Η προσέγγιση μίας γεωγραφικής περιοχής κατά την αρχαιότητα είναι πολύ δύσκολη. Ειδικότερα δε, όταν πρόκειται για περιοχή πάνω από τα όρια της Ιωλκού και ακόμα περισσότερο όταν προσεγγίζουμε περιόδους προϊστορικές.
Το ευτύχημα από την άλλη, είναι ότι ειδικά για τον νομό Σερρών, οι περιγραφές είναι περισσότερες από το σύνηθες.
Μέρος της δυσκολίας και ίσως και για αυτό να μην ασχολούνται συστηματικά κάποιοι ιστορικοί, είναι το ότι δυστυχώς στην χώρα μας λόγω λαϊκισμού γίνεται παραπολιτική με ιστορικά ή και προϊστορικά στοιχεία. Δεν θα ήθελα να επεκταθώ στα θέματα του κόσμου της αρχαιότητας, απλά θα ήθελα να πω, ότι εγώ εδώ δεν θα ασχοληθώ με την πολιτική, αλλά με τον αρχαίο κόσμο, του οποίου συνέχεια αποτελούμε εμείς που κατοικούμε σε αυτό τον τόπο, μα πάνω από όλα όσοι θέλουμε να αποτελούμε συνέχεια, να αποτελούμε μέλος μίας παράδοσης δηλαδή.
Ξεκινώντας με την προϊστορία και για να σας δείξω τον τρόπο που εγώ προσπάθησα να την προσεγγίσω, όπως επίσης και το δυσδιάκριτο των ονομασιών, τοποθεσιών (ακόμα και σήμερα πολλές τοποθεσίες δεν έχουν διευκρινιστεί που ακριβώς βρισκόταν) θα αναφέρω πρώτο το φύλλο των πελασγών, που τους γνωρίζουμε από την επίσημη ιστορία σαν προέλληνες, αλλά ο Αισχύλος μας τους παρουσιάζει ως Έλληνες και ο Ηρόδοτος τους περιγράφει ως θράκες!
Η επίσημη ιστορία θέλει να μας παρουσιάσει ότι υπήρχαν διακριτές διαφορές ανάμεσα στα φύλλα, αλλά όπως θα δούμε δεν είναι έτσι.
Ο Ηρόδοτος στο πέμπτο βιβλίο του, όπου ξεκινά την παρουσίαση των θρακών, και όσον αφορά την περιοχή μας, αφού παρουσιάζει κάποια έθιμα κλπ, αναφέρει στην παράγραφο 7:
Θεούς λατρεύουν μόνο τους ακόλουθους, τον Άρη, τον Διόνυσο και την Άρτεμη, ενώ οι βασιλιάδες τους διακρίνονται ως προς αυτό από τους απλούς πολίτες, σέβονται τον Ερμή περισσότερο από όλους τους θεούς. Σε αυτόν μόνον ορκίζονται και από αυτόν λένε ότι κατάγονται.
Ο Αισχύλος τώρα στις Ικέτιδες, παρουσιάζει τον βασιλιά των Αργείων Πελασγό, να τιμά σαν έναν από τους μεγαλύτερους θεούς (μαζί με τον Δία και τον Ποσειδώνα) τον Ερμή.
Όταν μάλιστα τον αντικρίζουν οι Δαναΐδες, τον παρομοιάζουν με τον ίδιο τον θεό λέγοντας:
Όμως εγώ, προσφωνώντας σε, σε πολίτη μιλώ
ή σε ραβδούχο του Ερμή ή σ' αρχηγό της πόλης;
Στην απάντηση του βασιλιά Πελασγού, δεν μας μένει καμία αμφιβολία:
Του ντόπιου του παλαίχθονα είμαι εγώ
ο γιος ο Πελασγός, της γης αυτής ο αρχηγός.
Κι από μένα τον βασιλιά τους εύλογα το όνομά του
παίρνοντας των Πελασγών το γένος τη χώρα αυτή καρπώνεται.
Κι όλη τη χώρα που από μέσα της περνά ο αγνός
Στρυμώνας προς την δυτική πλευρά εξουσιάζω.
Ορίζω ακόμα των Περραιβών την χώρα,
τα μέρη πέρα από την Πίνδο, στους Παίονες κοντά...
Η Περραιβία λοιπόν (Θεσσαλία) από την μία και οι Παίονες από την άλλη. Αν και στην προϊστορία ο Στρυμόνας νομίζουμε ότι είναι κάτι σαν σύνορο, τοποθετώντας τους Θράκες στην ανατολή, τούτο μοιάζει να μην συμφωνεί με την προϊστορία του τόπου μας.
Στην νότια πλευρά μοιάζει να έχει αμιγώς θρακικά φύλλα τα οποία βόρεια και δυτικά του Στρυμόνα μοιράζονται την περιοχή με τους Πελασγούς, όπως βόρεια και ανατολικά του ποταμού με τους Παίονες. Όπως μας γράφει πάλι στο πέμπτο βιβλίο ο Ηρόδοτος, στην παράγραφο 13:
Η Παιονία είναι στις όχθες του Στρυμόνα ποταμού, ο οποίος δεν είναι μακριά από τον Ελλήσποντο, και ακόμα ότι ήταν άποικοι των Τευκρών από την Τροία.
Πελασγοί και Θράκες και Παίονες λοιπόν στην προϊστορία, με κοινά πολλά, μα και με διαφορές, κατοικούν σε αυτή την περιοχή, την κλειστή λουρίδα από βουνά, την οποία διασχίζει ο Στρυμόνας, πότε χαρίζοντας αφθονία και πότε πλημμυρίζοντας τις σοδειές, και γεμίζοντας έλη και κουνούπια τον κάμπο.
Αυτοί μοιάζουν από την παραδομένη μέσω θρύλων και μύθων προϊστορία, να είναι οι πυρήνες, μέσω των οποίων θα γεννηθούν τα φύλλα τα οποία γνωρίζουμε κάπως καλύτερα και θα αναφέρουμε στην συνέχεια.
Και λέμε γνωρίζουμε κάπως καλύτερα, διότι έχουμε την τύχη να έχουμε πολλές διηγήσεις για τον νομό, από τον πατέρα της ιστορίας Θουκυδίδη και στην συνέχεια από πολλούς περιηγητές, λόγω της γεωγραφικής θέσης του νόμου, όπου δέσποζε η πόλη της Αμφίπολης.
Χρήστης ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου