Επανερχόμαστε στην κανονική, την χειμερινή ώρα, από αύριο Κυριακή ξημερώματα (27 Οκτωβρίου).
Έτσι, από τις 4 τα ξημερώματα της Κυριακής, οι δείκτες του ρολογιού να γυρίσουν μία ώρα πίσω και συγκεκριμένα στις 3π.μ.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα... να κερδίσουμε μια ώρα.
Η χειμερινή ώρα, θα ισχύσει έως τις 28 Μαρτίου του 2010, οπότε και θα επανέλθει η θερινή ώρα, που θα διατηρηθεί έως τις 31 Οκτωβρίου του 2010.
Η ιστορία της αλλαγής της ώρας
«Στον επόμενο τόνο...» (της 4ης πρωινής ώρας την Κυριακή και για τους προσεχείς πέντε μήνες) «η ώρα θα είναι...» χειμερινή ή κανονική.
Καλό θα ήταν να γυρίσουμε τους λεπτοδείκτες των ρολογιών μας 60 λεπτά πίσω εγκαίρως, ώστε να μην πάμε πολύ νωρίτερα στα όποια ραντεβού μας!
Επ' ευκαιρία: Έχει απασχολήσει ποτέ κανέναν γιατί αλλάζει η ώρα δύο φορές το χρόνο, γιατί κάθε κράτος στη Γη έχει τη δική του ώρα; Μια σχετική δημοσκόπηση που έγινε πριν από μερικά χρόνια στις ΗΠΑ έδειξε ότι μόνο ένα άτομο στις... 10.000 γνώριζε τις απαντήσεις στις παραπάνω ερωτήσεις.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά διευκρινίζοντας από την αρχή ότι το ημερολόγιο που ακολουθούμε δεν είναι και δεν μπορεί να είναι κάτι το απόλυτο ούτε βασίζεται σε κάποιον θείο νόμο.
Αποτελεί απλώς ένα ανθρώπινο «κατασκεύασμα», ένα σύστημα μέτρησης του χρόνου που δημιουργήθηκε με βάση τα τακτικώς επαναλαμβανόμενα ουράνια φαινόμενα.
Όσον αφορά όμως την εφαρμογή της «θερινής ώρας» κάθε άνοιξη «το θέμα δεν είναι επιστημονικό δεν βασίζεται δηλαδή σε κάποιες αστρονομικές παρατηρήσεις, αλλά καθαρά πρακτικό και έχει να κάνει με την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας», έχει τονίσει ο αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης Χ. Βάρβογλης:
«Η εφαρμογή της θερινής ώρας ουσιαστικά δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα εφεύρημα των κρατών για να ξεκινούν οι καθημερινές μας δραστηριότητες νωρίτερα και να εκμεταλλευόμαστε περισσότερες ώρες ηλιακού φωτός. Αντί λοιπόν να λέμε ότι το καλοκαίρι όλες οι δουλειές θα αρχίζουν μία ώρα νωρίτερα (για παράδειγμα στις 7 το πρωί) και να διαμαρτύρεται ο κόσμος, «βαφτίζουμε» το επτά... οκτώ και έτσι κανείς δεν αντιδρά.
Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε η αλλαγή της ώρας να εφαρμόζεται ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες-μέλη από το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαρτίου ως και το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου ενώ ως το 1997 επιστρέφαμε στη χειμερινή ώρα στο τέλος Σεπτεμβρίου».
Η τοπική ώρα
Κανονικά αν ακολουθούσαμε με απόλυτη ακρίβεια κάθε «βήμα» του βασιλιά ήλιου, που είναι η κύρια πηγή ενέργειας και ρυθμίζει όλες τις δραστηριότητες πάνω στη Γη, κάθε τόπος θα έπρεπε να έχει τη δική του ώρα, έτσι ώστε όταν ο Ήλιος μεσουρανεί στον τόπο αυτόν τα ρολόγια να δείχνουν 12 το μεσημέρι. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι οι διάφοροι τόποι ακόμη και μέσα στην ίδια χώρα (π.χ. η Κέρκυρα και η Χίος) θα είχαν διαφορετική ώρα.
Το γεγονός αυτό οφείλεται αποκλειστικά στην αέναη περιστροφή του πλανήτη μας γύρω από τον άξονά του, που την αντιλαμβανόμαστε από την ημερήσια «διαδρομή» του πύρινου άστρου στον ουρανό μας. Ο καθημερινά επαναλαμβανόμενος κύκλος της Ανατολής-Δύσης - Ανατολής-Δύσης αποτελεί και την πρώτη και βασική μονάδα μέτρησης του χρόνου, την 24ωρη ημέρα.
