Μια σύγκρουση γιγάντων συνεχίζεται εδώ και 50 εκατομμύρια χρόνια κάτω από την Ασία, καθώς η τεκτονική πλάκα της Ινδίας βυθίζεται και γλιστράει κάτω από το Θιβέτ. Αυτή η αργή αλλά ασταμάτητη μετακίνηση διαμορφώνει τον πλανήτη και επηρεάζει τις ζωές εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.
Από αυτή γεννήθηκε η οροσειρά των Ιμαλαΐων, η οποία συνεχίζει ακόμα και σήμερα να ψηλώνει. Δημιουργήθηκε επίσης το υψίπεδο του Θιβέτ, το μεγαλύτερο και ψηλότερο του κόσμου, με υψόμετρο 5.000 μέτρων. Σε αυτή τη σύγκρουση οφείλονται όμως και πολλοί ισχυροί σεισμοί στην Ασία, όπως ο σεισμός που προκάλεσε το φονικότσουνάμι του 2004.
Πώς σχηματίστηκε η οροσειρά των Ιμαλαϊων
Η οροσειρά των Ιμαλαΐων σχηματίστηκε από την κίνηση της Ινδικής ηπειρωτικής πλάκας προς το βορρά τα τελευταία 70-80 εκατομμύρια χρόνια.Πριν από περίπου 50 εκατομμύρια χρόνια, η Ινδική πλάκα συγκρούστηκε με την Ευρασιατική, κι έτσι αναδύθηκαν τα βουνά, όπως ακριβώς θα συμβεί αν βάλουμε δύο πλάκες μαλακού πηλού πάνω σε ένα τραπέζι και σπρώξουμε τη μία προς την άλλη.
Για τα γεωλογικά δεδομένα, τα Ιμαλάια είναι μια πολύ νέα οροσειρά, που εξακολουθεί να βρίσκεται υπό διαμόρφωση. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που τα βουνά αυτά είναι τόσο ψηλά. Όλα τα βουνά με ύψος άνω των 7.000 μέτρων βρίσκονται στην περιοχή όπου εφάπτονται οι δύο ηπειρωτικές πλάκες.
Γιατί συνεχίζουν να ψηλώνουν τα Ιμαλάια
Σήμερα, η Ινδική πλάκα συνεχίζει να κινείται βόρεια κατά πέντε εκατοστά περίπου το χρόνο, και τα Ιμαλάια εξακολουθούν να ψηλώνουν. Οι γεωλόγοι πιστεύουν πως η συνεχιζόμενη μετατόπιση της Ινδίας και η σύγκρουσή της με την Ευρασιατική ηπειρωτική πλάκα έχει σαν αποτέλεσμα να ψηλώνουν τα Ιμαλάια κατά πέντε χιλιοστά ετησίως, και η επίδραση αυτή υπερισχύει της φυσικής διάβρωσης από τον άνεμο και άλλα καιρικά φαινόμενα, που μειώνει το ύψος της οροσειράς κατά δύο με τρία χιλιοστά ετησίως.
Μια περίπλοκη σύγκρουση περιμένει να αποκωδικοποιηθεί
Επιστημονικά, η σύγκρουση μεταξύ της ασιατικής και της ινδικής τεκτονικής πλάκας είναι εξαιρετικά περίπλοκη, γίνεται όμως λίγο πιο κατανοητή χάρη σε νέα έρευνα που δημοσιεύεται σήμερα στο περιοδικό Science.Εφαρμόζοντας μια νέα σεισμική μέθοδο, ερευνητές του Γερμανικού Ερευνητικού Κέντρου Γεωεπιστημών στο Πότσνταμ ανέλυσαν σεισμικά κύματα από τις συχνές δονήσεις στο υψίπεδο του Θιβέτ, σε υψόμετρο 5.000 μέτρων.
Η ανάλυση αποκάλυψε ότι το όριο ανάμεσα στη λιθόσφαιρα και την ασθενόσφαιρα (το στρώμα κάτω από τη λιθόσφαιρα, το οποίο έχει συμπεριφορά ρευστού υλικού) «ήταν πολύ πιο ευδιάκριτο από ό,τι είχε εκτιμηθεί» αναφέρουν οι ερευνητές.
Όπως επισημαίνει η ερευνητική ομάδα, η καλύτερη κατανόηση του μηχανισμού καταβύθισης θα επέτρεπε να αναγνωριστούν οι περιοχές που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο από σεισμούς -όπως ο σεισμός του Ουετσουάν στο ανατολικό Θιβέτ που σκότωσε 70.000 ανθρώπους το 2008. Μόνο τα τελευταία 50 χρόνια, ολόκληρη η ινδική υπο ήπειρος έχει μετακινηθεί κατά 2 μέτρα κάτω από το Θιβέτ.
