Ἡ Ἱστορία τῆς Ἁγίας Ζώνης - Αποστολή της Αγίας Ζώνης στην Αρναία Χαλκιδικής, προς αναχαίτιση της πανούκλας (1813)

 

Στὶς 31 Αὐγούστου θὰ ἑορτάσουμε καὶ φέτος τὴν Κατάθεση τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Θεοτόκου.  

 

Ἀποτελεῖ τὸ μοναδικὸ ἱερὸ κειμήλιο ποὺ σχετίζεται μὲ τὸν ἐπίγειο βίο τῆς Θεοτόκου καὶ διασῴζεται μέχρι σήμερα στὴν Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Βατοπαιδίου στὸ Ἅγιο Ὅρος, στὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας. Ἡ ἴδια ἡ Θεοτόκος τὴν ὕφανε ἀπὸ τρίχες καμήλας.

Οἱ πληροφορίες γιὰ τὸν ἐπίγειο βίο τῆς Θεοτόκου εἶναι λιγοστὲς καὶ προέρχονται ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη καὶ ἀπὸ τὴν παράδοση ποὺ διασώθηκε ἀπὸ τοὺς ἀποστολικοὺς ἀκόμη χρόνους. Ἡ Θεοτόκος μέχρι τὴν Κοίμησή της παρέμεινε στὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἦταν μέλος τῆς πρώτης Ἐκκλησίας. Τὴ φροντίδα τῆς εἶχε ἀναλάβει ὁ ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ Κυρίου, ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης.
 

Οἱ τελευταῖες στιγμὲς τῆς ἐπίγειας ζωῆς τῆς εἶναι θαυμαστὲς καὶ συγκινητικές. Κοντὰ τῆς βρέθηκαν οἱ Ἀπόστολοι οἱ ὁποῖοι ἔφτασαν ἀπὸ τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης στὰ Ἱεροσόλυμα μὲ τρόπο θαυμαστό, «ἐπὶ νεφελῶν». Καὶ τότε, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἐμφανίστηκε θριαμβευτικὰ «ἐπὶ νεφελῶν», μὲ τὴ συνοδεία πλήθους ἀγγέλων. Ἡ Θεοτόκος προσευχήθηκε στὸν Υἱό της, παρηγόρησε τοὺς Ἀποστόλους καὶ ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ εἶναι πάντα κοντὰ στὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ μεσιτεύει στὸν Υἱό της καὶ παρέδωσε τὴν πανάμωμη ψυχή της στὸν Κύριο.

Οἱ Ἀπόστολοι ἐναπόθεσαν τὴν Ἁγία Σορὸ τῆς Θεοτόκου σὲ «καινὸν μνημεῖον» στὴ Γεθσημανή. Ἐκεῖ ἡ Ἁγία Ἑλένη ἀργότερα ἔκτισε τὸ ναὸ τῆς Κοιμήσεως. Τρεῖς μέρες μετὰ τὴν κοίμηση κατέβηκε ὁ Κύριος μὲ τὴ συνοδεία τῶν Ἀρχαγγέλων Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ καὶ πλήθους ἀγγέλων. Ὁ Ἀρχάγγελος Μιχαὴλ μὲ ἐντολὴ τοῦ Κυρίου παρέλαβε τὴν Ἁγία Σορὸ τῆς Θεοτόκου καὶ ὅλοι μαζὶ ἀνῆλθαν στοὺς οὐρανούς. Ἡ θαυμαστὴ Μετάσταση τῆς Θεομήτορος εἶχε συντελεστεῖ. Τὸ ἱερὸ Σῶμα τῆς ἐνώθηκε πάλι μὲ τὴν ἁγνὴ ψυχή της.

Ὁ Ἀπόστολος Θωμὰς ἦταν ὁ μόνος ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους ποὺ εἶδε τὴ θαυμαστὴ Μετάσταση τῆς Θεοτόκου. Δὲν εἶχε μπορέσει νὰ παρευρεθεῖ στὴν κηδεία τῆς εὐρισκόμενος στὶς Ἰνδίες. Ἐκεῖ, μετὰ ἀπὸ τρεῖς ἡμέρες, καὶ ἐνῷ τελοῦσε τὴ Θεία Λειτουργία, βρέθηκε στὴ Γεθσημανὴ μὲ θαυμαστὸ τρόπο καὶ εἶδε ὅλα ὅσα συνέβησαν.  

 

Τότε παρακάλεσε τὴν Παναγία νὰ τοῦ δώσει γιὰ εὐλογία τὴ Ζώνη της. Καὶ ἐκείνη, καθὼς ἀνέβαινε στοὺς οὐρανούς, τοῦ ἔριξε τὸ Ἱερὸ κειμήλιο «πρὸς δόξαν ἀκήρατον, ἀνερχομένη Ἁγνή, χειρί σου δεδώρησαι τῷ ἀποστόλῳ Θωμὰ τὴν πάνσεπτον Ζώνην σου» ψάλλουμε στὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς τῆς Καταθέσεως τῆς Τιμίας Ζώνης.

 

 

Ὁ Ἀπόστολος Θωμὰς στὴ συνέχεια πληροφόρησε καὶ τοὺς ὑπόλοιπους Ἀποστόλους γιὰ τὰ θαυμαστὰ αὐτὰ γεγονότα καὶ τοὺς ἔδειξε τὴν Ἁγία Ζώνη τῆς Παναγίας. Ἐκεῖνοι δοξολόγησαν τὸν Θεὸ καὶ τοῦ ζήτησαν νὰ τοὺς εὐλογήσει, καθὼς ἦταν ὁ μόνος ποὺ ἀξιώθηκε νὰ δεῖ τὴν ἔνδοξη Μετάσταση τῆς Θεοτόκου.

Τὴ διαφύλαξη τῆς Ἁγίας Ζώνης ἀνέλαβαν δύο φτωχὲς καὶ εὐσεβεῖς γυναῖκες στὰ Ἱεροσόλυμα, οἱ ὁποῖες φρόντιζαν τὴ Θεοτόκο. Παρέλαβαν μὲ εὐλάβεια τὸ ἱερὸ κειμήλιο καὶ ἀπὸ τότε τὸ ἔργο τῆς διαφύλαξής του συνέχιζε ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ μία εὐλαβὴς παρθένος καταγόμενη ἀπὸ τὴν οἰκογένεια αὐτή.

Ἡ ἀνακομιδὴ τῆς Τιμίας Ζώνης καὶ ἡ μεταφορά της στὴν Κωνσταντινούπολη ἔγινε ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ἀρκάδιο (395-408). Ἡ ὑποδοχὴ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου στὴ Βασιλεύουσα ἦταν λαμπρότατη. Ὁ αὐτοκράτορας κατέθεσε τὴν Τιμία Ζώνη τῆς Θεοτόκου σὲ λειψανοθήκη ποὺ ὀνόμασε «ἁγίαν σορόν» . Ἡ κατάθεση ἔγινε στὶς 31 Αὐγούστου, τελευταία μέρα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους. Στὴν πόλη τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, τῆς ὁποίας Ὑπέρμαχος Στρατηγὸς καὶ Προστάτις ἦταν ἡ Θεοτόκος, θὰ φυλασσόταν πλέον ἡ Ἁγία Ζώνη τῆς Θεομήτορος.

Ἡ κόρη τοῦ Ἀρκάδιου, ἡ αὐτοκράτειρα Πουλχερία, ἀνήγειρε λαμπρὸ ναὸ πρὸς τιμὴ τῆς Παναγίας, τὸν περίφημο ναὸ τῆς Θεοτόκου τῶν Χαλκοπρατείων. (Χαλκοπράτεια ὀνομαζόταν ἡ συνοικία ὅπου κτίστηκε ὁ ναός∙ τὸ ὄνομά της ἡ συνοικία τὸ ἔλαβε ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐκεῖ πρὶν κατασκευάζονταν καὶ πωλοῦνταν χάλκινα ἀντικείμενα). Στὸ ναὸ αὐτὸ ἡ αὐτοκράτειρα κατέθεσε τὴν Ἁγία Ζώνη τῆς Παναγίας. Ἡ ἴδια μάλιστα ἡ Πουλχερία κέντησε μὲ χρυσὴ κλωστὴ τὴν Τιμία Ζώνη διακοσμώντας τὴν. Ἡ χρυσὴ αὐτὴ κλωστὴ εἶναι εὐδιάκριτη καὶ σήμερα στὸ τμῆμα ποὺ φυλάσσεται στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου.

Ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστίνος Β καὶ ἡ σύζυγός του Σοφία ἀνακαίνισαν τὸν ἱερὸ ναὸ τῶν Χαλκοπρατείων καὶ ἀνήγειραν ἐκεῖ καὶ τὸ παρεκκλήσιο τῆς Ἁγίας Σοροῦ∙ ἐκεῖ, μέσα σὲ λειψανοθήκη καὶ πάνω στὴν Ἁγία Τράπεζα, φυλασσόταν ἡ Τιμία Ζώνη τῆς Θεοτόκου.

Πλῆθος πιστῶν συνέρρεαν γιὰ νὰ τὴν προσκυνήσουν μὲ εὐλάβεια ζητώντας ἀπὸ τὴν Παναγία νὰ μεσιτεύσει μὲ τὶς πρεσβεῖες της στὸν Κύριο. Πλῆθος θαυμάτων ἐπιτέλεσε ἡ Τιμία Ζώνη. Ἄνθρωποι δυστυχισμένοι καὶ πονεμένοι βρῆκαν λύτρωση μὲ τὴ θαυματουργὴ δύναμη τοῦ ἁγίου λειψάνου. Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ὑμνήθηκε ἀπὸ φημισμένους ἀνθρώπους τῆς ἐποχής∙ μὲ τὴ χάρη τῆς Παναγίας καθαγιάζει τοὺς πιστοὺς ποὺ προσέρχονται εὐλαβικὰ γιὰ νὰ τὸ προσκυνήσουν∙ τοὺς ἀνυψώνει ἀπὸ τὴ φθορά, τοὺς ἀπαλλάσσει ἀπὸ ἀσθένειες καὶ θλίψεις.

Στὴ συνέχεια ἡ Ἁγία Ζώνη τεμαχίστηκε καὶ τεμάχιά της μεταφέρθηκαν σὲ διάφορους ναοὺς τῆς Κωνσταντινούπολης. Μετὰ τὴν ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους τὸ 1204, κάποια τεμάχια ἁρπάχτηκαν ἀπὸ τοὺς βάρβαρους καὶ ἀπολίτιστους κατακτητὲς καὶ μεταφέρθηκαν στὴ Δύση. Ἕνα μέρος ὅμως διασώθηκε καὶ παρέμεινε στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς Πόλης ἀπὸ τὸν Μιχαὴλ Ἡ Παλαιολόγο. Φυλασσόταν στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς Θεοτόκου τῶν Βλαχερνῶν. Ἡ τελευταία ἀναφορὰ γιὰ τὸ ἅγιο λείψανο εἶναι ἑνὸς ἀνώνυμου Ρώσου προσκυνητῆ στὴν Κωνσταντινούπολη μεταξύ του 1424 καὶ 1453.

 

Μετὰ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ἀπὸ τοὺς Τούρκους τὸ 1453, εἶναι ἄγνωστο τί ἀπέγινε τὸ ὑπόλοιπο μέρος τῆς Ἁγίας Ζώνης στὴ συνέχεια. Ἔτσι τὸ μοναδικὸ σωζόμενο τμῆμα εἶναι αὐτὸ ποὺ φυλάσσεται στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου∙ μὲ ἐξαιρετικὰ περιπετειώδη τρόπο ἔφτασε ἐκεῖ.

Ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος εἶχε κατασκευάσει ἕναν χρυσὸ σταυρὸ γιὰ νὰ τὸν προστατεύει στὶς ἐκστρατεῖες. Στὴ μέση του σταυροῦ εἶχε τοποθετηθεῖ τεμάχιο Τιμίου Ξύλου∙ ὁ σταυρὸς ἔφερε ἐπίσης θῆκες μὲ ἅγια λείψανα Μαρτύρων, καὶ ἕνα τεμάχιο τῆς Τιμίας Ζώνης. 

 

Ὅλοι οἱ βυζαντινοὶ αὐτοκράτορες ἔπαιρναν αὐτὸν τὸν σταυρὸ στὶς ἐκστρατεῖες. Τὸ ἴδιο ἔπραξε καὶ ὁ αὐτοκράτορας Ἰσαάκιος Β Ἄγγελος (1185-1195) σὲ μία ἐκστρατεία ἐναντίον τοῦ ἡγεμόνα τῶν Βουλγάρων Ἀσᾶν. Νικήθηκε ὅμως καὶ μέσα στὸν πανικὸ ἕνας ἱερέας τὸν πέταξε στὸ ποτάμι γιὰ νὰ μὴν τὸν βεβηλώσουν οἱ ἐχθροί. Μετὰ ἀπὸ μερικὲς μέρες ὅμως οἱ Βούλγαροι τὸν βρήκαν∙ ἔτσι πέρασε στὰ χέρια τοῦ Ἀσᾶν. 

Οἱ Βούλγαροι ἡγεμόνες μιμούμενοι τοὺς Βυζαντινοὺς αὐτοκράτορες ἔπαιρναν μαζί τους στὶς ἐκστρατεῖες τὸ σταυρό. Σὲ μία μάχη ὅμως ἐναντίον τῶν Σέρβων ὁ βουλγαρικὸς στρατὸς νικήθηκε ἀπὸ τὸν Σέρβο ἡγεμόνα Λάζαρο (1371-1389). Ὁ Λάζαρος ἀργότερα δώρισε τὸ σταυρὸ τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου μαζὶ μὲ τὸ τεμάχιο τῆς Τιμίας Ζώνης.

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς διασῴζουν καὶ μία παράδοση σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἡ Τιμία Ζώνη τῆς Θεοτόκου ἀφιερώθηκε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Ἰωάννη ΣΤ Καντακουζηνὸ (1341-1354), ὁ ὁποῖος στὴ συνέχεια παραιτήθηκε ἀπὸ τὸ ἀξίωμα, ἐκάρη μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Ἰωάσαφ καὶ μόνασε στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου.

Τὰ θαύματα ποὺ πραγματοποίησε καὶ πραγματοποιεῖ ἡ Τιμία Ζώνη εἶναι πολλά. Βοηθᾷ εἰδικὰ τὶς στεῖρες γυναῖκες νὰ ἀποκτήσουν παιδί. Ἂν ζητήσουν μὲ εὐλάβεια τὴ βοήθειά της Παναγίας, τοὺς δίδεται τεμάχιο κορδέλας ποὺ ἔχει εὐλογηθεῖ στὴν λειψανοθήκη τῆς Ἁγίας Ζώνης∙ ἂν ἔχουν πίστη, καθίστανται ἔγκυες.

Σύγγελης Κωνσταντῖνος http://www.agiazoni.gr

πηγή-agioritikesmnimes 

 

Αποστολή της Αγίας Ζώνης στην Αρναία Χαλκιδικής προς αναχαίτιση της πανούκλας (1813)

Η Τιμία Ζώνη της Υπεραγίας Θεοτόκου (Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους).

Η λειψανοθήκη αναδημοσιεύει εδώ το άρθρο του Κωνσταντίνου Θ. Χιούτη, σχετικά με το αρχειακό υλικό που διασώζεται στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου Αγίου Όρους και αφορά την αποστολή της Αγίας Ζώνης της Θεοτόκου και του λειψάνου του Αγίου Χαραλάμπους, προστάτου κατά της πανώλης, από την Ιερά Μονή Βατοπαιδίου στην Αρναία Χαλκιδικής, όταν επιδημία πανώλης έπληξε το 1813 την περιοχή.

Ο βάκιλος του Γερσίν (Yersinia pestis) που προκαλεί την πανώλη.
Εδώ σε 200x μεγέθυνση με φθορίζουσα ταμπέλα.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην περιοδική έκδοση ιστορικής-αρχαιολογικής και λαογραφικής ενημέρωσης και καταγραφής ΑΡΝΑΙΑ, έτος ΚΖ', τεύχος 102, Ιανουάριος-Μάρτιος 2014, σσ. 19-20.

Προσκλητήρια γράμματα τοῦ Ἐπισκόπου Ἱερισσοῦ Ἰγνατίου καί τῶν κατοίκων τῆς Λιαριγκόβης γιά τήν ἀποστολή τῆς Ἁγίας Ζώνης (1813)

Τοῦ Κωνσταντίνου Θ. Χιούτη

Τό 1813 μία «ἀσθένεια» στή Λιαρίγκοβη (σήμερα Ἀρναία) ἐπανέφερε στό προσκήνιο κάτι, πού ἀπό παλιά γνώριζε νά κάνει ἡ τοπική κοινωνία: νά προσκαλέσει κάποιο ἱερό λείψανο ἤ κειμήλιο ἀπό τή χερσόνησο τοῦ Ἁγίου Ὄρους, γιά νά ἀναχαιτιστεῖ τό θανατικό μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ.

Τήν ἐποχή αὐτή ἀποτελοῦσε θεσμό ἡ ἀποστολή ἑνός ἁγιορειτικοῦ κειμηλίου στόν ὀρθόδοξο κόσμο νά συνοδεύεται ἀπό προσκλητήρια γράμματα τῶν ἄμεσα ἐνδιαφερομένων. Ἐμπλεκόμενοι φορεῖς δέν ἦταν μόνο οἱ κοινότητες, πού μέ ἐπίσημα ἔγγραφα καί λαϊκούς συνοδούς ἐμπλέκονταν σέ αὐτή τήν πρακτική, ἀλλά καί οἱ τοπικοί ἐπίσκοποι, οἱ ὁποῖοι διευκόλυναν τήν ἀποστολή παραχωρώντας ἄδειες περιόδευσης τῶν ἱερῶν λειψάνων καί κειμηλίων πρός ἀνακούφιση τοῦ ποιμνίου τους ἀπό τίς ἐπιδημικές νόσους.

Τίς δύο αὐτές περιπτώσεις προσκλητήριων ἐγγράφων, πού ἀφοροῦν στήν ἀποστολή τῆς Ἁγίας Ζώνης τῆς Θεοτόκου (σημ. 1) καί λειψάνου τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους στή Λιαρίγκοβη τό 1813, διασώζει τό Ἀρχεῖο τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου. Πρόκειται γιά ἕνα ἀρχιερατικό γράμμα τοῦ Ἱερισσοῦ Ἰγνατίου (13 Ὀκτωβρίου 1813) καί γιά ἕνα κοινοτικό ὑπογεγραμμένο ἀπό τούς προκρίτους τῆς Λιαριγκόβης (σημ. 2).

Στά ἔγγραφα δέν προσδιορίζεται ὁ τύπος τῆς ἐπιδημίας, πού ἔπληξε τήν κωμόπολη, ἐντούτοις μποροῦμε νά τήν ταυτίσουμε μέ τήν πανώλη, πού τό ἔτος αὐτό κάνει αἰσθητή τήν παρουσία της στίς γειτονικές περιοχές τῆς Θεσσαλονίκης καί τῶν Σερρῶν (σημ. 3). Στήν ὑποψία τῆς πανώλης συνηγορεῖ καί τό αἴτημα τῶν κατοίκων γιά ταυτόχρονη ἀποστολή τοῦ λειψάνου τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους, προστάτου τῆς πανώλης. Πάντως, τό αἴτημα τῆς διπλῆς ἀποστολῆς ἱεροῦ λειψάνου καί κειμηλίου καταδεικνύει τήν σοβαρότητα τῆς κατάστασης στήν Λιαρίγκοβη.

Διαβάστε περισσότερα παρακάτω: 

Αυθεντικές στολές του "γιατρού της πανούκλας".

Στη Δυτική Ευρώπη ο γιατρός που αντιμετώπιζε τους ασθενείς με πανώλη φορούσε αυτήν την ειδική στολή ώστε να μην έρχεται σε επαφή με τους ασθενείς.

Η μύτη σαν ράμφος ήταν παραγεμισμένη με άχυρο και αρωματικές ουσίες, επειδή πίστευαν τότε ότι η πανώλη διαδίδεται με τον αέρα. 

 

Η ειδική αυτή στολή επιζεί μέχρι σήμερα στο καρναβάλι της Βενετίας, κάποτε όμως προκαλούσε φρίκη και ανείπωτο τρόμο η θέα της.

Ὁ ἐπίσκοπος Ἰγνάτιος ἐκμυστηρεύεται στούς Βατοπαιδινούς πατέρες ὅτι ἡ πρωτοβουλία νά σταλεῖ ἡ Ἁγία Ζώνη στή Λιαρίγκοβη ἀνήκει στόν ἴδιο, ἐπειδή οἱ κάτοικοι ὑπολόγιζαν μόνο στήν ἀποστολή κάποιου ἱεροῦ λειψάνου (Ἔγγραφα, ἀρ. 1). Προκαλεῖ ἐντύπωση ἡ προτροπή του νά τελεστεῖ στή Μονή μία ἀγρυπνία «ὑπέρ τῆς ὑγείας τῶν χριστιανῶν μου» πρίν ἀκόμη ἀποσταλοῦν τό κειμήλιο καί τό λείψανο καί εἶναι μία πρακτική, πού δέν ἐντοπίζεται ξανά στήν ἀλληλογραφία τῶν ἐπισκόπων γιά τήν ἀποστολή τῆς Ἁγίας Ζώνης.

Οἱ πρόκριτοι ἰσχυρίζονται στό ἔγγραφό τους (Ἔγγραφα, ἀρ. 2) ὅτι ἡ ἀποστολή τῶν θρησκευτικῶν αὐτῶν θησαυρῶν στόν τόπο τους συνέβη καί σέ προηγούμενη χρονική περίοδο καί ὡς ἐκ τούτου ἐλπίζουν ὅτι ἡ Μονή δέν θά ἀρνηθεῖ τήν ἀποστολή τους. Γιά τό λόγο αὐτό εἶναι διατιθέμενοι νά προσφέρουν κάτι στή Μονή ὡς ἀντιχάρισμα στίς ἐνέργειές της γιά τήν ψυχική καί σωματική σωτηρία τους (σημ. 4).

Τό ἔγγραφο τῆς κοινότητας Λιαριγκόβης κατατέθηκε στή Μονή Βατοπαιδίου ἀπό ἐξουσιοδοτημένο ἀπεσταλμένο της, ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπιφορτισμένος νά συνοδέψει στήν συνέχεια τήν βατοπαιδινή ἀποστολή στήν πληττόμενη κωμόπολη. Ὅπως μνημονεύει καί τό ἔγγραφο, οἱ Βατοπαιδινοί μοναχοί ἐπρόκειτο νά περιοδεύσουν τίς οἰκίες τῆς Λιαρίγκοβης μέ τήν Ἁγία Ζώνη καί τό λείψανο τοῦ ἁγίου Χαραλάμπους τελώντας ἰδιωτικούς ἁγιασμούς, ὥστε νά προστατευτοῦν οἱ κάτοικοι ἀπό τό θάνατο. Φαίνεται ὅτι ἦταν μία πρακτική, πού ἀποδεδειγμένα ἀπέδιδε.

ΕΓΓΡΑΦΑ
(Διατηρεῖται ἡ ὀρθογραφία τῶν πρωτοτύπων)

1. Ἅγιοι ἐπίτροποι τῆς Ἱερᾶς μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου,
ὁλοψύχως ὑμᾶς κατασπαζόμενος, ἐν κ(υρί)ω εὔχομαι.

† Μετά τήν ἐρώτησιν τῆς ἀγαθῆς ἡμῶν ὑγείας, σᾶς φανερώνω, ὅτι μέ τό νά εἶναι ἀσθένεια εἰς λαρίγκοβην, οἱ ἐκεῖ χριστιανοί ἐζήτησαν ἄλλοθεν ἅγια λείψανα, ἐγώ ὅμως διά τήν πρός τήν κυρίαν Θεοτόκον εὐλάβειάν μου τοῖς ὡμίλησα, παρακινήσας νά ζητήσουν τήν ἁγίαν ζώνην, κ(αι)΄ πεισθέντες ἰδού ἔρχονται μαζί μέ τόν ἐδῶ ταξιδιώτην σας, παρ’ ἐμοῦ διορισθέντα, ὁ ὁποῖος κ(αι)΄ ἀπό στόματος σᾶς ὁμιλεῖ, κ(αι)΄ ποιήσαντες αὐτοῦ κ(αι)΄ ἡ πανοσιότης μίαν ἀγρυπνίαν ὑπέρ τῆς ὑγείας τῶν χριστιανῶν μου, στείλλετε τήν ἁγίαν ζώνην μέ τούς παρόντας, ὁπού ἐλθοῦσα νά παρηγορήση τούς δούλους της χριστιανούς, διώκουσα τήν αὐτῶν ἀσθένειαν κ(αι)΄ τήν σωματικήν κ(αι)΄ τήν ψυχικήν, ὡς πάντα […] μήτηρ τοῦ δυνατοῦ ἐν ἰσχύν κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, διά δέ τούς κόπους σας κ(αι)΄ οἱ χριστιανοί μου δέν θέλουν φανοῦν ἀνευλαβεῖς κατά τήν […] τους, κ(αι)΄ ταῦτα μέν χριστιανικῶς κ(αι)΄ φιλικῶς, ἡ δέ χάρις τοῦ κυρίου εἴη μετά πάντων κ(αι)΄ ὑμῶν, κ(αι)΄ ἠμῶν:

ᾳωιγ΄: ὀκτωβρίου ιγ΄
τῆς φίλης ἡμῖν πανασιότητός σας ὅλως […]
ὁ Ἱερισσοῦ καί Ἁγίου Ὄρους Ἰγνάτιος
ἐν Χ(ριστ)ῷ εὐχέτης

2. † Τῷ πανοσιωτάτω κύριου κύριου ἅγιε ἐπείτροπε τίς ἠερᾶς κ(αι)΄ βασιλικύς μονίς τοῦ μοναστηρίου τίν πανοσιώτητά σας ταπενός προσκυνοῦμεν […] μας κ(αι)΄ εἰς ἄλλο ἄλο δέν ἴνε μόνον ζιτοῦμε τίν ἁγίαν ζόνιν κ(αι)΄ τόν ἅγιον Χαράλαμπον ἐπειδής κ(αι)΄ ἄλην φοράν ἦρθαν αὐτί ἡ θεσαυρί εἰς τίν χόρα μας κ(αι)΄ πάλιν ἡ χριστιανί τούς γερέβον διά βοήθιάν μας ἀπό τίν λιμικύν ἀστένια κ(αι)΄ θαροῦμε εἰς τίν παναγίαν βηματάρισα ὁπού νά εὐχαριστιθῆ τό ἅγιον μοναστίρι ἀπό τούς χριστιανούς διώτι ἔχον μεγάλην εὐλάβια εἰς τήν ἁγίαν ζόνη ὁπού νά ψάλον ἁγιασμούς εἰς τά ὀπίτια τους κ(αι)΄ στέλνομε τόν κύρ ἰωάνι μαζί μέ τόν πνευματικό τόν ἐδικόν σας κ(αι)΄ σᾶς φανερόνον κ(αι)΄ σηστομένως τίν ἐποθεσίν μας ὁπού νά γένεται βακούφεδες κ(αι)΄ μέ τινά ἄδιαν τοῦ ἀρχυερέα μας στέλνομεν τό παρόν μας ὁπού νά μήν ἔχητη κανένα ἐπόδιον κ(αι)΄ διά τόν μεστόν μήν ἔχητη κόπον ὅτι μᾶς φοτίσι ὁ θεός ὁπού νά εὐχαριστιθί τό μοναστήρι ταῦτα κ(αι)΄ ἡ εὐχή σας.

1813 ὀκτωβρίου

» ὁ γερό διμίτρις ἀπό χορίον λιαρίκοβη σᾶς προσκυνό
» θεοχάρης ἰωάννου σᾶς προσμένομεν
» κονσταντής χατζή σᾶς προσκηνοῦν
» νικόλας ἀντωνίου προσκυνοῦμεν
» χ: εὐθίμιως ταπινός προσκυνό (σημ. 5)
» ὁ χαδευτός ὁ γραματικός προσκυνό τούς ἁγίους ἐπετρόπος


ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Γιά ἀποστολές τῆς Ἁγίας Ζώνης στήν Χαλκιδική βλ. Κ. Χιούτης, «Ἀποστολές τῆς Ἁγίας Ζώνης στή Βόρεια Χαλκιδική», περ. Παγχαλκιδικός Λόγος, τεῦχ. 15 (Ἀπρίλιος – Ἰούνιος 2013), σσ. 21-22.
2. Εὐχαριστῶ θερμά τή Μονή Βατοπαιδίου γιά τήν παραχώρηση τοῦ σχετικοῦ ἀρχειακοῦ ὑλικοῦ.
3. Κ. Κωστής, Στόν καιρό τῆς πανώλης. Εἰκόνες ἀπό τίς κοινωνίες τῆς ἑλληνικῆς χερσονήσου, 14ος-19ος αἰώνας, Ἡράκλειο 1995, σ. 407.
4. Ἀπό τίς ληψοδοσιακές καταστιχώσεις καί τά λυτά ἔγγραφα τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου συνάγεται ὅτι τά ἀφιερώματα αὐτά ταυτίζονταν μέ τρόφιμα, ζῶα, μελίσσια, ἀλλά καί χρήματα.
5. Ὁ πατέρας τοῦ ἀγωνιστῆ τῆς Ἐπανάστασης Κωνσταντίνου Χατζή Εὐθυμίου· βλ. Κ. Χιούτης, «Ἡ συμμετοχή τοῦ προύχοντα τῆς Λιαρίγκοβης Κωνσταντίνου Χατζῆ Εὐθυμίου στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821», περ. Ἀρναία, τεῦχ. 94 (Ἰανουάριος-Μάρτιος 2012), σσ. 18-20.


Σχετικές αναρτήσεις:

-Αποστολές της Αγίας Ζώνης της Θεοτόκου στη Βόρεια Χαλκιδική 

-Αποστολές της Αγίας Ζώνης της Θεοτόκου στη Θάσο

 

πηγή-leipsanothiki