Επιμέλεια-έρευνα: Δρ Δημήτρης Περδετζόγλου
Δεν ξέρω ποιος πρωτομετέφρασε το Μποζόνιο του Χιγκς (που επίσης αποκαλείται God Particle) ως "Σωματίδιο του Θεού", είχε πάντως αρκετά μεγάλη φαντασία.
Η ελληνική μετάφραση (που παραπέμπει στον Θεό) είναι, άθελά της προφανώς, ιδιαιτέρως παραπλανητική: Δεν ανακαλύφθηκε τίποτα σχετικό με το Θεό κι ούτε το σωματίδιο αυτό είναι του Θεού...
Παρ' όλα αυτά, έχω ακούσει απ' το πρωί τόσους ανθρώπους που κατάλαβαν το αντίθετο που ίσως πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε.
Το μποζόνιο αυτό πήρε το όνομά του από τον Βρετανό καθηγητή φυσικής Peter Higgs, ο οποίος πρότεινε την ύπαρξή του. Θεωρήθηκε τόσο σημαντικό, που σε βιβλίο που έγραψε για αυτό ο Leon Lederman του έδωσε τον τίτλο The God Particle (To Σωματίδιο Θεός).
Πολλοί επιστήμονες διαφώνησαν με την εκλαϊκευμένη ονομασία, αλλά αυτή ως 'πιασάρικη', επικράτησε στα ΜΜΕ.
Στα μίντια της Ελλάδας όμως το 'Σωματίδιο Θεός', έγινε το 'Σωματίδιο του Θεού' - με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Εννοείται πως η μετάφραση θα ήταν σωστή, μόνο αν η αρχική φράση είχε απόστροφο και τελικό σίγμα στη λέξη God (δηλαδή αν ήταν God's Particle).
.jpg)
Να σημειωθεί επίσης ότι ο συγγραφέας είχε βάλει τίτλο στο βιβλίο που καμία σχέση με τον Θεό δεν είχε: το ονόμασε God-damn Particle (Καταραμένο στοιχείο, επειδή ήταν τόσο εκνευριστικά δύσκολο να αποδειχτεί), αλλά ο εκδότης ντράπηκε να χρησιμοποιήσει τον τίτλο και κατέληξαν μαζί στο "Το Σωματίδιο Θεός".
πηγή-www.lifo.gr (επιλογή-προσαρμογή)
Το «σωματίδιο τού Θεού» - Οι περιπέτειες τής λ. σώμα
Για την ιστορία των λέξεων, πώς ξεκινούν και πού μπορούν να φθάσουν σημασιολογικά, είναι χαρακτηριστική η προέλευση στη Φυσική αυτού τού σωματιδίου που φέρει τον τίτλο «το σωματίδιο τού Θεού», αποδίδοντας το αγγλικό «God particle». Όπως μάθαμε από τον Δημήτρη Νανόπουλο και από άλλες πηγές στις οποίες ανατρέξαμε, το σωματίδιο αυτό (που ανήκει στα μποζόνια), δεν είναι παρά "το σωματίδιο τού Higgs", τού μεγάλου Άγγλου θεωρητικού φυσικού Peter Higgs.
Η ύπαρξη τού μποζονίου, που θεωρείται ότι αποτελεί τη βάση κάθε άλλης μορφής μάζας, (αγγλ. boson, από το όνομα τού Ινδού θεωρητικού φυσικού Satyendra Nath Bose), αποτελούσε πειραματικό ζητούμενο για περισσότερα από τα τελευταία 30 χρόνια.
Αποτελούσε «θεωρητική υπόθεση» τού Peter Higgs, στο πλαίσιο τού «Βασικού Προτύπου» (Standard Model) τής φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων (particle physics).
Είχε δε τόσο ταλαιπωρήσει τους ερευνητές, ώστε ο διάσημος αμερικανός φυσικός Leon Lederman γράφοντας (μαζί με τον Dick Teresi) ένα βιβλίο για το θέμα (το 1993), μίλησε για το «αναθεματισμένο σωματίδιο» (goddamn particle)!
Ο εκδότης όμως τού βιβλίου θέλησε να αποφύγει την πολύ υβριστική λέξη goddam (λέγεται επίσης goddamn και goddamned) και απέδωσε ευφημιστικά το σωματίδιο κρατώντας μόνο το α΄ συνθετικό τής λέξης, το God. Έτσι το μποζόνιο, το σωματίδιο τού Higgs, από αναθεματισμένο έγινε θεϊκό!
Από “goddamn particle”, έγινε “God particle”! Τελικά, ο τίτλος τού βιβλίου των Leon Lederman – Dick Teresi (1993) είναι «The God Particle: If the Universe is the Answer, what is the Question?» (Το σωματίδιο τού Θεού: Αν το σύμπαν είναι η απάντηση, ποια είναι η ερώτηση;)
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι και η λέξη σώμα στην Ελληνική είχε τη δική της περιπέτεια. Η λέξη σώμα σήμαινε αρχικά (στον Όμηρο και μέχρι τον Ησίοδο) «το νεκρό σώμα, το πτώμα» (το δέμας δήλωνε «το ζωντανό σώμα»).
Από τον Ησίοδο και μετά δήλωσε «το (ζωντανό) σώμα». Άγνωστη είναι και η ετυμολογία τής λέξης. Ίσως συνδέεται με το θέμα σω- (σω-ρός, σώ-ος) ή με το θέμα σωπ- (*σωπ-μα > σώ-μα από το σήπ-ομαι).
Η αρχαία λέξη σωματίδιο χρησιμοποιήθηκε για να αποδώσει το γαλλικό corpuscule στη φυσική.
πηγή-www.babiniotis.gr
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ, ΕΔΩ:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου