Σήμερα, σε μια εποχή που η ανθρώπινη αντοχή δοκιμάζεται, που τα πάντα ανατρέπονται εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών, οι προσωπικότητες και ελεύθερες οντότητες παραπαίουν επειδή βομβαρδίζονται από νέα δεδομένα.
Ο κόσμος τους που χάνεται, έστω και ψεύτικος, τους κάνει να ταλανίζονται και αγωνίζονται να μείνουν ορθές χωρίς πάντα να το κατορθώνουν. Κρίση ψυχολογική, κρίση ταυτότητας, κατάθλιψη είναι όσα ταλαιπωρούν τον εσωτερικό κόσμο μας.
Γι αυτό ο άνθρωπος προτρέπεται, συν τοις άλλοις, να δείχνει τον πραγματικό του εαυτό. ''Να είσαι ο εαυτός σου'', είναι η συμβουλή που δίδεται και δωρεάν και επί χρήμασι!
''Να είσαι ο εαυτός σου'', είναι μια παραίνεση που εκτός από τους ειδικούς- ψυχολόγους, ψυχαναλυτές, ψυχιάτρους, κοινωνιολόγους, εκπαιδευτικούς,-δίδεται ως συμβουλή και από γονείς, φίλους, γνωστούς και αγνώστους, ακόμη και από την κα Ευφροσύνη που μένει δίπλα μου!!!
Και εννοούν τις περισσότερες φορές:
-Να είσαι ειλικρινής και να λες ό,τι πιστεύεις άσχετα αν η αλήθεια σου δεν μ' αρέσει και τη βαπτίζω ''ψέμα''!
-Να είσαι ο εαυτός σου με όλα σου τα προτερήματα και ελαττώματα και σε όποιον αρέσεις, άσχετα αν εμένα μου δίνεις στα νεύρα
-Να κυνηγάς τα όνειρά σου αδιάφορο αν δεν είναι επικερδή και ρεαλιστικά, αλλά μην περιμένεις από μένα αναγνώριση
-Να αγαπάς τον εαυτό σου, όπως είναι και να θυμάσαι ότι και το χαμομηλάκι ή το μικρό κυκλάμινο είναι δώρα της φύσης, άσχετα αν εγώ προτιμώ τα αιωνόβια πανύψηλα δέντρα!
-Να λες τη γνώμη σου στην εργασία σου γιατί εγώ θέλω υπαλλήλους-συνεργάτες που θα αγαπούν τη δουλειά τους και να χαίρονται που εργάζονται στην εταιρεία μου, και εννοώ ότι κάθε παράπονο και καταγγελία για τις συνθήκες εργασίας θα αντιμετωπίζονται ως επαναστατική κομουνιστική διάθεση, και δεν έχουν θέση στη δουλειά μου!
-Να νιώθεις ελεύθερος και να μην επιτρέπεις να καταπιέζεσαι από κανένα, εκτός της/του συντρόφου σου, των γονιών σου και λοιπών συγγενών... αμήν!
Τι σημαίνει όμως να είσαι ο εαυτός σου;
Για μένα σημαίνει να αποδέχεσαι το τι είσαι, ποιος είσαι και τι δυνατότητες έχεις, καθώς και ποια ελαττώματα πρέπει να αποβάλλεις για να γίνεις ευτυχισμένος, προσπαθώντας να βελτιώνεσαι μέρα με τη μέρα.
Το τι σημαίνει βελτίωση έγκειται στη δική σου πείρα, αντίληψη των πραγμάτων και στον κοινωνικό σου περίγυρο. Όμως, πέρα από την προσωπική αντίληψη του καθένα, το να είναι ο εαυτός του κάποιος σημαίνει ότι είναι μια οντότητα που τον ολοκληρώνει, τον ξεχωρίζει ως άτομο, τον κάνει περήφανο γι αυτό που είναι.
O άνθρωπος λοιπόν, είναι μια ολοκληρωμένη οντότητα και κάθε ένας από εμάς, είναι μοναδικός στον κόσμο. Είναι μια ατομικότητα με τη δικής της ταυτότητα, με τις ομοιότητες και διαφορές της από τα άλλα άτομα, με τα δικά της βιώματα και με την δικής της προσωπικότητα που κατακτάται με το πέρασμα των χρόνων.
Αν και κατά τους ειδικούς, ατομικότητα και προσωπικότητα είναι έννοιες που δεν έχουν ακριβή όρια και αλληλοεμπεριέχονται, θα ξεχωρίσω εδώ την ατομικότητα του ανθρώπου ως τον εσωτερικό μας κόσμο και την προσωπικότητα, ως επίκτητη, επειδή έχει σφυρηλατηθεί καθ όλη την πορεία του ατόμου- νήπιο, παιδί, έφηβος, ενήλικας- από την οικογένεια, την κοινωνία και τις προσωπικές εμπειρίες.
Από μικρό παιδί ο άνθρωπος διαπαιδαγωγείται για να γίνει μια ώριμη και ολοκληρωμένη ενήλικη προσωπικότητα.
Πρώτα από όλα από τους γονείς. Και δεν θα αναφερθώ στις λάθος οικογένειες αλλά στις καθημερινές και σωστές οικογένειες, όπως μάθαμε ότι πρέπει να είναι. Οι γονείς λοιπόν διδάσκουν τα παιδιά..............να μην είναι ο εαυτός τους όταν αυτός ο εαυτός δεν ομοιάζει με τα πρότυπα που η δική τους εποχή και η κοινωνία επιβάλλουν.
Ως επί το πλείστον η διαφορετικότητα οδηγεί στη μοναξιά, στην απομόνωση πολλές φορές, στην αποτυχία. Ποιος γονιός θα διδάξει το παιδί του να είναι ο εαυτός του όταν αυτός ο εαυτός είναι τόσο διαφορετικός από το σύνολο;
Ακόμη και οι οικογένειες- πρότυπα, που σέβονται την ατομικότητα του παιδιού τους και το μαθαίνουν να είναι αυθεντικό, ακόμη και αυτές, μαθαίνουν στο παιδί το πώς και το πότε της σωστής, κατά την κρίση τους, συμπεριφοράς για να ενταχθεί το παιδί τους ομαλά μέσα στην κοινωνία. Και όταν λέω διαφορετικό παιδί δεν εννοώ προβληματικό.
Έπειτα έρχεται το σχολείο. Εκεί το παιδί ομαδοποιείται, που ναι μεν είναι απαραίτητο για να μάθει να συνυπάρχει με τα άλλα άτομα, να μάθει κανόνες συμπεριφοράς ώστε η συνύπαρξη να είναι ειρηνική και ανθρώπινη, αλλά μαθαίνει να συν-πορεύεται με το σύνολο, να μαζικοποιείται.
Η μαζικοποίηση του παιδιού το μαθαίνει να υιοθετεί συμπεριφορές έξω, πολλές φορές, από τις οικογενειακές διδαχές αλλά και έξω από το χαρακτήρα του.
Για να αρέσει... για να αποκτήσει φίλους...........για να γίνει αγαπητό, μαθαίνει στην ουσία να υποκρίνεται. Έτσι, η υιοθέτηση μιας υποκριτικής συμπεριφοράς που συνάδει με τους συνομηλίκους του, ''θύματα'' και αυτοί της ίδιας ομαδοποίησης, γίνεται ακούσια τις περισσότερες φορές από έναν έφηβο που πρέπει να είναι ''in'' και ''cool''.
Η κοινωνία, τα πρότυπα που προβάλλει, οι αρχές που γκρεμίζει και οι αντιλήψεις του μη ηθικού που βαπτίζεται ηθικό, οι ανατροπές ιδανικών και η απαξίωση του αληθινά ελεύθερα σκεπτόμενου ατόμου, τορπιλίζει το ''μείνε όπως είσαι'', το ''δέξου τον εαυτό σου, αγάπησέ τον'' ή το ''μη σε νοιάζει τι θα πουν οι άλλοι''.
Μετά έρχεται η ενηλικίωση. Το άτομο, ολοκληρωμένο πια-όσο γίνεται-, εντάσσεται στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας που εκεί μαθαίνει να ΜΗ συμπεριφέρεται όπως θέλει ή όπως είναι, αλλά όπως θέλουν οι ανώτεροί του για να μπορέσει να κρατήσει τη θέση του. Ακόμη και η συμπεριφορά προς τους συναδέλφους μπορεί να αποβεί εναντίον του όταν φερθεί όπως ακριβώς είναι.
Για του λόγου μου το αληθές, αναφέρω τα αποτελέσματα ερευνών που δείχνουν ότι το να είσαι ο εαυτός σου στη δουλειά δεν βοηθά την καριέρα σου. ''Ακούμε καθημερινά τους γκουρού αυτοβοήθειας να λένε πως το μυστικό της επιτυχίας είναι να είσαι ο εαυτός σου, αυτό όμως δεν ισχύει στο περιβάλλον της δουλειάς» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Dr Oliver Robinson του Πανεπιστημίου του Γκρίνουιτς.
Γιατί αν θέλεις να έχεις καριέρα, ή απλά, να κρατήσεις τη δουλειά σου πρέπει να μάθεις ότι η σιωπή πολλές φορές, ακόμη και ένα χαμόγελο είναι καλύτερα για τη δική σου επαγγελματική πρόοδο.
Στις διαπροσωπικές του σχέσεις ο άνθρωπος μπορεί να επιλέξει τους ανθρώπους που θα είναι δίπλα του, αυτούς που τον δέχονται όπως είναι.
