Σάββατο 26 Απριλίου 2014

Ετυμολογία λέξεων: Ερμής, ερμηνεία, διερμηνέας, έρμαιο, ερμητικός, ανερμάτιστος, ερμαφρόδιτος






Ο Ερμής ήταν ιδιαίτερα αγαπητός από τους αρχαίους Έλληνες και τους Λατίνους (αγγελιαφόρος θεών, ψυχοπομπός, θεός των Γραμμάτων -Λόγιος Ερμής, θεός του εμπορίου - Κερδώος Ερμής, κ.ά.). 

Η ετυμολογία της λέξης προήλθε, πιθανότατα, από το έρμα (που σημαίνει «σωρός λίθων»), επειδή ο σωρός των λίθων που συγκεντρωνόταν πάνω από τους τάφους, ήταν συνδεδεμένος με τον Ψυχοπομπό Ερμή.

Η λέξη έρμα (και ο ερματισμός) χρησιμοποιήθηκε και στα καράβια για να δηλώσει το βάρος, που ρυθμίζει την ισορροπία των πλοίων (ιταλ.: zavora > σαβούρα). 

Απ' εδώ και ο ανερμάτιστος άνθρωπος (: ο δίχως ηθικό αντίβαρο)

Ο Ερμής, εκτός των άλλων, επεξηγούσε στους ανθρώπους τη βούληση των θεών, ήταν, δηλαδή ο «εξηγητής» και γι αυτό οι λέξεις: ερμηνεία, ερμηνευτής, διερμηνέας, ερμηνευτικός, ερμηνεύω, κ.ά., φέρουν το όνομα του. 

Αντίθετα, κατά το Μεσαίωνα, συνδυάστηκε με τους Αλχημιστές (Hermetici > Ερμητικοί) και ιδιαίτερα με την τεχνική να σφραγίζουν τα δοχεία τους με αποτέλεσμα η λ. ερμητικός να δηλώνει το «εντελώς κλειστό», το «σφραγισμένο»

Στο θεό Ερμή αποδιδόταν και το έρμαιο: «το δώρο του Ερμή», το «θεόσταλτο», «το απροσδόκητο εύρημα»

Κοιμώμενος Ερμαφρόδιτος. Αρχαίο αντίγραφο του 3ου π.Χ. αιώνα. Μουσείο Λούβρου.



Τοιχογραφία της Πομπηίας που παριστάνει Ερμαφρόδιτο να τυγχάνει περιποίησης από θεραπαινίδες. Ο αριστερός πωγωνοφόρος είναι προφανώς ο Κύπριος Αφρόδιτος.




Ο Ερμαφρόδιτος ήταν ο μυθικός γιος του Ερμή και της Αφροδίτης (εξ ου και το όνομα του), ο οποίος παρουσίαζε χαρακτηριστικά και των δύο φύλων

Η εμπορικοί δρόμοι των αστικών κέντρων είναι, συνήθως, αφιερωμένοι στο θεό Ερμή, τον Κερδώο Ερμή (οδός Ερμού), ο οποίος ήταν και προστάτης του εμπορίου. 

Στα Λατινικά o Ερμής «πέρασε» ως Mercurius > ιταλ. mercato, γαλλ: mercenaire, αγγλ.: market








[ΠΗΓΗ: 24grammata.com / από τη ζωή των λέξεων]

στις

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου