Επί τον τύπον των ήλων
ήλος: το καρφί.
Σήμερα χρησιμοποιείται συνήθως στη φράση «θέτω τον δάκτυλον επί (εις) τον τύπον των ήλων» = στο αποτύπωμα των καρφιών (πάνω στο σώμα του Χρηστού), που μεταφορικά σημαίνει «στο σημείο, στο θέμα που κυρίως ενοχλεί.
Δηλαδή, σήμερα η φράση χρησιμοποιείται μεταφορικά, για να δηλώσει την πρόθεση των ομιλητών να μπουν στην ουσία ενός ζητήματος, ν’ αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα άμεσα και ευθέως.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
-πρέπει να βάλουμε το δάχτυλο επί τον τύπον των ήλων, αντικρίζοντας κατάματα το πρόβλημα των ναρκωτικών
στην αρχαία ελληνική η λέξη χρησιμοποιείται για το καρφί. Η λέξη ήλος στα χρόνια του μεσαίωνα αντικαθίσταται από το καρφί/ καρφίον, υποκοριστικό του αρχαίου κάρφος.
Είναι γνωστή η φράση του Χριστού: «Μή κρίνετε , ἵνα μή κριθῆτε… Τι δέ βλέπεις τό κάρφος τό ἐν τῳ ὀφθαλμῷ του ἀδελφοῦ σου, τήν δέ ἐν τῳ σῷ ὀφθαλμῷ δοκόν οὐ κατανοεῖς;».
Η φράση «επί τον τύπον των ήλων» του Ευαγγελίου, που σήμερα χρησιμοποιείται μεταφορικά, για να δηλώσει την πρόθεση των ομιλητών να μπουν στην ουσία ενός ζητήματος, ν’ αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα άμεσα και ευθέως, είναι εσφαλμένη.
Η ορθή φράση που απευθύνει στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο ο Θωμάς, στους λοιπούς αποστόλους, όταν του αναγγέλουν ότι είδαν τον Χριστόν, είναι: «ἐάν μή ἴδω ἐν ταῖς χερσίν αὐτοῦ τόν τύπον τῶν ἥλων καί βάλω τόν δάκτυλόν μου εἰς τόν τύπον τῶν ἥλων» και όχι "επί τον τύπον των ήλων".
ΠΑΡΑΓΩΓΑ
-καθηλώνω (= στερεώνω με καρφιά),
-καθήλωση (= κάρφωμα),
-προσηλώνω (= αρχική σημασία «καρφώνω, στερεώνω» και στη συνέχεια «δίνω αποκλειστική προσοχή, αφοσιώνομαι),
-ξηλώνω (αρχική σημασία ξεκαρφώνω – δεν έχει καμιά ετυμολογική σχέση με το ξύλο)
[ΛΕΞΙΚΑ:
[ΛΕΞΙΚΑ:
-Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ Λεξικό Νέας Ελληνικής Γλώσσας
-Γ. ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Ιστορία των Λέξεων με σχόλια και ένθετους πίνακες,
-ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ιδρύματος Μανώλη Τριανταφυλλίδη]
-ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ και στα ηλεκτρονικά λεξικά της ΠΥΛΗΣ για την Ελληνική γλώσσα
επειδη το <> συντασσεται με γενικην και οχι με αιτιατικη, δεν μπορουμε να πουμε οτι η αρχικη γραφη ηταν << επι του τυπου των ηλων>> και να θεωρησουμε οτι το προβλημα προεκυψε απο την εκ λαθους μετατροπην του γραμματος υ σε τελικον ν κατα την αντιγραφη;
ΑπάντησηΔιαγραφή