Μικρές ιστορίες... στολισμένες με λουλούδια

Δεν θα σας πω τις ιστορίες των λουλουδιών. Θα σας πω μερικές μικρές ιστορίες που κρύβονται πίσω από τα ονόματα των λουλουδιών. 

Ένα πολύχρωμο, αρωματισμένο ταξίδι με όχημα τις λέξεις!

Η μπουκαμβίλια και τα Νέα Κύθηρα

Ο Lois Antoine de Bougainville (1729-1811) ήταν αξιωματικός του γαλλικού Ναυτικού και εξερευνητής.

Οργάνωσε τον περίπλου της γης, με την άδεια του Λουδοβίκου ΙΕ το 1766. Για πρώτη φορά, συνόδευαν έναν εξερευνητή επαγγελματίες φυσικοί και γεωγράφοι, που επέβαιναν σε δύο πλοία. 

Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο βοτανολόγος Philibert Commerçon, ο οποίος ονόμασε το γνωστό λουλούδι μπουκαμβίλια (Bougainvillea), προς τιμήν του καπετάνιου.

Ο καπετάνιος αυτός, παρεμπιπτόντως, όταν έφτασε στην Ταϊτή, αγνοώντας πως άλλος εξερευνητής πριν από αυτόν είχε φτάσει εκεί, την ανακήρυξε γαλλικό έδαφος και την ονόμασε «Νέα Κύθηρα».

Η μπουκαμβίλια είναι σύμβολο του πάθους.

Η μπιγκόνια, η φούξια και η μανόλια έχουν τον ίδιο νονό

Ο Charles Plumier (1646-1704) ήταν μοναχός και ενθουσιώδης βοτανολόγος που ταξίδεψε τρεις φορές στις Δυτικές Ινδίες, επί βασιλείας του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Αυτός ονόμασε το λουλούδι Μπιγκόνια, προς τιμήν του Michel Bégon, που ήταν διοικητής του λιμένα της Μασσαλίας και υποστηρικτής της βοτανολογίας. 

Στη γλώσσα των λουλουδιών η μπιγκόνια σημαίνει «Πρόσεχε!».

Ο Plumier ανακάλυψε και την φούξια (Fuchsia) (σύμβολο της ταπεινής αγάπης) το 1696, και την ονόμασε έτσι προς τιμήν του Γερμανού γιατρού και βοτανολόγου Leonhard Fuchs (16ος αι.), που δημιούργησε έναν από τους πρώτους βοτανικούς κήπους της Γερμανίας, καλλιεργώντας φαρμακευτικά βότανα. 

Αυτός, ο παλιός βοτανικός κήπος του Πανεπιστημίου του Tübingen, είναι σήμερα δημοτικό πάρκο.

Νονός και της μανόλιας, ο Plumier, έδωσε στο λουλούδι από τη Μαρτινίκα –οι ντόπιοι το έλεγαν talauma- το όνομα ενός σύγχρονου συναδέλφου του, του Pierre Magnol, καινοτόμου της εποχής στην κατηγοριοποίηση των φυτών ανά οικογένεια.

Η μανόλια είναι λουλούδι που εκφράζει την ευγένεια και την αξιοπρέπεια.

Η μαργαρίτα το μαργαριτάρι και η μαργαρίνη!

Ένα γνήσιο Ευρωπαϊκό λουλούδι, σύμβολο της παιδικότητας και της απλότητας.

Την ονομασία μαργαρίτα, τη χρωστά στους Γάλλους, που τους φάνηκε σαν σειρά με μαργαριτάρια. 

Το δε μαργαριτάρι έχει ονομασία ελληνική. 

Στην αρχαιότητα ονομαζόταν μάργαρον, το όστρακο μέσα στο οποίο σχηματίζεται ο πολύτιμος λίθος μαργαρίτης.

Στα λατινικά το είπαν margarita και σύντομα πέρασε σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες ως κύριο, γυναικείο όνομα. Το σκανδιναβικό Greta και το αγγλικό Peggy είναι υποκοριστικά της Μαργαρίτα.

