Προτού την υιοθέτηση της εβδομάδας υπήρχαν άλλοι τρόποι διαίρεσης του μήνα. Η προγενέστερη χρονική διαίρεση σην αρχαία Ελλάδα, στη κλασική περίοδο ήταν εκείνη των δέκα ημερών (τρία δεκαήμερα του Σεληνιακού μήνα).
Οι Έλληνες στους Ελληνιστικούς χρόνους συναντάνε τους πολιτισμούς της Ανατολής με τους οποίους βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση, από την οποία προκύπτει ο Ελληνιστικός. Η Ελληνιστική κοινή, δηλαδή τα απλοποιημένα Ελληνικά κυριαρχούν σε όλη την ανατολική Mεσόγειο και αναδεικνύονται στη διεθνή γλώσσα της εποχής αυτής. Είναι η εποχή των μεγάλων ελληνιστικών μοναρχιών και των συμπολιτειών, αλλά και της παρακμής και της πτώσης του πολιτικού συστήματος που είχε κυριαρχήσει και ακμάσει στην μητροπολιτική Ελλάδα και στις αποικίες της για περίπου 5 αιώνες, της πόλης-κράτους.
Κατά την Ελληνιστική περίοδο δημιουργείται η πλανητική εβδομάδα, πιθανόν με αρχική προέλευση τους αρχαίους Χαλδαίους/Βαβυλώνιους που φαίνεται ότι διέθεταν επταήμερη εβδομάδα, κατά την οποία κάθε ημέρα ήταν αφιερωμένη σε διαφορετική θεότητα. Η σπουδαιότητα του αριθμού επτά στη χαλδαϊκή αστρολογία και αστρονομία ήταν αξιοσημείωτη λόγω των επτά ουρανίων σωμάτων ή φωστήρων που φαίνονται κανονικά με γυμνό μάτι (Ήλιος, Σελήνη και πέντε πλανήτες) και συσχετίστηκαν με θεότητες. Από τη Βαβυλώνα, η έννοια της εβδομάδας και των επτά «φωστήρων» εισέδυσε και διαδόθηκε στην Ανατολή (Κίνα, Ινδοκίνα, Ιαπωνία).
Έτσι στη πλανητική εβδομάδα, κάθε μέρα είναι αφιερωμένη σε έναν Θεό. Στον Ήλιο, στη Σελήνη και στους πέντε ορατούς πλανήτες:
Δευτέρα…………………………ΗΜΕΡΑ ΣΕΛΗΝΗΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ
Τρίτη……………………………….ΗΜΕΡΑ ΑΡΕΩΣ
Τετάρτη………………………….ΗΜΕΡΑ ΕΡΜΟΥ
Πέμπτη…………………………….ΗΜΕΡΑ ΔΙΟΣ
Παρασκευή……………………..ΗΜΕΡΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ
Σάββατο…………………………...ΗΜΕΡΑ ΚΡΟΝΟΥ
Κυριακή ……………………………ΗΜΕΡΑ ΗΛΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ
Από τους Έλληνες οι ονομασίες των ημερών πέρασαν στους Ρωμαίους, χωρίς μεταβολές, αλλά μεταφρασμένες στην λατινική γλώσσα. Αργότερα τις συναντούμε και σε άλλες γλώσσες και διαλέκτους μέχρι και σήμερα.
Για παράδειγμα, η Δευτέρα ονομάζεται στα ιταλικά Lunedi από το Dies Lunae (ημέρα της Σελήνης), ενώ στα αγγλικά λέγεται Monday από την Μόνα, αρχαία ονομασία της Σελήνης.
Η Τρίτη ονομάζεται Martedi από Dies Martis (ημέρα του Άρη), ενώ στα αγγλικά λέγεται Tuesday προς τιμή του θεού του νόμου Tiw.
Η Τετάρτη ονομάζεται Mercoledi από το Dies Mercury (ημέρα του Ερμή), ενώ στα αγγλικά λέγεται Wednesday από τον αντίστοιχο θεό των Τευτόνων, τον Βόταν ή Οντίν.
Η Πέμπτη ονομάζεται Giovedi από το Dies Jovis (ημέρα του Δία), ενώ στα αγγλικά λέγεται Thursday από τον σκανδιναβό θεό Θορ.
Η Παρασκευή ονομάζεται Venerdi από το Dies Veneris (ημέρα της Αφροδίτης), ενώ στα αγγλικά λέγεται Friday και στα γερμανικά Freitag από την θεά του έρωτα Φρυγία, ταυτόσημη της Αφροδίτης.
Οι Άγγλοι ονομάζουν το Σάββατο Saturday από το Saturn day (ημέρα του Κρόνου), και λένε την Κυριακή Sunday από το Sun day (ημέρα του Ηλίου).
Η σειρά των πλανητών κατά κάποιους δεν είναι αυθαίρετη αλλά σχετίζεται με τη θεωρία της αρμονίας των σφαιρών που συνήρπαζε πολλούς φιλοσόφους της Αρχαιότητας και του Μεσαίωνα και σύμφωνα με την οποία κάθε ουράνιο σώμα περιστρεφόμενο παράγει συγκεκριμένο ήχο -εκτός από τη Γη που ελογίζετο ακίνητη. Ο Βοήθιος ταύτιζε τον Ήλιο με το (σημερινό) λα, τη Σελήνη με το ρε, τον Άρη με το σολ, τον Ερμή με το ντο, τον Δία με τοφα, την Αφροδίτη με το σι και τον Κρόνο με το μι. Αν διατάξουμε τις επτά νότες σε διαστήματα τετάρτης, λαμβάνουμε τη σειρά των ημερών της εβδομάδας, όπως αναφέρονται παραπάνω.
Πέρα από τη πλανητική εβδομάδα υπήρχε και η Εβραϊκή, και αργότερα η Εκκλησιαστική εβδομάδα. Στην Εβραϊκή η εβδομάδα συσχετίστηκε με τη δραστηριότητα του δημιουργού Θεού και την ιερή ανάπαυσή Του το Σάββατο. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην αργία του Σαββάτου.
Η σειρά των πλανητών κατά κάποιους δεν είναι αυθαίρετη αλλά σχετίζεται με τη θεωρία της αρμονίας των σφαιρών που συνήρπαζε πολλούς φιλοσόφους της Αρχαιότητας και του Μεσαίωνα και σύμφωνα με την οποία κάθε ουράνιο σώμα περιστρεφόμενο παράγει συγκεκριμένο ήχο -εκτός από τη Γη που ελογίζετο ακίνητη. Ο Βοήθιος ταύτιζε τον Ήλιο με το (σημερινό) λα, τη Σελήνη με το ρε, τον Άρη με το σολ, τον Ερμή με το ντο, τον Δία με τοφα, την Αφροδίτη με το σι και τον Κρόνο με το μι. Αν διατάξουμε τις επτά νότες σε διαστήματα τετάρτης, λαμβάνουμε τη σειρά των ημερών της εβδομάδας, όπως αναφέρονται παραπάνω.
Πέρα από τη πλανητική εβδομάδα υπήρχε και η Εβραϊκή, και αργότερα η Εκκλησιαστική εβδομάδα. Στην Εβραϊκή η εβδομάδα συσχετίστηκε με τη δραστηριότητα του δημιουργού Θεού και την ιερή ανάπαυσή Του το Σάββατο. Το γεγονός αυτό οδήγησε στην αργία του Σαββάτου.
Έτσι καθοριζόταν το Σάββατο και με βάση αυτό προέκυπταν οι υπόλοιπες μέρες ως εξής: Μία Σαββάτων, Δευτέρα Σαββάτων, Τρίτη Σαββάτων…, ενώ η ημέρα πριν από το Σάββατο αποκλήθηκε αρχικά Προσάββατον και κατόπιν Παρασκευή δηλαδή «Προετοιμασία για το Σάββατο».
Στο Εκκλησιαστικό ημερολόγιο, η Κυριακή (ημέρα εορτής, ημέρα του Κυρίου) θεωρήθηκε ως η σημαντικότερη ημέρα λατρείας, αντί του Σαββάτου. Και οι ημέρες προκύπτουν ως: Δευτέρα (από εορτής), Τρίτη (από εορτής) κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου