Η Αγία Αργυρή η Νεομάρτυς εορτάζει στις 5 Απριλίου
και η Ανακομιδή των λειψάνων Της, στις 30 Απριλίου
και η Ανακομιδή των λειψάνων Της, στις 30 Απριλίου
Γέννηση και καταγωγή
Η Άγια Αργυρή καταγόταν από την Προύσα της Μικράς Ασίας και γεννήθηκε το 1688 από ευσεβείς γονείς, τον Γεώργιο και τη Σωσάννη. Ήταν μια σεμνή παρθένα, προικισμένη με εξαίρετες χάρες, την πίστη, τη φρόνηση και την ταπεινοφροσύνη. Δεν αρκούσαν όμως όλες αυτές οι αρετές της για να τελειωθεί, γι’ αυτό με την καθημερινή άσκηση που υπέμενε, απόκτησε ακόμη μια άλλη σημαντική αρετή, την υπομονή.
Ο παράφορος έρωτας κάποιου νέου
Η εξαιρετική αυτή παρθένα, που έλαμπε από μορφιά και χάρες, δεν ήταν δυνατό να μη εντυπωσιάζει τον κόσμο και ιδιαίτερα το ανδρικό φύλο. Έτσι κάποιος πλούσιος, και αλλόθρησκος νέος, που κατοικούσε εκεί κοντά στο σπίτι της, πληγώθηκε θανάσιμα απ’ τη λάμψη της ομορφιάς της, γι αυτό την πλησίασε και της πρότεινε ν’ αρνηθεί τον Χριστό, να γίνει Μουσουλμάνα και τότε της ορκιζότανε πως θα την έκανε αιώνιο σύντροφο της ζωής του.
Η πρόταση του πλούσιου νέου ήταν φυσικά εξωφρενική για μια σεμνή και πιστή κόρη όπως την Αργυρή. Έτσι η τελευταία με τις χριστιανικές αρχές που είχε, απέρριψε αμέσως τις άστοχες προτάσεις του με ψυχρότητα. Τότε το νεαρό αρχοντόπουλο σκοτισμένο ολότελα απ’ το ερωτικό πάθος του για το ίνδαλμα των ονείρων του, απειλούσε θεούς και δαίμονες, πως δεν θα υποχωρούσε με κανέναν τρόπο.
Το μέγεθος της απελπισίας του νέου τον ανάγκασε να πάρει σταθερή απόφαση για ν’ αλλαξοπιστήσει την κόρη. Άρχισε να ενοχλεί τους δυστυχείς γονείς της Αργυρής και ν’ απειλεί τη ζωή της ίδιας, η οποία όμως με Ιώβειον υπομονή υπόμενε με θάρρος όλα τα κακά που της προκαλούσε το ανικανοποίητο του νεαρού.
Η Αργυρή έδειξε μέχρι το τέλος ψυχρή και αξιοπρεπή στάση, χωρίς να υποκύψει στο παράφορο αίσθημα εκείνου, που δεν εννοούσε να δώσει τέλος στα αποτρόπαια σχέδια του. Η Αργυρή δεν αρνείται τη θρησκεία της, αλλά στέκει ακλόνητη σα βράχος. Αναγκάζεται τελικά να τα πει όλα στους γονείς της και να ζητήσει απ’ ευθείας τη βοήθειά τους.
Ο γάμος της Αργυρής και οι συνέπειές του
Οι γονείς τότε της Αργυρής έφθασαν σε πραγματικό αδιέξοδο και για να ξεφύγουν απ’ αυτό αρραβώνιασαν την κόρη τους, που ήταν μόλις δεκαεπτάχρονη, μ’ ένα νέο ομοχώριο της. Η απόφαση των γονιών της Αργυρής, η τόσο συνετή, δεν στάθηκε εμπόδιο στο σφοδρό πάθος που φλόγιζε τον νεαρό.
Έτσι σαν η Αργυρή, ύστερα από δεκαπέντε μέρες, στάθηκε ολόχαρη σαν νυφούλα στην εκκλησιά, για να πανδρευτεί, ξαφνικά κάτι αποτρόπαιο συνέβηκε. Είκοσι αλλόθρησκοι νέοι, που ήταν φίλοι του πλουσιόπαιδου που με πείσμα κατεδίωκε την Αργυρή, εισβάλανε ξαφνικά στην εκκλησιά, και μπροστά στα έκπληκτα βλέμματα του γαμπρού και των γονιών της την απαγάγανε.
Μια παράξενη δίκη
Η Αργυρή ντυμένη σαν νύμφη, όπως ήτανε, οδηγήθηκε αμέσως μπροστά σε δικαστήριο. Η κατηγορία ήταν γι’ αυτήν συντριπτική, αφού έξι άτομα την κατηγορούσαν, πως παρέβηκε την υπόσχεση, που έδωσε στον πλούσιο νέο, πως θα αρνιότανε την πίστη της για να τον πανδρευτεί. Ο δικαστής που δεν ήταν κανένας άλλος, παρά ο πατέρας του μηνυτή, της έθεσε το τρομερό δίλημμα: ή ν’ αλλαξοπιστήσει και να πανδρευτεί τον γιο του ή να φυλακισθεί για την αθέτηση της υπόσχεση της.