Με το μαργαριτάρι σχετίζεται και η μαργαρίνη. Το 1869, ο χημικός Ηippolyte Mège-Mouriès δημιούργησε ένα υποκατάστατο του ζωικού βούτυρο, το οποίο ήταν πανάκριβο εκείνη την εποχή. 

Το υποκατάστατο αυτό περιείχε ζωικό λίπος (το σκεύασμα με φυτικά έλαια εμφανίστηκε μισό αιώνα αργότερα), το οποίο περιείχε, όπως πίστευε ο Mouriès, μαργαρικό οξύ. 

Οι λέξεις μαργαρικό και μαργαρίνη, που βασίζονται στο αρχαιοελληνικό μαργαρίτης (λίθος), ήταν επινόηση ενός άλλου χημικού, ονόματι Chevreul το 1810, επειδή το χρώμα του οξέως αυτού, ήταν όμοιο με του μαργαριταριού.

Η αγγλική ονομασία της μαργαρίτας, daisy, αποτελεί σύντμηση της έκφρασης day’s eye (το μάτι της ημέρας), επειδή τα πέταλα του άνθους ανοίγουν την αυγή και κλείνουν το βράδυ. Ωστόσο, το Daisy χρησιμοποιείται και ως υποκοριστικό της Margaret!

Με μία μαργαρίτα εκφράζουμε την αθωότητα, την αφοσίωση και την αγνότητα και τη χαρά.

Το γεράνι, ο πελαργός και η αχρωματοψία

Το υπέροχο λουλούδι που στολίζει κυρίως τις χώρες της Μεσογείου, το οποίο εμείς ονομάζουμε γεράνι, κανονικά δεν ανήκει στην οικογένεια Geranium, αλλά στα Pelargonium, όπως και η αρμπαρόριζα. Οι δύο ονομασίες, όμως, έχουν την ίδια σημασία, μόνο που προέρχονται από διαφορετικά πτηνά. 

Απέκτησαν αυτά τα ονόματα, επειδή το σχήμα του σπόρου θυμίζει το ράμφος του πελαργού ή του γερανού.

Ο χημικός και φυσικός John Dalton, πρωτοπόρος της σύγχρονης ατομικής θεωρίας, συζητώντας κάποτε για τα γεράνια, παρατήρησε ότι εκείνος δεν έβλεπε τα χρώματα που περιέγραφαν οι συνομιλητές του. 

Όταν οι άλλοι έβλεπαν ροζ ή κόκκινο, εκείνος έβλεπε ροζ ή μπλε, δεν διέκρινε, δηλαδή, καθόλου το κόκκινο. Εκπόνησε μία εκτεταμένη μελέτη σχετικά με την αχρωματοψία, που όμως αναγνωρίστηκε και αξιοποιήθηκε μετά τον θάνατό του. 

Η αχρωματοψία ονομάστηκε από αυτόν τον επιστήμονα, δαλτονισμός.

Το κοινό γεράνι στα λουλουδίστικα, σημαίνει την αληθινή φιλία και την ευφυΐα (το αγριωπό γεράνι ή πελαργόνι). Το γεράνι scarlet, το κλασικό, μην το προσφέρετε πουθενά, γιατί υποδηλώνει τη χαζομάρα...

Ο νάρκισσος που ναρκώνει και θεραπεύει το αλτσχάιμερ. 

Ο νάρκισσος ή αλλιώς μανουσάκι ή ζαμπάκι, πήρε το όνομά του από το ρήμα ναρκόω, επειδή οι αρχαίοι ημών πρόγονοι γνώριζαν τις ναρκωτικές του ιδιότητες. Από το υπέροχο αυτό άνθος παρήγαγαν το «ναρκίσσινο μύρο» που χρησιμοποιούσαν ως φάρμακο. Αν μείνετε σε δωμάτιο με πολλά μανουσάκια, θα παραδοθείτε σύντομα σε μία γλυκιά υπνηλία. 

Αν και είναι διαδεδομένη η άποψη πως πήρε το όνομά του από τον εγωπαθή Νάρκισσο –που πέθανε από την πείνα ή πνίγηκε θαυμάζοντας το είδωλό του- το πιθανότερο είναι να πήρε εκείνος το όνομά του από το λουλούδι, επειδή αποχαυνώθηκε από τον αυτοθαυμασμό.

Σήμερα γνωρίζουμε πως η ουσία γαλανθαμίνη που περιέχει ο νάρκισσος μπορεί να θεραπεύσει την άνοια. Οι ειδικοί ερευνούν τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να παραχθεί μεγάλη ποσότητα της ουσίας αυτής, ώστε να φανεί χρήσιμη και στην θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ.

Οι αγγλόφωνοι χρησιμοποιούν για τον νάρκισσο και την ονομασία daffodil, που προέρχεται από τον ασφόδελο, ένα κρινοειδές φυτό με ωχρά άνθη και δυσάρεστη μυρωδιά. 

Ο ασφόδελος, που είναι διαφορετικό λουλούδι από τον νάρκισσο, είναι γνωστός από την αρχαιότητα ως άνθος των νεκρών και συνδέεται με τον Διόνυσο και την Περσεφόνη. Ο Όμηρος αναφέρει πως οι ψυχές των ηρώων της Τροίας ησυχάζουν σε ένα λιβάδι σπαρμένο ασφόδελους (ἀσφοδελός λειμών).

Στη λουλουδογλώσσα με τον νάρκισσο εκφράζεται η γλυκύτητα (...μάλλον από τη νάρκωση), η μοναδικότητα, αλλά και η εγωπάθεια.

Η ορχιδέα, η βανίλια και το σαλέπι του έρωτα

Από τις μεγαλύτερες οικογένειες ανθέων, που αρχικά ονομάστηκαν όρχεις από τον μαθητή του Αριστοτέλη, τον Θεόφραστο. 

Η ονομασία αυτή είναι εμπνευσμένη από το σχήμα που έχουν οι βολβοί πολλών ειδών ορχιδέας.

Ορχιδέα είναι και η βανίλια με το υπέροχο άρωμα

Η βανίλια που γνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε στη ζαχαροπλαστική και την αρωματοποιία είναι ένα μόνο είδος του γένους της βανίλιας. Όλως περιέργως, η λέξη αυτή προέρχεται από το ισπανικό vaina (θήκη, περίβλημα), το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από το λατινικό vagina (κέλυφος του σταχυού). Αυτή η λέξη στα αγγλικά χρησιμοποιήθηκε ως ονομασία του γυναικείου κόλπου. Τέλειος συνδυασμός με τη λέξη ορχιδέα! 

Ο ερωτισμός του είδους αυτού ολοκληρώνεται στην ορχιδέα mascula, από τους βολβούς της οποίας εξάγεται μία πολύ θρεπτική ουσία ονόματι γλυκομάνναν, βασικό συστατικό για την παρασκευή σαλεπιού. 

Αυτός ο βολβός, σε κάποιες μυστηριακές παραδόσεις, ονομάζεται «η ρίζα του Αδάμ και της Εύας» και αποτελούσε βασικό συστατικό για μαγικά, ερωτικά φίλτρα, ενώ ήταν και διαδεδομένο σερνικοβότανο (η βρώση της ρίζας από τον πατέρα εξασφάλιζε την απόκτηση αρσενικού απογόνου). 

Καθόλου παράξενο που στη γλώσσα των λουλουδιών, η ορχιδέα δηλώνει τον έρωτα, την ομορφιά και για τους Κινέζους, την απόκτηση πολλών παιδιών!

Φωτογραφίες από:
http://www.ebsqart.com by yvonne-ayoub
http://www.tinygarden.info
http://www.flowerspictures.org
http://www.flowerpicturegallery.com
http://www.dtbrownseeds.co.uk
http://nebesnoe.info
www.proflowers.com
http://animalcsi.com
www.greekconcept.gr
www.wallpaperhere.com
www.perfect-pelargoniums.com
www.aliexpress.com


Αθηνά Ταρλά 

πηγή-skepteon