Ορισμένα πρωταπριλιάτικα αστεία μεγάλου μεγέθους άφησαν εποχή. Από τα καλύτερα και πρώτα αυτό που έκανε το BBC το 1957, όταν έδειξε σε τηλεοπτικό του πρόγραμμα αγρότες στην Ελβετία να μαζεύουν μακαρόνια σπαγγέτι από τα δέντρα σαν φρουτάκια. Εξόφθαλμο θα πείτε αλλά ο κόσμος τσίμπησε και άρχισε να τηλεφωνεί στον σταθμό ρωτώντας πώς να καλλιεργήσει τα σπαγγετόδεντρα! Αθώες εποχές.
Πάλι το ίδιο κανάλι, λίγα χρόνια αργότερα, υποστήριξε πως είχε δοκιμάσει με επιτυχία ένα Smell-o-vision πείραμα που ψέκαζε μυρωδιές πάνω από τα σύννεφα και πάλι πάρα πολλοί εύπιστοι τηλεθεατές τηλεφώνησαν, για να πουν πως το πείραμα είχε επιτυχία και πράγματι το πήραν για τα καλά μυρωδιά.
Για την ιστορία να πούμε, πως το Smell-o-vision ήταν μια πρωτοποριακή πατέντα που είχε δοκιμαστεί στις αρχές του κινηματογράφου, για να αφήνει αρώματα στη διάρκεια της ταινίας και να την κάνει πιο έντονη στο κοινό. Δοκιμάστηκε για κάποιο διάστημα σε έργα και μετά εγκαταλείφθηκε.
Ωραία ήταν και μερικά ραδιοφωνικά αστεία, σαν αυτό που έκανε το 1976 ο Βρετανός αστρονόμος Sir Patrick Moore που είπε στους ακροατές πως η σπάνια ευθυγράμμιση δύο πλανητών θα προκαλούσε ανοδική δύναμη βαρύτητας, ακριβώς στις 9 και 47 και πως μπορούσαν όλοι να το τεστάρουν, χοροπηδώντας στον αέρα και έτσι να αντιληφθούν την παράξενη αίσθηση, σαν να πλέουν που θα προκαλούσε το φαινόμενο.
Ωραία ήταν και μερικά ραδιοφωνικά αστεία, σαν αυτό που έκανε το 1976 ο Βρετανός αστρονόμος Sir Patrick Moore που είπε στους ακροατές πως η σπάνια ευθυγράμμιση δύο πλανητών θα προκαλούσε ανοδική δύναμη βαρύτητας, ακριβώς στις 9 και 47 και πως μπορούσαν όλοι να το τεστάρουν, χοροπηδώντας στον αέρα και έτσι να αντιληφθούν την παράξενη αίσθηση, σαν να πλέουν που θα προκαλούσε το φαινόμενο.
Δεκάδες επιβεβαίωσαν πως όντως την βίωσαν την αίσθηση, κάποιοι μάλιστα ανάφεραν πως εκείνη τη στιγμή βρέθηκαν να ίπτανται πάνω από τις καρέκλες του. Αυτοί οι Βρετανοί στο χιούμορ τους είναι άπιαστοι.
Για χρόνια –σε πιο αθώες εποχές- τα media ανταγωνίζονταν ποιο θα σκαρώσει την καλύτερη ιστορία γι αυτή τη μέρα. Που τα αστεία της πάνε βαθιά στην ιστορία.
Η καταγωγή της μέρας είναι αρχαία και κουβαλά παράξενες τελετουργίες. Πρόγονός της θεωρείται η ρωμαϊκή Hilaria, η ιλαρή γιορτή της εαρινής ισημερίας προς τιμήν της Κυβέλης. Κι αυτή με ακόμα πιο παλιές ρίζες από τους Έλληνες που είχαν μέσα στον χρόνο 2 παράξενες θρησκευτικές τελετές. Την Ανάβασις (το αντίστοιχο της δικής Πρωταπριλιάς) όπου χωράτευαν και γελούσαν μέχρι τελικής πτώσεως και την αντίθετή της Κατάβασις όπου κλαίγανε και θρηνούσαν γοερά. Η ιστορία πριν φτάσει στην μοντέρνα της εκδοχή, πέρασε από τον Μεσαίωνα όπου και ενσωματώθηκε στο «Πανηγύρι των Τρελών».
Για τη συνέχεια και τα ενδιάμεσα ιστορικά στάδια μέχρι να φτάσουμε στην σημερινή Πρωταπριλιά έχουν γραφτεί πολλά και τα περισσότερα πιθανολογούνται παρά είναι σίγουρα.
Η καταγωγή της μέρας είναι αρχαία και κουβαλά παράξενες τελετουργίες. Πρόγονός της θεωρείται η ρωμαϊκή Hilaria, η ιλαρή γιορτή της εαρινής ισημερίας προς τιμήν της Κυβέλης. Κι αυτή με ακόμα πιο παλιές ρίζες από τους Έλληνες που είχαν μέσα στον χρόνο 2 παράξενες θρησκευτικές τελετές. Την Ανάβασις (το αντίστοιχο της δικής Πρωταπριλιάς) όπου χωράτευαν και γελούσαν μέχρι τελικής πτώσεως και την αντίθετή της Κατάβασις όπου κλαίγανε και θρηνούσαν γοερά. Η ιστορία πριν φτάσει στην μοντέρνα της εκδοχή, πέρασε από τον Μεσαίωνα όπου και ενσωματώθηκε στο «Πανηγύρι των Τρελών».
Για τη συνέχεια και τα ενδιάμεσα ιστορικά στάδια μέχρι να φτάσουμε στην σημερινή Πρωταπριλιά έχουν γραφτεί πολλά και τα περισσότερα πιθανολογούνται παρά είναι σίγουρα.
Ο φλαμανδός ποιητής Eduard de Dene έγραψε, το 1539, την ιστορία ενός ευγενούς που έστειλε την 1η Απριλίου τους υπηρέτες του να κάνουν μια σειρά από τρελούτσικες, παρανοϊκές δουλειές. Την 1η Απρίλη του 1698 κάποιοι κάνανε χοντρή πλάκα στέλνοντας έναν σωρό κόσμο στον Πύργο του Λονδίνου «να δουν το πλύσιμο των λιονταριών».
Μια άλλη πιθανότητα είναι να συνδέθηκε η μέρα, με το παλαβό ημερολόγιο που ίσχυε κατά τον Μεσαίωνα, οπότε πολύς κόσμος σε μεγάλες χώρες, όπως στη Γαλλία, γιόρταζε το Νέο Έτος κατά τον Μάρτη και το τέλειωνε την 1η Απριλίου. Έτσι ορισμένοι υποστηρίζουν πως η Πρωταπριλιά γεννήθηκε από την πλάκα που σπάγανε οι εορτάζοντες την 1ηΙανουαρίου τον νέο χρόνο ενάντια στους απριλιανούς.
Πολλά επιμέρους έθιμα συνδέονται με τις πρωταπριλιάτικες ιστορίες. Οι Άγγλοι και γενικά οι αγγλοσάξωνες απανταχού πιστεύουν ότι τα αστεία, τα πειράγματα και τα ξεγελάσματα πρέπει να γίνονται μέχρι το πρώτο μισό της μέρας. Μετά όποιος κάνει αστεία κοροϊδεύει τον εαυτό του. Οι Γάλλοι το έθιμο το ονομάζουν «Απριλιάτικο ψάρι», Poisson d’Avril, από το αστείο που κάνουν τα παιδιά, να κολλάνε ένα χάρτινο ψάρι στην πλάτη του παιδιού που κοροϊδεύουν.
Η πιο συνηθισμένη πλάκα που κάνουν οι Σκωτσέζοι, είναι να στέλνουν κάποιο άτομο με σφραγισμένο γράμμα σε κάποιον άλλον για να ζητήσει κάποιου είδους βοήθεια. Ο παραλήπτης μόλις το πάρει και διαβάσει το συμφωνημένο μήνυμα και καταλάβει ότι πρόκειται για πρωταπριλιάτικο αστείο ξαναστέλνει τον αγγελιοφόρο κάπου αλλού φτιάχνοντας μια αλυσίδα από ψευδή μηνύματα που «τρέχουν» τον κακομοίρη από πόρτα σε πόρτα όλη τη μέρα.
Στην Πολωνία επίσης η μέρα είναι τόσο σημαντική –και στη διάρκειά της οι σοβαρές ασχολίες αποφεύγονται- που το 1683 η συνθήκη συνεργασίας με τον Λεοπόλδο Α’ εναντίον των Οθωμανών που ήταν να υπογραφεί την 1η Απριλίου μετατέθηκε μια μέρα νωρίτερα, στις 31 Μαρτίου, για να είναι αξιόπιστη.
Εμείς, παρότι η μακρινή καταγωγή της μέρας μπορεί και να είναι δική μας, δεν κάνουμε πολλά-πολλά την πρωταπριλιά πέρα από παρεϊστικες πλακίτσες και κάτι ιδέες που κατεβάζουν στα δελτία ειδήσεων για να γελάμε πιο πολύ μ’αυτούς που τα σκέφτηκαν παρά με την έμπνευση. Καλό μήνα!
Γ.Κ.
Μια άλλη πιθανότητα είναι να συνδέθηκε η μέρα, με το παλαβό ημερολόγιο που ίσχυε κατά τον Μεσαίωνα, οπότε πολύς κόσμος σε μεγάλες χώρες, όπως στη Γαλλία, γιόρταζε το Νέο Έτος κατά τον Μάρτη και το τέλειωνε την 1η Απριλίου. Έτσι ορισμένοι υποστηρίζουν πως η Πρωταπριλιά γεννήθηκε από την πλάκα που σπάγανε οι εορτάζοντες την 1ηΙανουαρίου τον νέο χρόνο ενάντια στους απριλιανούς.
Πολλά επιμέρους έθιμα συνδέονται με τις πρωταπριλιάτικες ιστορίες. Οι Άγγλοι και γενικά οι αγγλοσάξωνες απανταχού πιστεύουν ότι τα αστεία, τα πειράγματα και τα ξεγελάσματα πρέπει να γίνονται μέχρι το πρώτο μισό της μέρας. Μετά όποιος κάνει αστεία κοροϊδεύει τον εαυτό του. Οι Γάλλοι το έθιμο το ονομάζουν «Απριλιάτικο ψάρι», Poisson d’Avril, από το αστείο που κάνουν τα παιδιά, να κολλάνε ένα χάρτινο ψάρι στην πλάτη του παιδιού που κοροϊδεύουν.
Η πιο συνηθισμένη πλάκα που κάνουν οι Σκωτσέζοι, είναι να στέλνουν κάποιο άτομο με σφραγισμένο γράμμα σε κάποιον άλλον για να ζητήσει κάποιου είδους βοήθεια. Ο παραλήπτης μόλις το πάρει και διαβάσει το συμφωνημένο μήνυμα και καταλάβει ότι πρόκειται για πρωταπριλιάτικο αστείο ξαναστέλνει τον αγγελιοφόρο κάπου αλλού φτιάχνοντας μια αλυσίδα από ψευδή μηνύματα που «τρέχουν» τον κακομοίρη από πόρτα σε πόρτα όλη τη μέρα.
Στην Πολωνία επίσης η μέρα είναι τόσο σημαντική –και στη διάρκειά της οι σοβαρές ασχολίες αποφεύγονται- που το 1683 η συνθήκη συνεργασίας με τον Λεοπόλδο Α’ εναντίον των Οθωμανών που ήταν να υπογραφεί την 1η Απριλίου μετατέθηκε μια μέρα νωρίτερα, στις 31 Μαρτίου, για να είναι αξιόπιστη.
Εμείς, παρότι η μακρινή καταγωγή της μέρας μπορεί και να είναι δική μας, δεν κάνουμε πολλά-πολλά την πρωταπριλιά πέρα από παρεϊστικες πλακίτσες και κάτι ιδέες που κατεβάζουν στα δελτία ειδήσεων για να γελάμε πιο πολύ μ’αυτούς που τα σκέφτηκαν παρά με την έμπνευση. Καλό μήνα!
Γ.Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου