο ως «την τιμιωτέραν των Χερουβίμ και ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφίμ» (των αγγελικών δηλαδή ταγμάτων). 

Εδώ ο αγιογράφος είναι και συνεπής στο απόκρυφο κείμενο. Το Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου γράφει πως η Παναγία «πήρε την πορφύρα, κάθησε στο θρόνο της και την έγνεθε. Και κείνη τη στιγμή στάθηκε μπροστά της ένας Άγγελος». Σ’; άλλες εικόνες η Θεοτόκος είναι όρθια. Με τη στάση αυτή ακούει, κατά κάποιο τρόπο, καλύτερα το θείο μήνυμα.

Στην περίπτωση της Θεοτόκου αξίζει να μελετηθούν κυρίως τα αισθήματά της και οι σκέψεις της, ο ψυχικός της γενικά κόσμος την ώρα του Ευαγγελισμού.

Η εμφάνιση, πρώτα, του αρχαγγέλου και ο χαιρετισμός του, τάραξον τη Θεοτόκο. Το αδράχτι με το νήμα που σύμφωνα με την παράδοση (Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου) κρατούσε στο χέρι της, έπεσε από το φόβο της. Βυθίστηκε σε σκέψεις. Σκεπτόταν τη σημασία του αγγελικού χαιρετισμού. Δεν αμφιβάλλει, δεν απιστεί στη διαβεβαίωση του αρχαγγέλου ότι θα γίνει Μητέρα του Θεού, μόνο με φρόνηση ρωτάει «Πώς έσται μοι τούτο, επεί άνδρα ου γινώσκω;». Εδώ η Θεοτόκος διαφέρει από την Εύα. Εκείνη παρασύρθηκε από τον εγωισμό της και δέχτηκε ανεξέταστα όσα ο σατανάς της πρότεινε. 

Η Θεοτόκος, αντίθετα, στολισμένη με ταπεινοφροσύνη και υπακοή στο θέλημα του Θεού, ζητάει να μάθει με πιο τρόπο θα πραγματοποιηθούν τα λόγια του αγγελιοφόρου του Θεού. Όταν όμως ο αρχάγγελος τη διαβεβαίωσε πως όλα θα γίνονταν με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και τη δύναμη του Θεού (το μαρτυρούν το τμήμα του κύκλου και οι ακτίνες που εκπέμπονται από αυτό στο πάνω μέρος της εικόνας), εκείνη ολόψυχα και ανεπιφύλακτα συγκατατέθηκε, «ίδου η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». 

Στο δοξαστικό των αποστίχων του εσπερινού της εορτής, η Εκκλησία μας, δίκαια ψάλλει «Άγγελος λειτουργεί τω θαύματι, παρθενική γαστήρ τον Υιόν υποδέχεται Πνεύμα Άγιον καταπέμπεται, Πατήρ άνωθεν ειδοκεί και το συνάλλαγμα (=συμφωνία) κατά κοινήν πραγματεύεται βούληση, την επιθυμία, τη συμφωνία μεταξύ του Θεού και της Παρθένου, Πλάστη και πλάσματος, γιατί «η σάρκωσις του Λόγου ήτο έργον όχι μόνον του Πατρός και της Δυνάμεώς Του και του Πνεύματος… αλλά και της θελήσεως και της πίστεως της Παρθένου» (άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, «Η Θεομήτωρ», σ. 134).

Η αμηχανία και η φρόνηση της Θεοτόκου, που με υπέροχους διαλόγους παρουσιάζουν τα τροπάρια της εορτής του Ευαγγελισμού, εκφράζονται σ’άλλες εικόνες με την ανοιχτή παλάμη του δεξιού της χεριού. Η χειρονομία αυτή της απορίας είναι σαν να λέει «Γάμου υπάρχω αμύητος, πως ουν παίδα τέξομαι;» (β’; στιχηρό του εσπερινού).

Άλλες εικόνες του Ευαγγελισμού μάς τονίζουν τη συγκατάθεση της Θεοτόκου στα λόγια του αρχαγγέλου. Η Μητέρα του Θεού εικονίζεται με σκυμμένο το κεφάλι (όπως στην εικόνα μας) έχοντας το δεξί της χέρι πάνω στο στήθος της, ή να βγαίνει από το μαφόριό της. αυτά μάς θυμίζουν το «ιδού η δούλη Κυρίου…». Στην εικόνα μας ο αγιογράφος συνδυάζει στη στάση της Θεοτόκου την αμηχανία με τη συγκατάθεση. Παρουσιάζει τη Θεοτόκο με σκυμμένο το κεφάλι και βυθισμένη στις σκέψεις της.

Ο πιστός, καθώς ατενίζει και μελετά και προσκυνεί την εικόνα του Ευαγγελισμού, γεμάτος από χαρά και ευγνωμοσύνη σιγοψάλλει «Άξιον εστίν, ως αληθώς, μακαρίζειν σε την Θεοτόκον, την αειμακάριστον και παναμώμητον και μητέρα του Θεού ημών».

πηγή-thivagr

Διαβάστε περισσότερα... »

Ομιλία στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, του Μητροπολίτου Νικοπόλεως κυρού Μελετίου

πηγή

Ομιλία στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου

(Λουκ. 1, 24-38)

του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου

Νικοπόλεως και Πρεβέζης

κ. Μελετίου

Ἡ ἀληθινή ἐλευθερία

Σήμερα εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς ἐλευθερίας.

Ἡ ἐλευθερία, θεωρεῖται μιά ἀπό τίς ὡραιότερες λέξεις στό καθημερινό λεξιλόγιό μας, γιατί εἶναι πολύ γλυκειά στήν καρδιά. Τό θεωροῦμε πολύ βαρύ, νά ζοῦμε σέ κατάσταση δουλείας, χωρίς τήν δυνατότητα νά κάνομε ὅτι θέλομε.

Ὅμως, τό πρῶτο πού πρέπει νά προσέξομε, εἶναι ὅτι ἡ ἐλευθερία εἶναι πρῶτα ἀπό μέσα, ἐσωτερική. Μετά ἀπ’ ἔξω. Γιατί ὅταν ἕνας εἶναι δοῦλος ἐσωτερικά, ὑποδουλώνεται εὔκολα καί στό θέλημα τοῦ ὅποιου ἀφεντικοῦ.

Ὅταν ὅμως ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἐσωτερικά ἐλεύθερος, ἔστω καί ἄν εἶναι δοῦλος τοῦ σουλτάνου καί ἁλυσοδεμένος στή χειρότερη φυλακή καί ὑποβεβλημένος στούς χειρότερους ἐξευτελισμούς, μπορεῖ νά εἶναι ὄχι μόνο ἐλεύθερος ἀλλά καί διδάσκαλος τῆς ἐλευθερίας. Ἔχει ἕνα μεγαλεῖο ἀσύλληπτο.

Αὐτή κυρίως τήν ἐλευθερία, ἀπό τήν ἁμαρτία, γιορτάζομε σήμερα.

Τό σημαντικότερο συμβόλαιο

Λέει ἕνα τροπάριο τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ὅτι ὁ Θεός ἔκανε μέ τούς ἀνθρώπους ἕνα συμβόλαιο. «Ὁ Πατήρ ἄνωθεν εὐδοκεῖ». Ὁ Θεός Πατέρας δείχνει τήν καλωσύνη του. Ποιά καλωσύνη του;

Νά τά συγχωρήσει στόν ἄνθρωπο ὅλα. Νά τόν δεχθεῖ στήν Βασιλεία του, ὅτι καί ἄν ἔχει κάνει.

Ἀλλά μέ ἕνα ὅρο· μέ μιά προϋπόθεση...
Ὅταν ἐμεῖς ἑτοιμαζόμαστε γιά «δοῦναι καί λαβεῖν», θέτουμε ὅρους καί προϋποθέσεις. Καί λέμε: «κάνομε συμβόλαιο».

Τό τροπάριο αὐτό τῆς ἑορτῆς, λέει ὅτι ἔγινε ἕνα συμβόλαιο. Μόνο πού χρησιμοποιεῖ τήν παλαιά λέξη, ὅπως τό ἔλεγαν τότε πού ζοῦσαν οἱ μεγάλοι Πατέρες μας: «ἔγινε συναλλαγή, συνάλλαγμα».

Ποιό ἦταν τό συνάλλαγμα;
-Ἐγώ θά σᾶς συγχωρήσω, μᾶς εἶπε ὁ Θεός, μέ τήν προϋπόθεση ὅμως ὅτι... τό θέλετε.

Συμβόλαιο ἀπό τήν πλευρά ἑνός μόνο, δέν γίνεται.
Δωρεά καί προσφορά ἀπό τήν πλευρά ἑνός, γίνεται χωρίς τήν συγκατάθεση τοῦ ἄλλου, μόνο ὅταν ὁ ἄλλος εἶναι σίγουρο ὅτι ἔχει καλή γνώμη. Ὅτι ξέρει νά ἐκτιμᾶ αὐτό πού παίρνει.

Μά ὅταν ἐκεῖνο πού τοῦ δίνεις, τό ποδοπατεῖ καί τό φτύνει, δέν γίνεται οὔτε δωρεά, οὔτε συμβόλαιο. Ἀλλά στήν περίπτωση αὐτή, ἐκεῖνος πού ἔχει κάτι καί τό δωρίζει τελικά τό πετᾶ στά σκουπίδια.

Ὁ Θεός ὅμως, τήν Βασιλεία του δέν τήν ἔχει γιά τά σκουπίδια.

Οὔτε ἡ Βασιλεία του, οὔτε τό ἔλεός του εἶναι γιά τά σκουπίδια.
Καί πολύ περισσότερο, ὅταν σκεφθοῦμε, ὅτι γιά νά μᾶς δείξει πόσο ποθεῖ νά μᾶς ἔχει στή Βασιλεία του, ἔστειλε στόν κόσμο τόν Υἱόν του, ὁ ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί ἔλαβε σῶμα ἀπό τήν Θεοτόκο γιά νά τό προσφέρει θυσία γιά μᾶς πάνω στό Σταυρό.

Τό αἷμα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι γιά τά σκουπίδια, ἀλλά εἶναι πολύτιμο. Οἱ ἀπόστολοι, ἡ Ἐκκλησία, καί ἐμεῖς τό ὀνομάζομε: «τό Τίμιο Αἷμα». Γιατί εἶναι πολύτιμο!

Πόσο πολύτιμο;

Ὅλος ὁ κόσμος δέν ἀξίζει ὅσο μιά σταγόνα ἀπό τό Αἷμα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ!

Αὐτό τό πολύτιμο Αἷμα του εἶναι ἱκανό νά συγχωρήσει ὅλες τίς ἁμαρτίες μας. Νά μᾶς δώσει λάμψη καί δόξα ψυχῆς τέτοια, πού δέν ἔχουν οὔτε οἱ ἄγγελοι, οὔτε οἱ ἀρχάγγελοι, οὔτε τά χερουβίμ καί τά σεραφείμ.

Ἦταν δυνατό παίρναμε ὅλες αὐτές τίς δωρεές ἔτσι πρόχειρα, χωρίς συμβόλαιο; Ὄχι!

Γι’ αὐτό, ὁ πατέρας μας ὁ οὐράνιος τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἔκανε συμβόλαιο μέ συμβολαιογράφο, ἐγγυητή καί πληρεξούσιο νά ὑπογράψει τούς ὅρους του γιά μᾶς, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο. Καί μεσολαβητή, τόν ἀρχάγγελο Γαβριήλ.

Ὑπέγραψε ἡ Θεοτόκος

Στήν Παναγία, τέθηκε τό ἐρώτημα:
-Δέχεσαι; Ἡ Παναγία ἐδέχθη, στάζοντας ἀπό τήν ψυχή της αἷμα. Καί ἐδῶ φαίνεται ἡ ταπείνωσή της. Μᾶς κοστίζει πιό πολύ νά ταπεινωθοῦμε, παρά νά χύσομε τό αἷμα μας. Εὔκολα ἀνοίγει κανείς τίς φλέβες του, νά τρέξει ἀπό πάνω του αἷμα –μιλᾶμε γιά αἷμα θυσίας- ἀλλά πολύ δύσκολα κόβει τό θέλημά του καί ταπεινώνεται.

Ἡ Παναγία ταπεινώθηκε ἐν ἐπιγνώσει στό δυσκολότερο καί πιό λεπτό θέμα τῆς ζωῆς της. Εἶχε ὑποσχεθεῖ στό Θεό νά ζήσει παρθένος, γιά τήν δόξα του. Καί τώρα τήν προσκαλεῖ ὁ Θεός διά τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ νά γίνει μητέρα.

Ρώτησε ἡ Παναγία:
-Εἶναι ποτέ δυνατόν ἐγώ, ψευδομένη στό Θεό καί ἀθετώντας τήν ὑπόσχεσή μου, νά γίνω συμβολαιογράφος καί ἐγγυητής γιά τούς ἀνθρώπους;

Ἀπάντησε ὁ ἀρχάγγελος:
-Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπί σέ καί δύναμις Ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι. Καί τό γεννώμενον ἐκ σοῦ, δέν θά εἶναι υἱός τοῦ τάδε ἤ τοῦ τάδε, πού χάλασε τήν παρθενία γιά νά γεννηθεῖ, ἀλλά θά εἶναι Υἱός τοῦ Θεοῦ.

Εἶπε ἡ ἁγία Θεοτόκος:
-Ὅσο καί νά μέ κατακρίνουν, ὅτι καί ἄν μοῦ στοιχίσει, σ’ ὅτι καί νά μέ καταδικάσουν οἱ ἄνθρωποι, ὅτι καί νά ἐπέλθει μετά ἀπό αὐτό, δέχομαι καί θέλω νά γίνει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου.

Ἀλήθεια, τί θά ἔλεγαν οἱ ἱερεῖς τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομώντος, πού αὐτοί τοὐλάχιστον τό ἤξεραν ὅτι ἡ Θεοτόκος εἶχε ὑποσχεθεῖ νά μείνει Παρθένος;

Ἀξιοποίηση τῆς δωρεᾶς

Αὐτήν λοιπόν τήν μέρα πού μίλησε ὁ ἀρχάγγελος καί ἀπεδέχθη ἡ Παναγία τό «χαῖρε» τοῦ οὐράνιου Πατέρα μας, εἶναι ἡ ἀρχή τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου.

Ἡ χαρά τοῦ κόσμου καί ἡ ἐγγύηση ὅτι τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας προχωρεῖ καλά.

Πότε προχωρεῖ καλά;

Ἡ Παναγία, καλά ἔκανε τό ἔργο της. Καλά ἐνήργησε, καλά ὑπέγραψε· μά ὁ καθένας μας, πρέπει νά μείνει στή βάση, στό θεμέλιο, ἐκεῖ πού πάτησε ἡ Παναγία.

Δηλαδή στήν ὑπακοή της στό Θεό καί στήν ταπείνωσή της.
Ὅταν ἀξιωθοῦμε νά πᾶμε κοντά στόν Χριστό, θά εἴμαστε καί δίπλα στήν Παναγία. Καί θά τήν δοξάζομε γι’ αὐτό πού ἔκαμε. Ὅπως ἐδῶ τήν λέμε μέ μιά λέξη «εὐεργέτιδα» τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, ἐκεῖ θά τήν αἰσθανόμαστε. Γιατί τότε θά ἀπολαμβάνομε τά ἀγαθά τῆς ἐγγύησής της, τίς δωρεές ἀπό τό συνάλλαγμα πού ἐδέχθη καί ὑπόγραψε καί θά τήν εὐγνωμονοῦμε στούς αἰώνες τῶν αἰώνων.

Ἐδῶ μέ λέξεις-λόγια. Ἐκεῖ μέ οὐσία.
«Ὁ Πατήρ ἄνωθεν εὐδοκεῖ». Ἡ Παναγία δέχθηκε καί «τό συνάλλαγμα κατά κοινήν πραγματεύεται βούλησιν». Πραγματοποιήθηκε τό συνάλλαγμα μέ κοινή βούληση τοῦ Πατέρα καί τῆς Παναγίας.

Ἐκεῖνο πού τώρα πρέπει νά γίνει, εἶναι νά σταθοῦμε στόν πλοῦτο πού κέρδισε ἡ Παναγία γιά μᾶς.

Πῶς θά τό καταφέρομε;
Ἄς ἀναφερθοῦμε, σέ κάποιο περιστατικό ἀπό τή ζωή τοῦ Καραϊσκάκη, πού εἶχε καί τίς ἀδύνατες πλευρές του καί μερικές φορές τά ἔκανε «ἴσιωμα» καί κοιτοῦσε μόνο τό συμφέρον του. Ὅταν τόν ἔπιαναν τά πείσματα του, δέν ἤξερε μέ ποιόν εἶναι. Μέ τούς Ἕλληνες ἤ τούς Τούρκους.

Ἐνῶ λοιπόν συμπεριφερόταν ἔτσι, κάποιος εὐγενής ἄνθρωπος, μέ ποιό βαθύ τό ὅραμα γιά τήν ἀπελευθέρωση τοῦ λαοῦ ἀπό τούς Τούρκους, τοῦ εἶπε ἐπιτιμητικά: «Στρατηγέ, μέχρι τώρα, δέν τό ἔκανες τό χρέος σου. Ἀπό δῶ καί ἐμπρός, ὀφείλεις νά τό κάνεις».

Ἄν αὐτά τά λόγια ἴσχυαν γιά ἕνα σημαντικό μέν ἀλλά ἐπίγειο θέμα, ὅπως εἶναι ἡ ἀπελευθέρωση ἑνός λαοῦ ἀπό τήν σκλαβιά, πόσο πρέπει νά εἶναι σκληρή ἡ παρατήρηση σ’ ἐκεῖνον πού παίζει μέ τήν αἰώνια ἀπελευθέρωση του ἀπό τήν ἁμαρτία καί τήν προετοιμασία του γιά τήν ἄνω Βασιλεία καί γιά τήν αἰώνια Ἱερουσαλήμ;

Ὁ Καραϊσκάκης βέβαια, συνῆλθε καί ἀπάντησε:
-Τελεία καί παῦλα. Μέχρι τώρα τό ἔπαιζα, ποτέ διάβολος καί πότε ἄγγελος. Ἀπό δῶ καί πέρα, τό ὑπόσχομαι, θά εἶμαι ἄγγελος. Θά παλεύω καί θά ἀγωνίζομαι μέ ὅλες μου τίς δυνάμεις γιά τήν ἀπελευθέρωση τοῦ γένους μας.

Τό εἶπε καί τό ἔκανε. Ἀγωνίστηκε μέ τήν μεγαλύτερη αὐταπάρνηση γιά τήν ἐλευθερία. Δέν εἶναι ἅγιος, ἀλλά σ’ αὐτό τό σημεῖο εἶναι γιά μᾶς πρότυπο καί ἐμεῖς ἔτσι πρέπει νά τό ποῦμε.

-Μέχρι τώρα ἔπαιζα μέ τήν ψυχή μου. Δέν θά συνεχιστεῖ αὐτή ἡ κατάσταση.
Νά ζήσομε μέ περισσότερη συνέπεια γιά νά κερδίσομε τά κέρδη ἀπό τό συνάλλαγμα πού ἔκανε ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος γιά χάρη μας καί ἐγγυήθηκε καί ὑπέγραψε.

Σεβασμός στήν ὑπογραφή τῆς Παναγίας

Ἄς τό ἀποφασίσει ὁ καθένας μας:
-Ποτέ δέν θά ἐπιτρέψω στόν ἑαυτό μου, νά βγάλω μέ τήν ἀδιαφορία μου ψεύτικη τήν ὑπογραφή τῆς Παναγίας.

Καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ δέν θά τό θεωρήσω ὅτι εἶναι κοινό, πού σημαίνει στή γλώσσα ἐκείνης τῆς ἐποχῆς «γιά τά σκουπίδια· γιά πέταμα».

Τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ εἶναι Τίμιο. Καί ὅπως λέμε ὅταν πᾶμε νά κοινωνήσομε τό παίρνομε «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν αἰώνιον».

Νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Θεός νά ἀγωνιζόμαστε καί νά πονοῦμε γιά τήν σωτηρία μας, περισσότερο ἀπό ὅτι γιά τά ἐπίγεια. Ἀμήν.

πηγή-zoiforos.gr

Διαβάστε περισσότερα... »

25η Μαρτίου...

Η συνέχεια, εδώ.

Διαβάστε περισσότερα... »

Λόγος εις τον Ευαγγελισμόν της Θεοτόκου

Η συνέχεια, εδώ.

Διαβάστε περισσότερα... »

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Θεομητορική εορτή της Χριστιανοσύνης, σε ανάμνηση της χαρμόσυνης αναγγελίας από τον αρχάγγελο Γαβριήλ προς την Παρθένο Μαρία ότι πρόκειται να γεννήσει τον Υιό του Θεού. 

Τελείται στις 25 Μαρτίου.

Σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Λουκά (α' 26-38), ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου συνέβη έξι μήνες μετά τη θαυμαστή σύλληψη του Ιωάννη του Προδρόμου από την Ελισάβετ, τη γυναίκα του Ζαχαρία, όταν ο αρχάγγελος Γαβριήλ στάλθηκε από τον Θεό προς την Παρθένο Μαριάμ (Μαρία) για να της ανακοινώσει ότι θα φέρει στον κόσμο τον Υιό του Θεού. 

Εκείνη την περίοδο, η Μαρία ζούσε στη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας και ήταν μνηστευμένη με τον ξυλουργό Ιωσήφ. Ο Γαβριήλ εμφανίσθηκε ξαφνικά μπροστά στη Μαρία και της απηύθυνε τον χαιρετισμό: «Χαίρε κεχαριτωμένη, ο κύριος μετά σου». Η νεαρή γυναίκα ήταν λογικό να πανικοβληθεί, αλλά ο αρχάγγελος την καθησύχασε: «Μη φοβού Μαριάμ, εύρες γαρ χάριν παρά τω Θεώ. Και ιδού συλλήψη εν γαστρί και τέξη υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν».

Μόλις συνήλθε από την ταραχή, η Μαρία γεμάτη απορία ρώτησε τον αρχάγγελο πώς θα συλλάβει, αφού δεν γνωρίζει τον άνδρα. Ο Γαβριήλ της αποκρίθηκε ότι το Άγιο Πνεύμα θα την καλύψει σαν σύννεφο και θα ενεργήσει αφανώς και μυστηριωδώς τη σύλληψη του Υιού του Θεού. Και για να γίνει πιο πιστευτός επικαλέστηκε τη θαυμαστή σύλληψη του Ιωάννου του Προδρόμου από την Ελισάβετ. Η Μαρία πείστηκε από τα λόγια του Γαβριήλ («Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτο μοι κατά το ρήμα σου») και ο αρχάγγελος Γαβριήλ «απήλθε».

Η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου καθιερώθηκε γύρω στον 4ο αιώνα και μετά τον ορισμό της εορτής των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου. Ως είναι ευνόητο, μεταξύ των δύο αυτών εορτών υπάρχει στενή σχέση και έπρεπε ο εορτασμός του Ευαγγελισμού να τοποθετηθεί 9 μήνες πριν από τη Γέννηση του Χριστού, ήτοι στις 25 Μαρτίου. 

Το εκκλησιαστικό γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου αναφέρεται και στο Κοράνιο, το ιερό βιβλίο των Μουσουλμάνων (19:16-22), μία ακόμη απόδειξη της βαθιάς επιρροής του Μωάμεθ από τη χριστιανική διδασκαλία.

Το απολυτίκιο του Ευαγγελισμού

Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον

και του απ’ αιώνος μυστηρίου η φανέρωσις.

Ο υιός του Θεού υιός της Παρθένου γίνεται

και Γαβριήλ την χάριν ευαγγελίζεται.

Διό και ημείς συν αυτώ τη Θεοτόκω βοήσωμεν:

Χαίρε κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου έχει επηρεάσει πολλούς και σημαντικούς εικαστικούς καλλιτέχνες, όπως οι Ντούτσιο, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Πάολο Ντε Ματέις, Καραβάτζιο, Μποτιτσέλι, Τζιότο, Ρούμπενς, Ελ Γκρέκο (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος) και Ντονατέλο.

πηγή-lougantina

Διαβάστε περισσότερα... »

Γιατί τρώμε μπακαλιάρο, την 25η Μαρτίου

Σε ποιές άλλες περιπτώσεις,

 καταλύεται η νηστεία της Σαρακοστής

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η παλαιότερη και πιο αυστηρή χρονική περίοδος νηστείας για την ορθόδοξη εκκλησία. Από την καθιέρωσή της, περί τον 4ο αιώνα μ.Χ., προβλέπεται κατά τα μοναχικά πρότυπα ξηροφαγία με τους πιστούς να τρώνε μόνο μια φορά την ημέρα κι αυτή μετά τις 3 το μεσημέρι.

«Μέσα στην περίοδο της Τεσσαρακοστής η νηστεία καταλύεται, διαφοροποιείται δηλαδή, τρεις φορές, δίνοντας μια ευκαιρία στους πιστούς για ενδυνάμωση μιας και η νηστεία αυτή είναι η πιο αυστηρή, αφού δεν επιτρέπεται ούτε το λάδι», εξηγεί στο «Βήμα» ο αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, κ. Παναγιώτης Σκαλτσής.

Η πρώτη από αυτές τις εξαιρέσεις γίνεται σήμερα, ανήμερα της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, όπως έχει καθιερωθεί η 25η Μαρτίου. Πρόκειται για μια χαρμόσυνη εορτή μέσα στην περίοδο του πένθους της Σαρακοστής και όπως εξηγεί ο κ. Σκαλτσής, «επειδή είναι θεομητορική εορτή, αφιερωμένη στην Παναγία και ως εκ τούτου ιδιαίτερα σημαντική για τα μοναχικά τυπικά, καταλύονται το ψάρι, το έλαιο και ο οίνος». 

Μια εξαίρεση που φαίνεται πως γενικεύθηκε - αν και σε ορισμένα κέντρα του χριστιανισμού προϋπήρχε - μετά την καθιέρωσή της το 692 μ.Χ. από την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο, γνωστή και ως «Εν Τρούλω Σύνοδος».

Όσον αφορά τη δεύτερη ημέρα διαφοροποίησης της νηστείας, που είναι η Κυριακή των Βαΐων, οι πατέρες της εκκλησίας δε συμμερίζονται την ίδια άποψη. Σύμφωνα με τη Στουδιτική παράδοση (Άγιος Θεόδωρος Στουδίτης), επειδή η εορτή αυτή θεωρείται Δεσποτική, είναι αφιερωμένη δηλαδή στον επίγειο βίο του Ιησού, οι πιστοί καταναλώνουν και πάλι ψάρι, λάδι και κρασί. 

Για άλλους πατέρες όμως αυτό ισχύει μόνο την ημέρα του Ευαγγελισμού. Κατάλυση του λαδιού γίνεται και τη Μεγάλη Πέμπτη, σύμφωνα με τα μοναχικά τυπικά, ημέρα αφιερωμένη στην παράδοση του Μυστικού Δείπνου, οπότε τελείται και η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, η οποία τελείται μόλις 10 φορές το χρόνο.

Το έθιμο του μπακαλιάρου

Παραδοσιακό έδεσμα της ημέρας του Ευαγγελισμού, η οποία έχει πια διττή σημασία για τον Ελληνισμό, καθώς συμπίπτει από το 1838 με τον εορτασμό της Επανάστασης του 1821, είναι ο μπακαλιάρος και μάλιστα συνοδεία της γνωστής σκορδαλιάς.

Η εξήγηση για την γευστική αυτή συνήθεια είναι αρκετά απλή κι έχει να κάνει κυρίως με την αδυναμία των κατοίκων της ενδοχώρας να προμηθεύονται άμεσα και οικονομικά φρέσκο ψάρι. 

Παρά το ότι ο μπακαλιάρος δεν είναι ένα «ελληνικό» ψάρι, καθώς απαντάται κυρίως στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού, το γεγονός ότι γίνεται παστός τον καθιστά ένα τρόφιμο φθηνό κι εύκολο στη συντήρηση.

Ο μπακαλιάρος έφτασε στο ελληνικό τραπέζι περί τον 15ο αιώνα και καθιερώθηκε άμεσα ως το εθνικό φαγητό της 25ης Μαρτίου, καθώς με εξαίρεση τα νησιά μας, το φρέσκο ψάρι αποτελούσε πολυτέλεια για τους φτωχούς κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Έτσι, ο παστός μπακαλιάρος, που δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη συντήρηση, αποτέλεσε την εύκολη και φθηνή συνάμα λύση, έθιμο που κρατά μέχρι τις μέρες μας.

πηγή-newingreece

Διαβάστε περισσότερα... »