«Επειδή όμως η Γη μας περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της, ο Ήλιος κατά τη διάρκεια της ημέρας περνάει σε διαφορετικές χρονικές στιγμές πάνω από διαδοχικά γεωγραφικά μήκη και επομένως, μεσουρανεί διαδοχικά σε διαφορετικές χρονικές στιγμές σε κάθε τόπο», όπως τονίστηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
«Επειδή όμως η Γη μας περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της, ο Ήλιος κατά τη διάρκεια της ημέρας περνάει σε διαφορετικές χρονικές στιγμές πάνω από διαδοχικά γεωγραφικά μήκη και επομένως, μεσουρανεί διαδοχικά σε διαφορετικές χρονικές στιγμές σε κάθε τόπο», όπως τονίστηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Η επίσημη ώρα
Στην πραγματικότητα όμως η «τοπική ώρα» της κάθε πόλης θα ήταν διαφορετική. Φανταστείτε όμως τι μπέρδεμα θα προκαλούσε και πόσες δυσκολίες θα αντιμετωπίζαμε στις συναλλαγές μας και στις καθημερινές δραστηριότητες αν κάθε πόλη-σημείο στην Ελλάδα ακολουθούσε την τοπική του ώρα.
Για να αντιμετωπιστεί και πρακτικά στις ενδείξεις των ρολογιών μας αυτό το πρόβλημα, αποφασίστηκε να χωριστεί η Γη σε 24 συνολικά ίσες ατράκτους (κάθε άτρακτος έχει πλάτος 15 μοίρες) και συμφωνήθηκε ότι όλοι οι τόποι-χώρες που ανήκουν στην ίδια άτρακτο να έχουν και την ίδια επίσημη ώρα που θα διαφέρει από την διπλανή της άτρακτο κατά μία ώρα. Όσο για τις περιπτώσεις εκείνες που μια χώρα εκτείνεται μέσα σε δύο ατράκτους, έχει ορισθεί, επιπλέον κάθε κράτος να έχει την επίσημη ώρα της ατράκτου που βρίσκεται η πρωτεύουσά του.
Αυτό ισχύει και για εμάς, δηλαδή όλη η χώρα ακολουθεί την ώρα της δεύτερης ατράκτου, στην οποία βρίσκεται η Αθήνα. Η άτρακτος αυτή απέχει 30 μοίρες (δηλαδή δύο ώρες) από την άτρακτο που βρίσκεται το Γκρίνουιτς του Λονδίνου και μια ώρα από την άτρακτο της Κεντρικής Ευρώπης που ανήκουν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες».
Η Κέρκυρα για παράδειγμα ανήκει στην πρώτη άτρακτο, η Χίος στο άκρο της δεύτερης ατράκτου και η Αθήνα βρίσκεται κάπου στη μέση. Αυτό σημαίνει ότι αν οι κάτοικοι των νησιών αυτών συντόνιζαν τα ρολόγια τους στην τοπική τους ώρα, όταν στην Αθήνα θα ήταν 12 ακριβώς το μεσημέρι, στην Κέρκυρα τα ρολόγια θα έδειχναν 12 και 16 πρώτα λεπτά ενώ στη Χίο 12.49 το μεσημέρι!
Η Κέρκυρα για παράδειγμα ανήκει στην πρώτη άτρακτο, η Χίος στο άκρο της δεύτερης ατράκτου και η Αθήνα βρίσκεται κάπου στη μέση. Αυτό σημαίνει ότι αν οι κάτοικοι των νησιών αυτών συντόνιζαν τα ρολόγια τους στην τοπική τους ώρα, όταν στην Αθήνα θα ήταν 12 ακριβώς το μεσημέρι, στην Κέρκυρα τα ρολόγια θα έδειχναν 12 και 16 πρώτα λεπτά ενώ στη Χίο 12.49 το μεσημέρι!
Οι ημερομηνίες που... τρέλαναν τους δείκτες
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, τα οξυμένα ενεργειακά προβλήματα που αντιμετώπιζε η Ελλάδα οδήγησαν την πολιτεία στη λήψη έκτακτων μέτρων για την εξοικονόμηση ενέργειας. Στα πλαίσια αυτών των μέτρων που αποφασίστηκαν ήταν και η εφαρμογή της «θερινής» ώρας για τη χρονική περίοδο Μαρτίου-Σεπτεμβρίου (ενώ από το 1997 με απόφαση της Ευρωπαϊκής Ενωσης η θερινή ώρα ισχύει ως και το τέλος Οκτωβρίου). Σύμφωνα με αυτή την ιδέα, κάθε άνοιξη προσθέτουμε μία πλασματική ώρα στην κανονική ώρα της κάθε ατράκτου, την οποία και αφαιρούμε και πάλι το φθινόπωρο.
Έτσι «εκμεταλλευόμαστε» 60 επιπλέον λεπτά της ηλιακής ενέργειας καθημερινά και «εξοικονομούμε» θεωρητικά τουλάχιστον περίπου 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια των επτά μηνών «θερινής ώρας». Η ιδέα αυτή στηρίχθηκε στην «εμπειρία» άλλων κρατών που αντιμετώπισαν το ίδιο ακριβώς πρόβλημα πολλά χρόνια νωρίτερα από τη χώρα μας.
Συγκεκριμένα:
Η εναλλαγή της ώρας από «χειμερινή» σε «θερινή» και αντίστροφα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στην Αυστραλία, στη Γερμανία, στη Βρετανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αργότερα, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ορισμένες χώρες, κυρίως της Κεντρικής Ευρώπης, αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες «προχώρησαν» τα ρολόγια τους κατά μία ώρα μπροστά καθ' όλη τη διάρκεια του έτους (από τις 9 Φεβρουαρίου του 1942 ως τις 30 Σεπτεμβρίου του 1945), ενώ στη Βρετανία δύο ώρες μπροστά κατά τους θερινούς μήνες και μία ώρα τους χειμερινούς μήνες. Οι αλλαγές αυτές στους λεπτοδείκτες δεν ήταν ποτέ σταθερές ή συγκεκριμένες για κάθε χώρα, αλλά αναπροσαρμόζονταν ανάλογα για όσο καιρό υπήρχε πρόβλημα.
Η εφαρμογή της θερινής ώρας με τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα μια ώρα μπροστά από τη χειμερινή καθιερώθηκε το 1966 στις ΗΠΑ. Ξεκίνησε να ισχύει σε λίγες πολιτείες αρχικά και από το 1986 κατοχυρώθηκε με νόμο σε ολόκληρη τη χώρα. Ακολούθησαν ανάλογες ρυθμίσεις και για τις χώρες της Ευρώπης.
Τέλος, αξίζει να θυμίσουμε ότι στις αρχές του 1997, όταν αποφασίστηκε η «θερινή» να παραταθεί ως και το τέλος Οκτωβρίου, είχε ανακοινωθεί ότι υπήρχε πιθανότητα να καθιερωθεί στη χώρα μας η ώρα που αντιστοιχεί στην ωριαία άτρακτο της Κεντρικής Ευρώπης, για τη διευκόλυνση των συναλλαγών μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων, καθώς με αυτή την αλλαγή στην Ελλάδα τον χειμώνα θα νύχτωνε στις 4.30΄, αντί για 5.30΄ με το σημερινό καθεστώς και το καλοκαίρι θα «σουρούπωνε» από τις 8.00 μ.μ. αντί για τις 9 μ.μ.
Εμείς πάντως, για να μη ξεχαστούμε με όσα διαβάσαμε, τώρα που είναι Οκτώβριος, γυρίζουμε τα ρολόγια μας μία ώρα πίσω στις 4 τα ξημερώματα και τα βάζουμε 3 π.μ.
Η εναλλαγή της ώρας από «χειμερινή» σε «θερινή» και αντίστροφα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στην Αυστραλία, στη Γερμανία, στη Βρετανία και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αργότερα, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ορισμένες χώρες, κυρίως της Κεντρικής Ευρώπης, αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες «προχώρησαν» τα ρολόγια τους κατά μία ώρα μπροστά καθ' όλη τη διάρκεια του έτους (από τις 9 Φεβρουαρίου του 1942 ως τις 30 Σεπτεμβρίου του 1945), ενώ στη Βρετανία δύο ώρες μπροστά κατά τους θερινούς μήνες και μία ώρα τους χειμερινούς μήνες. Οι αλλαγές αυτές στους λεπτοδείκτες δεν ήταν ποτέ σταθερές ή συγκεκριμένες για κάθε χώρα, αλλά αναπροσαρμόζονταν ανάλογα για όσο καιρό υπήρχε πρόβλημα.
Η εφαρμογή της θερινής ώρας με τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα μια ώρα μπροστά από τη χειμερινή καθιερώθηκε το 1966 στις ΗΠΑ. Ξεκίνησε να ισχύει σε λίγες πολιτείες αρχικά και από το 1986 κατοχυρώθηκε με νόμο σε ολόκληρη τη χώρα. Ακολούθησαν ανάλογες ρυθμίσεις και για τις χώρες της Ευρώπης.
Τέλος, αξίζει να θυμίσουμε ότι στις αρχές του 1997, όταν αποφασίστηκε η «θερινή» να παραταθεί ως και το τέλος Οκτωβρίου, είχε ανακοινωθεί ότι υπήρχε πιθανότητα να καθιερωθεί στη χώρα μας η ώρα που αντιστοιχεί στην ωριαία άτρακτο της Κεντρικής Ευρώπης, για τη διευκόλυνση των συναλλαγών μας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων, καθώς με αυτή την αλλαγή στην Ελλάδα τον χειμώνα θα νύχτωνε στις 4.30΄, αντί για 5.30΄ με το σημερινό καθεστώς και το καλοκαίρι θα «σουρούπωνε» από τις 8.00 μ.μ. αντί για τις 9 μ.μ.
Εμείς πάντως, για να μη ξεχαστούμε με όσα διαβάσαμε, τώρα που είναι Οκτώβριος, γυρίζουμε τα ρολόγια μας μία ώρα πίσω στις 4 τα ξημερώματα και τα βάζουμε 3 π.μ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου