ΤΟ ΚΑΛΛΟΣ ΚΑΙ Η ΑΡΜΟΝΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Δημητρίου Περδετζόγλου 
Δρος Φαρμακοποιού

Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΥΤΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΘΗΚΕ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ, ΣΤΙΣ 5.5.2005, 
ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΩΘΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΣ:

"ΠΕΡΔΕΤΖΟΓΛΟΥ Δ. Προσεγγίζοντας τον Γεωμετρικό–Γεωδαιτικό Τριγωνισμό της Αμοργού (Approaching the Geometric Geodetic Triangulation of the Amorgos island). 3^ο Διεθνές  Συνέδριο Πολιτισμού, Τύπου και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας ΥΠΕΡΙΑ 2005, 5-8.5.2005. Αιγιάλη–Αμοργός (Εισήγηση στα Ελληνικά-Αγγλικά)".
http://www.yperia.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=69&Itemid=62&lang=el

ΑΚΟΜΗ ΤΜΗΜΑ ΑΥΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ:

ΠΕΡΔΕΤΖΟΓΛΟΥ Δ., Δεκέμβριος 2005. «Ο Γεωμετρικός–Γεωδαιτικός Τριγωνισμός της Αμοργού. Μοναστήρι Παναγίας Χοζοβιώτισσας 21 Νοεμβρίου 1088». Εφημερίδα «Αμοργιανά Νέα»  309: 13.

ΚΑΙ

ΠΕΡΔΕΤΖΟΓΛΟΥ Δ., Το κάλλος και η αρμονία του σώματος. Η ιερή γεωμετρία  του σώματος. Επίσημο Τριμηνιαίο Περιοδικό της Ελληνικής Εταιρείας Κοσμητολογίας, Τομέας Φαρμακευτικής Τεχνολογίας, Φαρμακευτική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών: Το Καλλυντικό 6:28-33.

(ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΘΗΚΕ ΚΑΙ  ΑΠΟ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΩΣ, ΣΤΟΝ ΔΙΑΥΛΟ BLUE SKY, 
ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟ ΣΤΡΑΤΟ ΤΣΟΥΧΛΑΡΑΚΗ)

    Ό,τι ακολουθεί, είναι μιά εισαγωγή, μιά συνοπτική προσέγγιση σε ένα θέμα συμπαντικής αξίας και σημασίας: Το κάλλος και την αρμονία του ανθρώπου  και κατ΄ επέκταση, όλης της Κτίσεως.

ΓΕΝΙΚΑ

    Ο φίλος της Σοφίας Πυθαγόρας, οδηγήθηκε στην ανακάλυψη του άρρητου «χρυσού» αριθμού Φ, που αντιστοιχεί στον λόγο της «χρυσής τομής», δήλα-δη στην διαίρεση ενός ευθυγράμμου τμήματος σε μέσο και άκρο λόγο.

  

     Ο αριθμός αυτός θεωρήθηκε απο την Αρχαιότητα «θεία αναλογία», έχουσα άμεση σχέση με το κάλλος και την αρμονία. Έχει πάρει το όνομά του και τον συμβολισμό του απο τον μύστη και μυσταγωγό Αθηναίο Γλύπτη Φειδία (μεταξύ των αριστουργηματικών έργων του  συγκαταλέγονται τα τρία αγάλματα της Αθηνάς στην Ακρόπολη, η Πρόμαχος, η Λημνία και η Χρυσοελεφάντινη, καθώς και το Χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός στην Ολυμπία, που είναι και ένα απο τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου).    

     Ο αριθμός Φ, που έχει ως πυθμενικό λεξάριθμο τον αριθμό τρία, τον αριθμό της Αγίας Τριάδος, αντιπροσωπεύει τα μαθηματικά της ομορφιάς, την υλοποίηση της αφηρημένης ιδέας του κάλλους απο τον Κόσμο των Ιδεών, στον κόσμο των μορφών και σχημάτων, την θεία αρμονία στον χώρο της γεω-μετρίας, με την διαίρεση ενός όλου σε δύο αρμονικά μέρη (αυτό φαίνεται και στην γεωμετρία του γράμματος Φ).  Ο θείος Πλάτων, όπως και ο ο διδάσκαλος Πυθαγόρας, θεωρούσαν πρωταρχικής σημασίας την ουσιαστική γνώση των αριθμών [«Είπερ αριθμόν εκ της ανθρώπινης φύσεως εξέλοιμεν, ούκ αν ποτέ τι φρόνιμοι γενοίμεθα» (Πλάτων Επινομίς 997c),  «ούκ εξ αριθμού, κατά δε αριθμόν τα πάντα γίγνεται» Θεανώ, σύζυγος και μαθήτρια του Πυθαγόρα].

    Στην αρχαία Ελλάδα το κάλλος ήταν μία ιδιότητα άρρηκτα συνδεδεμένη με την θρησκεία, την φύση και τον Άνθρωπο. Το Σύμπαν, το άπειρο αυτό μοντέλο του ηθικού κάλλους, μέσα στο οποίο το «μέρος» συμβιώνει άριστα με το «όλον», αποτελεί την υπόσταση του ενός Δημιουργού Θεού.

   Το γράμμα Φ είναι το σύμβολο 0 (μη+δεν: διπλή άρνηση = κατάφαση!) για το τίποτα (ανυπαρξία ή το κβαντικό κενό;), διαχωριζόμενο σε δύο, από το σύμβολο 1, που είναι το σύμβολο της ενότητας και της μονάδας. Στην διεθνή (αγγλόφωνη) βιβλιογραφία είναι γνωστό ως: Golden number, Golden ratio, Golden mean, Golden section, Golden cut, Golden proportion, Divine proportion, Divine Section, Number Phi.

ΤΟ ΕΣΩ ΚΑΛΛΟΣ

    Το αληθινό κάλλος, δεν έχει να κάνει μόνον με τον εξωτερικό άνθρωπο. Τα εξωτερικά, αντιπροσωπεύουν τον επιδερμικό, υλικό, φθαρτό, προσωρινό κάλλος του ανθρώπου, που συνοψίζεται στην ωραιότητα και την αρμονία των εξωτερικών χαρακτηριστικών.  Αυτή η αρμονία πρέπει να συνάδει, απεικονίζει και δηλώνει την εσωτερική αρμονία του πνεύματος, του πλούσια φωταγωγημένου νοερού εργαστηρίου, να αναδεικνύει «καρδίαν καθαράν» και να διαφοροποιεί το έμβιο άτομο, απο το ζών πρόσωπο. Η διαφορά μεταξύ ενός έμβιου όντος–ατόμου και ενός Λογικού Ζώντος Ανθρώπου, είναι τεράστια. Το έμβιο όν (που πολλές φορές, δυστυχώς, εντός της ενδοκοσμικής πεπερασμένης γήϊνης πραγματικότητος, είναι και ανθρωπόμορφο), είναι ασύμμετρη κινούμενη σάρκα, άνευ κάλλους [«Αι δε σάρκες αι κεναί φρενών, αγάλματα αγοράς εισίν» (Ευριπίδης, Ηλέκτρα 384)]. Ο έλλογος Ζών Άνθρωπος, είναι πρόσωπο και όχι άτομο, είναι ο προικισμένος με ποικίλες δημιουργικές αρετές, είναι ο χαρίεις, είναι αυτός που τον χαρακτηρίζει η ωραιότητα, η πτερόεσσα γαλήνη και η Θεοτοκοφιλής σωφροσύνη. Είναι ο πνευματικά πάγκαλος[1], ο ζέων τω πνεύματι, ο σοφόνους, ο σοφοποιός, ο σοφόδωρος, ο σοφουργός. Αυτός που Ζει[2].  Είναι ο έχων «εν παντί καιρώ και πάση ώρα» την αρμονία της διακρίσεως και του μέτρου, την γνώση του «εύ πράττειν», την ορθή αναλογία λόγων και πράξεων, κατά το αρχαίο λόγιο: «Μηδέν άγαν» [Χίλων ο Λακεδαιμόνιος (Διογένης ο Λαέρτιος Βίοι Φιλ. Ι, 41)], «Μέτρω χρώ» [Πιττακός ο Μυτιληναίος (Ανθολογία Στοβαίου Γ, 79δ)], «Έντεχνον δε το την μέσην εν άπασι τέμνειν» [Πλούταρχος (Ηθικά, 7β)][3].

   Για την εσωτερική αρμονία και το πνευματικό κάλλος, είς έκαστος των ανθρώπων της γαίας - γής, πρέπει να ενστερνισθεί και να βιώσει, εί δυνατόν ολιστικά, τον ενοποιό σύμπαντα αρμονικό λόγο της μητέρας φύσεως, δήλα-δη να συμπορεύεται αρμονικά η γνώση της τομής του ενός φύλλου του ενός δένδρου, με τη  άριστη γνώση του οικοσυστήματος που φιλοξενεί το δένδρο. Με άλλα λόγια, να ξεφύγει απο τα ασφυκτικά δεσμά του ακαδημαϊσμού[4] και να πορευθεί συνειδητά και με ευρύτητα σκέψεως, μέσω του «εν οίδα ότι ουδέν οίδα», στην πέραν των φαινομένων άλλη πραγματικότητα, στο φιλοσοφικό-θεολογικό «γιγνώσκω», στην αληθινή αυτογνωσία και γνώση των όντων, στην ετερογνωσία και Θεογνωσία, στο «ένδον σκάπτε», στην ανδρεία ενδοσκαφή.

    Ο δε αληθινά Σοφός Άνθρωπος (αν και κατά Πυθαγόρα, Σωκράτη και Πλάτωνα, στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει τέτοιος επι γής, παρά μόνον φιλόσοφος=φίλος της Σοφίας, αφού ο αληθής Θεός είναι ο μόνος Σοφός), είναι αυτός που έχει Πυθαγόρεια γνώση και αντίληψη, Απολλώνεια αισθητική, Αριστοτελική λογική, Σωκρατική ευρύτητα πνεύματος, Χριστοκεντρική βιωτή. Έτι δε, πλήρη, συμμετρική και αρμονική την γνώση των ορατών και μη ορατών, των αισθητών και μη αισθητών, των υλικών και των πνευματικών, της έξωθεν και της έσωθεν Σοφίας, κάτι που μας δείχνει η ίδια η λέξη, αφού αυτή έχει ως διπλό άξονα συμμετρίας το συμμετρικό γράμμα της Ελληνικής αλφαβήτας Φ:

       
      Όμως η ιερή γνώση, προϋποθέτει ψυχική καθαρότητα  («Αγνεία δ΄ εστί φρονείν όσια»)[5]. Ελάχιστοι όμως ευρίσκονται εντός του ευλογημένου γνωσιολογικού λειμώνος, αφού τα ιερά πράγματα αποκαλύπτονται σε ιερούς ανθρώπους (Ιπποκράτης Νόμος V).

    ΤΟ ΕΞΩΘΕΝ ΚΑΛΛΟΣ

   Παντού εμφανίζεται η αρμονία της θεϊκής αναλογίας Φ, τα πάντα Φ ... στην καθημερινότητα (Εικ. 1, 2) και στην γεωμετρία του ανθρωπίνου σώματος (Εικ. 3), στην Θεολογία – Εκκλησίες (Εικ. 4, 5, 6, 7), απο τον μικρόκοσμο (Εικ. 8), έως τον μακρόκοσμο (Εικ. 9), ιδιαιτέρως με την μορφή σπείρας, στην οποίαν μέσω της ακολουθίας των αριθμών Fibonacci, είναι παρόν ο αριθμός Φ (Εικ. 10, 11).

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

    Η βαθύτερη μελέτη του Ανθρώπου,  καταδεικνύει ότι ο μακρόκοσμος υπάρχει μέσα στον μικρόκοσμο και το αντίστροφο [«Έν το παν» (Πυθαγόρας), «το του κόσμου σώμα εγεννήθη δι’ αναλογίας...» (Πλάτων Τίμαιος 32 c)].   Σύμπασα η Κτίση είναι αναλογικά, αρμονικά και έλλογα δημιουργήματα Ενός εξωκοσμικού υπερ-συμπαντικού Νοός, με συγκεκριμένο σχέδιο Δημιουργίας και όχι τυχαίο συναπάντημα της ύλης... Για τον λόγο αυτό ο Πλάτων κλείνει τον «Τίμαιο» με τα λόγια τούτα: «... ο κόσμος ούτω, ζώον ορατόν τα ορατά περιέχον, εικών του νοητού θεός αισθητός, μέγιστος και άριστος κάλλιστός τε και τελεώτατος γέγονεν είς ουρανός όδε μονογενής ών»  (Τίμαιος, 92c).

---

[1] πάν+καλ-ός (=ο θερμός, αυτός που κινείται και συν-κινείται ποιοτικά και έλλογα)

[2] Ζ=Σ (=κινείται) + (=και) Δ(=δημιουργεί έλλογα)

[3] Σχετικές γνώμες περί της σπουδαιότητας του μέτρου δια-νοήσεως και ευπραξίας, διατύπωσαν πλείστοι Σοφοί της Κλασσικής Ελλάδας, όπως οι Κλεόβουλος, Πυθαγόρας, Αριστοτέλης, Ησίοδος, Φωκυλίδης, Δημόκριτος, Θέογνις, Αισχύλος, κ.λπ.

[4] Η Επιστήμη ασχολείται με την ενδελεχή, εντελεχή, επισταμένη και συστηματική μελέτη και έρευνα της επιφάνειας. Η Φιλοσοφία με την μελέτη του κάτω μέρους της επιφάνειας και μέχρις ενός ορισμένου βάθους, ενώ η Θεολογία μελετά και βιώνει τον βαθύτατο Λόγο, ασχολούμενη με τα βάθη του επιστητού και των επέκεινα 

[5] Επίγραμμα προ του Ασκληπιείου της Επιδαύρου.

                                    Εικ. 1. Ο ΑΡΙΘΜΟΣ Φ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

                              Εικ. 2. Ο ΑΡΙΘΜΟΣ Φ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

Εικ. 3. ΤΑ ΑΡΜΟΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ, 

ΒΑΣΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ Φ

Εικ. 4. Φ ΚΑΙ ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΝΩΕ

Εικ. 5. Ο ΑΡΙΘΜΟΣ Φ, ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΑΜΟΡΓΟΥ

Εικ. 6. Ο ΑΡΙΘΜΟΣ Φ, ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΧΟΖΟΒΙΩΤΙΣΣΗΣ ΑΜΟΡΓΟΥ

Εικ. 7. Ο ΑΡΙΘΜΟΣ Φ, ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΑΩΝ

Εικ. 8. Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ, ΣΤΗΝ ΔΟΜΗ ΤΟΥ DNA

Εικ. 9. Φ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ

Εικ. 10. ΣΠΕΙΡΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΣ Φ

Εικ. 11. Η ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΗ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ Φ, ΧΡΥΣΗ ΣΠΕΙΡΑ, ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ ΠΑΝΤΟΥ