Η μαγική ικανότητα της αυτόματης μεταφοράς σε μέρη μακρινά ή ακόμα και σε τόπους, δηλαδή το όνειρο του διακτινισμού στον χώρο και στον χρόνο είναι ίσως η υπ’αριθμόν 1 συλλογική φαντασίωση της ανθρωπότητας. Ανέκαθεν. (Η δεύτερη ίσως είναι η αορατότητα ή η ικανότητα να πετάς στα charts των βιονικών, υπερανθρώπινων ιδιοτήτων.)
Η ακαριαία και χωρίς επιπτώσεις τηλεμεταφορά φαίνεται ότι έχει δύο βασικές λύσεις-τρόπους να γίνει: με την αποδόμηση και αναδόμηση εκ νέου της ύλης, όπως αυτήν που έδειχνε το πολύ πετυχημένο φιλμ 'Η Μύγα' (με την ανεπιτυχή πάντως κατάληξη του διακτινιζόμενου ανθρώπου-εντόμου) ή μέσω Πυλών σε ένα Σύμπαν που γενναιόδωρα ανοίγει τις διαστάσεις του σε όποιον καταφέρει να ξεκλειδώσει τα μυστικά του.
Ο πρώτος πάντως που ‘φτιαξε τον όρο από το αρχαιοελληνικό πρόθεμα 'τηλε', μακριά και το λατινικό ρήμα portare, μεταφέρω ήταν ο συγγραφέας Charles Fort το 1931 αν και νωρίτερα, το 1877 στο διήγημα επιστημονικής φαντασίας «Ο Άνθρωπος χωρίς Σώμα» του D. Mitchell, ένας επιστήμονας καταφέρνει να αποδομήσει τα άτομα ενός γάτου και να τον τηλεμεταφέρει μέσω τηλεγράφου.
Καλή ιδέα ο τηλέγραφος, με ό,τι έχει κανείς διαθέσιμο εμπνέεται, αλλά καμμία σχέση με τα φουτουριστικά συστήματα διακτινισμού του Star Trek, έναν αιώνα αργότερα.
Η ιδέα της εξαφάνισης από έναν τόπο ή χρόνο και της επανεμφάνισης αλλού, είναι πανάρχαιη και οι μύθοι λένε πως είναι εφικτή και έχουν αποδείξεις.
Μόνο στις δικές μας ιστορίες έχουμε την βεβαιωμένη από τον Ηρόδοτο μαγική εξαφάνιση και τηλεμεταφορά του Αριστέα του Προκοννήσιου, που χανόταν και επανεμφανιζόταν μπροστά σε μάρτυρες χιλιόμετρα μακριά από εκεί που τον είχαν δει και αιώνες αργότερα και ακόμα τις δυνάμεις τηλεμεταφοράς του φιλοσόφου Ερμότιμου τον 6ο αι. π.Χ. που έβγαινε από το σώμα του και ταξίδευε σε άλλες διαστάσεις (για τους μυστικιστές και αποκρυφιστές υπάρχουν σαφέστατα ευκολότεροι και προσιτοί στους περισσότερους τρόποι να τηλεμεταφερθείς από τα δύσκολα, αργά και πανάκριβα πειράματα της κβαντικής φυσικής).
Κάθε μέσον που εφευρίσκει ο άνθρωπος σκοντάφτει στο ίδιο εμπόδιο. Πώς προσπερνάς τη φυσική απόσταση; Και ένα δεύτερο: Πώς το κάνεις αυτό στον μικρότερο δυνατόν χρόνο;
Οι επιστήμονες το μελετάνε σοβαρά και κάνουν πειράματα με φωτόνια. Η τηλεμεταφορά συνίσταται στο να αποδομήσεις ένα αντικείμενο (ή υποκείμενο) σε ένα σημείο και να στείλεις τα data και τις λεπτομέρειες της ατομικής του σύνθεσης σε ένα άλλο σημείο-τοποθεσία όπου θα επαναδομηθεί. Αυτό σημαίνει να εξαφανίσεις τον τόπο –την απόστασή του – και τον χρόνο από το ταξίδι.