Η νεαρά κόρη όμως δεν κάμφθηκε μπροστά στην απελπιστική θέση που βρέθηκε, αλλά πάλαισε με απαράμιλλο σθένος. Δεν υποχώρησε στην ανορθόδοξη πρόταση του δικαστή, γι’ αυτό κλείσθηκε στη φυλακή. Τότε οι γονείς της τρελοί από απελπισία αντέδρασαν και ζήτησαν επέμβαση του Πατριάρχη και της επίσημης τουρκικής κυβέρνησης. Τα διαβήματά τους όμως αυτά δεν άλλαξαν την κατάσταση, παρά να γίνει προσωρινό δεσμωτήριό της, ένα δωμάτιο της οικίας του δικαστή.
Την επαύριον η Αργυρή χλωμή και καταβεβλημένη οδηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου κλείσθηκε σε φυλακές, μέχρις ότου παρουσιασθεί για νέα δίκη. Περίμενε με αγωνία μια απόφαση δίκαιη για την αθώωση της για να επιστρέψει κοντά στους προσφιλείς γονείς και τον σύζυγο της.
Η απόφαση όμως του δικαστηρίου που βγήκε ύστερα από δύο χρόνια ήταν κι αυτή τη φορά καταδικαστική κι επικύρωνε την παλιά, που έλεγε, πως η έπρεπε ν’ αλλαξοπιστήσει και να πανδρευτεί τον νεαρό Τούρκο, που την ήθελε, ή θα μαραίνονταν τα κάλλη της στις υγρές φυλακές του Χάσκιοϊ, κοντά σ’ αισχρές κι ανήθικες γυναίκες, που την πρότρεπαν ν’ αρνηθεί την πίστη της για να σωθεί.
Τρομερές στιγμές της ζωής της
Έτσι και πάλι η μαρτυρική νέα, οδηγείται αλυσοδεμένη στο άθλιο και πνιχτικό κελί της, για να περάσει την υπόλοιπη ζωή της, περήφανη όμως γιατί βρισκόταν τώρα κοντά στον Σωτήρα της ψυχής της. Η μητέρα της πέθανε σε λίγο, γιατί δεν άντεξε το τρομερό νέο κτύπημα που την βρήκε κι έτσι έμεινε πια μόνη κι έρημη, έχοντας για συντροφιά την τακτική προσευχή, τη νηστεία και αγρυπνία.
Άγριοι τότε ξυλοδαρμοί επακολουθούν, βαρειές δουλειές, εξευτελισμοί και βρισιές για να γονατίσουν την αγνή ψυχή της, αλλ’ οι τρομερές αυτές κακουχίες ατσαλώνουν τη θέλησή της και την κρατούν όσο πιο κοντά στον Εσταυρωμένο. Όλα τα βάσανα που καθημερινά υπόφερε σύντριψαν κυριολεκτικά το σώμα της, υποσκάψανε την υγεία της, μα το μυαλό της λειτουργούσε θαυμάσια.
Τη σκέψη της απασχολούσε τώρα το πως ,θα εκτελούσε τον τελευταίο πόθο που επεδίωκε. Αντιλαμβανόταν πως το τέλος της πλησίαζε με γοργό ρυθμό και ήθελε να κοινωνήσει.
Η θεία μετάληψη θα της έδινε ενίσχυση πραγματική και τέλειο εξαγνισμό της ψυχής της, για ν’ αντικρύσει σε λίγο τον αυστηρό κριτή των πράξεών της.
Η θεία μετάληψη και το τέλος της
Ο πόθος της για μετάληψη στέφθηκε από επιτυχία, γιατί βρήκε το κατάλληλο πρόσωπο, που θα την βοηθούσε. Αυτό ήτανε ένας σεβαστός γέροντας, φυλακισμένος κι αυτός, που μπορούσε όμως να κυκλοφορεί ελεύθερα, γιατί του είχαν εμπιστοσύνη. Έτσι σαν η νεαρά Αργυρή του εκμυστηρεύτηκε το μυστικό της, δεν έμεινε απαθής, αλλά ενέργησε σαν πραγματικός πατέρας και προσπάθησε και βρήκε τον προϊστάμενο της εκκλησίας και του ανέφερε παραστατικά την τραγική περίπτωση της σεμνής κι ενάρετης παρθένας.
Ο ιερέας τότε συγκλονίστηκε κυριολεκτικά, έχυσε πικρά δάκρυα και με το εφευρετικό μυαλό του, βρήκε τη λύση. Έκλεισε μέσα σε μια σταφίδα ένα μέρος απ’ τα Άχραντα μυστήρια και τα έδωσε στον γέροντα.
Ο θαυμάσιος γέροντας, με τη ψυχή στο στόμα, πέρασε το λυτρωτικό αυτό δώρο, μπροστά στα μάτια των φυλάκων και το πήρε στον προορισμό του. Η καταβεβλημένη Αργυρή, είδε με συγκίνηση το όνειρο της να πραγματοποιείται, που η θεία επέμβαση θέλησε. Πήρε με χέρια που έτρεμαν τη σταφίδα, και δέχτηκε για τελευταίο εφόδιο, το τίμιο δώρο που ποθούσε.
Ύστερα από μια μέρα τη βρήκε η λύτρωση κι υπέκυψε στο μοιραίο εξαγνισμένη ολότελα και λυτρωμένη απ’ τους εξευτελισμούς και τις διώξεις. Ο Σωτήρας ήταν πια ο μόνος σύντροφος της, ο μόνος υπερασπιστής της και κανένα σύννεφο λύπης, δεν θα διετάρασσε την πικραμένη και κουρασμένη ψυχή της.
Η δικαίωσή της
Η Αργυρή πια πέρασε στο κατώφλι των μαρτύρων και κηδεύτηκε στις 5 Απριλίου 1721, στον περίβολο της εκκλησίας της οσιομάρτυρας Παρασκευής στο Χάσκιοϊ. Ο γέροντας φίλος της, της απονέμει τις τελευταίες τιμές, θέτοντας πάνω στον τάφο της ένα πέτρινο σταυρό, το έπαθλο της νίκης της, που σωζότανε ως την εποχή του Πατριάρχη Κωνσταντίνου.
Έτσι πήγαν χαμένοι οι κόποι και οι προσπάθειες των διωκτών της, που θέλανε ν’ αλλαξοπιστήσουν την Αργυρή. Η Αγία όλα τ’ αρνήθηκε χάριν του Χριστού και αφού διέκοψε κάθε δεσμό με τον φθαρτό και μάταιο κόσμο, ζητούσε με πόθο την αληθινή βασιλεία του Θεού. Γιατί η Αγία είχε ακλόνητη πεποίθηση πως ο θάνατος θα την οδηγούσε στην πραγματική και αληθινή ζωή.
Οι κάτοικοι της περιοχής στις 30 Απριλίου 1725 ήθελαν να κάμουν ανακομιδή λειψάνων της Αγίας, που υπόφερε 16 ολόκληρα χρόνια, τόσους φοβερούς εξευτελισμούς για την πίστη μας. Κάλεσαν λοιπόν τον Πατριάρχη Παΐσιο μαζί με την Ιερά Σύνοδο του να παρευρεθεί στην ιερά τελετή. Σαν άνοιξαν τον τάφο, έμειναν όλοι έκθαμβοι, γιατί το σώμα της διατηρόταν ακέριο και σκόρπιζε γύρω τους ευχάριστη ευωδιά.
Αυτά όλα τα επιβεβαίωσε ο Πατριάρχης Παΐσιος, που αποφάσισε να ταφεί το λείψανο της σε νέα πολυτελή λάρνακα, που βρίσκεται μέχρι σήμερα στον Πατριαρχικό ναό του Αγίου Γεωργίου στην Κωνσταντινούπολη να γίνεται για τιμή της αρχιερατική λειτουργία και να γιορτάζεται επίσημα πια σαν Αγία στις 30 Απριλίου ημέρα Ανακομιδής των λειψάνων της καθώς και στις 5 Απριλίου κάθε χρόνο και μετά να επακολουθεί λιτανεία.
Η Αγία Αργυρή επετέλεσε πολλά θαύματα. Το κεφάλι της Αγίας Αργυρής βρίσκεται κάπου στη Ρωσία, γιατί το έκλεψε κάποιος Ρώσος μοναχός τη μέρα της ανακομιδής των λειψάνων της. Γιορτάζεται δε εκεί η μνήμη της στις 30 Απριλίου ημέρα Ανακομιδής των λειψάνων Της.
Η λάρνακα με το άγιο λείψανο που διετηρείτο ακέραιο, επί αιώνες βρισκόταν στο Πικρίδιον (Χάσκιοϊ) στο ναό της Αγίας Παρασκευής, στο περίβολο της, που κάποτε χρησιμοποείτο ως κοιμητήριο και που εκεί είχε ταφεί και η Αγία, και σήμερα βρίσκεται ο ταος της κι ένα μικρό ναΐδριο στη χαρη της. Επί τρεις αιώνες και πλέον, στις 30 Απριλίου γινόταν πανηγυρική λειτουργία και περιφορά της λάρνακας με το άγιο λείψανο της.
Και σήμερα πάντα γίνεται επί τόπου στην Αγία Παρασκευή η λειτουργία, αλλά η λάρνακα με το άγιο λείψανο δεν υπάρχει πλέον. Το 1955, με τα θλιβερά γεγονότα του Σεπτεμβρίου εκείνου, όπου ο τουρκικός όχλος έκανε φοβερές καταστροφές εναντίον των χριστιανών της Πόλης, ιδιαίτερα στις εκκλησίες, αφού λεηλάτησαν και το ναό της Αγίας Παρασκευής, πέταξαν έξω την αγία λάρνακα και την έκαψαν.
Από το άγιο λείψανο της Αγίας ευρέθηκαν ελάχιστα μέσα στα αποκαΐδια, που τώρα φυλάσσονται σε μια μικρή λειψανοθήκη και με αυτήν και πολύ πόνο και ευλάβεια γίνεται κάθε χρόνο η πανηγυρική λειτουργία στο ναό της Αγίας Παρασκευής και η λιτάνευσις των αγίων της λειψάνων στα χέρια ευλαβούς ιερέως.
Ἀπολυτίκιον Ήχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε
Τυράννους κατήσχυνας εν τοις βασάνοις σεμνή, δειχθείσα πολύαθλε, ώσπερ αδάμας στερρός, Χριστού μάρτυς ένδοξε, έδειξας εναθλούσα προς Χριστόν τον Σωτήρα, έρωτά τε και ζήλον και ακόρεστον πόθον, δι' ο σε Αργυρή, αυτός αξίως εδόξασε.
Ερμηνεία:
Σεβαστή μάρτυρα του Χριστού, ντρόπιασες τους τυράννους με τα βάσανα που υπέφερες, αφού αναδείχτηκες αξιοσέβαστη, ακαταπόνητη, σαν ένα σκληρό διαμάντι, έδειξες δε ακόμη όχι μόνο αγάπη και ζήλο, αλλά άσβεστο πόθο στον Σωτήρα Χριστό, γι’ αυτό, ω Αργυρή, ο Κύριος επάξια σε εξύψωσε.
Τὴν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασάμενη φερώνυμε, τὴν ὁμώνυμόν σου πίστιν, εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευὴ Ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα, καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Τήν πάσαν ἐλπίδα μου, εἰς σέ ἀνατίθημι, Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξον μέ ὑπό τήν σκέπην σου.
Κατά το κτίσιμο του Ναϊδρίου της Αγίας, ήλθε ο ιερέας της εκκλησίας του χωρίου, Πατήρ Θεολόγος Σακαλής, συγκινημένος και δακρυσμένος και είπε στην αδελφή μου Ειρήνη, που επιστατούσε:
Απόψε είδα ένα όνειρο:
Σαν να βρισκόμουν στην εκκλησία μας της Παναγίας και ήλθε η Αγία Αργυρή, -νεαρή κόρη, - και μου είπε τα εξής:
«Όταν θα κάνετε την εικόνα μου στο εκκλησάκι μου, να μην γίνει όπως αυτή εδώ, αλλά να κρατώ δυο στέφανα του γάμου».
Εμείς αμέσως φροντίσαμε και έγινε η επιθυμία της, όπως φαίνεται στην καινούργια της πλέον εικόνα.
Χρυσούλα Παν. Χατζηγιαννιού
Το ναΐδριο της Αγίας Αργυρής χτίσαμε εις την κωμόπολη Παναγιούδα Λέσβου, με δαπάνη της αδελφής μου Ειρήνης και δικής μου, εις μνήμην των γονέων μας, Παναγιώτου και Γαρυφαλλιάς, και της αδελφής μας Αγγελικής.
Τα εγκαίνια έγιναν την 2αν Αύγουστου, Σάββατο, 2003, μεγαλοπρεπώς υπό του Μητροπολίτου Μυτιλήνης, κ. Ιακώβου του Γ'.
Το ναΐδριο αφιερώθη εις τον μεγάλον ναόν της κωμοπόλεως Παναγιούδα, πού τιμάται εις το Γενέσιον τής Υπεραγίας Θεοτόκου, το δε οικόπεδο σε σταυροδρόμι, εδωρίσθη υπό τού προέδρου της Κοινότητος Παναγιούδας, κ. Δημητρίου Μπούμπα, ευγενώς και αυθορμήτως.
Ή Αγία Αργυρή αγαπήθηκε πολύ από τους κατοίκους της κωμοπόλεως Παναγιούδας και της Λέσβου, λειτουργείται σχεδόν κάθε εβδομάδα ως προστάτης του γάμου και της νεότητος. Ή Αγιογράφηση της βρίσκεται σε εξέλιξιν.
Ευγνωμονούμε τον Κύριον Ιησούν Χριστόν που μας αξίωσεν και τιμούμεν την μνήμην της Αγίας και τα μαρτύριά της.
Ή Μνήμη της εορτάζεται στις 30 Απριλίου και η επέτειος των εγκαινίων της στις 2 Αυγούστου εκάστου έτους, με την ευλογίαν του Θεού.
Η ΑΓΙΑ ΑΡΓΥΡΗ (1688 -1725)
Η εκ Προύσης της Μικράς Ασίας πολύαθλος νεομάρτυς της Κωνσταντινουπόλεως
Ανάμεσα στους πολυάριθμους νεομάρτυρες που θυσίασαν τη ζωή, την ομορφιά και τη νεότητά τους για την αγάπη του Ιησού Χριστού συναριθμείται και η τιμωμένη από την Ορθόδοξη Εκκλησία μας στις 30 Απριλίου ένδοξος και πολύαθλος νεομάρτυς Αγία Αργυρή, η οποία εκοιμήθη εν Κυρίῳ ύστερα από τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη επί δεκαέξι συναπτά έτη στις φυλακές του Χάσκιοϊ (Πικριδίου) της Κωνσταντινουπόλεως.
Η Αγία Αργυρή γεννήθηκε το 1688 στην Προύσα της μικρασιατικής Βιθυνίας. Οι γονείς της, ο Γεώργιος και η Σωσάννα, ήταν ευσεβείς και ενάρετοι και τη διαπαιδαγώγησαν με τα νάματα της χριστιανικής πίστεως. Όταν μεγάλωσε η ευσεβής και ενάρετη Αργυρή, άρχισε να διακρίνεται για τη σωματική της ωραιότητα, γεγονός που προκάλεσε την ακόλαστη σαρκική επιθυμία ενός νεαρού Τούρκου, ονόματι Χασάν, ο οποίος ήταν ο γιος του δικαστού της Προύσας. Μάλιστα το σπίτι του βρισκόταν κοντά στο σπίτι της ενάρετης και όμορφης μοναχοκόρης.
Ο ερωτομανής αλλόθρησκος συνάντησε μία ημέρα την Αργυρή στον δρόμο και της αποκάλυψε το ερωτικό του πάθος. Εκείνη απομακρύνθηκε, αλλά ο νεαρός Τούρκος κυριευμένος από δυνατή ερωτική έλξη, συνέχισε να την ενοχλεί επιδιώκοντας να την πείσει να αλλαξοπιστήσει και να συνάψει μαζί του ερωτική σχέση. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να απειλήσει τους γονείς της ότι κινδυνεύει η ζωή της μονάκριβης κόρης τους, εάν δεν υποκύψει στις σαρκικές του επιθυμίες και δεν αλλαξοπιστήσει. Τα θλιβερά αυτά γεγονότα τρομοκράτησαν τους ευσεβείς γονείς, οι οποίοι έσπευσαν να την παντρέψουν με έναν χριστιανό νέο.
Έτσι μετά από λίγες ημέρες ορίσθηκε ο γάμος της Αργυρής με τον ομόδοξό της. Αλλά ενώ η νεόνυμφος οδηγούνταν από τον σύζυγό της στην εκκλησία, για να τελέσει σύμφωνα με το έθιμο παράκληση, εμφανίσθηκε ο ερωτομανής αλλόθρησκος μαζί με είκοσι άλλους Τούρκους και αφού την άρπαξαν μπροστά στα μάτια των γονέων και των συγγενών της, την οδήγησαν στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι είχε υποσχεθεί να αλλαξοπιστήσει και να παντρευτεί τον νεαρό Τούρκο. Μάλιστα έξι Τούρκοι διαβεβαίωσαν γραπτώς αυτή την ανυπόστατη κατηγορία.
Η Αργυρή διαμαρτυρήθηκε στον δικαστή, ο οποίος ήταν ο πατέρας του ερωτομανούς αλλόθρησκου, ότι πρόκειται για συκοφαντία που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Όμως μάταια προσπαθούσε η ενάρετη κόρη να πείσει τον δικαστή ότι όλη αυτή η κατηγορία εναντίον της ήταν μία σκευωρία, αφού οργισμένος ο δικαστής αποφάσισε τη φυλάκισή της.
Αλλά η Αργυρή υπέμεινε τον εγκλεισμό της στη φυλακή χωρίς να φοβηθεί και να λυγίζει, αφού η αγάπη και η πίστη της στον Νυμφίο Χριστό την είχε ενισχύσει ψυχικά τόσο πολύ, ώστε υπέμεινε τη φυλάκισή της με καρτερία και γενναιοψυχία. Οι γονείς της προσπάθησαν να διασώσουν και να απελευθερώσουν την κόρη τους, ζητώντας μέσω του Μητροπολίτου Προύσης την παρέμβαση του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.
Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να μεταβούν οι ίδιοι στην Κωνσταντινούπολη και να διαμαρτυρηθούν στην τουρκική κυβέρνηση, αλλά το μόνο που κατόρθωσαν ήταν να μεταφερθεί η Αργυρή από τη φυλακή σε δωμάτιο του σπιτιού του δικαστού μέχρι να ορισθεί η δίκη σε ανώτατο δικαστήριο της Κωνσταντινουπόλεως.
Όταν όμως έγινε η δίκη στην Κωνσταντινούπολη, ο δικαστής επικύρωσε τη δικαστική απόφαση του κριτού της Προύσας, σύμφωνα με την οποία ή θα αλλαξοπιστούσε η χριστιανή Αργυρή και θα παντρευόταν τον ερωτομανή Τούρκο ή θα περνούσε το υπόλοιπο της ζωής της μέσα στη φυλακή. Όμως και πάλι η ενάρετη μονάκριβη κόρη έμεινε σταθερή και αλύγιστη στην πίστη της στον Ιησού Χριστό και προτίμησε να κλεισθεί σε ισόβια δεσμά παρά να προδώσει την προσήλωσή της στον Σωτήρα και Λυτρωτή Χριστό.
Έτσι οδηγήθηκε αλυσοδεμένη στη φυλακή του Χάσκιοϊ και μάλιστα αναγκάσθηκε να ζει ανάμεσα σε αισχρές και ανήθικες γυναίκες, στις οποίες δόθηκε η εντολή να τη βασανίζουν ανελέητα ώστε να μην αντέξει τα βασανιστήρια και έτσι να υποχρεωθεί να αλλαξοπιστήσει. Η Αργυρή υπέμεινε τα βασανιστήρια με ξεχωριστή γενναιότητα και παρά τις σκληρότατες δοκιμασίες δεν υπέκυψε, αλλά απεναντίας με τη βοήθεια της προσευχής της στον Κύριο και της νηστείας έμεινε σταθερή και ακλόνητη στην πίστη της στον Νυμφίο Χριστό.
Είναι ενδεικτικό ότι ούτε η υβριστική συμπεριφορά των ανήθικων γυναικών της φυλακής, ούτε οι συνεχείς ξυλοδαρμοί και οι άλλες βιαιότητες, ούτε οι πειρασμοί που δέχθηκε μέσα στη φυλακή, έκαμψαν το αγωνιστικό φρόνημα της πολυάθλου μάρτυρος του Χριστού, η οποία με πολλή χαρά και καρτερία υπέμεινε τα βασανιστήρια για την αγάπη του Χριστού και τη δόξα του πάντιμου ονόματός Του.
Ήταν τόσο μεγάλη η χαρά και η ευχαρίστησή της μέσα στη φυλακή, ώστε τη θεωρούσε βασιλικό παλάτι και πνευματική παλαίστρα που την οδηγούσε στην αιώνια χαρά της Βασιλείας των Ουρανών. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι αρνήθηκε ακόμη και την πρόταση του χριστιανού Μανώλη Κιουρτζίμπαση να την απελευθερώσει από τα ισόβια δεσμά της φυλακής.
Όμως οι κακουχίες σε συνδυασμό και με την πνευματική της άσκηση είχαν οδηγήσει στην εξασθένηση των σωματικών της δυνάμεων. Έτσι όταν κατάλαβε ότι πλησίαζε το τέλος της επίγειας βιοτής της, θέλησε να ενωθεί με τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και να κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων.
Η επιθυμία της αυτή πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια ενός ηλικιωμένου φυλακισμένου, ο οποίος είχε τη δυνατότητα να κινείται με περισσότερη ελευθερία. Η πολύαθλος Αργυρή αποκάλυψε την επιθυμία της στον γέροντα, ο οποίος κατόπιν βρήκε τον προϊστάμενο της εκκλησίας της φυλακής και τον ενημέρωσε σχετικά.
Τότε ο ιερέας έβαλε μέσα σε μία σταφίδα το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου και την έδωσε στον γέροντα. Αυτός στη συνέχεια μετέφερε τη σταφίδα με τα Άχραντα Μυστήρια στην αλυσοδεμένη Αργυρή και αφού η ένδοξος και πολύαθλος νεομάρτυς του Χριστού προσευχήθηκε και κοινώνησε, παρέδωσε την πάναγνη ψυχή της στον δικαιοκρίτη Κύριο. Έτσι μετά από τα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη επί δεκαέξι συναπτά έτη, έλαβε τον αμάραντο στέφανο της αγιότητος και της δικαιοσύνης.
Μετά από την προς Κύριον εκδημία της, το πολυβασανισμένο σώμα της ενταφιάσθηκε στο περιώνυμο Αρχοντικό Νεκροταφείο, το οποίο βρίσκεται στον περίβολο του Ιερού Ναού της Αγίας Παρασκευής στο Χάσκιοϊ (Πικρίδιο) της Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος στην πρώτη του μορφή χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, ενώ ο νέος ναός ανοικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1724 -1752 και ανακαινίσθηκε το 1833.
Μετά από τρία έτη πραγματοποιήθηκε η ανακομιδή του ιερού σκηνώματός της, το οποίο βρέθηκε ακέραιο και ευωδιάζον. Μάλιστα ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Παΐσιος Β΄, ο οποίος έμεινε εκστατικός από την αφθαρσία και την ευωδία του ιερού σκηνώματος της Αγίας Αργυρής, αποφάσισε την εναπόθεσή του σε ιδιαίτερη λάρνακα, ενώ με απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου ορίσθηκε η μνήμη της να εορτάζεται κατ’ έτος πανηγυρικά στις 30 Απριλίου με την τέλεση Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας και με τη λιτάνευση του ιερού της λειψάνου.
Ο Πατριάρχης Παΐσιος Β΄ φρόντισε μάλιστα αμέσως μετά την ανακομιδή του ιερού της σκηνώματος στο να ενταχθεί επισήμως η Αγία νεομάρτυς Αργυρή στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αφού οι εκδηλώσεις των χριστιανών προς τιμήν της ήταν ιδιαίτερα πληθωρικές. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί η περίπτωση μίας ευλαβούς χριστιανής, η οποία αφού προσκύνησε τη λάρνακα, θέλησε να λάβει για ευλογία ένα δάκτυλο από το χέρι της Αγίας. Η ασεβής ενέργειά της είχε ως συνέπεια να θαμπώσουν τα μάτια της και να μην βλέπει απολύτως τίποτα.
Στη συνέχεια αφού ομολόγησε την αμαρτία της και ζήτησε συγχώρηση, επέστρεψε το δάκτυλο από το χέρι της Αγίας και αφού έμεινε για σαράντα ημέρες κοντά στη λάρνακα προσευχόμενη και νηστεύοντας, θεραπεύθηκε και τότε επέστρεψε υγιής στο σπίτι της. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1955 το ακέφαλο ιερό σκήνωμα της Αγίας Αργυρής φυλασσόταν μέσα σε ξύλινη λάρνακα στο αριστερό κλίτος του Ιερού Ναού της Αγίας Παρασκευής Χάσκιοϊ (Πικριδίου), αφού η τιμία κάρα της είχε αφαιρεθεί από Ρώσο μοναχό κατά την ημέρα της ανακομιδής και μεταφέρθηκε στη Ρωσία, όπου και εορτάζεται η μνήμη της.
Όμως κατά τη διάρκεια των θλιβερών γεγονότων τον Σεπτέμβριο του 1955, όπου ο τουρκικός όχλος εισέβαλε στον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής, αλλά και σε άλλους ναούς της Κωνσταντινουπόλεως λεηλατώντας και καταστρέφοντας, αποτεφρώθηκε μαζί με τη λάρνακα και το ιερό σκήνωμα της Αγίας Αργυρής. Διασώθηκε μόνο τμήμα από την αριστερή χείρα της, το οποίο φυλάσσεται στον αναστηλωμένο πλέον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής, όπου κάθε χρόνο στις 30 Απριλίου, ημέρα της προς Κύριον εκδημίας της Αγίας νεομάρτυρος Αργυρής, τιμάται πανηγυρικά η μνήμη της.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί η χρονολογική ανακρίβεια και σύγχυση που επικρατεί αναφορικά με την ημερομηνία τελευτής της εκ Προύσης της μικρασιατικής Βιθυνίας και εν Πικριδίῳ της Κωνσταντινουπόλεως αθλησάσης Αγίας ενδόξου νεομάρτυρος Αργυρής.
Ο λόγιος Σκοπελίτης μοναχός Καισάριος Δαπόντες (1713-1784), ο οποίος συνέταξε το Μαρτύριο της Αγίας που εμπεριέχεται στο Νέο Μαρτυρολόγιο του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, αλλά και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνστάντιος Α΄ ο από Σιναίου αναφέρουν ως ημερομηνία τελευτής της Αγίας την 30η Απριλίου του 1725.
Την ίδια ημερομηνία αναφέρουν ο εκ Πικριδίου δικηγόρος Φίλιππος Φιλιππίδης στη θρησκευτική, ιστορική και εποικοδομητική πραγματεία του «Η Νεομάρτυς Αργυρή 1688 -1721», καθώς και ο Ιωάννης Περαντώνης στο «Λεξικό των Νεομαρτύρων», αλλά όχι ως ημερομηνία τελευτής, αλλά ως ημερομηνία ανακομιδής των λειψάνων της Αγίας.
Ως ημερομηνία της προς Κύριον εκδημίας της αναφέρουν οι Φίλιππος Φιλιππίδης και Ιωάννης Περαντώνης την 5η Απριλίου του 1721. Ιστορικά τεκμηριωμένη και ορθή θεωρείται η χρονολογία της 30ης Απριλίου 1725 ως ημέρας τελευτής της Αγίας, αφού η ανακομιδή των ιερών της λειψάνων έγινε επί των ημερών του Πατριάρχου Παϊσίου Β΄, ο οποίος εξελέγη Πατριάρχης το έτος 1726.
Το γεγονός αυτό έρχεται σε αντίθεση με τον ισχυρισμό του Φιλίππου Φιλιππίδου στην πραγματεία του περί της Αγίας ότι η ανακομιδή των λειψάνων της πραγματοποιήθηκε στις 30 Απριλίου 1725 με την παρουσία του Πατριάρχου Παϊσίου Β΄. Επιπλέον ο συγγράψας το μαρτύριο της Αγίας, λόγιος μοναχός Καισάριος Δαπόντες, ήταν εν ζωή το 1725, γεγονός που επιβεβαιώνει την ορθότητα της χρονολογίας της 30ης Απριλίου 1725, ως ημερομηνίας της προς Κύριον εκδημίας της ενδόξου και πολυάθλου νεομάρτυρος Αγίας Αργυρής.
Η πρώτη ασματική ακολουθία προς τιμήν της Αγίας εποιήθη από ανώνυμους λογίους κληρικούς και ιεροψάλτες κατ’ εντολήν του Οικουμενικού Πατριάρχου Παϊσίου Β΄, ο οποίος παρέστη στην ανακομιδή του αφθάρτου και ευωδιάζοντος ιερού σκηνώματός της και εισηγήθηκε την επίσημη ένταξή της στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η ακολουθία αυτή εξεδόθη το 1912 στην Κωνσταντινούπολη με δαπάνη του δικηγόρου Φιλίππου Φιλιππίδου, επανεκδόθη δε το 1997 από τις Εκδόσεις Επέκταση και με την επιμέλεια του εκ Πικριδίου της Κωνσταντινουπόλεως Μεγάλου Πρωτοπρεσβυτέρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου π. Γεωργίου Τσέτση.
Η πρώτη συνταχθείσα ακολουθία της Αγίας Αργυρής μαζί και με την ποιηθείσα προς τιμήν της ακολουθία υπό του αοιδίμου χαρισματικού Υμνογράφου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Γερασίμου Μοναχού του Μικραγιαννανίτου συμπεριελήφθησαν στο εκδοθέν το έτος 2007 βιβλίο «Η Νεομάρτυς Αγία Αργυρή», το οποίο επιμελήθηκε η εκ Πύργων Θερμής Λέσβου εκλεκτή φιλόλογος, πεζογράφος και ποιήτρια, αλλά και διατελέσασα Λυκειάρχης κ. Χρυσούλα Χατζηγιαννιού.
Η ευσεβής αυτή φιλόλογος από ευλάβεια προς την πολύαθλο νεομάρτυρα Αγία Αργυρή ζήτησε από τον Ιερομόναχο Αθανάσιο τον Σιμωνοπετρίτη, Υμνογράφο της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, τη σύνταξη Παρακλητικού Κανόνος προς τιμήν της Αγίας, ο οποίος εγκρίθηκε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος το 2004 και παρατίθεται στο σχετικό βιβλίο της. Η ευλάβεια της κ. Χρυσούλας Χατζηγιαννιού, αλλά και της αδελφής της, Ειρήνης, στο πρόσωπο της Αγίας ενδόξου νεομάρτυρος Αργυρής οδήγησε και στην ανέγερση με δική τους δαπάνη παρεκκλησίου επ’ ονόματι της Αγίας στο παραθαλάσσιο χωριό Παναγιούδα της Λέσβου.
Το νεόδμητο παρεκκλήσιο εγκαινιάσθηκε με την πρέπουσα εκκλησιαστική λαμπρότητα το Σάββατο 2 Αυγούστου 2003 υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μυτιλήνης, Ερεσσού και Πλωμαρίου κ. Ιακώβου Γ΄ και αφιερώθηκε στον ανεγερθέντα το 1896 Ιερό Ενοριακό Ναό του Γενεσίου Θεοτόκου Παναγιούδας.
Στο παρεκκλήσιο της Αγίας Αργυρής έχει φιλοτεχνηθεί τοιχογραφία της Αγίας που ιστορήθηκε κατόπιν επιθυμίας και υπόδειξης της ίδιας της νεομάρτυρος, η οποία παρουσιάσθηκε κατ’ όναρ στον εφημέριο του χωριού Παναγιούδα, π. Θεολόγο Σακαλή, και του ζήτησε να αγιογραφηθεί η εικόνα της κρατώντας στο χέρι της δύο στεφάνια γάμου, όπως και έγινε. Ναός επ' ονόματι της Αγίας νεομάρτυρος Αργυρής υπάρχει και στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο χωριό Κάινα Αποκορώνου Χανίων, ο οποίος ανεγέρθηκε με δαπάνη της Άννας Νικολουδάκη εις μνήμην της αδελφής της Αργυρώς.
Στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς, όπου επικρατεί η διαφθορά και αναζητούνται πρότυπα εναρέτου χριστιανικού βίου, προβάλλει η ένδοξος και πολύαθλος νεομάρτυς του Χριστού Αγία Αργυρή ως ολόλαμπρο παράδειγμα αρετής και αγνότητος, αλλά και ως πνευματικός οδοδείκτης που θα διδάσκει, θα εμπνέει και θα καθοδηγεί τους σημερινούς Έλληνες με την ακλόνητη και σταθερή της πίστη στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό.
Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος
Εκπαιδευτικός
Βιβλιογραφία
* Ασματική Ακολουθία της Αγίας νεομάρτυρος Αργυρής της εν Πικριδίῳ Κωνσταντινουπόλεως, Εκδόσεις Επέκταση, 1997.
* Δαπόντε Καισαρίου, Μαρτύριον Αγίας Αργυρής, Νέον Μαρτυρολόγιον, Εκδοτικός Οίκος «Αστήρ», Δ΄ Έκδοσις, Αθήναι 1993.
* Φιλιππίδου Φιλίππου Στεφ., Η Νεομάρτυς Αργυρή (1688 -1721), Εν Κωνσταντινουπόλει, 1912.
* Χατζηγιαννιού Χρυσούλας Παν., Η Νεομάρτυς Αγία Αργυρή, Αθήναι 2007.
Εικόνες
[1] Τοιχογραφία της Αγίας ενδόξου νεομάρτυρος Αργυρής στον ομώνυμο Ιερό Ναό στο χωριό Παναγιούδα της Λέσβου. Ιστορήθηκε καθ’ υπόδειξη της ίδιας της Αγίας.
[2] Παλαιά φορητή εικόνα της Αγίας νεομάρτυρος Αργυρής. Ανήκει σε ιδιωτική συλλογή.
[3] Φορητή εικόνα της Αγίας Αργυρής δια χειρός Σώζοντος Γιαννούδη στον Ιερό Ναό Αγίου Ανδρέου Δήμου Αγίας Παρασκευής Αττικής.
[4] Ο τάφος της Αγίας Αργυρής. Κατά την εκσκαφή του τάφου της μετά από τρία έτη από την προς Κύριον εκδημία της βρέθηκε το ιερό σκήνωμα ακέραιο και ευωδιάζον.
[6] Η εκ Προύσης της Μικράς Ασίας και εν Κωνσταντινουπόλει αθλήσασα Αγία νεομάρτυς Αργυρή. Φορητή εικόνα του Αγιογραφικού Οίκου Κατερίνης "Μελέτιος ο Υμνωδός".
[7] Ο Ιερός Ναός της Αγίας Αργυρής Παναγιούδας Λέσβου.
[8] Το παρεκκλήσιο της Αγίας Αργυρής στο χωριό Παναγιούδα Λέσβου ανεγέρθηκε με δαπάνη των αδελφών Ειρήνης και Χρυσούλας Χατζηγιαννιού και εγκαινιάσθηκε στις 2 Αυγούστου 2003.
[9] Το εσωτερικό του Ιερού Ναού Αγίας Αργυρής Παναγιούδας Λέσβου.
[10] Η πρόσοψη του Ιερού Ναού Αγίας Αργυρής Παναγιούδας Λέσβου.
[11] Η λειψανοθήκη της Αγίας νεομάρτυρος Αργυρής στον Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής Πικριδίου (Χάσκιοϊ).
[12] Ο ιστορικός Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής στο Πικρίδιο (Χάσκιοϊ) της Κωνσταντινουπόλεως. Στον περίβολο του ναού ενταφιάσθηκε η Αγία νεομάρτυς Αργυρή. www.tatavla.org
[13] Άποψη από το εσωτερικό του Ιερού Ναού της Αγίας Παρασκευής Πικριδίου (Χάσκιοϊ), όπου κατ' έτος στις 30 Απριλίου τιμάται πανηγυρικά η μνήμη της Αγίας Αργυρής. www.tatavla.org
[14] Ο τάφος της Αγίας Αργυρής στον περίβολο του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής Πικριδίου (Χάσκιοϊ). www.tatavla.org
[15] Τοιχογραφία της Αγίας Αργυρής δια χειρός Γεωργίου Κτιστάκη στον Ιερό Ναό Αγίας Ειρήνης Γαλατσίου Αθηνών. Αποτελεί αφιέρωμα των αδελφών Χρυσούλας και Ειρήνης Χατζηγιαννιού.
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με την απαραίτητη προϋπόθεση της αναφοράς του συγγραφέα και του ιστολογίου της πρώτης δημοσίευσης (Σύνδεσμος Κληρικών Χίου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου