Κλασικός ή κλασσικός;

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Ορθογραφία

Η λέξη “κλασικός” προέρχεται από την αρχαία ελληνική λ. “κλάσις, -εως”. Υιοθετήθηκε από τους Λατίνους, αλλά για τη λατινική προφορά, έπρεπε να προστεθεί και το δεύτερο σίγμα, γιατί το -s- ανάμεσα σε δύο φωνήεντα, προφέρεται ως -ζ-. 

Στην ελληνική ορθογραφία, λοιπόν, είναι λάθος να μεταφέρουμε τη λατινική γραφή με δύο -σσ-.

Σωστή ορθογραφία: κλασικός, ή, ό

Η ιστορία της λέξης

Σήμερα, μιλάμε για κλασική ομορφιά, μουσική, αθλητισμό, ζωγραφική, ντύσιμο, επίπλωση, συνήθειες κ.λπ. Στη ρωμαϊκή αρχαιότητα, όμως, ο όρος κλασικός προσδιόριζε μόνο τους πλούσιος πολίτες και αργότερα και τους συγγραφείς.

Στην αρχαία Ρώμη, ο όρος “classicus” προσδιόριζε τον πλούσιο πολίτη με μεγάλη υπόληψη και κύρος (dignitas και auctoritas).

Το β΄ αιώνα μ.Χ., πρωτοπαρουσιάζεται ο όρος (από τον Αύλο Γέλλιο, Aulus Gellius, 125 – 180 μ.Χ.), για να προσδιορίζει τους συγγραφείς πρώτης τάξεως. 

Κλασικοί συγγραφείς, classici auctores, ήταν εκείνοι που υποστήριζαν την άρχουσα κοινωνική τάξη (classe) σε αντίθεση με τους proletarii scriptores, που έγραφαν ή ανήκαν στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις [υπενθυμίζουμε ότι ο όρος προλετάριος < proletarius δήλωνε τον άκληρο πολίτη που δεν μπορούσε να δώσει κανένα έσοδο στο κράτος, παρά μόνο τα παιδιά του (proles), για να καταταγούν στον στρατό]. 

Ο όρος προλετάριος πήρε τη σημερινή σημασία, αν και δε διαφέρει πολύ από την αρχαία, στη Μαρξιστική ορολογία).

Στον Μεσαίωνα ο όρος “κλασικός”, προσδιόριζε τους συγγραφείς, που τους μελετούσαν στις classes (: σχολικές αίθουσες), γιατί τους θεωρούσαν κατάλληλους για τα χρηστά ήθη της εποχής.

Στην Αναγέννηση, ο όρος classicus προσδιόριζε όλη την ελληνορωμαϊκή λογοτεχνία, που έπρεπε με κάθε τρόπο να διαφυλαχθεί από τις απειλές και τα σκοτάδια του Μεσαίωνα

Στα τέλη του 18ου αιώνα, πλάθεται ο όρος “Νεοκλασικός” για να να εκφραστούν όλες εκείνες οι ιδέες που εναντιωνόταν στον μπαρόκ.

πηγή-24grammata.com