Πρώτη αισιόδοξη πρόταση για υπέρβαση των φυσικών εμποδίων έγινε το 1993 όταν ο φυσικός Charles Bennett και η ομάδα των ερευνητών του στην IBM ισχυρίστηκε σοβαρά πως η κβαντική τηλεμεταφορά είναι απολύτως πιθανή, αρκεί να δεχόμασταν πως το αρχικό αντικείμενο (το φωτόνιο εδώ) στο τέλος του προορισμού του θα καταστρεφόταν. Ουπς! Όχι και τόσο ωραία ιδέα να καταλήξεις κομμάτια, σαν κυβιστικός πίνακας, στο τέλος του ταξιδιού σου.
Πέντε χρόνια αργότερα,το ’98 μια παρέα άλλων επιστημόνων τα κατάφερε στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια, ξεγελώντας την Αρχή της Απροσδιοριστίας του Heisenberg, και τηλεμετέφερε ένα φωτόνιο, το ελάχιστο σωματίδιο ενέργειας που κουβαλά φως, σε απόσταση ενός μέτρου, φτιάχνοντας στην άλλη άκρη του καλωδίου, την ρέπλικά του, το αντίγραφό του. Στο Ινστιτούτο μπόρεσαν να διαβάσουν την ατομική δομή του φωτονίου, να στείλουν τα data και να φτιάξουν τη ρέπλικα στην άλλη άκρη.
Με λίγα λόγα, αν υποθετικά καταφέρουμε να μεταφέρουμε έναν άνθρωπο στο μέλλον με αυτή τη διαδικασία, ο τρόπος είναι να πάρουμε το υποκείμενο, να στείλουμε την πληροφορία του μέσα από το κατάλληλο μέσον, να φτιάξουμε το αντίγραφό του στην πλευρά αποστολής και να καταστρέψουμε το πρωτότυπο –εδώ είναι το προκλητικό σημείο.
Ποιός δέχεται να καταστραφεί, έστω και σε μία διάσταση, προκειμένου να επαναδημιουργηθεί σε κάποια άλλη με όλο το άγχος και τις πιθανές αποτυχίες στη διαδρομή;
Αρχές του νέου αιώνα και η τηλεμεταφορά ξέφυγε από τα φωτόνια και πέρασε στις δέσμες λέιζερ. Το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας κατάφερε αρχικά να τηλεμεταφέρει μια ακτίνα λέιζερ το 2002 και λίγο αργότερα, το 2006, το Niels Bohr Ινστιτούτο στην Κοπεγχάγη κατάφεραν να τηλεμεταφέρουν πληροφορία αποθηκευμένη σε μια δέσμη λέιζερ μέσα σε ένα σύννεφο ατόμων, για πρώτη φορά έτσι τηλεμεταφέροντας φως και ύλη (τον φορέα της πληροφορίας και το αποθηκευτικό μέσον, δύο διαφορετικά πράγματα), ταυτοχρόνως σε ένα μέσον. Μισό μέτρο τα πήγαν και τα δύο αλλά το βήμα ήταν τεράστιο.
Το εμπόδιο της φυσικής απόστασης και πώς θα το υπερβούμε;
Κάθε μέσον που εφευρίσκει ο άνθρωπος σκοντάφτει στο ίδιο εμπόδιο. Πώς προσπερνάς τη φυσική απόσταση; Και ένα δεύτερο: Πώς το κάνεις αυτό στον μικρότερο δυνατόν χρόνο;
Οι επιστήμονες το μελετάνε σοβαρά και κάνουν πειράματα με φωτόνια. Η τηλεμεταφορά συνίσταται στο να αποδομήσεις ένα αντικείμενο (ή υποκείμενο) σε ένα σημείο και να στείλεις τα data και τις λεπτομέρειες της ατομικής του σύνθεσης σε ένα άλλο σημείο-τοποθεσία όπου θα επαναδομηθεί. Αυτό σημαίνει να εξαφανίσεις τον τόπο –την απόστασή του – και τον χρόνο από το ταξίδι.
Πρώτη αισιόδοξη πρόταση για υπέρβαση των φυσικών εμποδίων έγινε το 1993 όταν ο φυσικός Charles Bennett και η ομάδα των ερευνητών του στην IBM ισχυρίστηκε σοβαρά πως η κβαντική τηλεμεταφορά είναι απολύτως πιθανή, αρκεί να δεχόμασταν πως το αρχικό αντικείμενο (το φωτόνιο εδώ) στο τέλος του προορισμού του θα καταστρεφόταν. Ουπς! Όχι και τόσο ωραία ιδέα να καταλήξεις κομμάτια, σαν κυβιστικός πίνακας, στο τέλος του ταξιδιού σου.
Πέντε χρόνια αργότερα,το ’98 μια παρέα άλλων επιστημόνων τα κατάφερε στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια, ξεγελώντας την Αρχή της Απροσδιοριστίας του Heisenberg, και τηλεμετέφερε ένα φωτόνιο, το ελάχιστο σωματίδιο ενέργειας που κουβαλά φως, σε απόσταση ενός μέτρου, φτιάχνοντας στην άλλη άκρη του καλωδίου, την ρέπλικά του, το αντίγραφό του. Στο Ινστιτούτο μπόρεσαν να διαβάσουν την ατομική δομή του φωτονίου, να στείλουν τα data και να φτιάξουν τη ρέπλικα στην άλλη άκρη.
Με λίγα λόγα, αν υποθετικά καταφέρουμε να μεταφέρουμε έναν άνθρωπο στο μέλλον με αυτή τη διαδικασία, ο τρόπος είναι να πάρουμε το υποκείμενο, να στείλουμε την πληροφορία του μέσα από το κατάλληλο μέσον, να φτιάξουμε το αντίγραφό του στην πλευρά αποστολής και να καταστρέψουμε το πρωτότυπο –εδώ είναι το προκλητικό σημείο.
Ποιός δέχεται να καταστραφεί, έστω και σε μία διάσταση, προκειμένου να επαναδημιουργηθεί σε κάποια άλλη με όλο το άγχος και τις πιθανές αποτυχίες στη διαδρομή;
Αρχές του νέου αιώνα και η τηλεμεταφορά ξέφυγε από τα φωτόνια και πέρασε στις δέσμες λέιζερ. Το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας κατάφερε αρχικά να τηλεμεταφέρει μια ακτίνα λέιζερ το 2002 και λίγο αργότερα, το 2006, το Niels Bohr Ινστιτούτο στην Κοπεγχάγη κατάφεραν να τηλεμεταφέρουν πληροφορία αποθηκευμένη σε μια δέσμη λέιζερ μέσα σε ένα σύννεφο ατόμων, για πρώτη φορά έτσι τηλεμεταφέροντας φως και ύλη (τον φορέα της πληροφορίας και το αποθηκευτικό μέσον, δύο διαφορετικά πράγματα), ταυτοχρόνως σε ένα μέσον. Μισό μέτρο τα πήγαν και τα δύο αλλά το βήμα ήταν τεράστιο.
Πόσο μακριά είναι ο Θάλαμος Τηλεμεταφοράς του Star Trek;
Τόσο κοντά και τόσο μακριά, θα μπορούσε να πει κανείς. Μέχρι να βρεθεί η λύση να μεταφερθούν στο ακέραιο τα 1028 άτομα που φτιάχνουν το ανθρώπινο σώμα μέσα από ένα οποιοδήποτε κβαντικό γιγα-κομπιούτερ και με απόλυτη ασφάλεια σε ταχύτητες μεγαλύτερες από αυτές του φωτός (χωρίς να γίνει ο άνθρωπος μια φωτεινή λαμπερή έκρηξη ενέργειας), δεν ξέρουμε.
Η ιδέα του Star Trek ήταν –θεωρητικά- πανέξυπνη. Ο Κάπταιν Kirk, o Spock, o Dr. McCoy και τα άλλα τα παιδιά στεκόντουσαν στην πλατφόρμα του Τransporter, o Scotty ρύθμιζε κάποια κουμπιά ώστε η μηχανή «να κλειδώσει» την πληροφορία από τα ατομικά χαρακτηριστικά του καθενός.
Κατόπιν μέσω της μηχανής τα άτομα του καθενός μεταφέρονταν στην επιθυμητή διάσταση με ένα φαντασμαγορικό σώου που άφηνε μια σπινθηριστή glitter λάμψη γύρω από διακτινιζόμενα πρόσωπα. Αυτόματα, τους βλέπαμε ολόκληρους και δραστήριους σε έναν άλλο πλανήτη.
Κάποιοι λένε πως η τηλεμεταφορά του μέλλοντος θα συνδυάζει γενετική κλωνοποίηση και ψηφιακή τεχνολογία μαζί, ένα είδος βιοψηφιακής κλωνοποίησης (biodigital cloning) κατά την οποία, αν ποτέ εφαρμοστεί, οι τηλε-ταξιδιώτες θα πρέπει να ζουν ένα είδος «θανάτου» κατά κάποιον τρόπο, αφού το επαναδομημένο «αντίγραφό τους» που θα φτάνει στον μακρινό προορισμό θα πρέπει να «καταστρέφει» το πρωτότυπο.
Έτσι κι αλλιώς το πρωτότυπο σώμα μας υφίσταται διαρκώς θανάτους, αφού κάθε μήνα, χρόνο με το χρόνο, τα κύτταρα πεθαίνουν και ανανεώνονται, το σώμα αλλάζει και όχι μόνο αυτό αλλά και οι αντιλήψεις, οι σκέψεις, τα όνειρα και ο κόσμος ολόκληρος. Ίσως να μην είναι τελικά τόσο παράξενη η ιδέα της ρέπλικας. Έχει τρανταχτά πλεονεκτήματα: Ταξίδια αστραπή και νέες εμπειρίες σε χρόνο dt, Σαββακύριακα στη Σελήνη και καθημερινές για εργασία στη Γη (ή μήπως το αντίστροφο;)
Άρης Χανδρής, arischandris@yahoo.com
Κάποιοι λένε πως η τηλεμεταφορά του μέλλοντος θα συνδυάζει γενετική κλωνοποίηση και ψηφιακή τεχνολογία μαζί, ένα είδος βιοψηφιακής κλωνοποίησης (biodigital cloning) κατά την οποία, αν ποτέ εφαρμοστεί, οι τηλε-ταξιδιώτες θα πρέπει να ζουν ένα είδος «θανάτου» κατά κάποιον τρόπο, αφού το επαναδομημένο «αντίγραφό τους» που θα φτάνει στον μακρινό προορισμό θα πρέπει να «καταστρέφει» το πρωτότυπο.
Έτσι κι αλλιώς το πρωτότυπο σώμα μας υφίσταται διαρκώς θανάτους, αφού κάθε μήνα, χρόνο με το χρόνο, τα κύτταρα πεθαίνουν και ανανεώνονται, το σώμα αλλάζει και όχι μόνο αυτό αλλά και οι αντιλήψεις, οι σκέψεις, τα όνειρα και ο κόσμος ολόκληρος. Ίσως να μην είναι τελικά τόσο παράξενη η ιδέα της ρέπλικας. Έχει τρανταχτά πλεονεκτήματα: Ταξίδια αστραπή και νέες εμπειρίες σε χρόνο dt, Σαββακύριακα στη Σελήνη και καθημερινές για εργασία στη Γη (ή μήπως το αντίστροφο;)
Άρης Χανδρής, arischandris@yahoo.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου