Ο πάντοτε επίκαιρος Φρόιντ...

Γράφει ο Δημήτρης Περδετζόγλου, 
Dr Φαρμακοποιός - Διευθυντής Ε.Σ.Υ.

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ, στο έργο του «Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του Εγώ», γράφει μεταξύ πολλών άλλων και... τα ακόλουθα: «… Στη μάζα δεν υπάρχει τίποτα προμελετημένο. Ακόμα κι όταν με πάθος αποζητά κάτι, ή επιθυμία της είναι βραχυπρόθεσμη, ή θέλησή της δεν έχει διάρκεια και δεν ανέχεται αναβολή ανάμεσα στην επιθυμία και στην εκπλήρωσή της. Η μάζα επηρεάζεται εξαιρετικά εύκολα, είναι εύπιστη, δεν ασκεί κριτική και δεν υπάρχει τίποτα απίθανο γι’ αυτή. Σκέφτεται με εικόνες που προκαλούν συνειρμικά η μία την άλλη, σαν τις φαντασιώσεις του ξεχωριστού ατόμου που δεν κρίνονται από καμιά λογική αρχή για τη συμφωνία τους με την πραγματικότητα. Τα αισθήματά της είναι πολύ απλά και ενθουσιώδη. Η μάζα λοιπόν δεν γνωρίζει αμφιβολίες και αβεβαιότητες.

Παίρνει αμέσως ακραίες θέσεις, η παραμικρή υποψία μεταβάλλεται χωρίς σκέψη σε αδιαφιλονίκητη βεβαιότητα, ένα ίχνος αντιπάθειας σε άγριο μίσος. Επειδή ή ίδια ή μάζα τείνει σε ακρότητες, αντιδρά μόνο σε πολύ έντονα ερεθίσματα. Για να επιδράσει κανείς πάνω της, δεν χρειάζεται λογικά επιχειρήματα, αρκεί να σκιαγραφήσει την κατάσταση με τα πιο έντονα χρώματα, να υπερβάλλει και να επαναλαμβάνει διαρκώς τα ίδια πράγματα.

…Απαιτεί από τούς ήρωές της, δύναμη ή και βία ακόμη, θέλει να εξουσιάζεται, να καταπιέζεται και να φοβάται τον αρχηγό της…».

Εχει κανείς αμφιβολία, ότι και σήμερα τα ανωτέρω, είναι άκρως επίκαιρα; Κατά κανόνα είμαστε μαζάνθρωποι=αγέλη α(+)τόμων (=πάντα άτμητων, εγωκεντρικών, επίμονα κλειστών, άλογα συμφεροντολόγων…). Η μάζα αποτελείται από ά-τομα, που βλέπουν μόνο το στενό και ατομικό συμφέρον τους. Οχι από Πρόσωπα, που κοινωνούν ο ένας του άλλου. (Υπό αυτή την έννοια, κυριολεκτικά-ετυμολογικά, η λέξη «άτομο» είναι υποτιμητική…).

Τα Πρόσωπα αλληλοπεριχωρούνται, υπάρχει ο ένας δια του άλλου. Το Πρόσωπο, δεν επηρεάζεται, δεν σελιδοποιείται, δεν δια-σκεδάζει, αλλά ψυχ-αγωγείτε, σκέπτεται. Κατά δε μία ετυμολογική προσέγγιση (όχι ακαδημαϊκή, υπό τη στενή έννοια του όρου), ΣΚΕΠΤ-ΟΜΑΙ σημαίνει: ειμί+σκέπη. Δηλαδή ευρίσκομαι υπό την σκέπη (=ασφάλεια, προστασία) του νους μου, απλά είμαι μέσα στον εαυτό μου, προσεκτικός και αναλύων τα πάντα κάθε στιγμή κριτικά, θέτω διαρκώς ερωτηματικό στα πάντα και δεν ευρίσκομαι σε μόνιμη εξωστρέφεια, παθητικός ακροατής και μυωπικός θεατής της πραγματικότητας των ποικίλων δρωμένων.

Αλλωστε η μεγαλύτερη προσφορά της Ελληνικής Διανοήσεως στην ανθρωπότητα, ήταν ότι μετέβαλε την τελεία (.) της δυτικότροπης σκέψεως, σε ερωτηματικό. Οταν οι άλλοι λαοί, θεωρούσαν κάτι μη επιδεχόμενο βελτίωση ή αμφισβήτηση, ο Ελλην έθετε ερωτηματικό, ως άνθρωπος έχων έρωτα για την γνώση. Ακόμη στο κατ’ εξοχήν ετυμολογικό έργο της Ελληνικής Γραμματείας, «Κρατύλος» του Πλάτωνα, Ανθρωπος είναι ο «αναθρών ά όπωπε», δηλαδή, αυτός που ενδελεχώς, επισταμένως και συστηματικώς εξετάζει αυτά που βλέπει, κάτι που βέβαια δεν κάνουν τα θηρία.

Υπό το πρίσμα των παραπάνω, ας αναλογισθεί κάθε ένας από εμάς, που ανήκει, πως αντιδρά, μιλάει και συμπεριφέρεται σε όλο το φάσμα της ζωής του. Ποιός μπορεί να ισχυρισθεί με σοβαρότητα, συνειδητά, ότι δεν είναι μέρος της μάζας;

ΠΗΓΗ:
http://inthecity.gr/index.php/articles/5350-2012-11-11-22-11-25.html