Ακόμη και εκεί όμως, το άτομο καθημερινά αναγκάζεται σε υποχωρήσεις για να κρατήσει ισορροπίες, για να μη ''δίνει στα νεύρα'' στους αγαπημένους του, για να ικανοποιήσει τους γονείς του, για να μη μείνει μόνος.
Αυτές οι υποχωρήσεις και αναγκαίες είναι και απαραίτητες μέσα στα πλαίσια του σεβασμού και της αγαστής συνύπαρξης με τα άτομα που αγαπάς.................όμως............
Όμως δεν συμπεριφέρεσαι όπως θέλεις.
Όμως δε λες αυτό που σκέφτεσαι.
Όμως δε φέρεσαι ως ''εσύ'' αλλά ως κάποιος άλλος αφού έχεις εκπαιδευτεί πλέον να ακολουθείς ό,τι είναι αρεστό, άρα υποκρίνεσαι.
Η συνεχής υποκρισία γίνεται τρόπος ζωής.
Πώς λοιπόν μπορείς να κοιτάξεις στον καθρέφτη και να δεις τον εαυτό σου;
Πρέπει πρώτα να ξέρεις ποιος πραγματικά είσαι. Τι αληθινά θέλεις εσύ, το άτομο, αυτή η οντότητα, που γεννήθηκε να ξεχωρίζει από όλους, όσο ασήμαντη και αν είναι.
''Κοιτάξου στον καθρέφτη και διάβασε τη ψυχή σου'', συνιστούν ειδικοί και μη.
Πρέπει δηλ. να ξέρεις ποια είναι τα όνειρά σου και τι σε κάνει αληθινό! Και πρωτίστως πρέπει να ξέρεις πού είσαι αληθινός και πού αναγκάζεσαι να είσαι κάποιος άλλος.
Μόνο πολύ ολοκληρωμένες προσωπικότητες που ξέρουν πότε υποκρίνονται και έχουν θέσει όρια στις σχέσεις τους ώστε να μη χάσουν τον εαυτό τους, μόνον τέτοια άτομα- πιστεύω- έχουν την ικανότητα να δουν το ''εγώ'' τους, όπως ακριβώς τους το έφτιαξε η φύση.
Πόσοι όμως το μπορούν αυτό;
Και πόσο εύκολο είναι να είσαι ο εαυτός σου όταν κανείς δεν είναι τέλειος αλλά τη μόνη ατέλεια που ανεχόμαστε είναι η δική μας;
Ζυγαριά! Αυτό είναι για μένα η λύση. Αυτό θεωρώ ότι μπορεί να φέρει ισορροπία σε ένα άτομο που δεν μπορεί να είναι μόνο, μια και ο άνθρωπος γενικά είναι κοινωνικό ον.Το να συμπεριφερθείς όπως θες σημαίνει ότι επιλέγεις να είσαι απόλυτα ελεύθερος να κάνεις αυτό που αγαπάς και πιστεύεις, ανεξάρτητα από τις συνέπειες.
Γιατί όλοι αγαπάμε την ελευθερία, αλλά ο πραγματικά ελεύθερος άνθρωπος, διάβασα σε ένα αξιόλογο μπλοκ, είναι συνήθως μόνος.
Ζυγαριά λοιπόν, για να ζυγίσει ο καθένας, τι έχει σημασία για εκείνον, τι έχει αξία, τι υποχωρήσεις μπορεί να υποστεί για να μη χάσει την ταυτότητά του και να μη γίνει δυστυχισμένος.
Αλλά αυθεντικούς ανθρώπους δεν φτιάχνει η κοινωνία μας και ίσως καμιά κοινωνία ανθρώπων. Αυτό πιστεύω! Και αυτό γιατί αλλιώς, θα ξεχώριζε η ήρα από το στάχυ. Και καμιά ''ήρα'' δεν θέλει να την αναγνωρίζουν..........
Έτσι, μαζεμένες πολλές ''ήρες'', έχουν κατορθώσει και θα το κάνουν πάντα, να προσπαθούν να μεταλλάσσουν το ''στάχυ'' και όποτε δεν το κατορθώνουν, το περιθωριοποιούν.
Χρυσή τομή για μεγαλύτερες αντοχές αντίστασης, στην προσπάθεια μετάλλαξης τουλάχιστον των νέων μας, είναι αυτό που εγώ πιστεύω ως εφικτό!
Και κάθε ''στάχυ'' ας προσπαθήσει να μείνει αυθεντικό χωρίς μεταλλάξεις και ας μη γίνεται τελικά αρεστό και αποδεκτό!!!!!!! Ίσως έτσι απομονωθεί η ''ηρα'' και μπορέσουν οι κοινωνίες να γίνουν καλύτερες............Μακάρι!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου